'Eerst bezuinigen,
dan investeren'
4
^jjlOPDAAAM/
TB: geen aparte wethouder Toerisme
Discussie over Pharos abrupt afgebroken
TEXELSE J COURANT
Texels Belang kritisch over financiën
Cijfers Pharos in vogelvlucht
Zwemmend de haven in
Jgdzrg.
VRIJDAG 20 JANUARI 2006
De gemeente Texel moet de
komende vier jaar hard aan de
slag om de financiële zaken op
orde te brengen. Het overschrij
den van budgetten is meer regel
dan uitzondering, deadlines wor
den overschreden waardoor de
kosten omhoog gaan, ondanks
een personeelsstop worden toch
nieuwe mensen aangenomen en
de bestuurskosten zijn in vier jaar
tijd bijna verdubbeld tot €3,5 mil
joen, bijna de helft van de tota
le loonkosten van de gemeente.
Aldus een belangrijk speerpunt
uit het deze week gepresenteerde
verkiezingsprogramma van Texels
Belang (TB).
'De huidige situatie dwingt ons ertoe
de tering naar de nering te zetten!',
schrijft TB, dat niet te spreken is over
het financiële beleid van de gemeen
te. De partij wil geen begroting die
op terugkerende basis een gapend
gat vertoond, maar die structureel
sluitend is en waarbij rijksuitkeringen
en de gemeentelijke heffingen en
belastingen de grenzen aangeven.
De gemeentelijke reserves en voor^
zieningen moeten op het afgespro
ken niveau worden gehandhaafd.
TB laat over de kanjerprojecten geen
onduidelijkheid bestaan. Die moeten
even in de wacht worden gezet, tot
dat er meer duidelijkheid is over de
financiële positie van de gemeente.
'Eerst bezuinigen en dan investeren,
mits financieel verantwoord.' Dat
betekent dat er bij TB voorlopig niet
wordt gesproken over de bouw van
het nieuwe gemeentehuis en - als
de financiële middelen dat straks
toch toelaten - er eerst goed moet
worden nagedacht of een raadhuis
van de voorgenomen omvang wel
nodig is. Dit met het oog op de kern-
takendiscussie, waarbij wellicht zal
worden besloten om bepaalde taken
- en dus personeel - af te stoten.
Daarnaast pleit TB ervoor dat de
gemeente de personele bezetting
tegen het licht moet houden. 'De
doorgevoerde reorganisaties, eerst
naar sectoren en toen naar direc
tiemodel, zijn met nogal wat kosten
gepaard gegaan en resulteerden in
een verdere uitbreiding van het per
soneelsbestand. Bij deze uitbreiding
bleek telkens dat de invulling binnen
de financiële kaders bleef. TB is
van mening dat we ons maar eens
moeten bezinnen op deze formatie
en financiële kaders.' Gesignaleerd
wordt dat met name de kosten van
de afdeling bestuursondersteuning
(€1,4 miljoen) hoog is opgelopen
en dat desondanks nog externe
bureaus worden ingehuurd, bijvoor
beeld om bestuursbijeenkomsten in
waddenverband voor te bereiden.
Waterhoofd
Volgens TB begint de gemeentelijke
organisatie trekjes van een water
hoofd te knjgen en nemen de per
sonele kosten dusdanige vormen
aan, dat er voor gangbaar beleid te
weinig geld overblijft. Als voorbeeld
worden de monumenten genoemd,
waarvoor de raad wel nieuw beleid
heeft vastgesteld, maar waarvoor
geen middelen zijn vrijgemaakt om
dit beleid structureel te bekostigen.
En met de op handen zijnde kern-
takendiscussie zit dat er voorlopig
ook niet in. Volgens TB is er bij de
gemeente op het gebied van effi
ciency nog het nodige te winnen.
Deadlines, zoals voor de haven van
Oudeschild, de aanbesteding van
het PHH-gebouw, het plan van aan
pak voor de kerntakendiscussie en
bestemmingsplannen, worden vaak
niet gehaald. Hierdoor gaan de kos
ten omhoog. Daarnaast vindt TB dat
de gemeente meer aan budgetbe
waking moet doen, met als recent
voorbeeld het tekort bij Pharos, ter
wijl die organisatie onder meer is
ingesteld als budgetbewaker van de
welzijnsorganisaties. Maar ook op
andere terreinen wil de gemeente
volgens TB nog wel eens over de
begroting schieten. Bezuinigen bete
kent volgens TB ook dat Texel niet
altijd haantje de voorste moet willen
zijn, zoals bij de Wet Maatschap
pelijke Ondersteuning is' gebeurd.
'Gemeentes die stil zijn blijven zitten,
hebben niets gemist.' Het inhuren
van externe bureaus moet worden
beperkt.
Belangrijk punt voor Texelse groot
ste fractie is ook dat de gemeente
lijke huishouding transparanter moet
worden. De huidige wijze van begro
ten en de vele potjes die er bestaan,
maken de financiële huishouding
zelfs voor insiders volkomen ondoor-
zichtelijk. Een kostenbesparing die
TB wil doorvoeren is het komen tot
twee bestemmingsplannen, eentje
voor het buitengebied en eentje voor
de bebouwde kom, waarmee vol
gens de partij aanzienlijk minder tijd
is gemoeid en toch maatwerk kan
worden geleverd.
TB wil af van
parkeerheffing
Texels Belang wil af van het
betaald parkeren. 'Gasten ergeren
zich eraan. Het is een slecht visi
tekaartje voor Texel. Bovendien
werkt het als instrument voor het
reguleren van het parkeren inef-
/ectief en houdt de gemeente van
elke euro parkeergeld netto maar
30 cent over.'
Volgens TB is betaald parkeren op
veel plekken niet nodig. Op die plek
ken waar het wel een probleem is,
bijvoorbeeld op drukke dagen in het
centrum van Den Burg, kan volgens
de partij worden volstaan met het
instellen van zogeheten blauwe zones,
waarop een beperkte tijd mag wor
den geparkeerd. Doordat veel minder
toezicht nodig is, spaart de gemeente
veel menskracht uit, wat scheelt in de
personeelskosten. Doordat volgens
TB zo'n 70 procent van de parkeer-
opbrengst in de kosten van con
trole en het legen van de automaten
gaat zitten, blijft het bedrag dat de
gemeente misloopt beperkt. Dat kan
bijvoorbeeld worden gecompenseerd
door de toeristenbelasting iets te ver
hogen. 'Voor de gasten ligt dat een
stuk minder gevoelig.'
Praktijkresultaten
van biovergisting
'De praktijkresultaten van biovergis
ting op landbouwbedrijven zijn onder
werp van een lezing die G. Biewenga
maandag houdt voor de leden van de
agrarische Vereniging voor Bedrijfs
voorlichting. Biewenga is werkzaam
bij de organisatie Praktijkonderzoek
Veeteelt in Lelystad, onderdeel van de
universiteit in Wageningen. Hij gaat in
op de benodigde vergunningen om
een biovergistingsinstallatie te mogen
plaatsen en de vraag welke produc-
Bij de perikelen rondom Pharos
zijn diverse cijfers in omloop.
Een kort overzicht met een
onderscheid tussen de bedra
gen voor 2005 en 2006.
De brede welzijnsstichting, die
sinds 1 april bestaat, heeft in 2005
op een budget van bijna €250.000,-
een tekort van €135.000,- opge
bouwd. Een groot deel van de
overschrijdingen zit hem in de
aanloopkosten van de nieuwe
stichting, onderzoek naar de
inpassing van mantelzorg binnen
de toekomstige Wet Maatschap
pelijke Ondersteuning, het peuter-
speelzaalwerk, ontwikkeling van
dorpssteunpunten en overhead
kosten. Met dat laatste worden
onder meer de extra uren bedoeld
die directeur Mart Spreeuw aan de
ontwikkeling van de nieuwe brede
welzijnstichting heeft besteed.
Burgemeester en wethouders wil
len Pharos uit de brand helpen
met een lening en twee extra dek
kingen. Voor de gemeentelijke
lening wil het college €50.600,-
uittrekken, voor de extra dekkin
gen €39.900,- en €21.000,-. Beide
dekkingen moeten uit het fonds
voor de Wet Voorziening Gehan
dicapten komen. Pharos heeft,
vooruitlopend op de gemeentelijke
lening, inmiddels zelf €20.000,-
geleend bij de bank. Dat geld was
nodig om in december de salaris
sen van de medewerkers te kun
nen betalen. De gemeente staat
met garant voor dat bedrag.
Voor het jaar 2006 zijn weer andere
bedragen in omloop. Het college wil
dit jaar €288.000,- uittrekken voor
de uitvoering van het peuterspeel-
zaalwerk (€96.000,-), het jeugd- en
jongerenwerk (€117.000,-), huis
vesting in d'Ouwe Ulo (€65.000,-)
en schoonmaakkosten (€10.000,-).
Die uitgave zijn opgenomen in de
gemeentelijke begroting. Daar
naast wil het college Pharos dit
jaar een extra bedrag van bijna
€43.000,- geven voor de uitvoe
ring van extra taken. Tot die extra
taken worden de verdere ontwik
keling van dorpssteunpunten op
het en de ondersteuning van vrij
willigers gerekend. Dat gebeurt
vooruitlopend op de invoering van
de Wet Maatschappelijke Onder
steuning. Het extra bedrag van
€43.000,- wil het college even
eens ten laste brengen van het
fonds Wet Voorziening Gehandi
capten. In dat fonds zit momenteel
zo'n €430.000,-. Dat fonds wordt
gevuld met geld dat de gemeente
van het rijk heeft gehad voor de
uitvoering van gehandicaptenbe
leid, maar nog niet is besteed.
ten - zoals bermgras, maïs, granen,
riet, aardappelen, suikerbieten en
andere restproducten - naast allerlei
soorten mest de meeste energie leve
ren. Ook geeft hij een beeld van de
investeringen, subsidiemogelijkheden
en het te verwachten rendement. De
bijeenkomst wordt gehouden in hotel
De Pelikaan nabij De Koog en begint
om 20.00 uur.
'Eitje' zei er één stoer nadat hij uit het
water was geklommen. Een stuk of
twaalf marechaussees in opleiding
voltooiden gisteren in Oudeschild
een opmerkelijke oefening. In de
buurt van de haven werden ze zon
der pardon over boord gezet met een
duidelijk opdracht: zwem maar terug.
En zo zag havenmeester Foppe Vis
ser tot zijn verrassing even later de
een na de andere marechaussee de
havenmond binnen zwemmen. De
marechaussees, die een maritieme
trainingsweek op het eiland heb
ben, waren gekleed in wetsuits. Hoe
ver ze hebben gezwommen, is niet
bekend.
(Foto Bert Koning)
Lijstverbinding
PvdA en GL
Partij van de Arbeid en Groen-
Links slaan de komende raads
periode de handen ineen. Belang
rijke reden voor de lijstverbinding
is dat veel van de punten die
voor beiden belangrijk zijn, op
dit moment nauwelijks uit de verf
komen. De samenwerking wordt
bezegeld op de nieuwjaarsrecep
tie vanavond in de raadskelder.
PvdA en GL hebben hun verkie
zingsprogramma's en accenten
naast elkaar gelegd en daaruit een
zogeheten Tien Punten Plan opge
steld, waarop beide de komende
vier jaar in dezelfde mate aanspreek
baar zullen zijn. Daarmee zeggen
beide partijen geen afbreuk te doen
aan hun eigen bestaansrecht. 'Inte
gendeel, we hopen dat ook de kie
zer de ernst van dit puntenplan
ziet en dan op één van deze twee
partijen gaat stemmen, zodat een
zo groot mogelijk kans te maken dat
veel van deze punten kan worden
uitgevoerd.' De lijstverbinding heeft
als bijkomend effect dat eventu
ele reststemmen van de ene partij
naar de andere toegaan, zodat er
geen stemmen verloren gaan. De
combinatie streeft naar een plek in
het college, zodat de tien punten
in beleid kunnen worden omgezet.
Welke punten dat zijn, wordt vrijdag
bekendgemaakt.
Vanaf 21.00 uur is iedereen wel
kom.
...r-HOETE hf/VflRR^
Wwj'Jm
P) ft TOON SOK (T) 2.0-OI-looi
Sommigen voelen zich geroepen, maar niet iedereen wordt gehoord
De politieke partijen hebben een
discussie over de financiële pro
blemen van Pharos woensdag
avond vrij abrupt afgebroken. De
gemoederen begonnen na twee
uur aardig verhit te raken en dui
delijkheid kwam er evenmin. 'We
raken verstrikt in eikaars menin
gen en komen er vanavond niet
uit', aldus Marian Merkelbach
(CDA).
Directe aanleiding was een vraag
van Piet Standaart (Texels Belang)
over €48.000,- die Pharos in 2005
aan directie-uren heeft besteed. Van
collegezijde konden er geen ant
woorden worden gegeven op de
vraag hoe die overschrijding kon
plaatsvinden. Een van de ambte
naren kon bladerend in zijn eigen
stukken evenmin tot een antwoord
komen. Henny Festen (GroenLinks)
stelde daarop voor de hele discussie
maar te staken en door te schuiven
naar een ander tijdstip. Zij kreeg
meteen bijval van Merkelbach. De
andere partijen zagen er ook weinig
brood meer in. Ze besloten volgen
de week dinsdagavond verder over
Pharos te vergaderen.
De sfeer in de commissie was op dat
moment geïrriteerd. Met name wet
houder Annie Hin (Welzijn) lag onder
vuur. De commissieleden drongen
meermalen aan op antwoorden.
Zelfs voorzitter Willem Vlas spoorde
Hin aan vragen te beantwoorden.
Raadsgriffier Marit de Porto was
twee keer gedwongen de wethouder
te corrigeren. Een keer zei Hin abu
sievelijk dat de begroting van Pharos
voor 2006 ter inzage had gelegen
en even later ontstonden door een
antwoord van haar misverstanden
over een nota voor de nieuwe Wet
Maatschappelijke Ondersteuning die
nog niet klaar was.
Tekorten
De partijen kwamen niet verder dan
hun onvrede en zorgen te uiten over
de tekorten die Pharos in het eerste
bestaansjaar heeft opgelopen. De
geplande uitgaven voor 2006 bleven
onbesproken. Van alle kanten (de
WD ontbrak) klonk kritiek op de
financiële huishouding. De stichting
kampt over 2005 met een tekort van
€135.000,-. Merkelbach en Festen
stoorden zich eraan dat de stichting
veel overheadkosten (verzamelnaam
voor de kosten die een organisa
tie maakt voor leidinggeven) heeft
gemaakt. Merkelbach: 'Bij de Wel
zijnsstichting waren de overhead
kosten ook een probleem. De reken
kamercommissie heeft na onderzoek
gezegd dat dat zo niet meer moest
en nu gebeurt het toch.' Ze wees
directeur Mart Spreeuw van Pharos
er op dat die kosten inbegrepen
horen te zijn bij het geld waarvoor de
gemeente het peuterspeelzaalwerk
en het jeugd- en jongerenwerk bij
de brede welzijnsstichting afneemt.
Standaart vroeg zich waarom de
stichting niet eerder aan bel trok
over de tekorten. Frans Visman (D66)
vond dat er sprake was van grote
getallen voor een korte periode. 'Een
bedrag van €48.000,- aan direc
teurs-uren is gigantisch.' Hij was als
enige bereid een lening aan Pharos
te verstrekken. De andere commis
sieleden wilden nog geen extra geld
beschikbaar stellen.
Presentatie
Een algemene presentatie van
Spreeuw over de activiteiten van
Pharos kreeg de handen niet op
elkaar. Festen zei een financieel
verhaal te missen en Eric Hercu
les (PvdA) miste bevlogenheid. Her
cules zei Spreeuw dat Pharos op
het eiland het imago van een 'rotte
appel' heeft gekregen. De Pharos-
directeur erkende het negatieve ima
go ook te ervaren, maar voegde daar
meteen aan toe dat dat niet aan de
prestaties van de medewerkers van
Pharos kan liggen. Hij zei zich wel te
hebben gestoord aan allerlei uitlatin
gen in de media. Hij zei het jammer
te vinden dat niemand persoonlijk
bij hem kwam informeren hoe het
ermee ging. Festen liet hem weten
dat Pharos juist slecht met de raad
communiceert. Ze verweet hem dat
de stichting eigenmachtig verande
ringen in het jeugd- en jongerenbe
leid heeft doorgevoerd (op gebied
van verslavingszorg), terwijl dat een
taak van de gemeenteraad is. Wet
houder Hin zei de kritiek op Pharos
niet terecht te vinden. 'Ze hebben
tot nu toe de zaken uitgevoerd zoals
afgesproken. Maar er is beeldvor
ming ontstaan en die is moeilijk om
te buigen.' Hin had wel de hoop dat
dat alsnog lukt.
Op het gebied van financiën bleef
de beeldvorming echter onduidelijk.
Zo moest voorzitter Vlas Spreeuw
er na een betoog aan herinneren
dat hij de gestelde financiële vragen
nog niet had beantwoord. Merkel
bach verweet hem later dat hij geen
antwoord gaf, maar het proces
waarop de gemeente subsidie (con-
tractgestuurde beleidsfinanciering)
verleent aan het beschrijven was.
Wethouder Hin maakte wel duidelijk
dat extra bijdragen die het college
wil verstrekken uit een fonds voor
de Wet Voorziening Gehandicap
ten komt niet rechtstreeks gevoigen
heeft voor het gehandicaptenbe
leid. In het fonds zit geld dat de
gemeente van het rijk heeft gehad
voor gehandicaptenbeleid, maar
nog niet heeft besteed. In dat fonds
zit op het moment €430.000,-. Vis
man merkte op dat het handig was
geweest als dat meteen in de stuk
ken had gestaan.
Vragen
De Stichting Integratie Gehandicap
ten sprak zijn verontwaardiging uit
over de wijze waarop het college
geld voor gehandicaptenbeleid voor
Pharos wil gebruiken. Nadat de dis
cussie was beëindigd, werd beslo
ten hem op 24 februari voort te
zetten. Een opmerking dat de com
missieleden hun gestelde vragen
alsnog schriftelijk zouden kunnen
indienen, leidde tot verontwaardi
ging bij Visman. 'Het is quötsch om
dat te vragen. We hebben hier een
goede notuliste zitten die alles heeft
opgeschreven.'
Het Texelse landschap moet z'n
huidige kenmerkende uitstra
ling behouden, maar economi
sche ontwikkelingen moeten wel
gewoon kunnen doorgaan. Aldus
in notendop de visie van Texels
Belang over de onderwerpen
economie en landschap. De par
tij beschouwt het landschap als
een kernwaarde voor de Texelse
economie, waarbij er nadrukkelijk
plaats moet zijn voor de mens in
de natuur.
Dat economie een belangrijk item
is voor TB blijkt uit de drie pagina's
die er in het verkiezingsprogram
ma aan zijn gewijd. Toerisme wordt
daarin regelmatig genoemd, maar
een aparte wethouder van Toerisme
hoeft er niet te komen, mag er zelfs
niet komen. Want dan zouden ande
re sectoren, zoals de landbouw, wel
eens kunnen ondersneeuwen. Maar
binnen het dagelijks bestuur moet
er aan de portefeuille Economie wel
meer gewicht worden toegekend
dan nu het geval is. Bedrijfstakken
moeten de ruimte houden om mee
te gaan in nieuwe ontwikkelingen,
zoals een biovergistingsinstallatie,
al hoort die niet thuis in landschap
pelijk kwetsbare gebieden. Maar
in bijvoorbeeld Eierland wil TB wel
zover gaan om rond zo'n installatie
een kassencomplex toe te staan,
zodat de vrijgekomen warmte beter
kan worden benut, met als bijko
mend voordeel dat dit ook in de
relatief rustige winterperiode werk
genereert, wat ten goede komt aan
de werkgelegenheid. 'Want de eco
nomie draait weliswaar voor zeker
driekwart op het toerisme, in de
werkgelegenheid is deze verhouding
door het seizoenseffect niet terug te
zien. Daarom moeten we erg zui
nig zijn op instituten als het NIOZ
en Alterra.' Het aantal toeristische
bedden blijft in principe op 47.000,
waarbij wel wordt gesteld dat als de
middenstand in de omgeving door
verdunning of kwaliteitsverbetering
in de parken onder druk komt te
staan, de maxima moeten worden
heroverwogen. Het eigen gebruik
van vakantiewoningen in parken,
waardoor ze niet meer in de verhuur
komen, baart de partij zorgen. Deze
ontwikkeling kan met name negatief
uitpakken voor de middenstand in
de omgeving, waardoor dé leef
baarheid in de dorpen kan worden
ondermijnd. 'We zullen de vinger
aan de pols moeten houden en
moeten tijdig adequate maatregelen
moeten nemen.' Welke dat zijn, laat
TB in het midden.
Over vrijkomende agrarische bedrij
ven wordt met nadruk het begrip
zorgboerderijen genoemd, omdat
dergelijke groepsaccommaties voor
zorgbehoevende ouderen volgens
TB in een toenemende behoefte en
in werkgelegenheid voorzien. Maar
ook toeristische voorzieningen in
vrijkomende agrarische bedrijven
(niet alleen stolpen) worden niet
uitgesloten. Standaart: 'Je moet
niet bij voorbaat de deur op slot
gooien, maar het per geval bekijken.
Elke activiteit die werkgelegenheid
kan bieden, moet in principe de
kans krijgen. Texelaars zijn onder
nemende mensen en de gemeente
dient zodanige randvoorwaarden te
scheppen, dat ondernemers zich
optimaal kunnen ontplooien. Er
moet daarom actief medewerking
worden verleend aan het verkrijgen
van de vereiste vergunningen.'
Inspelend op de jongste ontwik
keling in de landbouw moet het
volgens TB ook mogelijk zijn om
bijvoorbeeld in Eierland schuren
hoger te bouwen dan nu is toege
staan. Omdat ook de verbreding
van de landbouw een kans moet
hebben, is het uitbreiden naar 15
kampeerplaatsen op boerenerven
voor TB bespreekbaar, waarbij de
slaapplaatsen in eerste instantie
overigens uit de vrijkomende ver
gunningen moeten komen.
Met betrekking tot de tuinwallen
moet de jaarlijkse vergoeding wor
den geïndexeerd en mag het aantal
tuinwallen op het oude land worden
uitgebreid, mits er ook in een onder-
houdsvergoeding wordt voorzien.
TB vindt dat het op verschillen
de beleidsterreinen ontbreekt aan
totaalvisies. Die moet er onder meer
komen voor De Koog, zodat de
opwaardering van deze toeristische
badplaats beter vorm kan krijgen en
optimaal kan worden geprofiteerd
van provinciale subsidies..In zo'n
visie moet onder meer aandacht zijn
voor de aanleg van een boulevard
over de duinen en een betere par
keersituatie bij het Kogerstrand.
Huisvesting
Er moet ook een totaalvisie over
de Texelse woningbouw komen,
aldus TB, dat aangeeft dat bij de
verschillende nieuwbouwprojecten
nu sprake is van een hap-snapbe-
leid en dat het ontbreken van zo'n
samenhangende visie de huisves
ting niet ten goede komt. Speciale
aandacht heeft de partij voor huis
vesting van ouderen en starters,
is een ander hoofdpunt. Gedacht
wordt aan sociale woningbouw (ser
viceflats voor senioren). Voldoende
betaalbare woningen voor minder
draagkrachtige doelgroepen, is een
ander uitgangspunt.
Niet fuseren
Texel moet een zelfstandige gemeen
te blijven. Dat vindt Texels Belang,
dat vindt dat de bewoners zoveel
mogelijk zelf zeggenschap moeten
houden op de ontwikkelingen op het
eiland. Dit vereist lokale bestuurs
kracht en een sterke organisatie.
Samenwerking met de andere eilan
den kan daaraan een goede bijdrage
leveren, evenals samenwerking in
NoordWest 8 en het Ontwikkelings
bedrijf Noord-Holland Noord.
Jaarvergadering
agrariërs verzet
Omdat ook de Nederlandse Alge
mene Keuringsdienst al op maan
dag 30 januari vergadert, wordt de
jaarvergadering van de agrarische
Vereniging voor Bedrijfsvoorlich
ting verzet naar dinsdag 31 janu
ari. Locatie (hotel De Pelikaan) en
tijdstip (aanvang 20.00 uur) blijven
dezelfde. Op de agenda staat onder
meer een lezing van Ruud de Vries,
financieel deskundige van ABN-
AMRO. Hij gaat in op de te verwach
ten ontwikkelingen in de landbouw
en de vraag hoe de bedrijfsvoe
ring onder de steeds veranderende
omstandigheden gezond kan wor
den gehouden.
