Rijk worden niet nodig,
wel een plezierig leven
'Texelaar relaxter en
imicaler dan Duitsers
Texels gezin emigreert naar Zweden
jk
Geld van provincie
voor cultuureducatie
.TEXELSE
COURANT
Natuurwijzer
Pluimvoetbijen
peköönsie op Tessel
Let op dit
keurmerk
Het is er prachtig, het voelt heer-
ijk, de mensen zijn vriendelijk en
gastvrij en we denken er een boter-
tiam te kunnen verdienen.' Genoeg
teden voor Liesbeth Keijser en
Ardo Slegh uit Den Burg om samen
met hun twee zoons Erik (18) en
René (17) in de auto stappen om
raar Zweden te emigreren. 'Je
tebt daar ontzettend veel ruimte
to vrijheid.' Ze nemen wel een
stukje van het eiland mee, in de
«mi van Texeler dekbedden en
andere spullen die gelieerd zijn aan
schapen, die ze in Zweden gaan
«kopen. Afgelopen maandag zijn
vertrokken.
hun huis aan de Duykerdam is
achtbaar dat de verhuizing nabij is.
P8 tel spullen zijn ingepakt en de ver-
fcggever schept de laatste süiker in
era ïjn thee. Ze verruilen hun hoek
oning voor een vrijstaand huis met
standa en royale tuin in het plaatsje
lergsang, dat ligt op de lijn Oslo-
tockholm. Aan grond geen gebrek,
ft langlaufpiste ligt op loopafstand
nop het meer verderop kan 's win-
rs worden geschaatst of - naar
needs gebruik - aan ijsvissen wor-
sn gedaan. De eerste Zweedse
rortien zijn ze inmiddels machtig en
frenkort beginnen ze aan een
tugenngcursus.
ftaatsen doen ze graag, maar dat
niet de reden van hun besluit om
£0 kilometer verderop een nieuw
en te beginnen. Slegh: 'We zijn toe
wat anders. Ik zit nu 28 jaar op
de vrachtwagen en ik krijg steeds
meer last van de stress om elke keer
weer op tijd bij de boot te zijn. Het
ene moment zijn ze in Alkmaar aan de
weg bezig, dan in Den Helder en
laatst was er weer dat bomalarm bij
vliegveld De Kooij dat voor vertraging
zorgde. Het zal ook wel met de leef
tijd te maken hebben, maar ik ben het
gewoon zat om steeds op die boot te
rijden. Ik wil al een tijdje wat anders
gaan doen en heb een paar boek-
houdcursussen gevolgd en gesollici
teerd. Maar ik kwam nergens aan de
bak. Geen ervaring en dan nemen ze
liever een ander.' Liesbeth Keijser: 'Ik
werk nu een jaar of vijf als schoon
maakster in een hotel. Echt een leuk
bedrijf, met leuke mensen, maar het
werk wordt me gewoon te zwaar. Ei
genlijk wil ik al heel lang van Texel af.
Ik ben gek van IJslander paarden,
maar dat leeft hier helemaal niet. Ik
ben ooit eens een keer in Zweden
geweest en vond het allemaal prach
tig. Het voelde heerlijk. Lekker ruim.'
Een documentaire op televisie over
Nederlanders die naar Scandinavië
waren geëmigreerd, zette hen aan het
denken. 'Zweden kampt met een
leegloop van het platteland. Om het
leefbaar te houden en het niveau van
voorzieningen op peil te houden, sti
muleren ze buitenlanders met een
bedrijf om zich op het platteland te
vestigen. In de streek waar wij naar
toe gaan. zijn al 54 Nederlandse be
drijven actief en er wonen 205 Neder
landse gezinnen.'
Via internet kwamen ze in contact
met Nederlanders, die hen verder op
weg hielpen. 'Het levenspeil op het
platteland is hoog. Er zijn scholen,
sportparken, zwembaden, bibliothe
ken en noem maar op. De kinderen
worden gratis met de bus van en naar
school gebracht en kunnen onder de
middag op de school eten.' Eerst
hadden ze het idee om, zoals veel
andere Nederlanders in Zweden
doen, er een camping te beginnen.
'Zweden is steeds meer in trek bij
toeristen. Varmland, het deel van het
land waar wij naartoe gaan, trekt per
jaar meer dan een half miljoen toeris
ten en staat op de vierde plaats in
Zweden.' Ze zagen een prachtige
boerderij. 'Maar die lag met aan een
doorgaande weg, en dan is het moei
lijk om die sneeuwvrij te houden.'
Toen een damping niet haalbaar
bleek, zijn ze naar een andere moge
lijkheid op zoek gegaan. 'De mensen
in Scandinavië en de toeristen die
daar naar toe gaan, zijn gemiddeld
genomen liefhebber van natuurpro
ducten. Schapenwollen dekbedden
en aanverwante wolproducten die
hier worden gemaakt worden er ei
genlijk niet verkocht. Ze hebben daar
vooral dons. Ik ben met de Texelse
Wol Onderneming (TWO) gaan praten
en heb een bureau opdracht gegeven
marktonderzoek te doen. Dat leverde
niet zoveel op, maar nadat we zelf
een enquête hebben laten houden,
bleek dat er zeker kansen liggen.
Maar ik moet de markt wel zelf op
bouwen. Ik heb al contact gehad met
een ondernemer in Stockholm, die
Hene, zijn vader Ardo Slegh
uiterst rechts Erik Slegh. Maandag emigreerden
VRIJDAG 22 JULI 2005
wel interesse heeft. Die man heeft vijf
winkels.' In hun zaak in Bergsang wil
Keijser ook Louët spinnewielen gaan
verkopen, evenals schapenvetcrème
van de Noordkroon, zeep en bad-
schuim van Kees de Waal en
keramiek van Irene Maas en Kerstin
Edelmann. 'Veel spullen hebben een
link met schapen. Natuurlijk hebben
we onderzocht of er vraag is naar is,
maar het blijft toch spannend of het
lukt. We hebben laatst in Zweden een
presentatie gehouden die onder an
dere werd bijgewoond door de Ne
derlandse ambassadeur. De reacties
waren positief. We hoeven er niet rijk
te worden, als we er maar plezierig
leven.' Goed te spreken zijn ze over
medewerking van de plaatselijke
autoriteiten. 'Toen we gingen kijken,
was het een feestdag. De ambtenaar
die ons hielp had eigenlijk een vrije
dag, maar hij was zeer behulpzaam
en regelde allerlei afspraken.'
Met zoon René is een bezoek ge
bracht aan de plaatselijke middelbare
school. 'Het stond hem wel aan. Er
wordt veel aan sport gedaan en er zijn
allerlei leuke keuzevakken, onder
andere muziek. En het onderwijs is
heel praktijkgericht.'
Hoewel Zweden de naam heeft duur
te zijn, valt dat volgens de Texelaars
wel mee. 'Sommige dingen zijn wat
prijziger, maar andere juist weer niet.
Drank natuurlijk wel, maar daar mag
je een aardig voorraadje van meene-
men. En er wordt veel zelf gestookt.
De belasting is wat hoger dan hier,
maar daar staat tegenover dat je
geen schoolgeld hoeft te betalen. En
er is geen hondenbelasting. Als je er
zoals wij twee hebt, dan scheelt dat
wel.' Inmiddels hebben ze met ander
typisch Scandinavisch fenomeen
kennisgemaakt: 'Muggen. Heel klein,
maar ze steken dwars door je sokken
heen. Maar het gras in de tuin was
nogal lang en als je het kort houdt,
schijn je er minder last van te heb
ben.'
Gerard Timmerman
Duitsland aan het strand is dat alle
maal gratis', zegt Gabi. Ook de €6,-
huur van de ligstoelen op het Koger-
strand vinden ze wat aan de hoge
kant. Verder hebben ze over de prij
zen met veel te klagen. '1st egal', zeg
gen ze schouderophalend: 'Onge
veer hetzelfde als in Duitsland.'
rner frei mit frühstück. Bijna iedere Texelaar weet wat het
tekent. Mensen die werken in de horeca, winkels of ander-
smet toeristen te maken hebben, zeggen wellicht net zo
kkelijk tschüs als doei. We delen de liefde voor voetbal, maar
tizijn 'ze' een beetje anders. Hoe dan ook, Duitsers vormen
geziene groep gasten op Texel, die voor veel inkomsten
jen en die we het graag naar de zin maken. Jaarlijks weten
duizenden vakantievierende oosterburen ons eiland te vin-
ook de familie Koenders uit
ede, net over de grens bij Arnhem,
«weken hebben zij uitgetrokken
hun vakantie op Texel door te
rgen. De 41 -jarige Bernfried staat
verslaggever aan de weg voor
ee de Korenschoof aan de Hoofd
wet zijn hond Maylow op te
ten. Maylow was een van de
«"en dat de familie voor Texel
gekozen. 'Dit is een van de
r9e plekken waar je overal met
mag komen.' Ze zitten vlak
'et vliegveld, maar last van de
•gen hebben ze niet. 'Mis
gaan we zelf ook nog een
cMucht maken deze week', zegt
36-jarige Gabi.
•was de eerste keer dat ze in Ne-
land op vakantie zijn. 'Kennissen
oen ons getipt over Texel en ver-
£ns zijn we via internet naar de
gelijkheden gaan kijken. We kwa-
^al snel uit bij de Korenschoof',
«"Gabi en Bernfried elkaar aan.
Tned werkt in het dagelijks leven
^ens, waar hij telefoons maakt,
"werkt in een kinderdagverblijf.
Sn week op Texel te hebben
^bracht, kunnen ze maar tot
conclusie komen: Texel 1st sehr
Heen het weer vinden ze maar
'Schommelt het weer hier
vraagt Gabi.
appartementje bevalt het gezin
prima. 'De kinderen kunnen overal
spelen en ik zou niet weten waar ik
al dat speelgoed zou moeten laten als
we in een tent of caravan hadden
gezeten', zegt Bernfried. De 7-jarige
Julian toont trots zijn plastic pijl-en-
boog: 'Kijk eens wat ik heb!' Zijn va
der pakt het pijltje met zuignap en
plaats het tegen zijn voorhoofd. 'Ja,
leuk hoor', grapt hij. 'Die kinderen hè',
zegt hij lachend terwijl hij zijn porte
monnee trekt. Daarop toont ook het
4-jarige dochtertje Nele haar pijl-en-
boog. Bij de Korenschoof staan ook
een aantal caravans, maar een cara
van of tent was voor de familie geen
optie. 'Als het dan een beetje minder
weer is, zit je de hele dag met twee
truien aan', zegt Gabi.
Ze hebben alle ruimte in en bij het
huisje; een woonkamer, keuken, bad
kamer met toilet en twee slaapka
mers. 'We hebben alles hier', zegt
Gabi. De trap vindt Bernfried wel een
beetje eng, omdat er geen hekje voor
zit. 'Stel je voor dat één van de kin
deren gaat slaapwandelen.' Daarom
zet hij iedere nacht de babybox voor
het trappengat. 'Dan moeten ze ons
maar even wakker maken als ze 's
nachts naar het toilet moeten.' De
huur van het huisje valt hen reuze
mee. 'Ik geloof dat we ongeveer
€922,- betalen voor twee weken.'
Ook de huur van de twee fietsen die
Als Texelaars hebben we wel een beeld van het eiland,
maar hoe kijken onze gasten er tegen aan? De Texelse
Courant volgt deze zomer een aantal toeristen tijdens
hun vakantie. Waarom komen ze, waar verblijven ze,
waar gaan ze naar toe en wat vinden ze ervan? En:
komen ze nog eens terug? Een zonnige serie, met een
kritische ondertoon. Deze week de familie Koenders
uit Rhede.
ze hebben gehuurd van Van der Linde
in De Cocksdorp noemen ze accep
tabel: €50,- per fiets voor twee we
ken. De fietsen van de kinderen heb
ben ze van huis meegenomen.
Een aantal keer is de familie Koen
ders uit eten geweest, ondermeer in
De Koog en in Den Burg. Waar dat
was weten ze niet meer, maar overal
waar ze zijn geweest, zijn ze vriende
lijk geholpen, 'ledereen spreekt goed
Duits nier', zegt Bernfried. Wat ze het
liefst eten? 'Fricandel mit ketchup,
mayo und swiebel', roept Julian met
grote ogen. 'Ja', zegt zijn vader: 'die
zijn erg lekker in Nederland.' 'Und
pfannkuchen'zegt Julian weer. Bern
fried vult zijn zoon weer aan: 'Inder
daad, in Duitsland zijn pannenkoeken
meestal niet te eten, maar hier des te
beter!'
Over de stranden op Texel zijn ze zeer
te spreken. Alles schoon en netjes.
'Een man heeft mij uit het water ge
red', zegt Julian. Hij was door de
golven wat verder de zee in gedreven.
'Hij trok hem zo omhoog', zegt
Bernfried. 'Hij kan nog met zwem
men.' Alleen waarom ze bij De Koog
op het strand voor de toiletten en
douches moeten betalen, vinden ze
maar vreemd. 'Bij ons in Noord-
tenders komt volgend jaar zeker
terug op Texel.
Waarschijnlijk gaan ze deze week
nog naar het luchtvaartmuseum en
naar zwembad Calluna. 'Daarvoor is
het nog te mooi weer geweest', zegt
Gabi. Anders volgend jaar, want dan
komen ze zeker terug. 'De Texelaars
zijn wat relaxter en amicaler dan Duit
sers, Dat zal wel komen omdat het
een eiland is', zegt Bernfried. Ze wil-'
len dan wel een beetje dichter bij zee
zitten. 'Den Hoorn bijvoorbeeld, dat
zag er erg gezellig uit.'
Martijn van Nieuwenhoven
Opgeven voor
peuterspeelzaal
Om te kunnen inschatten hoeveel
peutergroepen op de verschillende
peuterspeelzalen moeten worden
geformeerd, biedt Pharos de moge
lijkheid ook in de zomervakantie kin
deren op te geven. Door de afname
van meer dagdelen kan met worden
gegarandeerd dat kinderen direct
geplaatst worden. Voorrang hebben
kinderen die nu al op de speelzalen
zitten. De nieuwe tarieven hangen
samen met de voorwaarden dat peu
ters vanaf 2.5 jaar minimaal twee
dagdelen afnemen. Deze twee ver
plichte dagdelen kosten €60,- of
€36,- per maand, afhankelijk van het
gezinsinkomen.
Opgeven kan voor Spelemaer in Den
Burg bij Lia van Heerwaarden (tel.
314020), voor de Kooterkeet in
Oudeschild bij Ria Buisman (tel.
314281voor de Bijenkorf in Ooster
end bij Gretha Blom (tel. 320080),
voor de Kokkeltjes in De Cocksdorp
bij Cobi van der Linde (tel. 316432),
voor de Stienepikkertjes in Den
Hoorn bij Ria Horzelenberg (tel.
319529). voor Olleke Bolleke in De
Koog bij Ine Boelhouwer (tel.
315800). Algemene vragen kunnen
gesteld worden aan coördinator Fia
Joustra-Kooger, tel. 06-20740538
(maandag, dinsdag en woensdag).
Jan Akkerman in
Question Plaza
Question Plaza timmert deze zo
mer flink aan de weg. Op vrijdag
avond 29 juli is er een optreden van
De Jeugd van Tegenwoordig, die
onder meer de hit Watskeburt ten
gehore brengt. Zaterdag 30 juli is
er een avond met muziek uit de
zeventiger en tachtiger jaren en op
20 augustus treedt Jan Akkerman
op.
Akkerman mag zonder aarzeling on
der de categorie gitaargrootheden
wordt geschaard. Hij speelde onder
meer met grote namen als BB King,
Alan Price en Herman Brood. In de
zestiger jaren maakt hij onder meer
deel uit van de Hunters, waarvoor hij
het nummer The Russian Spy and I
schreef. Fameus was ook Brainbox,
de groep waarin hij onder meer met
Kaz Lux musiceerde en beroemd was
ook de band Focus, die bekendheid
over de hele wereld verwierf, waarna
hij vanaf halverwege de jaren zeven
tig met solo- en andere projecten de
schijnwerpers op zich gericht hield.
Anno 2005 is hij een monument in de
popmuziek, maar is hij nog immer
actief en bracht hij onlangs nog een
nieuwe CD uit, waann de kenners
nog steeds zijn soepei improvise
rende gitarist herkennen. Kaarten
kosten in de voorverkoop (Question
en Music Store) €5,- en aan de deur
€7,50. Op 13 augustus wordt een
Reflex of de 80's party gehouden met
BNN-dj Sander de Heer en zanger
Alides Hidding van de Time Bandits.
Natte landing
pathfinders
Tien zogeheten pathfinders, die met
ronde parachutes springen, hebben
dinsdag een succesvolle landing ge
maakt in het Marsdiep. Onder hen
onder meer Jan Boyen Rienks, die
met een gewicht van 97,5 kilogram
de zwaarste para binnen het gezel
schap was. Hij was dan ook de snel
ste daler en bij een windsnelheid van
9 meter per seconde landde hij met
het vrijwel onbestuurbare valscherm
ermon
het dichtst in de buurt van de voor
genomen landingszone. De springers
werden opgewacht door zes rubber
boten van het Korps Mariniers, die elk
een kikvorsman aan boord hadden
om de mannen en hun parachutes
van Paracentrum Texel uit het water
te halen. Met een landingsboot werd
het gezelschap overgebracht naar de
Dourleinkazerne.
Trottoirs zijn praktische, veilige, maar
doorgaans verder weinig boeiende
onderdelen van de bebouwde kom.
Saaie grijze stenen, als het goed is
keurig op een rijtje, en dat is dat.
Maar in de naden tussen de tegels
verschenen deze zomer ineens
hoopjes zand met een gaatje erin.
Zowel in Den Burg als op 't Horntje
viel het verschillende mensen op.
Onder de tegels huizen pluimvoet
bijen. De naam is goed gekozen.
Vooral de vrouwtjes lijken wel een
lange broek van helder oranjebruin
bont te dragen: de achterpoten zijn
bedekt met lange haren. Ook de rest
van het lijf is behaard, maar niet zo
sterk. De mannetjes hebben een gele
'broek'. Die haren hebben ze niet
voor de show, of tegen de kou. Je
kunt ze meer vergelijken met
boodschappentassen en bezems. De
dieren gebruiken de beharing om er
stuifmeel mee op te vegen en naar
hun nestholletje te vervoeren, en om
het zand uit hun nest te vegen, zodat
het graven wat gemakkelijker gaat.
Het is niet zo vreemd dat ze in de
dorpen neerstrijken. Ze zoeken hun
voedsel op bloeiende composieten,
zoals morgensterren en margrieten,
en die zijn in de Texelse bloemen
tuinen in overvloed te vinden. Zoals
de meeste wilde bijen leven ze niet in
kolonies, maar solitair. Toch zie je veel
nesten bijeen, maar het zijn eerder
'rijtjeswoningen' dan communes.
Oorspronkelijk komen ze van de
Hoge Berg. Thijsse ontdekte destijds
de eerste pluimvoetbijen in de Zand
kuil en maakte ze beroemd met zijn
enthousiaste beschrijvingen. Dank zij
de pluimvoetbijen en allerlei andere
bijzondere insecten werd de Zandkuil
het eerste en enige Nederlandse
insectenreservaat. De bijen komen
voornamelijk in de kuststreken voor,
en ze waren nooit algemeen. Nadat
de Zandkuil een aantal jaren geleden
weer geschikter is gemaakt voor
insecten, zijn de bijen in aantal toe
genomen en nu dus uitgezwermd
naar de dorpen. Ben Brugge vond ze
al eerder bij het terrein van de
Gamma in Den Burg. Steeds vaker
zijn ze nu ook elders in het land te
zien. Er zijn zelfs nestplaatsen be
kend op spoorwegcomplexen in Den
Bosch en bij Amsterdam Muider-
poort. De bijen zijn niet bestand te
gen vocht, kou en schaduw, dus het
kan best zijn dat ze zomaar weer ver
dwenen zijn. Plqimvoetbijen steken
met. Mooi zijn ze wel. Bovendien is
het leuk de dieren hun holletjes te
zien graven. Je zou er eigenlijk eens
een poosje op de knieën bij moeten
gaan zitten. Gewoon, in het dorp. Als
Thijsse nog leefde, kwam hij er bij
zitten. Wat zou hij er van genieten!
Sytske Dijksen
Kinderbingo
In het Eierlandsche Huis in De
Cocksdorp wordt zaterdag vanaf
19.00 uur kinderbingo gespeeld.
Deelname kost €10,- voor vier ron
den. Het spel is bedoeld voor jeugd
van de basisschool, het speeltempo
ligt dan ook lager dan bij volwasse
nen.
www.cbf.nl
Workshop
pistoolschieten
Schietsportvereniging Texel biedt in
de zomermaanden de mogelijkheid
om door een workshop pistool- of
geweerschieten met deze sport ken
nis te maken. De workshop wordt
gegeven op zondag van 10.00 tot
12.00 uur. Deelnemers maken onder
leiding van de clubtrainers kennis met
de beginselen van het schieten en het
omgaan met wapens. Opgeven kan
via tel. 320263, bij voorkeur op dins
dag en donderdag tussen 20.00 en
22.00 uur. Ook voor de jeugdgroep,
die in september weer begint, zijn
nog enkele plaatsen vrij.
Meer informatie is te vinden op de
website van de vereniging, www.ssv
texel.nl.
Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland hebben een bedrag van
€38.790,- toegekend aan het on
derwijsproject De boom vertelt,
waarin de Texelse basisscholen
samenwerken met musea, Mu
ziek- en Dansschool en de ge
meente. OSG De Hogeberg ont
vangt EUR6.000,- voor de organi
satie van een mimeweek.
Deze bedragen worden toegekend in
het kader van het Actieplan Cultuur-
bereik. waarmee het ministerie van
Onderwijs. Cultuur en Wetenschap
pen meer mensen met kunst en cul
tuurwil laten kennismaken. Het actie
plan bestaat uit cultuurparticipatie en
-educatie. De provincie hoopt de
cultuureducatie in het onderwijs te
versterken, zodat leerlingen gedu
rende hun hele schooltijd kennis op
doen van kunst en cultureel erfgoed
in hun omgeving. In totaal heeft de
provincie €358.282,- verdeeld over
diverse cultuureducatieve projecten.
Aangezien de jeugd het best via de
scholen te bereiken is, worden juist
deze in de gelegenheid gesteld
subsidieaanvragen te doen
Bij het project De boom vertelt wor
den leerlingen van groep 1 tot en met
4 vertrouwd gemaakt met de levens
loop van de verschillende bomen en
het verwerken van hout. Aan de hand
van (historische) foto's gaan de leer
lingen in hun eigen dorp op zoek naar
bomen met een bijzondere betekenis
voor de geschiedenis van het dorp.
Op deze manier komen de geschie
denis van Texel en de betekenis van
bomen voor de leerlingen tot leven.
Met dit project willen de scholen het
eerder voor de groepen 5 tot en met
8 ontwikkelde lespakket Texelse ge
schiedenis uitbreiden voor de groe
pen 1 t/m 4. Aan het project wordt
medewerking verleend door de ver
schillende musea, Staatsbosbeheer
en IVN, de Muziek- en Dansschool en
de gemeente. Het toegekende be
drag is ruim negentien procent van
het totale voor het primair onderwijs
beschikbare bedrag.
OSG De Hogeberg ontvangt €6.000,-
voor een mimeproject voor de eerste
drie klassen van het VMBO. In sa
menwerking met de Muziek- en
Dansschool maken de leerlingen
kennis met het mimespel. Zij leren op
mimische wijze hun emoties te tonen
en de ruimte te verkennen. De
projectweek wordt afgesloten met
een presentatie.
