Texelse Wolonderneming kruipt uit het dal omhoog
'Eén van de mooiste
bedrijven die er is'
'Achteraf bekeken,
is er veel gebeurd'
'Bescherming niet ten koste van activiteiten'
'Onderzoek militaire
activiteiten moet over'
Steun voor behoud
van snelvaargebied
TEXELSE g COURANT
Kritiek van Waddenvereniging
'Ze zijn er niemand tot last'
VRIJDAG 20 JANUARI 2006
Volop drukte bij de Texelse Wolonderneming (TWO), waar
de dekbedden, onderdekens en kussens van schapenwol
van de lopende band rollen. Sinds Dick Graaf zijn bedrijf
eind 2000 overdeed aan RAB, is er veel gebeurd. Onder
meer werd Irisette Nederland-Benelux overgenomen,
waarmee RAB Bedding de positie van marktleider ver
overde. Maar de conjunctuur werkte tegen, de concur
rentie uit onder meer China werd moordend en cultuur
verschillen tussen de bedrijven zorgden ervoor dat het
de afgelopen twee jaar bergafwaarts ging met de Texelse
trots. Saneringen en reorganisaties volgden, er moesten
mensen vertrekken, de sfeer stond onder druk. Maar de
productie ging door, het assortiment is beter op de vraag
afgestemd en er is volop vertrouwen in de toekomst.
'TWO is één van de mooiste bedrijven die er is, we maken
prachtige producten waar absoluut markt voor is en we
hebben goeie en betrokken mensen in dienst', zegt Paul
Krugers van RAB Beheer.
Een wonder der techniek, zo laat
zich de vrijwel volledig geautoma
tiseerde productie van dekbedden,
onderdekens en andere producten
bij TWO in Oudeschild het beste
omschrijven. Aan de ene kant van
de productielijn gaan de balen ruwe
wol in de machine en zonder dat er
één mensenhand aan te pas komt,
glijden aan het eind van de lijn wol
len dekens uit de machine, waarbij
de naaister alleen nog even het
label en de rits er aan moet stikken.
De productie van dekens en aanver
wante producten, tussen de 150.000
en 200.000 per jaar, is in al die jaren
nooit een echt probleem geweest,
vooral de organisatie, concurren
tie en afzet bleken zorgenkindjes.
Maar de stemming is omgeslagen.
trots en vertrouwen overheersen bij
directie en medewerkers.
'Als je het achteraf bekijkt, dan is
er veel gebeurd en dachten we
dat het een stuk makkelijker zou
gaan', zegt directeur Paul Krugers
van RAB over de overname van de
Texelse Wolonderneming. Met de
aankoop van TWO begaf RAB zich
in een geheel andere tak van sport
dan de vertrouwde bouwmateria
len. Krugers: 'Dat is ook aan ban
ken wel eens moeilijk uit te leggen,
maar simpel gezegd is RAB gewoon
een investeringsclub en moeten we
er voor zorgen dat we in al onze
bedrijven een goed management
hebben zitten. Daarvoor hebben we
kennis moeten opbouwen.' Krugers
draait er niet omheen dat TWO de
afgelopen jaren door een diep dal
is gegaan en dat het nog maar de
vraag is of het bedrijf het op eigen
Naaister Afke Steenhuizen zorgt voor de finishing touch. Op hoogtijdagen gaan
400 dekbedden door haar hand.
kracht zou hebben overleefd.
De start was veelbelovend. 'Toen
we TWO eind 2000 overnam zat het
bedrijf op de top van de markt. Het
was een rendabele onderneming die
we graag op Texel wilden houden.
Voor Dick Graaf was het belangrijk
om de werkgelegenheid voor het
eiland te behouden. Maar het bedrijf
was totaal anders georganiseerd
dan onze eigen bedrijven en de cul
tuur was anders. Het waren pioniers
en de geest van vrijheid, blijheid
hing in het bedrijf. De productie
was een afdeling op zich, waar
bij wijze van spreken geen koffie
werd gedronken met de inpakkers.
Nu is het één club geworden, wat
een belangrijke verdienste is van
Piet Monster, die verantwoordelijk is
voor de productie en logistiek.'
Maar het ging niet vanzelf. 'Het
heeft een paar jaar geduurd voor
we de vinger er achter hadden en
onze eigen ideeën konden realise
ren. Wat ook speelde was dat we in
2004 Irisette Nederland uit Barne-
veld, een bedrijf dat sterk is in dons
en dekens, hebben overgenomen.
We hadden samen veel dezelfde
klanten en veranderden de naam
in RAB Bedding. Door die twee
organisaties in elkaar te schuiven,
de productie naar Texel te halen en
dons in China te kopen, dachten
we simpel onze omzet te verdub
belen en marktleider te worden.
Eén en één is drie. Maar de cultuur
in Barneveld bleek heel anders dan
die op Texel en de integratie verliep
niet zoals verwacht. Toen hebben
we besloten ook de expeditie en
logistiek naar Texel te halen. Alleen
de showroom en de commerciële
organisatie onder leiding van com
mercieel directeur Fred Winkel zit
nog in Barneveld, de orders worden
hier afgehandeld en de financiële
backoffice is ondergebracht bij RAB
Beheer. Om precies te weten of en
wat je aan die producten verdient,
moet je zicht hebben op de kost
prijs en moet de administratie goed
op orde zijn. Ook dat proces heb
ben we doorlopen. Al met al een
hele organisatie, die met vallen en
opstaan tot stand is gekomen. Er
moest worden gesaneerd en het is
niet leuk als je mensen die er al een
jaar of tien werken moet ontslaan.
Maar het kon niet anders en wilden
we op termijn overleven, dan moest
de organisatie een stuk soepeler
zijn. In de oude situatie was het zo
dat de naaister wel kon inpakken,
maar andersom ging niet. Dat moest
flexibeler. Nu staan er een stuk of
acht medewerkers van Randstad in
te pakken en als de productie half
februari afneemt, dan kunnen die
naar huis en blijft de vaste kern van
zo'n 25 mensen over.'
Productie
In Oudeschild zijn de drie productie
lijnen volop in bedrijf. Elke lijn heeft
een eigen kadermachinist, want
ondanks dat alles volautomatisch
gaat, kunnen er dingen misgaan,
zoals draadbreuken, etc. De drie lij
nen zijn van eind augustus tot maart
in bedrijf, in de tussenliggende peri
ode draait er eentje, voldoende om
voorraden te maken. Uit de machi
nes komen verschillende soorten en
maten dekbedderi, die ook verschil-
verdwijnen ze naar het aangren
zende magazijn en de expeditie. Er
liggen wel honderd verschillende
producten. Aan het eind staat Rob
Caspers, die een laatste kwaliteits
controle uitvoert en zorgt dat alles in
de juiste dozen terechtkomt en kan
worden verzonden.
Piet Monster over de productie: 'In
technisch opzicht is er niet zoveel
veranderd, maar de cultuur wel.
De hokjes tussen de verschillende
afdelingen zijn verdwenen, we zijn
één club geworden. Als je in zo'n
bedrijf geld wilt verdienen, dan moet
je het met z'n allen doen en elkaar
len van kwaliteit. De beste dekens,
met de mooiste en fijnste tijken en
fraaiste stikstels dragen de naam
Texeler, het A-merk. Andere A-mer
ken zijn Irisette en Esprit, maar
van de lopende band komen ook
eigen labels, voor de Gamma, Kar
wei, C1000, V&D, Beter Bed en
noem maar op. Het bedrijf maakt en
verkoopt dekbedden, onderdekens
kussens en andere producten, van
wol en dons. Vanuit de productie
gaan de dekens door de handen
van naaisters als Afke Steenhui
zen-, op hoogtijdagen-wel 400 stuks.
Verderop worden ze ingepakt en
op de verantwoording kunnen aan
spreken. Er is hier de laatste jaren
veel gebeurd, we hebben tegenslag
gehad, maar de mensen pakken het
heel goed op. Echt geweldig!'
TWO is een conjunctuurgevoelig
bedrijf gebleken. Krugers: 'We zijn
een afgeleide van de meubelbran
che en die heeft het de afgelopen
jaren niet gemakkelijk gehad. We
hebben veel retailers onder onze
klanten en die willen bij hun acties
een korte omlooptijd. Dat wil zeg
gen: nu besluiten wat- er- over vier
weken in de folder staat. Bij series
i n één van de drie productielijner
tot 5000 stuks kunnen we goec
concurreren, omdat we sneller kun
nen leveren dan de Chinezen. Maz
als het series zijn van meer dar.
10.000 stuks, dan moeten wij on<
afvragen of we dat wel willen. We
zetten de organisatie onder druk
en het moet tegen dusdanig lage
prijzen dat er voor ons niets mee
overblijft. Laat dan een ander maar
In dat opzicht hebben we de gren
zen opgezocht. Als producent is
het ook de kunst om nee te zeg
gen tegen een klant. Want het is
niet alleen de prijs, ook service er
betrouwbaarheid zijn van belang. E:
is nu een hype gaande dat iedereeri
in China wil kopen, maar de eerster
komen daar al weer van terug. Wee
jij wat ze in China in die contain?
stoppen?'
Krugers sluit niet uit dat TWO noj
een keer verhuist. 'Voor de produc
tie is dat niet echt nodig, maar dt
expeditieafdeling vraagt een hoge
gebouw.' Een mogelijke verhuizinc
heeft ook een andere achtergrond
'De sfeer en uitstraling van ee-
bedrijf moeten goed zijn. We heb
ben hier een mooi bedrijf, maar ab
je er naar toe rijdt, dan kom je eers,
langs het slachtbedrijf, dan lang.'
de vuiloverslag en tegenover hg
bedrijf ligt een enorme bult slib r
het land, terwijl de burgemeester i
drie jaar geleden heeft beloofd d»
weg te laten halen. Het is gewoa
geen gezicht.'
Gerard Timmerma
De natuurbeschermende maatre
gelen in de nieuwe PKB Wadden
zee mogen niet ten koste gaan
van de menselijke activiteiten in
het Waddengebied. Dat stelden
het CDA en Texels Belang tijdens
de hoorzitting over de concept
plannen van het rijk.
Piet Standaart, fractievoorzitter van
Texels Belang, zei de indruk te heb
ben dat de nieuwe PKB in het alge
meen een zwaarder regime over de
Waddenzee legt dan nu het geval is.
'Maar het mag niet ten koste gaan
van het economische belang van de
eilanden.' Hoofddoelstelling van de
PKB is 'een duurzame bescherming
en ontwikkeling van de Waddenzee
als natuurgebied en het behoud
van het unieke open landschap'.
Jan Koolhof, fractievoorzitter van
het CDA, vond dat economische
activiteiten in de Waddenzee zoveel
mogelijk moeten kunnen blijven
plaatsvinden. Ook onder verande
rende omstandigheden, aldus Kool
hof. 'Er wordt naar onze mening
teveel gekeken naar het afsluiten
van het gebied voor menselijke acti
viteiten. Dat is een bedreiging voor
de leefbaarheid op de eilanden.'
Woordvoerders van het ministerie
van Landbouw, Natuur en Voedsel
kwaliteit lieten weten dat de huidige
menselijke activiteiten in de Wad
denzee niet leiden tot een aanwijs
bare verslechtering van de Wadden
zee. Ze zeiden wel dat het zaak is om
activiteiten waarbij toch schadelijke
effecten te verwachten zijn 'goed te
blijven volgen'. Daarmee doelden ze
concreet op garnalenvisserij, mos
selzaadvisserij, landinwaartse uit
breiding van havens en gaswinning
onder de Waddenzee. Die activitei
ten kwamen bovendrijven als moge
lijk schadelijke activiteiten tijdens
onderzoeken die in de aanloop naar
de huidige conceptplannen werden
gehouden (de zogeheten passende
beoordelingen).
Wat de garnalenvisserij betreft,
wordt in de PKB gesteld dat 'sig
nificante gevolgen niet op voor
hand zijn uit te sluiten.' Significant
betekent in dit geval dat bepaalde
flora of fauna in gevaar kunnen
komen. Dan gaat het om flora en
fauna die onder de bescherming
van de Vogel- en Habbitatrichtlij-
nen vallen. Om meer duidelijkheid
te krijgen over de gevolgen van
de garnalenvisserij loopt momen
teel een onderzoek in de Wad
denzee. Er is een gebied ingesteld
waar niet op.garnalen mag worden
gevist. Die resultaten uit dat gebied
worden vergeleken met gebieden
waar wel op garnalen is gevist. Voor
de mosselvissers is een complexe
berekening in de PKB opgenomen
om de mosselbestanden op peil
te houden. Lourens Westbroek uit
Den Burg drong er bij het ministerie
op aan om in de PKB meer nadruk
te leggen op duurzaam menselijk
medegebruik. 'Ik verzoek u die uit
spraak expliciet in de nieuwe PKB
op te nemen, omdat dit concept de
standpunten van het kabinet weer
geeft en het kabinet het duurzaam
menselijk medegebruik nu en in de
toekomst wel stimuleren.'
De Waddenvereniging is het niet
eens met de wijze waarop de
nieuwe PKB Waddenzee omgaat
met militaire activiteiten in het
Waddengebied. Onderzoeken
naar de mogelijke schadelijke
effecten op de omgeving moe
ten volgens de vereniging worden
overgedaan.
Een woordvoerder van de Wad
denvereniging betoogde tijdens de
hoorzitting over de PKB dat de
zogeheten passende beoordelingen
van de militaire activiteiten met juist
zouden zijn uitgevoerd. Voor onder
zoek naar de effecten van de Joost
Dourleinkazerne op de omgeving
is volgens de woordvoerster nau
welijks gebruik gemaakt van lite
ratuur of wetenschappelijk onder
zoek. Onderzoek naar de effecten
van de schietrange op de Vliehors
deugt volgens de Waddenvereni
ging niet, omdat in dat onderzoek
tegelijkertijd ook de effecten van
andere oefenterreinen van Defensie
zijn meegenomen. 'Alles is op één
hoop gegooid, terwijl elk gebied zijn
kenmerkende natuurwaarden heeft
en zijn eigen soort schietoefenin
gen kent. De militaire activiteiten
komen er nu wel zeer goed vanaf.'
De woordvoerder zei het gevoel te
hebben dat Defensie de PKB op dat
-ledeelte 'gedicteerd' had Majoor
Aad van Gils, hoofd facilitair steun
punt De Mok, beoordeelde dat later
als een onterechte opmerking.
De aanwezigheid van de Joost
Dourleinkazerne op de zuidpunt van
Texel heeft volgens de PKB geen sig
nificante gevolgen. Dat betekent dat
er geen flora of fauna die onder de
Vogel- en Habitatrichtlijnen vallen in
gevaar zijn Volgens de beoordeling
bestaat het risico dat de jonge dui
nen op de Hors worden aangetast,
maar wordt dat risico beperkt door
dat het Korps Manmers er gebruik
maakt van de paden. Verstoring van
de dwergsterns op de Hors wordt
tegen gegaan door hun broedgebie
den met linten af te zetten zodra de
eerste dwergsterns worden waarge
nomen. Met de verstoring van zee
honden. de noordse woelmuis en
de groenknolorchis valt het volgens
de beoordeling eveneens mee Zee
honden komen overigens welhaast
nooit voor op de Hors. Opgemerkt
wordt dat mariniers op de Mok
instructie krijgen hoe ze met de
natuurwaarden op het defensieter
rein moeten omgaan.
Schietrange
Op basis van de passende beoor
deling van de Vliehors wordt in de
PKB geconcludeerd dat de oefe
ningen op de schietrange evenmin
significante gevolgen op de omge
ving hebben. De luchtmacht laat
boven de schietrange straaljagers
oefenen met het afvuren van muni
tie. Volgens de beoordeling kunnen
er wel 'in beginsel negatieve effec
ten optreden door geluidsbelasting
en munitie.' De negatieve effecten
van het geluid van de oefeningen
op vogels worden echter beperkt
genoemd. Ze zijn 'tijdelijk en lokaal
van aard'. De effecten van muni
tie op de Vliehors zijn volgens de
passende beoordeling 'lokaal en
permanent'. In het onderzoek wordt
erop gewezen dat er echter een
paar keer per jaar een beachcleaner
over de Vliehors rijdt om afgescho
ten munitie op te ruimen. Het zand
wordt dan tot een diepte van dertig
centimeter schoongemaakt.
De sluiting van het cavalerieschiet-
kamp op de Vliehors (waar de land
macht oefende) en het wijzigen van
de aanvliegroutes naar de Vliehors
hebben volgens het onderzoek de
geluidsbelasting op het gebied al
een stuk teruggedrongen. Volgens
de PKB moeten vliegtuigen de
Vliehors zoveel mogelijk vanaf de
Noordzee in plaats van de Wad
denzee benaderen. De Waddenver
eniging vindt dat 'de milieubelasting
die Defensie veroorzaakt veel meer
kan worden teruggedrongen dan
nu het geval is.' De woordvoerder
vond dat er ook een natuurtoets op
de militaire activiteiten zou moeten
gehouden. Bij zo'n onderzoek wor
den ook de effecten op het maat
schappelijk belang meegewogen.
'Natuurtoets
op vliegveld'
Vliegveld Texel zou aan een
natuurtoets moeten worden
onderworpen. Volgens de Wad
denvereniging kan op die manier
inzichtelijk worden gemaakt wel
ke effecten het vliegveld op het
maatschappelijk belang heeft.
Volgens de vereniging leidt de
aanwezigheid van het recreatieve
vliegveld tot 'veel verstoring van
mens en dier'.
Een woordvoerder van de Wad
denvereniging verbaasde zich tij
dens de hoorzitting over de wijze
waarop de burgerluchtvaart in de
conceptplannen van de nieuwe PKB
Waddenzee is omschreven. Volgens
haar scoorde burgerluchtvaart in
het onderzoek van de commissie-
Meijer naar het Waddenzeebeleid
nog hoog bij de schadelijke activi
teiten. 'Maar volgens de passende
beoordeling zijn er geen significante
effecten.'
Volgens de passende beoordeling
hebben laagvliegende helikopters
en vliegtuigen een 'relatief sterk,
maar meestal kortstondig versto-
ringseffect' op de Waddenzee. Er
treedt echter gewenning op als er
frequent vliegtuigen voorbij vliegen.
Door de instelling van drie cor
ridors tussen de vastewal en de
eilanden (een loopt van Den Oever
naar Texel) worden vliegbewegin
gen geconcentreerd, waardoor op
die plekken gewenning optreedt.
Ook is het vliegverkeer boven de
Waddenzee de laatste jaren stiller
geworden, doordat er met stillere
vliegtuigen wordt gevlogen.
Volle raadzaal
'Als er een paar mensen komen,
mogen we blij zijn', dachten verte
genwoordigers van het ministerie
van Landbouw, Natuur en Voed
selkwaliteit. Groot was hun verba
zing toen maandagavond de ene
na de andere Texelaar het raadhuis
binnen kwam. Uiteindelijk was een
kleine honderd man aanwezig om
een hoorzitting over de nieuwe PKB
Waddenzee bij te wonen. Het leidde
tot een volle raadzaal waar stoelen
moesten worden bijgezet. De ver
tegenwoordigers van het ministerie
gaven een toelichting op de nieuwe
Planologische Kernbeslissing en
de bijbehorende passende beoor
delingen en strategische milieube
oordelingen. Bij die beoordelingen
is gekeken naar de effecten die
diverse activiteiten in het Wadden
gebied op hun omgeving hebben.
Beide onderzoeken werden uitge
voerd nadat de eerdere behandeling
van de PKB door de val van het
kabinet-Kok in 2001 kwam stil te
liggen. Tot en met 22 februari is het
mogelijk zienswijzen in te dienen op
de nieuwe PKB en de bijbehorende
beoordelingen. Daarna is het aan
het kabinet om de zienswijzen in de
plannen te verwerken. Vervolgens is
de Tweede Kamer aan de beurt om
besluiten te nemen.
'PKB beperkt
station KNRM'
Het huidige concept van de PKB
Waddenzee kan in de toekomst
beperkingen opleggen aan het
boothuis van de KNRM in De
Cocksdorp. Daar waarschuwde
Wim Grisnigt van de KNRM voor
tijdens de hoorzitting over de
nieuwe Planologische Kernbe
slissing.
Zoals de grens nu langs het eiland is
getrokken, lijkt het boothuis aan de
Volharding net onder het PKB-gebied
te vallen. Grisnigt vroeg de vertegen
woordigers van het ministerie van
Landbouw, Natuur en Voedselkwali
teit op dat punt aan te passen zodat
de KNRM de komende decennia bij
eventuele verbouwingen niet opeens
in de mogelijkheden wordt beperkt.
In de plannen zijn diverse voorwaar
den opgenomen voor bebouwing die
grenst aan de Waddenzee. Nieuwe
bebouwing moet onder meer pas
sen binnen de randvoorwaarden
van het nationaal ruimtelijk beleid,
qua hoogte aansluiten bij bestaande
bebouwing en passen bij de aard
van het landschap. Camping De
Robbenjager lijkt, zoals het er nu
Het snelvaargebied bij Oude
schild moet blijven bestaan. Dat
zei voorzitter Albert Hoven van
de Sportraad tijdens de hoorzit
ting over de conceptplannen in
de nieuwe PKB Waddenzee. De
Sportraad nam het op voor de
waterskivereniging die door het
mogelijk verdwijnen van het snel
vaargebied gedupeerd dreigt te
worden.
Het rijk wil het gebied uiterlijk 'drie
jaar na de inwerkingtreding van de
nieuwe PKB opheffen. Het kabinet
zegt instandhouding ongewenst te
vinden. Hoven verbaasde zich over
die opstelling. Hij wees vertegen
woordigers van het ministerie van
Landbouw, Natuur en Voedselkwa
liteit erop dat in de PKB vermeld
staat dat het snelvaargebied slechts
'zeer geringe negatieve ecologische
effecten' op de omgeving heeft. Ook
wordt het onwaarschijnlijk geacht
dat het snelvaargebied een duur
zame bescherming en ontwikkeling
van de Waddenzee schaadt. Het rijk
wil echter toch van het snelvaarge
bied af, omdat er 'precedentwer
king' van uit zou gaan naar andere
delen van de Waddenzee. Hoven:
'Dat is een vreemde argumentatie,
want er komt niets nieuws bij. We
praten hier over een bestaande situ
atie. Als je zo redeneert, kan alles
wel een precedent zijn.'
Hoven wees erop dat door de
oprichting van de waterskivereni
ging in 1991 het waterskiën en
varen met speedboten juist op één
plek werd geconcentreerd. 'Ze zijn
op die plek niets of niemand tot last
en de leden van de vereniging zien
erop toe dat iedereen zich gedraagt.
De vereniging is zich ook bewus:
van het belang van het gebied.' He
snelvaargebied is zo'n drie maar
den per jaar in gebruik. Gemiddel
wordt er dan één keer per wee
gevaren. Hoven: 'Dat gebeurt bir
ten het broed- en trekseizoen vgi
vogels. Verder is het een gebiec
waar al veel watersportactiviteiter
plaatsvinden en er is ook nog ee'
iuchtcorridor voor helikopers.' H
haalde een rapport uit 1998 aa
waarin de havenmeesters destijds
hun steun aan de activiteiten va'
de waterskivereniging uitspraker
De vereniging loopt het risico Is
verdwijnen als het snelvaargebiec
verdwijnt.
Hoven liet weten dat de Sportraa:
zich van te voren heeft afgevraa#
of zij wel voor de waterskiverenigin:
moest opkomen. 'Bij ons bestaa
ook het besef dat we zuinig moe
ten zijn op het waddengebied.' K
wijze waarop de vereniging met he
snelvaargebied omgaat, was voo
de Sportraad echter aanleiding he'
voor de vereniging op te nemen
Jan Koolhof, fractievoorzitter va-
het CDA, pleitte eveneens voo
behoud van het snelvaargebied. 'E
een verbod zullen er steeds, ne
als bij het crossen met motoren
ongewenste acties plaatsvinden dn
niemand dienen. Nu is het duid?
lijk aangegeven waar snelvaren t
toegestaan en waar niet. Dat moe
zo blijven.' Burgemeester Joke Ge
dorp uitte eerder al haar zorgen ove
het mogelijk verdwijnen. Zij vono
het een slechte zaak als er, buiten
de vaargeulen om, geen alternatie*
plekken op de Waddenzee meer zij'
waar snel kan worden gevaren.
uitziet, buiten het PKB-gebied te val
len. In 2001, toen het concept van
de PKB ook al ter inzage lag, viel de
Robbenjager wel binnen de PKB-
grenzen. De gemeente en eigenaar
Jaap Groen tekenden daar destijds
bezwaar tegen aan. Grisnigt vroeg
het ministerie er ook voor te waken
dat reddingboten te allen tijde harder
dan de maximum vaarsnelheid van
20 km per uur over de Waddenzee
blijven kunnen varen. Nu is het zo
dat redders bij het terugvaren na
een reddingsactie kunnen oefenen
in het snel varen met de redding
boot. Als dat niet meer zou kunne'
zou dat volgens Grisnigt ten nadek
komen van de veiligheid. Volgen:
de letterlijke tekst in de PKB moge
reddingboten alleen sneller dan 2(
km per uur varen bij 'daadwerk?
lijke reddingsoperaties'. Daar word
overigens bijvermeld dat die uitzo?
dering ook voor oefeningen geld
Wel is het mogelijk dat er 'verder,
vaarbeperkingen worden ingestet
in delen van de Waddenzee die var-
wege hun natuurwetenschappelijk^
waarden in het bijzonder moete"
worden ontzien.'