:Vakantiekrachten: sommigen raak je nooit meer kwijt
Mijn Nederlands is
ht verschrikkelijk'
ik wil ook wel wat
an de wereld zien'
'Ik zie wel wat er
op mijn pad komt'
'Boerin kookt eens
per week voor ons'
Beeldbank Texel
Gezonder zonder lijnen
met 'Weet hoe je eet
J^edrijvig heid
TEXELSE J couRANT
Nederlands te leren.
kSögar aan het werk in de keuken van De Rog. 'Ik zou echt beter mijn best moeten doen
7-jarige Marc Edgar uit Enge-
werkt al sinds zijn dertiende
keuken. 'Ik heb met de beste
svan Engeland gewerkt.' Deze
ïwerkt hij voor het derde sei-
top Texel. Marc is op het ei-
gaan werken om te leren
chutespringen. 'Op Jersey zag
iskydivers naar beneden ko
en dat wilde ik ook.'
;kwam op het Kanaaleiland,
fhij vandaan komt, in contact
Mike Vilton, die zelf al 15 jaar op
'komt. Hij adviseerde hem te
nspnngen. 'Tot nu toe heb ik nog
negen sprongen gemaakt, maar
"og steeds van plan mijn cursus
naken. Volgens mij hoef ik nog
iHertandemsprongen te maken
ïimag ik alleen.' Volgens Mare
tig om veel parachute-
jen te maken als je in de horeca
i'Als het geschikt weer is om te
en, is het meestal ook druk op.
uk. Al moet ik zeggen dat ik ook
aak andere leuke dingen ben
doen in mijn vrije tijd.'
ngeland werkte de vakantie-
ennveel verschillende keukens,
namelijk op het toeristische Jer
sey en in Londen. Zo werkte hij on
der meer in het The Ritz Hotel London
en de exclusieve City of London
Gentlemen's Club. 'De beste manier
om veel dingen te leren, is om voor
veel verschillende mensen te werken
en de dingen te leren waar zij heel
goed in zijn.' In juni 2003 kwam Mare
voor het eerst naar Texel en vond
werk in De Koog. 'Mijn meeste baan
tjes in Engeland kreeg ik door ge
woon ergens naar binnen te wande
len en een dagje proef te draaien.' lan
Bone, destijds kok bij De Koningin in
De Koog en ook afkomstig uit Enge
land, raadde hem aan bij Paal 28 te
gaan kijken. Daar werkte hij vervol
gens een jaar en in de zomer van
2004 werkte hij bij strandpaviljoen
Paal 33. 'Daar werkte ik alleen maar,
nu kan ik wat rustiger aan doen.'
Sinds juni staat hij in de keuken van
eetcafé De Rog in De Cocksdorp. De
keukens op Texel kunnen volgens de
Engelsman wel een frisse wind ge
bruiken. 'Als je in De Koog komt, ser
veren bijna alle restaurants hetzelfde
en volgens mij komt veel uit een
pakje. Bijna niets wordt nog met de
hand gemaakt.' Wellicht dat Mare zelf
nog eens een restaurant op Texel
'Schippers instrueert twee van zijn golfstudenten hoe z
Ifcan golfen.
moeten putten. 'Het is echt een vooroordeel dat alleen n
jarige Roland Schippers uit
r5um wil golfleraar worden,
poor loopt hij stage bij Golf-
IWTexel op de golfbaan bij De
Mkheb twee jaar hotelschool
f" Haag geprobeerd, maar ik
ftoch liever golfen.' De hele
F® hij zes dagen per week op
pfoaan te vinden om les te
en zelf te oefenen. 'Daar-
*erk ik ook nog in de golf-
vreemd was de stap om
ziefi j<el komen voor Roland niet.
ae s *:ai van jongs af aan al met mijn
vakantiepark De Krim.' In
Wg hij aan de slag als bedie-
^Mewerker bij 't Hanehuus,
W ^uis op de golfbaan. In 2003
hij met lesgeven onder bege-
golfschooleigenaar Joost
:«X-en golfleraar Jeroen van der
^Tilburg volgt hij ondertussen
Faling tot golfleraar aan het
Van Swinderen Golf College. 'Aange
zien het een particuliere opleiding is,
heb ik een flinke lening bij de bank
moeten afsluiten.' De golfopleiding in
Tilburg telt 27 deelnemers, van wie er
drie hun stage lopen bij Golfschool
Texel. De opleiding tot golf-
professional B duurt twee jaar. 'Mis
schien doe ik er nog eens twee jaar
over om ook professional A te halen.'
's Winters loopt Roland vier dagen
per week stage op de golfbaan en
moet hij twee dagen in Tilburg zijn om
colleges te volgen. 'Dan is het soms
wel erg rustig, maar dan heb ik veel
tijd om te oefenen.' In de golfsport
wordt het niveau aangeduid met han
dicap,waarvan handicap 45 het
hoogste is en handicap 0 het laagste.
'Aan het einde van mijn opleiding
moet ik een handicap 4 gehaald heb
ben.' Om aan de praktijkeis van de
opleiding te voldoen, moeten de stu
denten naast de colleges en de sta
ges aan dertig tot vijfendertig wed-
stnjden per jaar meedoen. Deze wor
den beurtelings door de studenten
georganiseerd.
Naast zijn stage op de golfbaan, heeft
Roland de afgelopen jaren diverse
andere baantjes in de Texelse horeca
gehad in onder meer De Rog in de
Cocksdorp. 'Nu is het voornamelijk
balletjes slaan op de golfbaan en
werken in de golfwinkel.' In de win
kel is een grote verscheidenheid aan
golfattributen te vinden, van balletjes
tot complete golfsets met de beno
digde golfclubs. 'Hoe ver je een bal
slaat heeft mets met kracht te maken,
maar met de hoek waarmee je de bal
slaat. Iedere club heeft een andere
loft (hoek), die bepaalt hoe hoog de
bal geslagen wordt.'
Roland woont sinds kort in een huisje
aan de Vuurtorenweg dat hij van boer
huurt. Op die manier kan hij ook in de
winter op Texel blijven. Eerder
woonde hij afwisselend in het
vakantiehuisje van zijn ouders en in
de personeelsverblijven op De Krim.
Na zijn opleiding wil Roland graag als
golfleraar op Texel blijven. 'Ik denk
wel dat ik een kans maak, als het
aantal holes wordt uitgebreid van
negen naar achttien. Je weet natuur
lijk nooit wat er gebeurd. Maar ik wil
later ook wel wat van de wereld zien.'
Enkele honderden zijn er jaarlijks nodig. Vakantie
krachten van de overkanten nemen tijdens het seizoen
in met name de horeca een deel van het werk voor hun
rekening. Maar ook in de landbouw zijn de extra han
den vaak meer dan welkom. Niet zelden leidt het
vakantiewerk tot een langer verblijf op het eiland. Een
portret van vijf vakantiewerkers.
Vier jaar zijn ze inmiddels op het ei
land te vinden. Jan-Willem (24) en
Marijn (21) Jedema, beide opge
groeid in het Friese Noordwolde,
zijn deze zomer aan hun vierde
seizoen bezig. Jan Willem werkt
als kok in De Smulpot in Den Burg,
Marijn werkt in de bediening en de
schoonmaak in hotel De Bosch-
rand in De Koog.
Nadat Marijn geslaagd was voor haar
HAVO-examen, wist ze niet zo goed
wat ze wilde doen. 'Dat weet ik eigen
lijk nog steeds niet.' Ze overwoog de
Hogere Hotelschool in Den Haag te
doen, maar ze kwam niet door de
selectieprocedure. 'Toen ben ik op
aanraden van mijn moeder, die van
Texel komt, eens op het eiland rond
gaan bellen voor werk. Ik wilde weg
uit Noordwolde en Texel leek me wel
leuk.' Via het Centrum voor Werk en
Inkomen (CWI) vroeg ze vacatures op
Texel op, koos er drie uit en in maart
2002 kon ze bij De Boschrand begin
nen. Aanvankelijk werkte ze er alleen
tijdens de zomermaanden, 's Winters
begint. 'Ik denk dat mensen bereid
zijn om wat meer te betalen voor echt
goed eten, als je maar eenmaal een
goede naam hebt opgebouwd.'
Het leven in De Cocksdorp bevalt
hem prima. 'Het is een kleine ge
meenschap en dat bevalt me wel.
ledereen kent elkaar hier.' Mare
woont aan de Kikkertstraat. waar hij
van een particulier een huis huurt, dat
hij deelt met een collega die in De
Koog werkt. 'Dat gaat best goed.
Maar als ik volgend jaar weer op Texel
werk, ga ik wel iets voor mijzelf zoe
ken. Waar ik ook BBC kan ontvan
gen.' De meeste gesprekken die
Mare voert, zijn nog steeds in het
Engels. 'Mijn Nederlands is echt ver
schrikkelijk. Ik zou echt beter mijn
best moeten doen om Nederlands te
leren, maar daar ben ik een beetje te
lui voor. Daarbij komt dat iedereen
hier goed Engels spreekt, dan is het
voor hen eenvoudiger omschakelen
dan voor mij.' Echt storend vindt hij
dat met. 'Ik word op straat vaak her
kend als the English guy'
In september gaat hij misschien te
rug naar Engeland. 'Mijn familie wil
graag dat ik terug kom, maar mis
schien blijf ik ook wel op Texel. Als je
op Jersey in aanmerking wilt komen
om een huis te kopen, moet je daar
meer dan twintig jaar gewoond heb
ben of heel veel geld hebben. De
huren zijn ontzettend hoog. Als ik op
Texel een leuk huis kan vinden, blijf
ik misschien wel hier.'
Marijn Jedema werkt voor het vierde
werkte ze nog in Noordwolde en
omgeving. Afgelopen winter kon ze
ook in De Wijsneus in De Koog aan
de slag, wat ze nu nog steeds doet
naast haar werk bij De Boschrand.
'Daarnaast kon ik ook wat bijverdie
nen met klusjes als schoonmaken en
schilderen.'
Jan-Willem kwam iets later dan zijn
zus naar het eiland. Daarvoor liep hij
een jaar stage in de keuken van het
Marriotthotel in London voor zijn op
leiding aan de Middelbare Hotel
school in Zwolle. 'Na een jaar wilde
ik het een beetje rustiger aan doen.'
Vanuit London had hij al in Nederland
naar een baan gezocht. 'Het maakte
me niet zoveel uit waar. als het maar
een beetje gezellig was.' Op aanra
den van Marijn nam hij contact met
De Boschrand, waar hij in de zomer
van 2002 als kok kon beginnen, 's
Winter kon hij aan de slag bij het res
taurant Het Binnenhof in De Koog.
Dat werk combineerde hij de zomer
van 2003 met zijn werk in De
Boschrand. Begin dit jaar ging Het
Binnenhof failliet en stond Jan-
Willem op straat. 'Zoiets zie je niet
aankomen en januari is op Texel nou
niet bepaald ideaal om werk te vin
den.' Niettemin kon hij in maart bij De
Smulpot aan de slag, waar hij inmid
dels een vast contract heeft.
Manjn woont sinds zij op Texel kwam
in De Koog. Haar baas regelde daar
woonruimte voor haar. Jan-Willem
woonde eerst drie maanden bij zijn
opa in Den Burg, waarna zijn toenma
lige werkgever voor hem eveneens in
De Koog woonruimte verzorgde. 'Op
een gegeven moment wilde ik iets
ruimer wonen en ben ik voor een
huurhuis naar Stichting Wonen Texel
gestapt. Daar vertelde ze me lachend
dat ik minstens vier jaar moest wach
ten voor ik voor een huis in aanmer
king kwam.' Met zijn arbeidscontract
is hij met zijn bank gaan kijken naar
de mogelijkheden voor het kopen van
een huis. Sinds maart woont hij in de
Schoolstraat in Oosterend 'In móói
Oosterend', zegt Jan-Willem. 'Ik
moet Oosterend natuurlijk wel een
beetje promoten.' Zowel Jan-Willem
als Marijn ziet zichzelf nog wel een
tijdje op Texel blijven. Jan-Willem
woont inmiddels samen met een
Texelse en ook Marijn 'gaat' met een
eilander. 'Zo lang het leuk is, zie ik
geen reden om weg te gaan', zegt
Jan-Willem. 'Ik vermaak me hier
prima', vult Marijn aan. 'Ik zie wel wat
er op mijn pad komt.'
Werken bij de bollenboer kan best
een beetje vakantie zijn. Dat vindt
tenminste de 24-jarige Leo Olst uit
Assen. Voor het vijfde seizoen
werkt hij nu bij bollenboer Aric Lap
in Den Hoorn. 'Om mijn studie te
betalen en om straks op vakantie
te kunnen gaan.' Hard werken, dat
wel, maar dat komt niet alleen door
de werkzaamheden zelf. 'Door het
stappen moeten we regelmatig
door de boer worden gewekt.'
Vijf jaar geleden kwam hij naar Texel
om wat extra's te verdienen. 'Samen
met een paar vrienden wilden we er
gens baantje vinden waar we ook een
beetje vakantie konden vieren.' In het
Dagblad van het Noorden las hij een
advertentie van Lap waarin hij op
zoek was naar personeel. 'Mijn baas
heeft het liefst mensen uit Drenthe en
Groningen, want die werken harder
en zeuren niet zo', licht Leo toe ter
wijl hij de narcisbollen op een lo
pende band veegt. Voor hij op Texel
kwam had hij nog nooit eerder in de
landbouw gewerkt. 'Ik kom uit een
heel andere familie.'
's Avonds staat hij de bollen te sor
teren die eerder die dag uit de grond
zijn gehaald. Via de lopende band
wordt de rotzooi van de bollen ge
scheiden en worden de grote en
kleine bollen gesorteerd. 'De grote
worden verkocht en de kleintjes ge
poot voor volgend jaar. Sommigen
staan de hele dag aan de lopende
band, maar ik heb vrij afwisselend
werk. Ik help ook wel eens, alleen de
tulpenbollen raak ik niet aan. Toen ik
hier kwam werken kwam ik er achter
dat ik een tulpenallergie heb, dus
daar doe ik niks mee.'Een werkweek
bestaat voor Leo uit zes dagen van
7.00 uur tot 18.00 uur. 'Daar schrok
ik in het begin wel van, maar je went
er snel aan. Nu is het mooi weer, dus
werken we 's avonds nog even door.'
Op het terrein van de boer zijn slaap
zalen ingericht voor het personeel
van de overkant. De jongens, en
soms ook enkele meisjes, slapen op
stapelbedden. 'Als er 's zomers veel
mensen zijn, is het wel druk. Dan kun
je niet altijd even goed je spullen
kwijt. Je ziet wel eens dat de nieuwe
mensen die hier komen werken, hele
stapels DVD's van huis meenemen.
Zij verwachten dat er een TV en DVD-
speler klaar staan. Maar die hebben
wij hier niet. Ook daar wen je wel aan,
ik mis het niet echt.' In de schuur is
een kantine ingericht waar het perso
neel kan eten en 's avonds kan zitten.
'Wij warmen meestal wat op, maar
één keer in de week kookt de boenn
voor ons. 's Avonds is het meestal een
biertje drinken en naar de radio luis
teren. We gaan ook wel eens naar
camping Loodsmansduin of De Koog
om te stappen. Dan moet de boer ons
de volgende dag om 6:30 uur wekken
omdat we nog niet wakker zijn. Je ziet
de jongere collega's wel eens slape
rig tegen de kisten aanhangen.'
Tekst en foto's:
Martijn van Nieuwenhoven
's Winters studeert Leo management,
economie en recht aan de Hanze
hogeschool in Groningen. 'Nu woon
ik nog thuis, maar volgend jaar wil ik
op kamers in Groningen.' Eind dit
schooljaar is hij klaar met zijn hbo-
opleiding, daarom is waarschijnlijk
zijn laatste jaar in de bollen. 'Ik weet
nog niet wat ik dan ga doen. De be
doeling is dat ik eerst ga reizen voor
ik aan een vaste baan begin.'
iii
oltega 's zijn tussen de 17 en 20 jaar. Dat merk je
Gezond eten en voldoende bewe
gen, daarbij zoveel mogelijk ge
bruik makend van 'het goede uit de
natuur', maar ook van door de we
tenschap opgebouwde kennis. Dat
zijn de uitgangspunten van het
gezondheidsprogramma 'Weet
hoe je eet', gepromoot door oefen
en fysiotherapeute Renee van der
Meer uit Drachten, die binnenkort
een dépendance wil openen op
Texel.
Overgewicht, 'vetopslag' op 'ver
keerde plaatsen' en vermoeidheid
zijn klachten die vaak worden veroor
zaakt door een verkeerd leef-, eet- en
denkpatroon. Veel mensen die ze te
lijf gaan met een dieet, hebben tijde
lijk succes, maar vervallen daarna
weer in oude gewoonten, met als
gevolg dat de klachten onverminderd
terugkeren. Wie blijvend gezonder wil
worden, doet er daarom goed aan
duidelijk inzicht te krijgen in z'n eigen
eet- en leefpatroon. Dat levert binnen
een relatief korte penode, van vier tot
zes weken, al een gewichtsverlies op
van gemiddeld vijf tot acht kilo. Dank
zij andere gewoonten, die een andere
stofwisseling veroorzaken, worden
daarna oude overtollige afvalstoffen
en vetopslag opgeruimd en kan 'een
gezonder en vitaler lichaam' worden
begroet.
Dat beweert Renee van der Meer uit
Drachten. Ze werkt met het pro
gramma 'Weet hoe je eet'. 'Dat is
ontwikkeld in samenwerking met
Amerikaanse Obesitas-klimeken, die
er al jaren zeer succesvolle resultaten
mee boeken. Maar het programma is
aangepast aan de Europese maatsta
ven.' De deelnemers aan haar pro
gramma worden begeleid, zowel per
soonlijk als via een website.
Daarnaast krijgen ze onder meer een
voedingslijst, met een onderverdeling
in groepen (eiwitten, vetten, koolhy
draten, etc.), en tips om veel water en
kruidenthee te drinken en genoeg te
bewegen. Een belangnjk verschil met
veel diëten is volgens Van der Meer
dat de deelnemers aan haar pro
gramma niet hoeven te 'lijnen' en dus
ook geen hongergevoel krijgen.
Van der Meer heeft een eigen prak
tijk in Drachten, maar wil haar activi
teiten uitbreiden naar Texel. 'Reden
is dat ik zakelijke relaties met enkele
eilandbewoners onderhoud en hier
ook enkele klanten heb Ik wil op
korte termijn informatieavonden op
Texel verzorgen en als er genoeg
belangstelling voor bestaat daarna
ook een dépendance openen. Be
doeling is die te bemannen met ie
mand van Texel, die daarvoor natuur
lijk een gerichte opleiding krijgt.'
Meer informatie staat op de website
www.weethoejeeet.nl/vdmeer.
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 2005