Xexelaars nawerk 'Schadelijke gevolgen van licht worden onderschat' Oog heeft geen geheimen voor optometrist Jan Winnu Sluftervallei: Gezellig eten zonder pretenties Dode kippen als prote- Bakker dringt aan op nieuwe ouderennot. JJit eten op TèXel I EXELSE COURANT noveta Dagelijks kijkt Jan Winnubst junior diverse Texelaars diep in de ogen. Erg romantisch is dat oogcontact echter niet. Want afgezien van de meetapparatuur die er tus sen zit, is zijn blik professioneel gericht. Hoewel hij niet 'verdrinkt' in de ogen die hij bekijkt, is zijn blik veelzeggend. Paramedisch gezien dan, want Winnubst is optometrist en onderzoekt ogen op afwijkingen en aandoeningen. Voor degenen die net als de verslag gever (nog) goede ogen hebben, gaat er in de zaak van Winnubst een wereld open. In een ruimte achter in het pand aan de Groene- plaats staan indrukwekkende appa raten gereed om aangeboden ogen aan een nauwkeurige inspectie te onderwerpen. Na het passeren van misschien wel duizend monturen betreedt de klant het domein van optometrist Jan Winnubst. Junior wel te verstaan, want die is sinds 1 januari vorig jaar eigenaar van de optiekzaken aan de Groeneplaats en in de Weverstraat. Jan junior treedt daarmee in de voetsporen van zijn vader, Jan senior, niet alleen naamgenoot maar eveneens opto metrist en opticien. Voor de 25- jarige Winnubst was het al snel duidelijk dat hij 'iets' met ogen zou gaan doen. 'Als klein jochie liep ik al met brilletjes te slepen. Mijn vader werkte in die tijd in een ziekenhuis en had een praktijk aan huis, dus ik was veel met ogen bezig.' Het gezin Winnubst woonde toen nog in Den Haag. Als junior 18 is, besluit zijn vader het ziekenhuis vaarwel te zeg gen en terug te keren naar zijn oude liefde: een eigen (brillen)zaak. Die kans doet zich voor op Texel, door de overname van Bakker Optiek. 'Ik wist waar Texel lag, maar meer ook niet. Ik was er nog nooit geweest.' De eerste kennismaking is heel positief en het eiland bevalt hem. Zijn havo maakt Winnubst op Texel af, waarna hij de overstap maakt naar het VWO. Dat houdt hij na een jaar voor gezien. 'Ik wist precies wat ik wilde en zag het niet meer zitten op het VWO. Op die leeftijd heb je geen zin meer om op de gang gezet te worden.' En dus volgt de overstap naar de hogeschool van Utrecht, waar kort daarvoor een nieuwe opleiding optometrie is gestart, geheel geschoeid op Ame rikaanse leest volgens de laatste inzichten en hoog aangeschreven in de 'wereld van de optometrie'. Praktijkgericht Winnubst is een man van de prak tijk. 'Theoretisch geklets over de veranderingen van moleculen en zo boeit me niet. Ik houd me liever bezig met praktische zaken.' Voor zijn afstudeeropdracht kiest hij dan ook een onderwerp dat hij in de praktijk, in de zaak van zijn ouders, al vaker is tegengekomen: de gevol gen van licht. 'Dat is een onderschat probleem. Ik vind dat je als opto metrist de functie hebt je klanten te informeren over bescherming tegen UV en andere soorten licht.' Zijn nieuwsgierigheid naar de schadelijk heid van licht werd groter, toen hij in contact kwam met een 10-jarig jongetje dat een macula-beschadi- ging opliep tijdens het kijken naar de zon tijdens een zonsverduistering. Het kind kreeg door die oogbescha diging grote moeite met lezen. In zijn scriptie beschrijft Winnubst de schadelijke gevolgen van de diverse soorten licht en de mogelijke pro tectie daartegen. Tijdens zijn studie werd al snel duidelijk dat hij in de zaak van zijn ouders op Texel zou raken. Bovendien had Texel er een extra aantrekkingskracht bij gekre gen: Thirza, zijn toenmalige vrien din. Inmiddels is het stel getrouwd. Om zijn kennis te verdiepen doorliep de student diverse stages, in onder meer een ziekenhuis en in een bedrijf dat contactlenzen aanmeet. De meeste indruk maakte zijn stage in Zuid-Afrika. 'Daar heb ik met enke le medestudenten twee maanden meegelopen op de universiteit van Durban. Eigenlijk zouden we veel langer blijven, maar alles was daar op z'n Afrikaans geregeld, zodat we er uiteindelijk maar twee maanden zijn gebleven.' Indrukwekkend vond hij de werkzaamheden van de fly ing doctors. 'Net zoals op televisie vliegen die het land door om de aller armsten te bezoeken. Wat je daar ziet is schrijnend. Ogen die helemaal zijn aangetast door aids. Officieel bestaat dat daar met, maar de beel den spreken voor zich. De gevolgen van aids laten zich niet verbloemen, een complete verwoesting van de binnenkant van het oog. Die mensen kwamen de ruimte binnen waar één stoel stond en die konden ze niet eens zien. Dat was aangrijpend.' Optometrie Als gediplomeerd optometrist beschikt Winnubst over dezelfde theoretische kennis van het oog als een oogarts. 'Dat deel van de opleiding is hetzelfde, alleen ope reer ik natuurlijk met en stelt een optometrist geen diagnoses. Die spreekt vermoedens uit. Als ik denk dat er iets niet in orde is, verwijs ik door naar een huisarts. Die kan dan vervolgens zorgen voor een doorverwijzing naar een oogarts.' Klanten met oogklachten worden door Winnubst aan een uitvoerige inspectie onderworpen, nadat hij een anamnese heeft afgenomen, een medische checklist met vra gen die zijn gericht op de (alge hele) gezondheid van de cliënt. 'Vooral bij vage klachten is dat van belang. Dan heb ik al enig idee wat er aan de hand zou kunnen zijn.' Vervolgens wordt een scherpteme ting gedaan en wordt de oogdruk gemeten. 'Aan die waarden kun je al veel aflezen. Bepaalde sympto men kunnen bijvoorbeeld duiden op een afwijking van de schildklier of suikerziekte. Veel systemische ziekten waarbij zich problemen met de ogen voordoen komen uit deze testen naar voren.' Om afwijkingen en aandoeningen te kunnen vast stellen, is een diepgaande kennis noodzakelijk. Tijdens mijn studie heb ik honderden foto's bekeken van ogen met allerlei afwijkingen en op een bepaald moment herken je die.' Dat optometrie een gedegen kennis verlangt van het oog, blijkt als Winnubst de verslaggever tien tallen foto's toont met voorbeelden van oogaandoeningen en kwetsu ren. Bij ernstige gevallen ziet zelfs een leek dat er iets niet klopt, maar veel ogen lijken ogenschijnlijk best normaal. Schijn bedriegt. 'Dat is ook het voordeel van een optome trist ten opzichte van een opticien', legt Winnubst uit. 'Een opticien kijkt puur naar de min- of plusafwijking van de ogen en wat daar voor bril of lenzen voor nodig is. Een optome trist gaat veel verder.' Niet zelden gebeurt het daardoor dat Texelse huisartsen hun patiënten met oog problemen naar Winnubst verwijzen voor een grondig oogonderzoek of een bevestiging van hun eigen ver moedens. De sterkte wordt gemeten met een computergestuurd apparaat dat tevens de bolling van het oog bepaalt. Dat is belangrijk om bij voorbeeld een vervorming van het hoornvlies vast te stellen, een veel voorkomende afwijking. Alle gege vens van een klant worden opgesla gen in de computer. 'We registreren alles, want ook leeftijd en ras zijn bijvoorbeeld factoren die belang rijk kunnen zijn.' De privacy van die informatie is volgens Winnubst gewaarborgd. 'Als optometrist moet je een eed afleggen omdat je onder de paramedische beroepen valt. Daarin verplicht je jezelf tot geheim houding. Maar op een eiland als Texel is dat een vanzelfsprekend heid. Want iedereen kent iedereen en er wordt genoeg gepraat.' De gezichtsscherpte wordt bepaald met behulp van glaasjes van ver schillende sterkte waar de klant doorheen kijkt. Zo wordt bepaald wat de maximaal haalbare scherpte voor die persoon is. 'Het is niet per definitie zo dat je met een sterker glas altijd beter kan kijken. Dat is een wijdverbreid misverstand', ver trouwt Winnubst de verslaggever toe. Gemiddeld is het zicht van een goed oog honderd procent. 'Som- DINSDAG 25 OKTOBER 2005 Eten in het restaurant van een vakantiepark. Dat is niet iets wat Texelaars regelmatig doen. Zeker als dat bedrijf dan ook nog eens in het noorden ligt, want naar De Cocksdorp is het altijd verder dan vanaf De Cocksdorp, zo is de stellige overtuiging van veel Texe laars. Wakker liggen ze daarvan niet in De Gasterij, het restaurant van Landal Greenparks Slufter vallei, maar toch zouden ze hier volgens horecamanager Hans Diepstraten best meer Texelaars willen ontvangen. En die zouden dat vermoedelijk best waarderen, want het restau rant op een van de grootste Texelse vakantieparken ademt een heuse vakantiesfeer uit. Sfeervol verlicht en gelardeerd met strand- en zee- accessoires is de sfeer Texels. Bij zonder is ook de soepele mix van gezinnen met (kleine) kinderen en stelletjes. Geen geïrriteerde blikken over het geluid dat wordt geprodu ceerd en anderzijds geen ergernis over de verliefde blikken die door tweetallen worden uitgewisseld. De sfeer is goed. Het wat saaie gebouw waarin naast het restaurant ook bowlingbanen zijn gevestigd, ver hult de gezelligheid. Eenmaal binnen zijn we aangenaam verrast over de sfeervolle inrichting. Een vriendelijke serveerster begeleidt ons naar een tafeltje bij het raam. Dat ze vergeet te vermelden waar de garderobe is, is slechts een detail bij deze ontvangst. Ons aperitiefje arriveert snel. De rode (huis)wijn smaakt uit stekend en de prijs is alleszins rede lijk: €2,50 per glas. De appelsap van mijn tafelgenoot is goed gekoeld en wordt netjes uitgeschonken. De ser veerster overhandigt ons de kaart en wijst ons tevens op het bestaan van het wildmenu, dat ook in de hal op een bord staat vermeld. Heel attent, en commercieel, vraagt ze of we wellicht een mandje stokbrood met kruidenboter en tapenade bij ons aperitiefje willen. Als blijkt dat .mijn tafelgenoot zijn leesbril is ver geten. komt onze gastvrouw terug met een kistje met leesbrillen in ver schillende sterkten. Goed geregeld. De kaart ziet er verzorgd uit met een redelijke keuze. Vier vlees- en vier visgerechten en twee vegetari sche schotels. Alle hoofdgerechten kosten €15,75, een redelijke prijs, hoewel wij die prijs voor de vege tarische schotels wat ruim beme ten vinden. Onderscheidend is de kaart, met o.a. biefstuk en schnitzel, e ÏOC Jan Winnubst junior 'De uitkomsten van een optometrisch onderzoek zijn soms verrassend.' anders wil, zelfs als het al op tafel staat, dan kan dat.' Veel aandacht wordt er besteed aan presentatie. 'In de keuken hangen foto's van alle gerechten, zodat iedereen weet hoe een gerecht er moet uitzien. Ook de bediening weet dat. Als die consta teren dat er iets niet klopt, dan zijn ze gerechtigd om in te grijpen.' De porties zijn standaard. 'Vlees weegt 180 gram en de vis komt in stukken Op drukke dagen kan het aantal gasten in het restaurant van de Sluftervallei oplopen tc en uitjes is heerlijk. Goed medium gebakken zoals gevraagd en groot genoeg. De botervis in mosterd saus van mijn tafelgenoot valt een beetje tegen. De smaak is goed, maar het stukje vis is niet al te ruim bemeten en de mosterdsaus bevat mosterd maar verdient niet het pre dikaat mosterdsaus. De op de kaart aangekondigde aardappelgarnituur bestaat uit patat. Dat voldoet niet aan onze verwachtingen. Welis waar wordt patat van aardappels gemaakt, maar de omschnjving doet gebakken aardappels of een andere vorm van aardappels vermoeden. Het saladebuffet waarvan gebruik kan worden gemaakt, is een beetje rommelig, maar de producten zijn vers en smaken goed. De serveer ster houdt ons goed in de gaten en vraagt op tijd of het ons smaakt en of er van alles voldoende is. We besteilen nog een keer hetzelfde drankje. De appelsap, gebracht door een andere serveerster, komt deze keer met een rietje. Als toetje bestellen we een sorbet en crème brülee met ijs. Het verzoek om het aardbeienijs in de sorbet om te wis selen voor vanille-ijs vormt geen probleem. De desserts zien er goed uit en de sorbet is voorzien van vers fruit en echte slagroom. Alleen de meloenbolletjes zijn bevroren en daardoor slecht eetbaar. De crème brülee is zoals hij hoort: romigzach- lijk daggezegd door onze serveer ster besloten wij onze etentje in het Sluftervallei-restaurant met een goed gevoel: de prijs/kwaliteit ver houding is in orde en we hebben in een plezierige sfeer gegeten. Horecamanager Hans Diepstraten, die sinds 1998 aan het roer staat van De Gasterij, beaamt dat de voorgerechten in sommige gevallen al vooraf worden gemaakt en koel bewaard. 'Op een dag als vrijdag, in de herfstvakantie, weet je niet wat je kunt verwachten. Er stonden 200 bungalowwissels gepland. Dan hebt je het over 600 tot 800 gasten, dan moet je het een en ander voor bereiden. Op een avond als deze hebben we 180 gasten gehad. Op zaterdag is het anders. Dan reser veren de meeste mensen vooraf en weet je waar je ongeveer op kunt rekenen. Dan wordt de kip bij voorbeeld wel voorgesneden, maar worden de borden niet van tevoren opgemaakt.' Dat de smaak van de zalm vlak was, bevreemdt hem. 'De borden staan in een koeling op een afgedekt rek. Dat zou geen verschil moeten maken.' Het ietwat romme lige saladebuffet is Diepstraten een doorn in het oog. 'We zijn er scherp op, maar als er op een avond 120 man langskomt, dan hou je het bijna niet netjes. Het is ook erg afhanke lijk van het soort publiek dat er is. Er was een tijd dat in Kootwijker broek de varkens in lucht hingen, afgelopen vrijdag bungelden op Texel een kip en een kuiken aan een touw. Om precies te zijn aan het Molwerk, ter hoogte van het Licht van Troost. Het betrof twee doodgereden dieren, die door een Texelaar die onbekend wenst te blij ven aan een stok waren gebonden. Hij protesteerde daarmee tegen de hoge snelheid waarmee aut bilisten door de onoverzich bocht rijden. 'Deze keer een kip, de volgende keer i misschien een kind', vestigde de aandacht op dat ter plaat maximum snelheid van 50 k geldt. Het is op Texel de derde in korte tijd, nadat dieren (bijn^ prooi vielen aan het verkeer. mige mensen komen met goede glazen niet verder dan 60 procent. Dan bekijk je waarom er geen beter resultaat behaald kan worden. Mogelijk is er dan meer aan de hand, want anders zou 100 procent wél mogelijk moeten zijn met de juiste hulpmiddelen. Dan ga je ver der onderzoeken en kan een klant bijvoorbeeld suikerziekte hebben zonder het zelf te weten, waardoor het zicht aanzienlijk is verslech terd.' Verrassing De uitkomsten van het optometrisch onderzoek zijn niet zelden verras send. Zowel voor de optometrist als voor de klant. 'Soms is dat tragisch. We hebben hier een keer iemand gehad die een hersentumor bleek te hebben. Door de afwijking in het gezichtsveld konden wij vaststellen dat er een probleem was in een van de hersenhelften. De onderzoeksre sultaten waren zo verontrustend dat we die meneer direct hebben door verwezen naar een arts. Uit verder onderzoek kwam naar voren dat het om een tumor ging.' Leuke verras singen komen ook voor. 'Een klant van ons gebruikte al 20 jaar zon der problemen lenzen en plotseling had ze last van haar ogen. Konden wij haar vertellen dat ze zwanger was...' Ook heeft Winnubst voor verscheidene Texelaars letterlijk het licht in de ogen weten te behouden, door ze met spoed naar het zie kenhuis te sturen met bijvoorbeeld een gescheurd netvlies. 'Als je daar snel bij bent, is dat goed operabel. Ben je te laat, dan kan dat oog blind raken.' Soms is het lastig om een klant in de ogen te kijken. 'Als iemand heel veel pijn heeft, dan doet die zijn oog niet open. Dan zijn wij bevoegd om diagnostische oogdruppels te gebruiken. Die kun nen pupilverwijdend werken of ver dovend.' De veel toegepaste laser methode om de gezichtsscherpte te verbeteren, kan niet rekenen op steun van Winnubst. 'Soms werkt dat heel goed. Bijvoorbeeld bij een heel groot verschil tussen de twee ogen, maar vaak denken mensen dat ze na het laseren veel beter kunnen zien. Dat is lang niet altijd zo. En daar komt bij: je hebt maar één paar ogen. Als het Hoewel hij zijn beroep nog geweldig vindt, zweert de afwisseling die hij in zijn baan heeft. 'De diversiteit het erg leuk. Ik kijk niet ogen maar ik maak ook brillen, zorg contactlenzen, verkoop turen en heb veel contact sen. De concurrentie is zwaar, maar juist door veel te bieden en hoogwaardige rialen te gebruiken probeer je ten te houden en te winnen, laagdrempeligheid is belangrijk- willen graag dat iedereen hief binnenstapt. Gelukkig kunnen ons goed staande houden.' de hoogte te blijven van df kelingen, lees Winnubst vakb®| en volgt hij regelmatig cursussen. Besluitend: 'Ach, eigenlijk is oog niks anders dan een Het voorste deel is de lens. achterste deel het rolletje kementen aan de lens kunnen g. verhelpen, die aan het rolletje'1®' *en Tekst en foto Louise van der Skö, van 160 gram. Zo komt dat bij ons binnen.' Klantvriendelijkheid staat bij De Gasterij en bij Diepstraten hoog in het vaandel. 'Als een gast wat anders wil, kan dat altijd mits we de ingrediënten in huis hebben. Ook met diëten houden we rekening. Klachten lossen we soepel op. Hoofdgerechten die niet smaken worden van de rekening geschrapt of er wordt een alterna tief geboden. Iedere klacht is er een teveel.' Texelse producten worden in de keuken niet gebruikt. Dat is volgens de manager niet mogelijk omdat er afspraken zijn met lande lijke leveranciers. Texels bier van de tap is er wel en op de tafels prijkt waddenzout. Verder zal het Texelse Landalrestaurant zich blijven onder scheiden van de overige restaurants binnen de keten. Zeer binnenkort wordt het interieur grondig ver nieuwd, maar de strandsfeer blijft gehandhaafd. Ook krijgt het restau rant een nieuwe naam: De Kajuit. De huidige kaart wordt vervangen en een 3-gangenmenu gaat €21,50 kosten. 'Mensen kunnen hun geld maar één keer uitgeven en je merkt dat ze dat bewuster doen. Je kunt hier geen gigantische prijzen vra gen. En we zijn gewoon een gezellig restaurant, zonder pretenties.' Tekst en foto Louise van der Sluis Het is al drieënhalf jaar een onder werp dat ze regelmatig aan de kaak stelt en zo ook woensdag avond. Raadslid Roelie Bakker (Texels Belang) drong er opnieuw bij het college op aan een keer met een nieuwe ouderennota te komen. De huidige nota dateert uit 1989 en is volgens Bakker hard aan vervanging toe. Het college wil een nieuwe oude rennota onderdeel laten zijn van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), maar daar voelt Bakker niet veel voor. Zij herin nerde wethouder Corry Heijne, die welzijnswethouder Annie Hin ver ving, eraan dat Hin de commis sie een jaar geleden beloofde dat herziening van de ouderennota aan de beurt zou komen als de nieu we jongerennota, waar toen aan werd gewerkt, klaar zou zijn. Dat gebeurde tijdens de raadscommis sie Welzijn die in september 2004 werd gehouden. Harry Ran pre senteerde toen namens de ANBO onder de titel Wat wij willen alvast ideeën voor een nieuwe ouderen nota. Bakker drong er bij Heijne op aan dat er voor het eind van het jaar alsnog een herziene ouderennota op tafel ligt. De wethouder liet in een eerste reactie weten dat volgens haar een dergelijke belofte nooit zou zijn gedaan. In tweede instantie sprak ze over een misverstand. Ze bena drukte dat het niet de bedoeling is dat een ouderennota een onderge schoven kindje wordt bij de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteu ning. Ze kon niet tegemoet komen aan het verzoek van Bakker om dit jaar nog een nieuwe nota op tafel te hebben. 'Ik betwijfel of de afde ling daar nog aan toe komt.' In de plannen die Ran een jaar geleden presenteerde, werden onder meer uitbreiding van het Verpleeghuis, het instandhouden van een goe de warmemaaltijdvoorziening, een goede coördinatie van thuiszorg en mantelzorg binnen de nieuwe WMO en de oprichting van zorg boerderijen als enkele speerpunten genoemd. Een ander punt dat werd genoemd was dat woningen voor senioren van twee in plaats van één slaapkamer worden voorzien, zodat ouderen beter logés kunnen ont vangen. Aan die slaapkamers wordt de Stichting Wonen Texel inn dels uitvoering gegeven. Ran bef drukte destijds dat de gemeente verstandig aan zou doen vóór opstellen contact op te nemer ouderbonden als de ANBO. Knutselmiddag reumapatiënten Reumapatiënten Vereniging houdt op woensdag 16 een knutselmiddag in De De middag begint om de kosten zijn €3,-. wordt gevraagd een schaar nemen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2005 | | pagina 6