Engelse prinses leefde
aan hof Zonnekoning
Macht, intriges en overspel in historische schets
Diddl bij Bruna Den Burg
Spreeuw in houtkache
Jgdwg-
Waar is lOok U wacht ik' gebleven?
TEXELSE 2 COURANT
Buitenkunst in
Molenkoog
E Agenda
teso
VRIJDAG 11 AUGUSTUS 2006
Het dramatische levensverhaal
van Henriëtte Anne Stuart (1644-
1670), een Engelse prinses aan
het hof van de Franse zonneko
ning Lodewijk XIV, is onderwerp
van een boek dat zaterdagmiddag
wordt gepresenteerd in het Mari
tiem en Jutters Museum. Auteur
is de in Den Hoorn wonende
Maria Kist, die drie jaar geleden
een lijvig maar nog niet gereed
manuscript van haar overleden
moeder vond en besloot het te
voltooien.
'Het is echt gebeurd, dat spreekt
me aan. En het was een bijzon
dere tijd, met dat machtsspel aan
de Europese hoven en al die wis
selende bondgenootschappen en
daarnaast die samenbundeling van
talent van kunstenaars en weten
schappers', vertelt Kist, die sinds
1999 op Texel woont. Haar fascina
tie voor de zeventiende eeuw, die
niet alleen voor Nederland een gou
den eeuw was, is van betrekkelijk
recente datum. Haar moeder, Etty
Kist, die geschiedenis studeerde,
kocht meer dan veertig jaar gele
den in Parijs een boekje over een
betrekkelijk onbekende prinses, die
haar direct intrigeerde. Ze dook in
Parijs en Londen in archieven, ver
zamelde steeds meer documentatie
en begon te schrijven. Dat resul
teerde in een steeds lijviger wor
dend manuscript, dat destijds ech
ter nauwelijks op belangstelling van
haar dochter mocht rekenen. 'Ik heb
zelf kunstgeschiedenis gestudeerd.
Interesse voor kunst en geschiede
nis is me met de paplepel ingege
ven, maar dat specifieke onder
werp deed me niet zoveel. Totdat ik
drie jaar geleden na het overlijden
van mijn moeder dat manuscript
in een laatje vond. Ik heb het gele
zen en vond het toen wél interes
sant. Ik ging me erin verdiepen,
heb er andere boeken bijgehaald en
toen besloten het af te maken. Met
behulp van recente literatuur heb
ik aanvullingen gedaan, een noten
lijst toegevoegd en een namenlijst
gemaakt.'
Onthoofd
Ondanks haar relatieve onbekend
heid was Henriëtte Anne Stuart een
bijzondere vrouw. Ze was de doch
ter van de Engelse koning Karei I,
die na een opstand en een daarop
volgende burgeroorlog werd gevan
gen genomen en onthoofd. Haar
moeder, gelieerd aan de Franse
koninklijke familie, vertrouwde haar
pasgeboren dochtertje toe aan
een gouvernante en vluchtte naar
Frankrijk, waar ze asiel vond aan
het hof en later werd herenigd met
de kleine Henriëtte Anne. Toen Karei
II, de oudste zoon van Karei I, de
Engelse troon heroverde, ontstond
een bijzondere situatie, aangezien
zijn moeder en lievelingszusje aan
het Franse hof bleven wonen. Hun
gastheer was Lodewijk XIV, ook wel
bekend als de Zonnekoning en een
volle neef van Karei II. In de jaren
die volgden, regen de conflicten
zich aaneen en waren Engeland
en Frankrijk afwisselend vijand en
bondgenoot in oorlogen met Spanje
en de Republiek der Nederlanden,
waar overigens eveneens familie
leden belangrijke machtshebbers
waren. Extra saillant was dat Hen
riëtte Anne trouwde met Philippe,
een broer van de Franse koning. Ze
werd zeer geliefd bij haar Franse
familie, stond (doorgaans) op uitste
kende voet met de Zonnekoning en
raakte bevriend met de intellectuele
elite van Frankrijk, maar bleef zich
desondanks vooral Engels voelen.
Terwijl Engeland en Frankrijk op
voet van oorlog verkeerden, voerde
ze een levendige correspondentie
met haar broer, koning Karei II, die
haar als geen ander vertrouwde
en allerlei staatsgeheimen met haar
deelde.
Verbijsterend
In het boek, door Kist zelf 'een his
torische schets' genoemd, wordt
een verbijsterend beeld geschetst
van de pracht en praal van de Fran
se en Engelse hoven, die dankzij de
inbreng van de belangrijkste kun
stenaars, wetenschappers en archi
tecten van die tijd een enorm aan
zien in heel Europa hadden, maar
tegelijkertijd werden verscheurd
door intriges, machtsspelletjes en
overspelige relaties. Zo werd Hen
riëtte Anne begeerd door invloed
rijke edellieden, maar moest ze zelf
toezien dat haar echgenoot zichzelf
verloor in een verhouding met één
van de mannelijke hovelingen, die er
bovendien alles aan deed om haar
in een kwaad daglicht te stellen bij
de Zonnekoning.
Vergiftigd
Aangrijpend is het slot van de
geschiedenis, waarin Henriëtte
Anne na geheime diplomatieke
bemiddelingspogingen tussen haar
broer en haar zwager onverwachts
op 26-jarige leeftijd aan haar einde
kwam. Vergiftigd, zo werd gedacht,
maar het bewijs daarvoor werd nooit
geleverd. Ook Kist vindt het moeilijk
een oordeel te vellen in deze heikele
kwestie. 'De minnaar van haar man
probeerde haar weg te drukken.
Maar ze was al niet gezond, leed aan
i'i
Een portret van Henriëtte Anne Stuart, rond
Lely.
TBC en at waarschijnlijk ook met erg
goed. En de hygiëne was ronduit
slecht. De hovelingen wasten zich
niet en overgoten zich alleen met
een beetje eau-de-cologne. Dat zijn
geen omstandigheden om oud te
worden.'
Opvallend zijn de details die in het
boek worden gepresenteerd. 'Aan
bronnen was absoluut geen gebrek.
De zeventiende eeuw was de tijd
van de memoires- en dagboek
schrijvers. En veel van de corres
pondentie tussen Karei II en zijn zus
is bewaard gebleven en in te zien.
Het zijn heel lichte en luchtige brie
ven. Met veel humor, waarin ook op
allerlei roddels wordt ingegaan. Je
zou misschien denken dat het een
saaie tijd was, maar het was juist-
erg leuk en interessant.'
Dat vond gelukkig ook uitgeverij Van
Gruting, die zich na een lange zoek
tocht bereid toonde het manuscript
van Etty en Maria Kist uit te geven.
'Ik heb ook grote uitgevers aange
schreven, maar ik kreeg altijd als
'662 gemaakt door de kunstenaar Sir Peter
antwoord dat het boek voor een
klein publiek was. Dat is waarschijn
lijk ook zo, geschiedenisboeken
moeten je interesseren, maar het
is wel een interessant onderwerp.
Over Lodewijk XIV zijn misschien
wel 180.000 boeken geschreven,
maar juist zo'n figuur als Henriëtte
Anne, die in officiële werken niet
eens voorkomt, kan ons veel vertel
len over de tijd waarin ze leefde.'
Henriëtte Anne Stuart (1644-
1670), een Engelse prinses aan
het hof van Lodewijk XIV, telt
144 pagina's en een apart kleu-
renkatern met illustraties. Het
kost €17,- en is verkrijgbaar bij
de boekhandel. Het boek wordt
zaterdag om 16.00 uur gepresen
teerd in het Maritiem en Jutters
Museum in Oudeschild. De auteur
geeft daarbij een toelichting op
het boek.
Joop Rommets
In samenwerking met de Muziek-
en Dansschool wordt dinsdag,
woensdag en donderdag in
zwembad Molenkoog aan de
Slingerweg in Den Burg een drie
daags evenement gehouden voor
kinderen van 4 tot 12 jaar.
Onder de titel Buiten Kunst
Molenkoog worden workshops
muziek, spel en beweging en beel
dend gehouden, met als algemeen
thema 'water'. Het evenement is
vooral een vrolijk avontuur waar
kinderen kennis kunnen maken met
verschillende vormen van kunst.
Zoals de naam al duidelijk maakt,
speelt alles zich af in de buitenlucht.
Alleen als het weer daartoe nood
zaakt, zullen de activiteiten in het
paviljoen van het zwembad plaats
vinden. Het evenement is vooral
bedoeld voor Texelse kinderen die
zich in de vakantie graag bezig
houden met muziek, theater (spel
en beweging), tekenen en knutse
len, maar ook kinderen van toe
risten zijn welkom. De workshops
worden gegeven door docenten
van de Muziek- en Dansschool. Er
kan worden ingeschreven voor het
hele project, maar aanmelding voor
losse workshops is ook mogelijk.
Deelname kost €7,50 per workshop.
Wordt voor meerdere workshops
ingeschreven, kost deelname €5,-
per workshop.
Er is een maximumaantal deelne
mers per groep vastgesteld, de
inschrijving gebeurt op volgorde
van binnenkomst. Aanmelden kan
bij het paviljoen of aan de balie van
het zwembad, tel. 310782.
Programma:
Dinsdag: 10.U0-12.00 u. muziek (8-12 jaar).
14.00-16.00 u. beeldend (4-8). Woensdag:
10.00-12.00 u. muziek (4-8): 14.00-16.00 u.
spel en beweging (8-12). Donderdag: 10.00-
12 00 u. beeldend (8-12): 14.00-16.00 u. spel
en beweging (4-8).
Het was maandag even een drukte de Bruna van Christof en Mieke de
van belang in de Weverstraat in Vries. Kinderen konden de hele och-
Den Burg. De bij kinderen popu- tend met een levensgrootte pluche
laire springmuis Diddl had zijn ver- afbeelding van de muis op de foto.
trouwde kaasholletje in Kaaskoek- Volgens De Vries was Diddl voor het
jesland verruild voor de ingang van plezier naar het eiland gehaald.
Het fraaie nieuwe hek dat timmer
man Stolk uit Oudeschild voor de
Oudeschilder begraafplaats op de
Hogeberg heeft gemaakt, heeft
direct na het plaatsen al tot een
storm aan reacties geleid. Wat is
er namelijk aan de hand: de veel
besproken zin: Ook U wacht ik ont
breekt namelijk. En was het niet zo
dat enkele tientallen jaren geleden
al eens was gepoogd het hekwerk
te ontdoen van de woorden die de
nog levende bezoekers al zo lang
van de aardse realiteit doordringen?
Zijn er nu wéér krachten op gang
gekomen die de markante zin willen
doen verdwijnen?
Beheerder Cor Bruin: 'Ik heb er
al zóveel telefoontjes over gehad.
Maar de bellers hoeven zich geen
Christof de Vries kijkt hoe de kinderen poseren
Concert met
zang en harp
Sopraan Maja Roodveldt en har
piste Kerstin Scholten geven
dinsdag 15 augustus een con
cert in de doopsgezinde kerk in
Den Burg. De twee traden vier
jaar geleden al eens op in het
Zeemanskerkje in Oudeschild. Op
het programma staan werken van
Benjamin Britten, Maurice Ravel,
Enrico Granados, Camille Saint
Saëns, Claude Debussy, Thomas
Moore, Anne Macdearmid en
Nancy Calthorpe.
Roodveldt studeerde in 1991 af aan
het Sweelinck Conservatorium in
Amsterdam, waar zij ook de muziek
dramatische opleiding volgde. Ze
voelt zich niet alleen thuis op het
gebied van opera, maar wordt als
soliste ook veelvuldig gevraagd voor
oratoria en liedrecitals in binnen- en
buitenland. Sinds enige tijd maakt
ze deel uit van het 4 Family Quintet,
een ensemble dat bestaat uit fami
lieleden die op een komische wijze
een theatershow brengen, waarbij
klassieke muziek op een toeganke
lijke manier wordt gepresenteerd.
Daarnaast is ze verbonden aan het
Groot Omroepkoor in Hilversum en
wordt ze gecoacht door de sopraan
Charlotte Margiono.
Scholten studeerde harp aan het
Koninklijk Conservatorium bij Vera
Badings en Edward Witsenburg. Ze
behaalde in 1992 het diploma uit
voerend musicus en is sinds 1993
harpiste bij het Radio Kamer Orkest,
tegenwoordig Radio Kamer Filhar
monie geheten. Scholten speelt
geregeld en met verschillende
ensembles kamermuziek en vormt
duo's met sopraan Maja Roodveldt
en dwarsfluitiste Carolien van 't
Hof.
Het concert begint om 20.15 uur.
De toegang is vrij, maar na afloop
wordt gecollecteerd ter bestrijding
van de kosten.
zorgen te maken, de woorden keren
echt terug op de palen. Alleen is
de timmerman er nog niet aan toe
gekomen om ze er weer op te
schilderen. Hij is nu met vakantie
in Denemarken. Maar hij heeft mij
beloofd dat hij ze zodra hij terug is
er meteen op schildert.'
Veel méér activiteiten staan in de
(gratis) Vakantiekrant, die iedere
vrijdag wordt verspreid, en op de
website www.texelsecourant.nl.
Vrijdag 11 augustus:
Bij de kantine van ZDH aan de Witte-
weg nabij Den Hoorn begint om 19.30
uur een crossloop.
In Klif 12 in Den Hoorn brengt cabare
tier Theo van den Oever het program
ma 'Alles is nep'. Aanvang 20.30 uur,
toegang €12,-. Diner vooraf mogelijk,
reserveren via tel. 319633.
Cinema Texel in Den Burg vertoont
Pirates of the Caribbean 2 (aanvang
10.30, 15.30, 18.30 en 21.30 uur).
Cars (11.00 en 17.00 uur). Beesten
bij de Buren (13.00 uur), Garfield 2
(13.30 en 19.15 uur), K3 en het IJsprin-
sesje (15.00 uur) en The Da Vinci Code
(21.15 uur).
Bioscoop De Kiekendief op vakantie
park De Krim vertoont Nieuwsgierig
Aapje (aanvang 12.00 uur). Zoop in
India (14.00 uur) en Superman Returns
(16.00 en 23.00 uur).
Zaterdag 12 augustus:
In de straten rond de kerk van Oos
terend wordt van 10.00 tot 14.00 uur
rommelmarkt gehouden.
Op het terrein bij de muzieknis aan de
Oranjestraat in Oosterend wordt van
13.00 tot 21.00 uur het Strenderpop-
festival gehouden. Entree gratis.
In Klif 12 in Den Hoorn begint om
17.00 uur een extra voorstelling van de
kindertheatergroep Vantasjes.
In eetcafé Vincent aan de Grensweg
begint om 18.00 uur een optreden van
Kuit en Kühne, een zesmansformatie
die Latin jazz speelt.
In Question Plaza in Den Burg begint
om 22.00 uur een 'party' met muziek
uit de negentiger jaren, gedraaid door
DJ's Niels en John. De toegang is
gratis.
Cinema Texel in Den Burg vertoont
Pirates of the Caribbean 2 (aanvang
10.30, 15.30, 18.30 en 21.30 uur).
Cars (11.00 en 17.00 uur), Beesten
bij de Buren (13.00 uur), Garfield 2
(13.30 en 19.15 uur), K3 en het IJsprin-
sesje (15.00 uur) en The Da Vind Code
(21.15 uur).
Bioscoop De Kiekendief op vakantie
park De Krim vertoont Nieuwsgierig
Aapje (aanvang 12.00 uur). Zoop in
India (14.00 uur) en Superman Returns
(16.00 en 23.00 uur).
Zondag 13 augustus:
Veel winkels in Den Burg en De Koog
zijn van 11.00 tot 15.00 uur geopend.
Op het bekende terrein aan de Hoofd
weg in Eierland wordt de tweede en
laatste autocross van deze zomer
gereden. Aanvang 12.00 uur.
Circus Althoff staat vandaag voor het
laatst op de Nikadel in De Koog. De
voorstelling begint om 14.00 uur.
In De Worsteltent aan de Smitsweg
in de Dennen begint om 14.00 uur
een optreden van de bluesband Baton
Rouge. De toegang is gratis, bij mooi
weer vindt het optreden buiten plaats.
In de hervormde kerk van Den Burg
begint om 14.30 uur een concert van
het Rotterdamse Jongemannenkoor
De Coolsingers. Entree €6,-.
Cinema Texel in Den Burg vertoont
Amadeus; The Director's Cut (aaqvang
10.00 uur) met in de pauze koffie met
appelgebak. Verder Cars (11.00 en
17.00 uur), Beesten bij de Buren (13.00
uur), Garfield 2 (13.30 en 19.15 uur), K3
en het IJsprinsesje (15.00 uur), Pirates
of the Caribbean 2 (aanvang 15.30,
18.30 en 21.30 uur) en Superman
Returns (21.15 uur).
Bioscoop de Kiekendief op vakat*.
park de Krim vertoont het Nieuwsg^,-
Aapje (aanvang 12.00 uur), Zocp r.
India (14.00 uur) en de Duits gesproke
versie van Over the Hedge (16.00 uur)
Maandag 14 augustus:
In eetcafé De Rog in de Kikkertstraat
in De Cocksdorp begint om 17.00 in
een optreden van de band Sextet ar
Co.
Op Nederland 2 wordt het in mei cp
Texel opgenomen programma 'Nu w
er toch zijn' uitgezonden. Aanvang
21.50 uur.
Cinema Texel in Den Burg vertoorn
Pirates of the Caribbean 2 (aanvan:
10.30, 15.30, 18.30 en 21 30 u/
Cars (11.00 en 17.00 uur), Beesl?
bij de Buren (13.00 uur), Garfield 2
(13.30 en 19.15 uur), K3 en het IJspnrv
sesje (15.00 uur) en een sneak preva
(21.45 uur).
Bioscoop De Kiekendief op vakantie
park De Krim vertoont Nieuwsgier):
Aapje (aanvang 12.00 uur). Zoop
India (14.00 uur) en Superman Return:
(16.00 uur).
Dinsdag 15 augustus:
In zwembad Molenkoog aan de
Slingerweg in Den Burg wordt
10.00 tot 16.00 uur een muziekpro|ed
gehouden voor kinderen van 4 tot 12
jaar.
In de Dorpsstraat in De Koog
van 12.00 tot 19.00 uur brad«
gehouden.
Op het strand bij paal 9 wordt vanaf
20.00 uur gevliegerd.
In de doopsgezinde kerk aan de
Kogerstraat in Den Burg begint ot
20.15 uur een concert van Maja Rood
veldt (sopraan) en Kerstin Schota
(harp). De toegang is gratis, na afloop
wordt een inzameling gehouden is
bestrijding van de kosten.
Cinema Texel in Den Burg vertoom
Pirates of the Caribbean 2 (aanvang
10.30, 15.30, 18.30 en 21.30 umi.
Cars (11.00 en 17.00 uur), Beesten bi
de Buren (13.00 uur), Garfield 2 (13.39
en 19.15 uur), K3 en het IJspnnsesie
(15.00 uur) en Amadeus; the Directer:
Cut (21.00 uur).
Bioscoop De Kiekendief op vakantie
park De Krim vertoont Nieuwsgier)!
Aapje (aanvang 12.00 uuri, Zoopf-
India (14.00 uur), de Duits gesproken
versie van Over the Hedge (16.00
en Superman Returns (23.00 uur).
gekl
TESO zet in het weekeinde geregeld ferc
twee boten in en verzorgt dan
half uur een afvaart, zowel vanuit Dw
Helder als vanaf Texel. Dat gebeur rh
zaterdag van 8.30 tot 15.00 uur er
zondag van 14.30 tot 20.00 uur.To'
moeten automobilisten zaterdag
Den Helder tussen 9.00 en 16CC
uur rekening houden met wachttijdei
van een half uur; op Texel worden
dan geen wachttijden verwacht. Meï
informatie over de veerdienst is t;
verkrijgen via tel. 369600 of website
www.teso.nl.
Hoogwater
te Oudeschild
Vr. 11 11.06 en 23.34 u
Za. 12 11.34 en -u m
Zo. 13 00.31 en 12.36u
Ma. 14 01.00 en 13.05 u
Di. 15 01.20 en 13.45u
Wo. 16 01.30 en 14.14u *9
Do. 17 01.50 en 15.00i JJ
Vr. 18 02.50 en 16.00u r«
Aan het strand is het ongeveer een uur eerder
hoogwater. De zon komt zondag 13 au&s
tus op om 06.17 en gaat onder om 211'
uur woensdag 16 augustus laatste tarani?
dinsdag 17 augustus doodtij.
Gemeentehuis
minder open
In verband met de vakanties heeft
de gemeente problemen met het
bemannen van de publieksbalies.
Tussen 14 augustus en 1 september
zijn de balies daarom op maandag
en woensdagmiddag gesloten. In
genoemde periode kan men er op
werkdagen dus wel terecht van 9.00
tot 13.00 uur en vrijdags bovendien
van 17.00 tot 19.30 uur. Telefonisch
blijft het raadhuis gewoon bereik
baar van 8.30 tot 16.30 uur. Ook
afspraken voor het spreekuur van
b en w op dinsdagmiddag kunnen
gewoon doorgaan. Ingaand maan
dag 4 september is de openingsre
geling weer als vanouds.
Het gebeurt eens in de zoveel tijd.
Een hoop gestommel en gefladder
in het rookkanaal en even later duikt
er plotseling een verdwaalde vogel
op in de open haard of de hout
kachel. Zo ook afgelopen week bij
Dick Oudendag in Den Burg.
Een jonge spreeuw had binnendoor
zijn weg naar zijn houtkachel in de
woonkamer van huize Oudendag
gevonden. Oudendag reageerde
verrast op zijn aanwezigheid. Hij
was zeer verbaasd over heel iets
anders. Het was het al redelijk grote
beestje gelukt om door een slechts
twee centimeter brede doorgang bij
de opening van het rookkanaal op
het dak te kruipen. 'Ik heb geen idee
hoe hij daar doorheen is gekortw-
aldus Oudendag. 'Maar datis-*
smal dat je alleen kleine voge#
zou verwachten.'
Hij had het geluk dat de deurties-?
de kachel dicht zaten, waardoors
vogel niet de woonkamer kon in*
gen. 'Anders had het hier <0
het roet gezeten. We hadden hen
met een doosje uit de kachel wW
halen, maar dat bleek gewoon
de hand te kunnen. Hij was to?
een beetje in een shock. We
ben hem buiten op een tak biw
het bereik van de katten ge#
Avonds was hij gevlogen.'
(Foto Jeroen v*1*
thdi
