Texelse Wolonderneming kruipt uit het dal omhoog 'Eén van de mooiste bedrijven die er is' 'Achteraf bekeken, is er veel gebeurd' 'Bescherming niet ten koste van activiteiten' 'Onderzoek militaire activiteiten moet over' Steun voor behoud van snelvaargebied TEXELSE g COURANT Kritiek van Waddenvereniging 'Ze zijn er niemand tot last' VRIJDAG 20 JANUARI 2006 Volop drukte bij de Texelse Wolonderneming (TWO), waar de dekbedden, onderdekens en kussens van schapenwol van de lopende band rollen. Sinds Dick Graaf zijn bedrijf eind 2000 overdeed aan RAB, is er veel gebeurd. Onder meer werd Irisette Nederland-Benelux overgenomen, waarmee RAB Bedding de positie van marktleider ver overde. Maar de conjunctuur werkte tegen, de concur rentie uit onder meer China werd moordend en cultuur verschillen tussen de bedrijven zorgden ervoor dat het de afgelopen twee jaar bergafwaarts ging met de Texelse trots. Saneringen en reorganisaties volgden, er moesten mensen vertrekken, de sfeer stond onder druk. Maar de productie ging door, het assortiment is beter op de vraag afgestemd en er is volop vertrouwen in de toekomst. 'TWO is één van de mooiste bedrijven die er is, we maken prachtige producten waar absoluut markt voor is en we hebben goeie en betrokken mensen in dienst', zegt Paul Krugers van RAB Beheer. Een wonder der techniek, zo laat zich de vrijwel volledig geautoma tiseerde productie van dekbedden, onderdekens en andere producten bij TWO in Oudeschild het beste omschrijven. Aan de ene kant van de productielijn gaan de balen ruwe wol in de machine en zonder dat er één mensenhand aan te pas komt, glijden aan het eind van de lijn wol len dekens uit de machine, waarbij de naaister alleen nog even het label en de rits er aan moet stikken. De productie van dekens en aanver wante producten, tussen de 150.000 en 200.000 per jaar, is in al die jaren nooit een echt probleem geweest, vooral de organisatie, concurren tie en afzet bleken zorgenkindjes. Maar de stemming is omgeslagen. trots en vertrouwen overheersen bij directie en medewerkers. 'Als je het achteraf bekijkt, dan is er veel gebeurd en dachten we dat het een stuk makkelijker zou gaan', zegt directeur Paul Krugers van RAB over de overname van de Texelse Wolonderneming. Met de aankoop van TWO begaf RAB zich in een geheel andere tak van sport dan de vertrouwde bouwmateria len. Krugers: 'Dat is ook aan ban ken wel eens moeilijk uit te leggen, maar simpel gezegd is RAB gewoon een investeringsclub en moeten we er voor zorgen dat we in al onze bedrijven een goed management hebben zitten. Daarvoor hebben we kennis moeten opbouwen.' Krugers draait er niet omheen dat TWO de afgelopen jaren door een diep dal is gegaan en dat het nog maar de vraag is of het bedrijf het op eigen Naaister Afke Steenhuizen zorgt voor de finishing touch. Op hoogtijdagen gaan 400 dekbedden door haar hand. kracht zou hebben overleefd. De start was veelbelovend. 'Toen we TWO eind 2000 overnam zat het bedrijf op de top van de markt. Het was een rendabele onderneming die we graag op Texel wilden houden. Voor Dick Graaf was het belangrijk om de werkgelegenheid voor het eiland te behouden. Maar het bedrijf was totaal anders georganiseerd dan onze eigen bedrijven en de cul tuur was anders. Het waren pioniers en de geest van vrijheid, blijheid hing in het bedrijf. De productie was een afdeling op zich, waar bij wijze van spreken geen koffie werd gedronken met de inpakkers. Nu is het één club geworden, wat een belangrijke verdienste is van Piet Monster, die verantwoordelijk is voor de productie en logistiek.' Maar het ging niet vanzelf. 'Het heeft een paar jaar geduurd voor we de vinger er achter hadden en onze eigen ideeën konden realise ren. Wat ook speelde was dat we in 2004 Irisette Nederland uit Barne- veld, een bedrijf dat sterk is in dons en dekens, hebben overgenomen. We hadden samen veel dezelfde klanten en veranderden de naam in RAB Bedding. Door die twee organisaties in elkaar te schuiven, de productie naar Texel te halen en dons in China te kopen, dachten we simpel onze omzet te verdub belen en marktleider te worden. Eén en één is drie. Maar de cultuur in Barneveld bleek heel anders dan die op Texel en de integratie verliep niet zoals verwacht. Toen hebben we besloten ook de expeditie en logistiek naar Texel te halen. Alleen de showroom en de commerciële organisatie onder leiding van com mercieel directeur Fred Winkel zit nog in Barneveld, de orders worden hier afgehandeld en de financiële backoffice is ondergebracht bij RAB Beheer. Om precies te weten of en wat je aan die producten verdient, moet je zicht hebben op de kost prijs en moet de administratie goed op orde zijn. Ook dat proces heb ben we doorlopen. Al met al een hele organisatie, die met vallen en opstaan tot stand is gekomen. Er moest worden gesaneerd en het is niet leuk als je mensen die er al een jaar of tien werken moet ontslaan. Maar het kon niet anders en wilden we op termijn overleven, dan moest de organisatie een stuk soepeler zijn. In de oude situatie was het zo dat de naaister wel kon inpakken, maar andersom ging niet. Dat moest flexibeler. Nu staan er een stuk of acht medewerkers van Randstad in te pakken en als de productie half februari afneemt, dan kunnen die naar huis en blijft de vaste kern van zo'n 25 mensen over.' Productie In Oudeschild zijn de drie productie lijnen volop in bedrijf. Elke lijn heeft een eigen kadermachinist, want ondanks dat alles volautomatisch gaat, kunnen er dingen misgaan, zoals draadbreuken, etc. De drie lij nen zijn van eind augustus tot maart in bedrijf, in de tussenliggende peri ode draait er eentje, voldoende om voorraden te maken. Uit de machi nes komen verschillende soorten en maten dekbedderi, die ook verschil- verdwijnen ze naar het aangren zende magazijn en de expeditie. Er liggen wel honderd verschillende producten. Aan het eind staat Rob Caspers, die een laatste kwaliteits controle uitvoert en zorgt dat alles in de juiste dozen terechtkomt en kan worden verzonden. Piet Monster over de productie: 'In technisch opzicht is er niet zoveel veranderd, maar de cultuur wel. De hokjes tussen de verschillende afdelingen zijn verdwenen, we zijn één club geworden. Als je in zo'n bedrijf geld wilt verdienen, dan moet je het met z'n allen doen en elkaar len van kwaliteit. De beste dekens, met de mooiste en fijnste tijken en fraaiste stikstels dragen de naam Texeler, het A-merk. Andere A-mer ken zijn Irisette en Esprit, maar van de lopende band komen ook eigen labels, voor de Gamma, Kar wei, C1000, V&D, Beter Bed en noem maar op. Het bedrijf maakt en verkoopt dekbedden, onderdekens kussens en andere producten, van wol en dons. Vanuit de productie gaan de dekens door de handen van naaisters als Afke Steenhui zen-, op hoogtijdagen-wel 400 stuks. Verderop worden ze ingepakt en op de verantwoording kunnen aan spreken. Er is hier de laatste jaren veel gebeurd, we hebben tegenslag gehad, maar de mensen pakken het heel goed op. Echt geweldig!' TWO is een conjunctuurgevoelig bedrijf gebleken. Krugers: 'We zijn een afgeleide van de meubelbran che en die heeft het de afgelopen jaren niet gemakkelijk gehad. We hebben veel retailers onder onze klanten en die willen bij hun acties een korte omlooptijd. Dat wil zeg gen: nu besluiten wat- er- over vier weken in de folder staat. Bij series i n één van de drie productielijner tot 5000 stuks kunnen we goec concurreren, omdat we sneller kun nen leveren dan de Chinezen. Maz als het series zijn van meer dar. 10.000 stuks, dan moeten wij on< afvragen of we dat wel willen. We zetten de organisatie onder druk en het moet tegen dusdanig lage prijzen dat er voor ons niets mee overblijft. Laat dan een ander maar In dat opzicht hebben we de gren zen opgezocht. Als producent is het ook de kunst om nee te zeg gen tegen een klant. Want het is niet alleen de prijs, ook service er betrouwbaarheid zijn van belang. E: is nu een hype gaande dat iedereeri in China wil kopen, maar de eerster komen daar al weer van terug. Wee jij wat ze in China in die contain? stoppen?' Krugers sluit niet uit dat TWO noj een keer verhuist. 'Voor de produc tie is dat niet echt nodig, maar dt expeditieafdeling vraagt een hoge gebouw.' Een mogelijke verhuizinc heeft ook een andere achtergrond 'De sfeer en uitstraling van ee- bedrijf moeten goed zijn. We heb ben hier een mooi bedrijf, maar ab je er naar toe rijdt, dan kom je eers, langs het slachtbedrijf, dan lang.' de vuiloverslag en tegenover hg bedrijf ligt een enorme bult slib r het land, terwijl de burgemeester i drie jaar geleden heeft beloofd d» weg te laten halen. Het is gewoa geen gezicht.' Gerard Timmerma De natuurbeschermende maatre gelen in de nieuwe PKB Wadden zee mogen niet ten koste gaan van de menselijke activiteiten in het Waddengebied. Dat stelden het CDA en Texels Belang tijdens de hoorzitting over de concept plannen van het rijk. Piet Standaart, fractievoorzitter van Texels Belang, zei de indruk te heb ben dat de nieuwe PKB in het alge meen een zwaarder regime over de Waddenzee legt dan nu het geval is. 'Maar het mag niet ten koste gaan van het economische belang van de eilanden.' Hoofddoelstelling van de PKB is 'een duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en het behoud van het unieke open landschap'. Jan Koolhof, fractievoorzitter van het CDA, vond dat economische activiteiten in de Waddenzee zoveel mogelijk moeten kunnen blijven plaatsvinden. Ook onder verande rende omstandigheden, aldus Kool hof. 'Er wordt naar onze mening teveel gekeken naar het afsluiten van het gebied voor menselijke acti viteiten. Dat is een bedreiging voor de leefbaarheid op de eilanden.' Woordvoerders van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedsel kwaliteit lieten weten dat de huidige menselijke activiteiten in de Wad denzee niet leiden tot een aanwijs bare verslechtering van de Wadden zee. Ze zeiden wel dat het zaak is om activiteiten waarbij toch schadelijke effecten te verwachten zijn 'goed te blijven volgen'. Daarmee doelden ze concreet op garnalenvisserij, mos selzaadvisserij, landinwaartse uit breiding van havens en gaswinning onder de Waddenzee. Die activitei ten kwamen bovendrijven als moge lijk schadelijke activiteiten tijdens onderzoeken die in de aanloop naar de huidige conceptplannen werden gehouden (de zogeheten passende beoordelingen). Wat de garnalenvisserij betreft, wordt in de PKB gesteld dat 'sig nificante gevolgen niet op voor hand zijn uit te sluiten.' Significant betekent in dit geval dat bepaalde flora of fauna in gevaar kunnen komen. Dan gaat het om flora en fauna die onder de bescherming van de Vogel- en Habbitatrichtlij- nen vallen. Om meer duidelijkheid te krijgen over de gevolgen van de garnalenvisserij loopt momen teel een onderzoek in de Wad denzee. Er is een gebied ingesteld waar niet op.garnalen mag worden gevist. Die resultaten uit dat gebied worden vergeleken met gebieden waar wel op garnalen is gevist. Voor de mosselvissers is een complexe berekening in de PKB opgenomen om de mosselbestanden op peil te houden. Lourens Westbroek uit Den Burg drong er bij het ministerie op aan om in de PKB meer nadruk te leggen op duurzaam menselijk medegebruik. 'Ik verzoek u die uit spraak expliciet in de nieuwe PKB op te nemen, omdat dit concept de standpunten van het kabinet weer geeft en het kabinet het duurzaam menselijk medegebruik nu en in de toekomst wel stimuleren.' De Waddenvereniging is het niet eens met de wijze waarop de nieuwe PKB Waddenzee omgaat met militaire activiteiten in het Waddengebied. Onderzoeken naar de mogelijke schadelijke effecten op de omgeving moe ten volgens de vereniging worden overgedaan. Een woordvoerder van de Wad denvereniging betoogde tijdens de hoorzitting over de PKB dat de zogeheten passende beoordelingen van de militaire activiteiten met juist zouden zijn uitgevoerd. Voor onder zoek naar de effecten van de Joost Dourleinkazerne op de omgeving is volgens de woordvoerster nau welijks gebruik gemaakt van lite ratuur of wetenschappelijk onder zoek. Onderzoek naar de effecten van de schietrange op de Vliehors deugt volgens de Waddenvereni ging niet, omdat in dat onderzoek tegelijkertijd ook de effecten van andere oefenterreinen van Defensie zijn meegenomen. 'Alles is op één hoop gegooid, terwijl elk gebied zijn kenmerkende natuurwaarden heeft en zijn eigen soort schietoefenin gen kent. De militaire activiteiten komen er nu wel zeer goed vanaf.' De woordvoerder zei het gevoel te hebben dat Defensie de PKB op dat -ledeelte 'gedicteerd' had Majoor Aad van Gils, hoofd facilitair steun punt De Mok, beoordeelde dat later als een onterechte opmerking. De aanwezigheid van de Joost Dourleinkazerne op de zuidpunt van Texel heeft volgens de PKB geen sig nificante gevolgen. Dat betekent dat er geen flora of fauna die onder de Vogel- en Habitatrichtlijnen vallen in gevaar zijn Volgens de beoordeling bestaat het risico dat de jonge dui nen op de Hors worden aangetast, maar wordt dat risico beperkt door dat het Korps Manmers er gebruik maakt van de paden. Verstoring van de dwergsterns op de Hors wordt tegen gegaan door hun broedgebie den met linten af te zetten zodra de eerste dwergsterns worden waarge nomen. Met de verstoring van zee honden. de noordse woelmuis en de groenknolorchis valt het volgens de beoordeling eveneens mee Zee honden komen overigens welhaast nooit voor op de Hors. Opgemerkt wordt dat mariniers op de Mok instructie krijgen hoe ze met de natuurwaarden op het defensieter rein moeten omgaan. Schietrange Op basis van de passende beoor deling van de Vliehors wordt in de PKB geconcludeerd dat de oefe ningen op de schietrange evenmin significante gevolgen op de omge ving hebben. De luchtmacht laat boven de schietrange straaljagers oefenen met het afvuren van muni tie. Volgens de beoordeling kunnen er wel 'in beginsel negatieve effec ten optreden door geluidsbelasting en munitie.' De negatieve effecten van het geluid van de oefeningen op vogels worden echter beperkt genoemd. Ze zijn 'tijdelijk en lokaal van aard'. De effecten van muni tie op de Vliehors zijn volgens de passende beoordeling 'lokaal en permanent'. In het onderzoek wordt erop gewezen dat er echter een paar keer per jaar een beachcleaner over de Vliehors rijdt om afgescho ten munitie op te ruimen. Het zand wordt dan tot een diepte van dertig centimeter schoongemaakt. De sluiting van het cavalerieschiet- kamp op de Vliehors (waar de land macht oefende) en het wijzigen van de aanvliegroutes naar de Vliehors hebben volgens het onderzoek de geluidsbelasting op het gebied al een stuk teruggedrongen. Volgens de PKB moeten vliegtuigen de Vliehors zoveel mogelijk vanaf de Noordzee in plaats van de Wad denzee benaderen. De Waddenver eniging vindt dat 'de milieubelasting die Defensie veroorzaakt veel meer kan worden teruggedrongen dan nu het geval is.' De woordvoerder vond dat er ook een natuurtoets op de militaire activiteiten zou moeten gehouden. Bij zo'n onderzoek wor den ook de effecten op het maat schappelijk belang meegewogen. 'Natuurtoets op vliegveld' Vliegveld Texel zou aan een natuurtoets moeten worden onderworpen. Volgens de Wad denvereniging kan op die manier inzichtelijk worden gemaakt wel ke effecten het vliegveld op het maatschappelijk belang heeft. Volgens de vereniging leidt de aanwezigheid van het recreatieve vliegveld tot 'veel verstoring van mens en dier'. Een woordvoerder van de Wad denvereniging verbaasde zich tij dens de hoorzitting over de wijze waarop de burgerluchtvaart in de conceptplannen van de nieuwe PKB Waddenzee is omschreven. Volgens haar scoorde burgerluchtvaart in het onderzoek van de commissie- Meijer naar het Waddenzeebeleid nog hoog bij de schadelijke activi teiten. 'Maar volgens de passende beoordeling zijn er geen significante effecten.' Volgens de passende beoordeling hebben laagvliegende helikopters en vliegtuigen een 'relatief sterk, maar meestal kortstondig versto- ringseffect' op de Waddenzee. Er treedt echter gewenning op als er frequent vliegtuigen voorbij vliegen. Door de instelling van drie cor ridors tussen de vastewal en de eilanden (een loopt van Den Oever naar Texel) worden vliegbewegin gen geconcentreerd, waardoor op die plekken gewenning optreedt. Ook is het vliegverkeer boven de Waddenzee de laatste jaren stiller geworden, doordat er met stillere vliegtuigen wordt gevlogen. Volle raadzaal 'Als er een paar mensen komen, mogen we blij zijn', dachten verte genwoordigers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voed selkwaliteit. Groot was hun verba zing toen maandagavond de ene na de andere Texelaar het raadhuis binnen kwam. Uiteindelijk was een kleine honderd man aanwezig om een hoorzitting over de nieuwe PKB Waddenzee bij te wonen. Het leidde tot een volle raadzaal waar stoelen moesten worden bijgezet. De ver tegenwoordigers van het ministerie gaven een toelichting op de nieuwe Planologische Kernbeslissing en de bijbehorende passende beoor delingen en strategische milieube oordelingen. Bij die beoordelingen is gekeken naar de effecten die diverse activiteiten in het Wadden gebied op hun omgeving hebben. Beide onderzoeken werden uitge voerd nadat de eerdere behandeling van de PKB door de val van het kabinet-Kok in 2001 kwam stil te liggen. Tot en met 22 februari is het mogelijk zienswijzen in te dienen op de nieuwe PKB en de bijbehorende beoordelingen. Daarna is het aan het kabinet om de zienswijzen in de plannen te verwerken. Vervolgens is de Tweede Kamer aan de beurt om besluiten te nemen. 'PKB beperkt station KNRM' Het huidige concept van de PKB Waddenzee kan in de toekomst beperkingen opleggen aan het boothuis van de KNRM in De Cocksdorp. Daar waarschuwde Wim Grisnigt van de KNRM voor tijdens de hoorzitting over de nieuwe Planologische Kernbe slissing. Zoals de grens nu langs het eiland is getrokken, lijkt het boothuis aan de Volharding net onder het PKB-gebied te vallen. Grisnigt vroeg de vertegen woordigers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwali teit op dat punt aan te passen zodat de KNRM de komende decennia bij eventuele verbouwingen niet opeens in de mogelijkheden wordt beperkt. In de plannen zijn diverse voorwaar den opgenomen voor bebouwing die grenst aan de Waddenzee. Nieuwe bebouwing moet onder meer pas sen binnen de randvoorwaarden van het nationaal ruimtelijk beleid, qua hoogte aansluiten bij bestaande bebouwing en passen bij de aard van het landschap. Camping De Robbenjager lijkt, zoals het er nu Het snelvaargebied bij Oude schild moet blijven bestaan. Dat zei voorzitter Albert Hoven van de Sportraad tijdens de hoorzit ting over de conceptplannen in de nieuwe PKB Waddenzee. De Sportraad nam het op voor de waterskivereniging die door het mogelijk verdwijnen van het snel vaargebied gedupeerd dreigt te worden. Het rijk wil het gebied uiterlijk 'drie jaar na de inwerkingtreding van de nieuwe PKB opheffen. Het kabinet zegt instandhouding ongewenst te vinden. Hoven verbaasde zich over die opstelling. Hij wees vertegen woordigers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwa liteit erop dat in de PKB vermeld staat dat het snelvaargebied slechts 'zeer geringe negatieve ecologische effecten' op de omgeving heeft. Ook wordt het onwaarschijnlijk geacht dat het snelvaargebied een duur zame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee schaadt. Het rijk wil echter toch van het snelvaarge bied af, omdat er 'precedentwer king' van uit zou gaan naar andere delen van de Waddenzee. Hoven: 'Dat is een vreemde argumentatie, want er komt niets nieuws bij. We praten hier over een bestaande situ atie. Als je zo redeneert, kan alles wel een precedent zijn.' Hoven wees erop dat door de oprichting van de waterskivereni ging in 1991 het waterskiën en varen met speedboten juist op één plek werd geconcentreerd. 'Ze zijn op die plek niets of niemand tot last en de leden van de vereniging zien erop toe dat iedereen zich gedraagt. De vereniging is zich ook bewus: van het belang van het gebied.' He snelvaargebied is zo'n drie maar den per jaar in gebruik. Gemiddel wordt er dan één keer per wee gevaren. Hoven: 'Dat gebeurt bir ten het broed- en trekseizoen vgi vogels. Verder is het een gebiec waar al veel watersportactiviteiter plaatsvinden en er is ook nog ee' iuchtcorridor voor helikopers.' H haalde een rapport uit 1998 aa waarin de havenmeesters destijds hun steun aan de activiteiten va' de waterskivereniging uitspraker De vereniging loopt het risico Is verdwijnen als het snelvaargebiec verdwijnt. Hoven liet weten dat de Sportraa: zich van te voren heeft afgevraa# of zij wel voor de waterskiverenigin: moest opkomen. 'Bij ons bestaa ook het besef dat we zuinig moe ten zijn op het waddengebied.' K wijze waarop de vereniging met he snelvaargebied omgaat, was voo de Sportraad echter aanleiding he' voor de vereniging op te nemen Jan Koolhof, fractievoorzitter va- het CDA, pleitte eveneens voo behoud van het snelvaargebied. 'E een verbod zullen er steeds, ne als bij het crossen met motoren ongewenste acties plaatsvinden dn niemand dienen. Nu is het duid? lijk aangegeven waar snelvaren t toegestaan en waar niet. Dat moe zo blijven.' Burgemeester Joke Ge dorp uitte eerder al haar zorgen ove het mogelijk verdwijnen. Zij vono het een slechte zaak als er, buiten de vaargeulen om, geen alternatie* plekken op de Waddenzee meer zij' waar snel kan worden gevaren. uitziet, buiten het PKB-gebied te val len. In 2001, toen het concept van de PKB ook al ter inzage lag, viel de Robbenjager wel binnen de PKB- grenzen. De gemeente en eigenaar Jaap Groen tekenden daar destijds bezwaar tegen aan. Grisnigt vroeg het ministerie er ook voor te waken dat reddingboten te allen tijde harder dan de maximum vaarsnelheid van 20 km per uur over de Waddenzee blijven kunnen varen. Nu is het zo dat redders bij het terugvaren na een reddingsactie kunnen oefenen in het snel varen met de redding boot. Als dat niet meer zou kunne' zou dat volgens Grisnigt ten nadek komen van de veiligheid. Volgen: de letterlijke tekst in de PKB moge reddingboten alleen sneller dan 2( km per uur varen bij 'daadwerk? lijke reddingsoperaties'. Daar word overigens bijvermeld dat die uitzo? dering ook voor oefeningen geld Wel is het mogelijk dat er 'verder, vaarbeperkingen worden ingestet in delen van de Waddenzee die var- wege hun natuurwetenschappelijk^ waarden in het bijzonder moete" worden ontzien.'

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2006 | | pagina 8