'Prikkelende stukjes om
reacties los te maken'
Gemeentesecretaris start column in Texelse Courant Gemeentesecretaris texeLnl
'We zien je nooit'
In rij voor parkeerkaart
TEXELSE J COURANT
DINSDAG 3 JANUARI 2006
PA
WTICULIEREN
VERVOLG VAN PAGINA 1
Overname haven
Oudeschild
'Het is niet te zeggen wanneer er
een eind aan de onderhandelingen
zal zijn, maar dit moet wel snel
gebeuren, liefst in de eerste helft
van dit jaar.' De dienstkring Texel
van Rijkswaterstaat, waarvan begin
vong jaar bekend werd dat die per
2006 zou worden opgeheven, is for
meel opgegaan in het waterdistrict
Noord-Holland van Rijkswaterstaat
directie Noord-Holland. Het water
district wordt aangestuurd vanuit
IJmuiden. Het kantoor van RWS aan
de Keesomlaan is echter nog wel in
gebruik. Zolang er geen overdracht
heeft plaatsgevonden, blijft RWS
volgens de woordvoerster ook haar
taken in de haven uitvoeren.
Amateurtje
naar Kenia
Toneelvereniging 't Amateurtje uit
De Waal brengt zaterdag 4 maart
het blijspel Een retourtje Kenia van
Elly van Lieshout. De regie is in han
den van Ria Kleinveld.
Waar Piet Zoon vooral als lid van
Provinciale Staten bekendheid ver
wierf, manifesteert Jongkind zich
zelf voor de buitenwacht vooral als
stille kracht. Een man over wie de
gemiddelde Texelaar weinig meer
weet te vertellen dan dat hij onberis
pelijk gekapt en gekleed gaat en een
vriendelijke, wat bescheiden uitstra
ling heeft. Maar binnen de muren
van het gemeentehuis kennen ze
hem ook op een andere manier.
Een gedreven reorganisator die het
zogeheten directiemodel vorm gaf,
voor wie verbetering van efficiency,
kostenbesparing en klantvriendelijk
heid trefwoorden zijn en die de lat
voor de ambtelijke medewerkers
een flink stuk hoger heeft gelegd.
Ook een man die wekelijks aan
schuift bij het college, de agenda
van het overleg tussen b en w vast
stelt, de besluitvorming voorbereidt
en vertaalt naar de uitvoering.
Ervaring met lokaal bestuur deed
hij op tijdens zijn voorlaatste baan
in Amsterdam, als bestuursadviseur
van het college van b en w. 'Ik advi
seerde overallerlei beleidszaken, bij
voorbeeld over Schiphol, de haven
en werkgelegenheid. Daarna ben ik
bij de Sociale Dienst in Amsterdam
gaan werken, wat vooral een reor-
ganisatieklus was. Ik was vaak heel
technisch bezig met zaken, terwijl ik
op veel grotere afstand stond van
het politieke spel dat ik bij het colle
ge in Amsterdam had meegemaakt.
Het leuke van mijn huidige baan als
gemeentesecretaris is dat die twee
elementen - adviseur van het col
lege en de eindverantwoording voor
de ambtelijke organisatie - bij elkaar
komen. Er wordt wel gezegd dat ik
in een spagaat zit, omdat ik met één
been in het college sta en met het
andere in de ambtelijke organisatie,
maar ik denk dat de combinatie mij
vrij goed af gaat.'
'Mijn allerhoogste prioriteit is om
de zaken hier in het gemeentehuis
goed op orde te hebben. Dat bete
kent dat regels worden nageleefd,
afspraken worden nagekomen, dat
mensen hun werk doen, dat ter
mijnen worden gehaald en dat ze
binnen het budget blijven. Aan de
andere kant wil ik dat deze organi
satie zoveel mogelijk is gericht op
de burgers en de Texelse samen
leving. In dat eerste anderhalf jaar
ben ik vooral bezig geweest met het
op orde brengen van het gemeente
huis. Daardoor bleef er nauwelijks
tijd over om naar buiten te tre
den, om haarfijn te weten wat de
Texelaars precies van de gemeente
verwachten. In de column wil ik de
lezers wat meer over mijn ervarin
gen als gemeentesecretaris vertel
len. Ik doe dat ook in de hoop dat
het reacties los maakt, zodat ik een
nog betere indruk krijg van wat men
nu eigenlijk van onze organisatie
verwacht. Daarom zet ik mijn e-
mail adres eronder. Reden voor de
redactie om de columns te plaatsen
is de verwachting dat Jongkind in
staat zal zijn dé lezer een kijkje ach
ter de schermen van het raadhuis
zal geven, ook op plekken waar de
pers geen toegang heeft.
Column
In zijn columns zal Jongkind een
veelheid aan onderwerpen aan
roeren. 'Bij de gemeente verlopen
veel zaken goed, zoals het opha
len van het huisvuil, de centrale
publieksbalie en de afhandeling van
VERVOLG VAN PAGINA 1
Texels Museum
ditmaal van Lenie van 't Noordende,
Harry Tielemans en wellicht andere
Texelse kunstenaars. Verder zal de
permanente tentoonstelling over de
Bleekerij worden uitgebouwd. De
wisselende tentoonstelling zal over
de akkerbouw gaan.
Luchtvaartmuseum
Theo Witte van Luchtvaartmuseum
Texel/Texel 1940-1945, spreekt vane
en bijzonder goed jaar. 'Er kwa
men hier 15.500 bezoekers, meer
dan duizend bezoekers meer dan in
2004. Het weer heeft er wel invloed
op gehad, maar ook het bezoek van
de Georgische president heeft de
aandacht getrokken. De tentoonstel
ling over de Georgische opstand
heeft dit jaar meer bezoekers getrok
ken.'
Het museum haalde in 2004 drie
motoren uit het nationaal luchtvaart
park Aviodome naar het eiland en
ook voor dit jaar staat een aantal
projecten op stapel. 'Vrijwilligers van
de Recovery groep zijn bezig met
het opbouwen van een stand met
spullen uit de oorlog die door de
kotters zijn binnengebracht, zoals de
schuivenmotor die laatst aan land is
gebracht. Een andere groep restau
reert het eerste zweefvliegtuig, waar
mee de Texelse club is begonnen,
zodat het straks in de oude glorie
kan worden getoond.' Ook Witte
zelf zit niet stil. 'Thuis knutsel ik wat,
kleinschalig weliswaar, maar toch.
Want we willen met een fris gezicht
het nieuwe jaar ingaan.'
Goed geboerd heeft ook Jan Uit
geest van het Schipbreuk- en Jut-
tersmuseum aan de Pontweg. 'We
VERVOLG VAN PAGINA 1
Hij is de man die het college ondersteunt en adviseert
en tevens leiding geeft aan de ambtelijke organisa
tie, waarvoor hij ook eindverantwoordelijk is. Een
invloedrijke Texelaar dus, maar na de aankondiging
in de krant zo'n anderhalfjaar geleden dat gemeente
secretaris Gert-Jan Jongkind bij de gemeente aan de
slag ging, hebben we sindsdien weinig meer van hem
gehoord. Hij doet zijn werk achter de schermen, maar
nu de door hem geleide reorganisatie in een eindfase
is beland, treedt hij naar buiten. Hij doet dat met een
onorthodox middel: een column in de Texelse Courant.
In een begeleidend interview licht hij een tipje van de
sluier op.
Gemeentesecretaris Gert-Jan Jongkind: 'Mijn allerhoogste prioriteit is om de
zaken hier in het gemeentehuis goed op orde te hebben.
werd ik aangenaam verrast door de
professionele wijze waarop er hier
wordt gewerkt. Als je dat vergelijkt
met Amsterdam, waar er allerlei
eilandjes zijn. Dat geldt ook voor
de raad en het college. Er heerst
over het algemeen een goede ver
gadertechniek en -discipline. Texel
is bepaald geen bananenrepubliek.
Ik ken voorbeelden van gemeentes
waar wethouders het presteren om
met een stuk onder de arm de colle
gevergadering binnen te lopen, zon
der dat er aan het onderwerp enige
voorbereiding vooraf is gegaan.'
Organisatie
Natuurlijk zitten er in het raadhuis
wel een paar mensen die zo lang
zamerhand eens in de VUT moeten
gaan, maar er zijn vooral veel heel
professionele mensen die weten
waar ze het over hebben. Daardoor
lag er een heel goede basis voor de
reorganisatie die we hebben door
gemaakt. En we zijn in de achter
liggende periode echt gigantisch
aan het reorganiseren geweest. Het
heeft bijna alle medewerkers wel
geraakt. Als mensen het niet zelf
in hun werkzaamheden hebben
gemerkt, dan is er in hun directe
omgeving wel het nodige veran
derd. Natuurlijk gaat dat gepaard
met het gebruikelijke gemopper,
maar het heeft wel tot constructieve
veranderingen geleid. Denk maar
aan de centrale publieksbalie en
we hebben een bouwberaad naar
Amsterdams model ingericht. Daar
bij er is ook veel energie gestopt in
zaken die niet zichtbaar zijn voor de
burger. Een paar voorbeelden, wat
voor eisen accountants tegenwoor
dig niet stellen aan onze financiële
huishouding, controle van de recht
matigheid, de archiefwetgeving
of de basisadministratie (de wijze
waarop burgers staan ingeschre
ven, red.) Een ambtenaar heeft er
soms maandenlang werk aan. Voor
de burger is dat totaal niet interes
sant. Die merkt er alleen iets van
als het fout gaat en dat willen we
natuurlijk te allen tijde voorkomen.
Net als andere bedrijven worden wij
regelmatig over tal van onderwer
pen tegen het licht gehouden. En
o wee als ergens iets wordt gevon
den. Dan zijn de rapen gaar. Maar
dat komt eigenlijk niet voor.'
Het vervullen van een taak als advi
seur van het college en eindver
antwoordelijke voor de ambtelijke
organisatie is voor Jongkind geen
baan van acht tot vijf. Om zicht te
houden op de in- en uitgaande post
passeert vnjwel alles zijn bureau.
'Brieven of vragen van burgers aan
de gemeente zijn voor mij een bron
van informatie over wat er leeft in
de Texelse samenleving en om te
weten wat er- binnen onze eigen
organisatie gaande is. Maar van het
lezen van al die post komt tijdens
kantooruren niets terecht. Daarom
gaan ze in de tas mee. Leeswerk
doe ik thuis. Ook dat maakt dit tot
een zeer tijdrovende baan, waar
door ik tot nu toe veel te weinig
van dit mooie eiland heb kunnen
genieten. Mijn golfvaardigheidsbe-
wijs heb ik met hangen en wurgen
nog gehaald, maar daar is het bij
gebleven. Ook wandelen door de
Slufter komt er veel te weinig van.'
Gerard Timmerman
'We zien je nooit.' Een zin die ik al
heel lang hoor en die me nooit lek
ker zit.
Schoolvrienden zeiden het al toen
ik in militaire dienst ging en ik nood
gedwongen minder met hen af kon
spreken. Toen ik was afgezwaaid
hoorde ik het van mijn slapies,
terwijl we elkaar nog wel hadden
bezworen contact te houden. Mijn
ouders verzuchtten het, toen ik ging
studeren en op kamers ging wonen.
Als ik verkering kreeg (wat vroeger
nooit lang duurde) waren het mijn
vrienden die zich beklaagden. Toen
ik op Texel ging werken, waren het
mijn ouders, mijn zusjes, mijn vrien
den en mijn ex-collega's die het mij
in koor verweten. Scheiden doet
lijden, je leert er mee leven, maar
het schuldgevoel knaagt.
Van een andere orde is het wanneer
ik diezelfde zin nu van Texelaars
hoor. De opmerking heeft dan geen
betrekking op een privé-contact dat
door een wending in het leven op
een lager pitje komt te staan, maar
op de verwachting die men van mij
heeft als gemeentesecretaris en de
mate waarin en de manier waarop ik
naar buiten treed.
Een gemeentesecretaris heeft twee
hoofdtaken: Hij is lid van het college
van burgemeester en wethouders,
dat hij ondersteunt en adviseert.
En hij staat aan het hoofd van de
ambtelijke organisatie, waarvoor hij
eindverantwoordelijk is. Naar bui
ten treden is dus geen hoofdtaak,
maar kan essentieel zijn om de
twee hoofdtaken goed uit te voe
ren. Immers, hoe kun je het college
adviseren, als je de (tegenstrijdige)
belangen van de burgers niet haar
scherp aanvoelt, of, hoe kun je de
organisatie klantgericht inrichten,
als je de bewoners van de gemeen
te niet kent?
In tegenstelling tot de twee genoem
de hoofdtaken, is er voor het naar
buiten treden niets geregeld. Ster
ker nog: elke gemeentesecretans
geeft daar op geheel eigen wijze
invulling aan.
Verreweg de meeste collega-secre
tarissen die ik ken, kiezen voor
een bescheiden en dienende rol
op de achtergrond. Van mijn col
lega uit Amsterdam kent zelfs na
vijf jaar geen Amsterdammer zijn
naam. Maar toen aan journalisten
werd gevraagd wie in Amsterdam
de meeste politieke invloed heeft,
zetten ze hem met stip op 1
Er zijn ook uitzonderingen: gemeen
tesecretarissen die in de loop van
vele jaren vergroeid zijn met hun
dorp en geen braderie of tombola
aan hun scherpe neus voor media-
aandacht voorbij laten gaan.
Wat mag u van mij verwachten?
Van mij mag u verwachten dat ik
mijn taak als gemeentesecretans
serieus neem. Dat ik open sta voor
alle suggesties en signalen uit de
Texelse samenleving, die moeten
doorklinken in het college of die
bijdragen aan het beter functione
ren van de ambtelijke organisatie. U
zult mij vaker zien (al was het maar
op de foto bij het interview) dan in
de afgelopen periode, toen ik mijn
handen vol had aan het herinrichten
van de organisatie. En mocht u me
niet zien op het moment dat u mij
nodig hebt- ik ben er wel en ik lees
mijn mail.
Of ik bang ben dat het veel tijd gaat
kosten? Nee, it comes with the job.
Of ik bang ben voor wat het thuis
front daarvan zal zeggen? Ach, ook
al hoop ik dat mijn huidige verkering
heel lang gaat duren, met die zin
leer je leven.
Gert-Jan Jongkind,
gemeentesecretaris@texel.nl
zijn van 19.000 naar 24.000 gegaan.
In 2004 hadden we nog 165 groe
pen, dit jaar 201waarvan 77 basis
scholen. Een geweldige vooruit
gang.' Het museum timmerde onder
meer aan de weg met bootjes, roe
ren en vooral het door broer Klaas
gevonden 'liefdeskistje', dat met
toestemming van de burgemees
ter mocht worden tentoongesteld
en veel publiciteit genereerde. 'Dat
werpt z'n vruchten af, daar kun je
niet tegen adverteren.' Ondanks de
groei beschikt het museum over
een kleine bezetting, die bestaat uit
Uitgeest zelf, echtgenote Ellie en
een enkele oproepkracht. 'Je moet
in zo'n museum niet op eikaars lip
staan.'
Schipbreuk en Jutters
In 2005 was het Schipbreuk- en Jut-
tersmuseum al gratis toegankelijk
was voor leden van de Rabobank,
in 2006 mogen ook houders van
een Combikaart er op vertoon van
deze pas gratis naar binnen. 'We
doen dit jaar voor het eerst mee en
daar zijn we héél blij mee. Want dit
jaar kwamen er al veel mensen met
die Combikaart aanzetten en dat
was best wel een teleurstelling,' Het
lijkt er op dat het oude zeer tussen
het museum aan de Pontweg en
dat in Oudeschild tot het verleden
behoort. Esther Banki noemt het
een hele stap in de goede richting:
'Zo'n Combikaar werkt het beste als
mensen daarmee in alle zes muse
um naar binnen kunnen.' Voorals
nog is het een proefjaar, want de
prijs van de kaart is van €12,50
verhoogd naar €15,-. Uitgeest. 'Het
is even afwachten of mensen dat
niet te duur vinden.'
Het was maandagochtend drin
gen bij de balie Grondgebied van
het gemeentehuis. Vele tientallen
Texelaars kwamen een aanvraag
indienen voor een parkeervergun-
ning voor 2006. De rij was vaak
lang, maar toch gingen de meeste
bezoekers met een nieuwe Texel
se parkeerkaart naar huis.
Wie geen nieuwe parkeerkaart ach
ter de voorruit heeft, loopt bij het
parkeren het risico een bon krij
gen. Het tonen van een kaart uit
2005 geldt niet als excuus. Bij de
gemeente kan men terecht voor
particuliere kaarten, bedrijvenkaar-
ten en bewonerskaarten. Met deze
kaart kan men parkeren op plaatsen
waar betaald parkeren geldt, zon
der dat men muntjes in de automaat
hoeft te doen. Gebruikers dienen
zich wel te houden aan de maxi
mum parkeerduur die ter plaatse
geldt.
Vorig jaar hebben houders van een
parkeerkaart bericht ontvangen dat
zij ruim voor 2006 een nieuwe kaart
moesten aanvragen. Toch bleek
menigeen te hebben gewacht tot
het jaar was verstreken.
Nieuwe kaarten zijn te verkrijgen bij de
balie Grondgebied van het gemeen
tehuis, Voor de algemene parkeer
kaart van particulieren (€54.50) en
bedrijven (€160,52) geldt 'klaar ter
wijl u wacht'. Parkeervergunningen
voor bewoners van bepaalde straten
(€15,44) en ontheffingen inrijverbod
(€33,56) zijn niet direct beschikbaar.
De balie is maandag en woensdag
geopend van 9.00 tot 16.00 uur,
dinsdag, donderdag en vrijdag 9.00
tot 13.00 uur.
de grote afstand tussen bestuur en
burgers, maar als het er op aan
komt, dan weten ze elkaar goed te
vinden. Kijk maar naar de recente
handtekeningenactie, met als resul
taat dat de provincie het streekplan
heeft aangepast. Wat die afstand
betreft, moet je wel bedenken dat
de gemeenteraad na elke verkiezin
gen vier jaar lang het mandaat heeft
om de bevolking te vertegenwoordi
gen. Dan kun je er als bevolking niet
steeds bovenop zitten om te kijken
of de bestuurders het wel goed
doen. Maar de politiek beïnvloeden
kan natuurlijk nooit kwaad.'
Kwaliteit
Jongkind schuift elke week aan
tafel met het college van b en w,
waar besluiten met verstrekkende
gevolgen worden genomen. 'Ik zit
daar niet om het politieke proces
een bepaalde richting op te stu
ren. Wat ik wel doe, is zaken op
kwaliteit proberen te sturen. Voor
een bestuurder is het heel lastig
om bij een bepaald vraagstuk te
kunnen overzien welke juridische,
financiële en andere consequenties
een besluit heeft. Daarom is het zo
belangrijk dat de materie waarover
het college zich buigt van alle kan
ten goed is belicht. Wij noemen dat
integrale voorbereiding, waarbij de
ambtelijke organisatie vanuit meer
dere disciplines heeft meegedacht,
zodat niet achteraf blijkt dat een
besluit in strijd is met bepaalde
zaken. Het te nemen besluit moet
juridisch, financieel en in andere
opzichte in orde zijn. Het ambtelijk
advies moet zodanig zijn opgesteld,
dat het college onder de gegeven
omstandigheden het best moge
lijke besluit kan nemen en dat b
en w ook voorbereid zijn op de
(politieke) consequenties. Bij veel
besluiten kun je jezelf afvragen in
hoeverre er een politieke afweging
aan ten grondslag ligt. Hoe liberaal
cf hoe sociaal democratisch is een
beslissing? Vaak zijn het zogeheten
gezond-verstand-besluiten.'
Bananenrepubliek
'Als gemeentesecretaris ben ik
eindverantwoordelijk voor een door
timmerd ambtelijk advies. Dat bete
kent ook dat als ik van mening ben
dat een bepaald aspect niet goed
is uitgelicht, het advies terug naar
de organisatie gaat. Om goed te
kunnen adviseren moet een amb
telijke organisatie zó zijn georgani
seerd dat op het juiste moment alle
relevante aspecten voldoende zijn
belicht. Met die informatie is het aan
de politiek om de afweging maken.
Bijvoorbeeld of het in een bepaald
geval wat meer mag kosten, omdat
dat voor Texel een betere oplossing
betekent. Dan moet je verder kijken
dan alleen de financiële kant. Het
is ook mijn taak om bestuurlijke
besluiten te vertalen naar de uitvoe
rende organisatie. Dat ze bijvoor
beeld zo efficiënt, zo goedkoop en
zo klantvriendelijk mogelijk worden
uitgevoerd.'
'Toen ik op Texel aan de slag ging.
Alterra en RIVO
Als dat wel mogelijk is. zou het
Alterra-gedeelte van Wageningen
Marien mogelijk toch op Texel kun
nen blijven als er voor vestiging
aan de overkant wordt gekozen.
Lindeboom: 'Dat is een optie die
ik niet uitsluit.' De ymedewerkers
van Alterra hebben laten weten ook
het liefst op Texel te willen blijven.
Wageningen Marien wordt overi
gens al over twee locaties verdeeld.
Een afdeling van het RIVO die in
Verseke is gevestigd (het Centrum
voor Schelpdieronderzoek) blijft in
Zeeland gehuisvest.
Marien
Door de fusie moeten Alterra en
het RIVO beter toegerust zijn op
het uitvoeren van toegepast marien
zeeonderzoek. Bedoeling is dat een
probleem zowel vanuit een natuur-
beschermende hoek als vanuit de
invalshoek van de visserij wordt
bekeken. 'Er is vanuit de maat
schappij een grote druk om op
duurzame visserij over te stappen
en daar kunnen we gezamenlijk
beter op inspelen. Hier is bijvoor
beeld weinig kennis over vis, terwijl
bij het RIVO relatief weinig kennis
over natuurbescherming is.'
De komende maand verandert er
volgens Lindeboom echter voor
alsnog weinig. Werknemers krijgen
eerst de tijd aan de fusie te wennen.
Ook zijn er nog de traditionele cul
tuurverschillen tussen 'de biologen'
en 'de vissers' te overwinnen. Vol
gens Lindeboom moet het mogelijk
zijn dat onderzoeken straks door
beide bloedgroepen voor adviezen
worden gebruikt. 'En dan is het aan
de overheid om keuzes te maken,
net zoals het altijd al is geweest.'
Beide organisaties hebben overi
gens al geregeld met elkaar samen
gewerkt aan dezelfde onderzoeken.
Dat gebeurde onder meer bij onder
zoeken naar de mogelijkheden voor
een windmolenpark en een vlieg
veld op de Noordzee.
Fusie
Halverwege deze maand moet dui
delijk worden of TNO in Den Hel
der zich eveneens bij Wageningen
Marien aansluit. Daar is in de voor
bereiding ook sprake van geweest,
maar daar moet de ondernemings
raad zich nog over de fusie uitlaten.
Wageningen Marien wordt op het
moment geleid door een drieschap.
Martin Scholten, voormalig directeur
van het RIVO, is algemeen direc
teur geworden, RIVO-medewerker
Eric Jagtman is hoofd organisatie
geworden en Han Lindeboom hoofd
wetenschap.
de brieven, die steeds beter gaat.
Toch heeft een aantal Texelaars een
negatief beeld van de gemeente. Ik
wil weten waar dat hem in zit. En uit
de reacties kan ik wellicht afleiden
of prioriteiten al dan niet moeten
worden verlegd. Ik besef natuurlijk
best dat afgeven op de overheid
een heel Nederlands verschijnsel is.
Dat merk ik ook in contacten met
collega's. Maar vaak is het zo dat
als je mensen heel gericht vraagt
of ze tevreden zijn over de manier
waarop ze worden behandeld, de
reacties over het algemeen hele
maal met zo negatief zijn. Het nega
tieve zit hem vooral in de dossiers
over de vergunningen.'
'Belangrijk verschil tussen het
gemeentebestuur van Amsterdam
en dat van Texel is de anonimiteit
van de burger. In Amsterdam komen
echt geen burgers op het spreekuur
van de wethouders, hooguit zware
lobbyisten uit het bedrijfsleven die
zaken voor elkaar willen krijgen.
Maar een autoriteit als Joop van
de Ende kreeg er voor zijn theater
plan bijvoorbeeld geen poot aan de
grond. De afstand ten opzichte van
de burgers is daar enorm, terwijl
dat hier helemaal met zo is. Mijn
ervaring is ook dat de Texelaar goed
weet bij wie hij of zij aan de bel
moet trekken om iets voor elkaar te
krijgen. Er wordt wel gesproken over
