Intensieve revalidatie
voortaan in verpleeghuis
WV op zoek naar
extra inkomsten
Postma genoot aanzien als
wetenschapper én manager
Texel en Den Helder
tekenen rampenplan
Samenwerking Gemini en Zorgcentrum
.TEXELSE J
COURANT'
NlOZ-directeur ook als mens gewaardeerd
\n Memoriam
VRIJDAG 22 JULI 2005
Texelaars die voor een intensieve
revalidatiebehandeling tot voor
kort een keer of twee, drie in de
week een reis naar Den Helder
moesten maken, kunnen voortaan
op het eiland worden geholpen. In
Verpleeghuis Texel in Den Burg is
de zogeheten Revalidatie Genees
kundige Behandeling (RGB) ge
start, een samenwerking tussen
het verpleeghuis en het Gemini
Ziekenhuis. Een multidisciplinair
team van arts en therapeuten gaat
elke maand met elkaar om de ta
fel en stemt de behandelingen op
elkaar af.
RGB is voor Texel betrekkelijk nieuw,
maar in het Gemini wordt dit al tien
laar met succes toegepast, vertelt
revalidatiearts Hennie Huiskes. 'Het
isvoor mensen die nog midden in het
leven staan, maar kampen met com
plexe problemen van lichamelijke,
geestelijke en sociaal-maatschappe
lijke aard. Zij kunnen door veel pijn
en/of beperkingen hun dagelijkse
activiteiten niet meer goed uitvoeren,
bijv door de gevolgen van een her
senbloeding, MS, gewrichtsslijtage,
reuma of een spierziekte. In het ver
pleeghuis worden dit soort klachten
door een multidisciplinair team van
arts, verzorging en therapeuten be
handeld. Het gaat daar voornamelijk
om de oudere mens.'
Tot een maand of drie geleden moes-
•en jongere Texelaars voor zo'n mul-
•tfisciplinaire aanpak in RGB meer
dere keren naar Den Helder reizen,
«at het toch al intensieve revalidatie-
wogramma nog zwaarder maakte.
De revalidatiearts van het Gemini
kwam al jaren maandelijks voor con
sulten van minder mobiele patiënten
in het verpleeghuis. Een en ander
heeft ertoe geleid de samenwerking
uit te breiden, wat resulteerde in de
start van de revalidatie dagbehan
deling. Men kan nu in het verpleeg
huis behandeld worden door een
gespecialiseerd revalidatieteam. be
staande uit een revalidatiearts, een
fysiotherapeut, een ergotherapeut,
een maatschappelijk werker, een
psycholoog en een logopedist
(spraaklerares). In de praktijk bete
kent dit dat de patiënt twee keer per
week verschillende behandelingen
ondergaat, die ongeveer een dagdeel
duren. 'Het mooie van RGB is dat het
team van artsen en therapeuten
maandelijks bij elkaar komt en ieders
doelstellingen met een patiënt op el
kaar afstemt. We proberen iemand in
een bepaald spoor te krijgen, waar
door hij of zij zich beter gaat voelen.'
Als het iemand met een chronische
rugklacht betreft, dan gaat de fysio
therapeut aan de slag om te probe
ren de belastbaarheid te vergroten.
De ergotherapeut gaat in gesprek
met deze patiënt om een beeld te
krijgen van hoe iemand werkt, met
het doel een methode te bedenken
die voor de rug minder inspanning
vergt. Maar ook de woonsituatie en/
of de dagindeling wordt besproken.
'Mensen zijn gewend om iets te doen,
maar hebben met altijd inzicht in hun
eigen handelen. Ik probeer ze daar
van bewust te maken', vertelt ergo
therapeut Bert Kuijs. De maatschap
pelijk werker is erbij betrokken omdat
de patiënt de veranderingen wel aan
moet kunnen. Bij een klacht kunnen
namelijk meer dingen een rol spelen
dan alleen een verkeerde werk
houding. Er kan zelfs zoveel losko
men dat psychotherapeutische be
handeling nodig is. Doel is de zelf
standigheid van de patiënt te vergro
ten. Het team brengt ook advies uit
over hulpmiddelen die thuis of op het
werk nodig zijn. RGB is met bedoeld
voor mensen met een verstuikte en
kel of een andere, incidentele bles
sures, maar voor Texelaars die van
hun klacht dusdanige beperkingen
ondervinden, dat ze er op de lange
termijn beperkingen of pijn van on
dervinden.
De apparatuur en het geld voor het
project worden door het Gemini en
het verpleeghuis beschikbaar ge
steld. Het ziekenhuis ziet de polikli
nische voorziening op Texel als een
goede methode om de behandeling
dichter bij de patiënten te brengen.
Het past in het beleid van Zorg
centrum Texel om de faciliteiten en de
deskundigheid van het verpleeghuis
ook in te zetten voor doelgroepen
buiten het verpleeghuis. Binnen het
Gemim leeft de gedachte om ook
andere specialismen, zoals de oog
arts. periodiek naar Texel te laten
komen.
ZO HIER U MQRNOBEPRHe
ÏIRRRi^U GRRT TöcW
IiWGLFRRUOEREN HÈ'.
U LBHT Offé TOCH NlCTf
1 STIKKEN HE', f
HHTOONGOSS 011-OT--XOO?
UirBET«Ur<G
O
Texel scoort te laag op gebied van bijstandsfraude
Zijn er voor de WV manieren om
de afnemende inkomsten uit de
reserveringscentrale te compen
seren? Over die vraag buigen be
stuur en directie zich, doordat als
jevolg van het toenemend aantal
xekingen buiten de WV om min-
inkomsten beschikbaar komen
sorpromotiedoeleinden. Een ont-
«ikkeling waarover ook de Texelse
Vereniging van Logiesverstrekkers
fTVL) en andere ondernemers zich
zorgen maken.
De winst uit de reserveringscentrale
'provisie van de logiesverstrekkers)
tornt extra ten goede aan de promo-
'evan het eiland. Na een jarenlange
'oename is sinds 2002, toen het toe-
naar Texel stabiliseerde, is
arake van een teruggang in het aan-
H boekingen via de WV, met name
de hotelsector. Toch heeft het be-
Tjur van de WV gekozen voor be-
'toud van de reserveringscentrale, zo
saai in het strategische marketing
s' communicatieplan Texel 2005-
3111. Vooral omdat het nieuwe be
iers makkelijk maakt, om via WV,
accommodatie op het eiland te boe-
«t kostenoverwegingen en omdat
ifocr de opkomst van de internet
diensten de telefonische dienstverle
ning minder mensen vergt, is het
medewerkersbestand van de WV
™t geleden met acht personen in
krompen, waardoor de WV uit de
cijfers bleef.
er minder geld voor promotie
osschikbaar komt, baart logiesver-
--'ekkers zorgen, ook omdat door de
wakkelende economie en concurre-
'S'de bestemmingen die tegen
^rpe prijzen worden aangeboden
lv* aantal vakanties dat buiten het
izoen wordt geboekt terug-
'Het gaat op Texel minder
maar ten opzichte van andere
1en doen we het nog steeds
^SSoed', relativeert TVL-voorzitter
any Wuis, die onlangs terugtrad als
bestuurder van het WV en werd op-
jjevolgd door Krimdirecteur Iwan
pothuis, die dichter bij de praktijk
-rtaat. Wuis: 'We moeten onszelf niet
«Put in praten, maar wel alert zijn.
JeVW heeft al jaren dezelfde struc
turen als de ontwikkeling die zich
l"eeft ingezet zich doorzet, dan
kan dat tot een onverantwoord tekort
leiden.' Zorgelijke ontwikkeling is
volgens Wuis dat logiesverstrekkers
hun nog niet geboekte accommoda
tie aanbieden via overkantse boe
kingsbureau's, een fenomeen dat
toeneemt. 'Er zijn tientallen van deze
internetproviders. Ze berekenen pro
visies die oplopen tot twintig procent
en dat geld verdwijnt van het eiland,
waarmee we dus geen promotie kun
nen maken Daarom moet er een
ondernemersplan komen, zodat de
WV ook in de toekomst een gezonde
organisatie blijft en in staat is om
meer nieuwe gasten te genereren, die
met name ook buiten het hoofd
seizoen naar het eiland komen.' Wuis
benadrukt dat de logiesverstrekkers
ook zelf in de spiegel moeten kijken.
'Als aanbieder op de markt moeten
we onze producten goed afstemmen
op wat de markt vraagt. We hebben
een zeer verscheiden product, groot,
klein, luxe en minder luxe. We moe
ten allemaal ieder op zijn eigen niveau
een topprestatie willen leveren. Dat
brengt extra rendement op de lange
termijn.'
VW-directeur Veronica Bos: 'We
hebben dankzij de vele reserverin
gen, hoewel dat een nevendoelstel
ling is van de WV, lange tijd in een
luxe positie verkeerd, omdat het extra
geld voor promotie opleverde. Nu de
provisieinkomsten uit de reserve
ringen verminderen, vindt het VW
bestuur dat er in de krimpende toe
ristische markt extra geld nodig is
voor promotie. De kunst is om nu
creatief te kijken hoe we de komende
vijfjaar een stabiele inkomensstroom
kunnen vinden, ter aanvulling van het
promotiebudget.' Die aanvulling
moet wat betreft Bos met worden
gezocht in de bijdrage van de parti
cipanten (dit jaar elk €100.000.-)
waarvan de vertegenwoordigers heb
ben uitgesproken om die met ingang
van de nieuwe contracttermijn (1 ja
nuari 2006) met tien procent te ver
hogen. Deze stijging komt volgens
Bos overeen met de index over de
afgelopen vijfjaar. Om zo'n grote stij
ging na 5 jaar te voorkomen, is in
ieder geval afgesproken elk jaar een
indexstijging door te voeren over de
participanten bijdrage. De participan
ten zijn gemeente TESO TVO en TVL
Met de ondertekening van het
rampenbestrijdingplan, zijn alle af
spraken vastgelegd die moeten
zorgen voor een goede afhande
ling wanneer zich een ramp voor
doet op een van de TESO-boten.
Het convenant werd woensdag
ochtend op het Schulpengat on
dertekend door burgemeester
Joke Geldorp namens Texel. Loco
burgemeester Robbert Waltmann
deed dat namens burgemeester
Jeroen Staatsen van Den Helder.
In het rampenbestrijdingsplan is stap
voor stap vastgelegd wie welke taak
heeft en welke procedures moeten
worden uitgevoerd in geval van een
calamiteit op een van de TESO-bo
ten. In het plan zijn vier 'voorspelbare'
scenario's opgenomen die zich zou
den kunnen voordoen op de boot;
Brand in de haven van het 't Horntje,
brand in de haven van Den Helder,
brand op volle zee en wanneer het
schip zinkende is. Wanneer zich een
ramp voordoet, zullen de besturen
van de gemeenten Texel, Den Helder
en de TESO-directie de coördinatie
van de hulpverlening op zich nemen.
Een terroristische aanslag is als sce
nario niet in het convenant opgeno
men. Hoofd operationele dienst Alex
Cofino zegt dat een dergelijke aan
slag niet te voorkomen is: 'We willen
met het rampenplan geen schijn
veiligheid creëren.'
Waltmann zei bij de ondertekening
dat hij hoopte dat het plan nooit in
werking zal hoeven treden en dat het
convenant 'voor altijd in de kast zou
blijven liggen'. Geldorp sprak een te
genovergestelde wens uit en maakte
van de gelegenheid gebruik om alle
partijen uit te nodigen voor de eerste
'discplinaire natte oefening' in fe
bruari 2006. Geldrop noemde het
convenant 'nog een voorbeeld van
de bestuurlijk goede samenwerking'
tussen Texel en Den Helder.
Het rampenplan is in feite een bun
deling van eerder gemaakte afspra
ken tussen betrokken partijen. Eerder
werd in 2003 een calamiteitenplan
opgesteld, maar die bleek door ver
anderde wet- en regelgeving met
meer te volstaan. De landelijke over
heid heeft Nederlandse gemeenten
verplicht om een risicoinventarisatie
te maken en rampenbestrijdings
plannen op te stellen. Volgens Jan
Bloem is het uniek dat twee gemeen
ten gezamelijk een rampenbestrij
dingsplan hebben opgesteld. Brand
weercommandant Dick Jongeneel
verwacht met het plan alle mogelijke
rampenscenario's op de TESO-boot
aan te kunnen.
Bij het bestrijden van een ramp op de
veerboot worden verschillende hulp
diensten ingeschakeld. Naast brand
weer, marine, KNRM worden ook
vissersboten betrokken om passa
giers te evacueren. Volgens Cofino
moeten de reddingsteams binnen vijf
minuten operationeel kunnen zijn.
Pas dan kan met de evacuatie van
opvarenden worden begonnen. In het
geval van de Dokter Wagemaker
moeten alle 1750 passagiers in een
half uur kunnen worden geëvacu
eerd. Tijdens een eerder gehouden
test op een werf in Heerenveen is met
het met het evacuatiesysteem van de
Dokter Wagemaker gelukt om twee
honderd vrijwilligers in acht minuten
te evacueren. Naast een vlot eva
cuatiesysteem beschikken de boten
over rookdetectiesystemen en sprink
lerinstallaties. Jongeneel maakt zich
wat betreft de veiligheid op de TESO-
boten dan ook 'geen zorgen'.
Onder toeziend oog van Jan Bloem van
TESO ondertekent burgemeester Joke Cel-
dorp het rampenbestrijdingsplan n
Texel. (Fow wart,-.
Onderzoek
voimondigdat het in het belang
Texel is dat mensen die om welke
dan ook hun auto met willen
naar het eiland, deze op
9oede en veilige manier in Den
kunnen parkeren. Ook de ge-
^te Den Helder streeft naar een
gelijke parkeersituatie, mede met
Holland °P de l3ezoekers van Cape
jwienten om niet de helft van het
er*oek te willen betalen, zijn on-
^eer dat Den Helder vijf keer
lnwoners heeft als Texel. Al-
'n het hoogseizoen bevinden
'n beide gemeenten ongeveer
evenveel personen. In een vergelijk
bare situatie (Terschelling-Harlingen)
heeft de walgemeente Harlingen het
oplossen van de problematiek hele
maal voor eigen rekening genomen.
Tweeluik bij AVRO
Gepresenteerd door dierenarts Henk
Lommers zendt de AVRO 30 juli van
19.00 tot 19.50 via Nederland 2 een
tweeluik over Texel uit. In het pro
gramma komen verschillende aspec
ten van het eiland aan bod, zoals
horeca, overnachtingsmogelijkhe
den, schapen, zeehonden, de vuur
toren en fietsen over het eiland. De
twee afleveringen zijn op 4 en 11 au
gustus vanaf 17.30 uur afzonderlijk te
zien, ook dan op Nederland 2.
Zijn hart lag bij de wetenschap,
maar ook als manager had de dins
dag overleden prof.dr. Hendrik
(Henk) Postma kwaliteiten. In de
eenentwintig jaar dat hij er direc
teur was, groeide het NIOZ uit van
een bescheiden onderzoekssta-
tion tot een instituut van we
reldfaam, dat bovendien financieel
gezond was. Daarbij was hij pret
tig in de omgang en genoot hij niet
alleen het respect van vooraan
staande collega's en bestuurders,
maar ook van de mensen van de
werkvloer, die het onderzoek hiel
pen voorbereiden.
Postma gold internationaal als een
autoriteit op het gebied van zee-
onderzoek. Zijn verdiensten beston
den onder meer uit een indrukwek
kende reeks publicaties. Daarnaast
vervulde hij functies in allerlei orga-<
msaties in de hele wereld. Zo was hij
vanuit de UNESCO eén van de drij
vende krachten bij de voorbereiding
en uitvoering van de expeditie Snel-
lius II. waarbij in 1984 en 1985 onder
zoek werd gedaan in de wateren rond
Indonesië. Jarenlang was hij lid van
het bestuur van de Scientific Com
mittee on Ocanographic Research,
een organisatie waarvan hij tussen
1973 en 1975 voorzitter was. Postma
was betrokken bij de oprichting van
het Delta Instituut in Zeeland en ruim
tien jaar voorzitter van de Neder
landse Commissie voor Zeeonder-
zoek. Daarnaast was hij lid van de
Nederlandse Raad voor Zeeonder-
zoek, de Waddenadviesraad, de
C02-commissie van de Gezond
heidsraad. de commissie Zelfeva
luatie van de Nederlandse para-um-
versitaire instituten, de UNESCO-
commissie. de Raad van Overleg van
het fysisch onderzoek in de Noord
zee, de Nederlandse commissie voor
het Caraibisch marien-biologisch in
stituut op Curagao en de begelei
dingscommissie van het Rijksinsti
tuut voor Visserijonderzoek in IJ-
muiden. In die functies adviseerde hij
de Nederlandse regering in zaken als
vervuiling, het beheer van de Wad
denzee en de gevolgen van de
productie van C02 door de mens op
klimaat en oceanen. In 1975 werd hij
lid van de vooraanstaande Kónink-
lijke Nederlandse Academie van We
tenschappen.
Postma werd op 26 juli 1921 gebo
ren in Zwoiie. Nadat hij er de middel
bare school had afgerond, wilde hij
eigenlijk sterrenkunde studeren. Het
werd chemie aan de Universiteit van
Groningen. Hij studeerde af in 1946,
nadat zijn studie als gevolg van de
oorlog enige vertraging had opgelo
pen. Na een korte periode bij Philips
trad hij in 1947 toe tot de kleine staf
van het Zoölogisch Station in Den
Helder, de voorloper van het NIOZ,
waar in die tijd nog bijna uitsluitend
biologen werkten. Hij begon er een
studie naar de dynamiek van water
en sedimenten in de westelijke Wad
denzee en de chemie van nutriënten
(waaronder vooral fosforcomponen-
ten) en promoveerde in 1954 cum
laude op zijn proefschrift The Hydro
graphy of the Wadden Sea. Dit werk,
dat een verklanng biedt voor één van
de oorzaken van de voedselnjkdom
in de Waddenzee voor schelpdieren,
vissen en vogels, geldt nog steeds als
een belangrijk document. Al voor die
tijd breidde hij zijn onderzoeksgebied
uit naar onder meer de Golf van Pa
ria, de Golf van Napels en Brits Gu
yana. Veel interesse had hij voor de
gegevens die in 1929 en 1930 tijdens
de eerste Snellius-expeditie waren
verzameld en dat resulteerde met al
leen in nieuwe analyses, maar vorm
de in feite de aanzet voor een vervolg
op dit onderzoek, dat in de jaren
tachtig zou leiden tot een nieuwe
expeditie naar Indonesië. Om zich te
onënteren op nieuwe vormen van on
derzoek bezocht Postma samen met
de toenmalige directeur prof. Jan
Verweij in het begin van de jaren zes
tig de Verenigde Staten. Een jaar lang
werkte hij aan het Scripps Institute of
Oceanography in La Jolla. waarna hij
in 1963 aan de Universiteit van Gro
ningen werd benoemd tot hoogleraar
in de fysische en chemische oceano-
logie.
Na het afscheid van Verweij werd
Postma één van de twee directeuren
van het NIOZ. Zijn collega werd ver
antwoordelijk voor de afdeling biolo
gie, Postma voor de andere afdelin
gen, terwijl hij bovendien werd belast
met het management over het insti
tuut. In 1969 verhuisde het instituut
van Den Helder naar 't Horntje, waar
het tijdelijk onderdak kreeg in barak
ken en vanaf 1978 in een gloednieuw
gebouw. Was het Zoölogisch Station
nog vooral gericht op het verzamelen
van biologische gegevens over de
Waddenzee, onder leiding van Post
ma en zijn collega Jenne Zijlstra,
groeide het NIOZ uit tot een multidis
ciplinair instituut, dat onderzoek deed
naar alle aspecten van het zee-
onderzoek. Mondiaal, want Texelse
onderzoekers waaierden ten slotte uit
over de hele wereld, tot aan de Zuid
pool toe. De staf groeide in die tijd
van zo'n 60 tot 160 vaste medewer
kers, waardoor het NIOZ één van de
belangrijkste werkgevers op het ei
land werd. Daarnaast streken jaarlijks
tientallen studenten neer op 't
Horntje. Postma stond bij hen be
kend als een enthousiast en kundig
docent, die vefen stimuleerde om
zich verder te bekwamen op hun vak
gebied. Postma was overtuigd van
het belang van fundamenteel onder
zoek en vond dat wetenschappers
zelf het beste hun prioriteiten konden
stellen, in plaats van zich voor
zogenoemd toegepast onderzoek te
laten inhuren door de overheid of het
bedrijfsleven. Wél werd door het
NIOZ onderzoek vemcht naar vervui
ling van de zee met radioactief afval
en vervuilende stoffen als PCB's en
de rol van afvalwater van de veen
koloniën in de Waddenzee. Ondanks
de drukte die zijn vele functies met
zich meebrachten, bleef de directeur
tijd vinden om samen met zijn assis
tent Joop Rommets zelf onderzoek te
doen. Hij vemchtte daarbij origineel
en baanbrekend werk, waarvan de
resultaten volgens kenners nog
steeds imponeren, Oud-collega Ger
hard Cadée schrijft in een in memo-
riam dat gisteren onder de medewer
kers van het NIOZ werd verspreid:
'Zijn resultaten worden soms zelfs
weer opnieuw "ontdekt", omdat men
met wist dat Postma ze een halve
eeuw geleden al had gepubliceerd.'
Henk Postma in 1972 het aquariumgebouw
Bij zijn afscheid m 1986 kwamen hon
derden wetenschappelijke autoritei
ten uit binnen- en buitenland naar het
NIOZ. Uit de vele toespraken die wer
den gehouden, bleek dat Postma niet
alleen veel aanzien genoot, maar ook
'als mens' zeer werd gewaardeerd.
Hij stond bekend om zijn prettige
omgang met medewerkers, waarbij
hij een borrel en een sigaar op waarde
wist te schatten. Dat hij allerminst een
steile wetenschapper was. werd ook
ontdekt bij TESO. waar hij een tijd
lang commissaris was. Aanvankelijk
werd een beetje vreemd aangekeken
tegen de toetreding van de NlOZ-di
recteur tot het bestuur van de veer
dienst. In TESO-kringen vreesde men
te maken te krijgen met iemand van
'de Groene Maffia', terwijl nogal wat
wetenschappers het raar vonden dat
'hun' directeur lid werd van zo'n 'con
servatief bolwerk' als het TESO-be-
stuur. Het zou echter snel wennen.
Prof M.J. Jansen van de Universiteit
van Groningen hennnerde er bij Post-
ma's afscheid aan dat die een 'goed
diplomaat en een scherp onderhan
delaar' was. die bezoekers op pret
tige wijze ontving en daarmee de
belangen van de wetenschap en het
NIOZ altijd knap had verdedigd Dr.
R.J. in 't Veld, directeur-generaal van
het ministerie van Onderwijs en We
tenschappen, vertelde in zijn toe
spraak dat financiële ambtenaren al
tijd op prettige wijze waren 'ingepakt'.
Postma werd bij zijn pensioen be
noemd tot Officier in de Orde van
Oranje Nassau.