Het geloof vraagt om
onderhoud en fantasie
'Sjeuïgheid in het leven
moet je zelf maken'
Extra uitsloven voor
perfect
kerstontbijt
Texelaars die werken met kerst
TEXELSE 7 CoURANT
'Met kerst ga ik in mijn
feestjurk naar bevalling'
Predikante 'mag iets geweldigs gaan doen'
Verpleeghuisverzorgster Karin Stolk:
'Kerst gewone werkdag,
maar wel een gezellige'
De kersttijd is bij uitstek de tijd
voor gezelligheid, voor samen
zijn met familie en vrienden, voor
huiselijkheid of sfeervol uitgaan.
Dat laatste vraagt echter de inzet
van mensen die zich daardoor
bovengenoemde dingen moeten
ontzeggen. Wij kunnen niet naar
de nachtmis om het kerstfeest
in te luiden, wanneer er geen
voorganger bereid is zijn/haar tijd
te steken in het maken van een
gloedvolle dienst. Wij kunnen met
Kerst niet uit eten wanneer de
restaurants gesloten zijn en de
ober er de brui aan geeft en ook
in de verzorgingshuizen moet het
werk doorgaan. Hoe ervaart de
'kerstwerker' zijn job in die dagen.
Is dit Kerst voor hem of haar? Of
is het juist de kerstgedachte van
omzien naar elkaar, die mensen
inspireert om op die dagen voor
anderen in touw te zijn?
VRIJDAG 22 DECEMBER 2006
tie. 'Gratis en voor niks door Kees
de Waal beschikbaar gesteld voor
de kersttijd. Al jarenlang zorgt hij
iedere kerst belangeloos voor origi
nele versieringen. Dat mag best wel
eens gezegd worden, want wij én
de bewoners zijn er erg blij mee. En
misschien brengt het anderen ook op
ideeën om iets voor het verpleeghuis
te doen.' Onderwijl njgt ze met een
medewerker een groot privé-wand-
doek waarop een winters gezicht op
De Waal is geschilderd, aan een stok.
Ooit heb ik het één keer als grap
opgehangen en sindsdien wordt het
jaar op jaar met kerst gebruikt. Dit jaar
wilde ik het eens overslaan, maar pro
test uit de zaal maakt dat ik het toch
weer heb meegebracht.' Bewoonster
Kitty Kooger, die vandaag(dinsdag)
haar verjaardag viert, gebaart dat ze
erg veel zin in het kerstfeest heeft. En
ze wil voor een foto in de krant best
wel even met Kann poseren.
Het grote kerstdiner van woensdag
was het hoogtepunt van de kerst
viering. Iedere bewoner mocht een
familielid, vriend of vriendin mee uit
nodigen aan tafel. Samen met het
verzorgend personeel, dat onder
tussen ook bediende, werd het een
groots feest.
En de kerstdagen zelf? Karin: 'Die
worden toch min of meer als gewone
zondagen beschouwd, waarin we
niets extra's (kunnen) doen. Dat heeft
te maken met het kostenplaatje van
de personeelsbezetting, die op zon
en feestdagen altijd wat minder is. Wel
werken we die dagen in burger Trek
ken in plaats van ons witte werkpak
een feestelijk kersttnjitje aan. Er staat
een cd met sfeervolle kerstmuziek op
en de versieringen doen de rest. Afra:
'Jammer dat we na Volendam geen
echte kaarsen meer mogen branden.
Maar met z'n allen zullen we er zeker
in slagen er een heel mooi feest van
te maken. We hebben er zin in.'
Tekst en foto Corrie Timmer
Met kerst slooft Cor Schotanus,
ontbijt/buffetmedewerker in Grand
Hotel Opduin in De Koog, zich
extra uit om de gasten in de wat
ten te leggen. 'We hebben diverse
gasten die steeds terugkomen en
dat is leuk.'
'Kerst heeft voor mij niets met gods
dienst te maken. Ik ben wel hervormd
gedoopt in het kerkje van Oudeschild,
maar verder deden we thuis niks aan
kerk of geloof. Ja, mijn moeder ging
wel naar de hervormde zusterkring.
Ze breiden daar sokken en maakten
kleertjes en andere spullen voor een
bazaar. Maar dat was het dan. Ik
ben nog wel een blauwe maandag
met vnendjes naar de zondagsschool
gegaan en daar heb ik nog iets van
de verhalen meegekregen. Dat mijn
kinderen op de Fontein zitten, de
christelijke school hier in Den Burg, is
meer uit praktische overweging. Toen
wij voor de schoolkeuze van onze
kinderen kwamen te staan, was de
Fontein vanaf de Thijsselaan, waar ik
met mijn eerste vrouw woonde, het
meest dichtbij. Als Maurijn en Rowan
nu met een bijbelverhaal thuiskomen
en daar iets over vragen, moet ik echt
diep graven om te weten hoe het ook
al weer was. Kerst betekent voor mij:
om zes uur op het werk zijn. Ik ben
ontbijt/buffetmedewerker in Grand
hotel Opduin. Aanstaande maart al
weer elf jaar en ik vind het prachtig
werk, waar ik echt nog wel een tijdje
mee wil doorgaan. We, mijn collega
Antje Hoogerheide en ik, hebben zo'n
twee uur de tijd om alles pico bello in
orde te maken, voordat de eerste gas
ten langs komen. Met kerst sloven we
ons nog eens extra uit met op iedere
tafel een vers gebakken ministolletje.
dat de mensen zelf kunnen aansnij
den. Alles wordt gezellig gedekt met
mooie kerstkleden, kerststukjes en
kaarsen. Het buffet is extra luxe en
zeer uitgebreid. Op gewone dagen
kunnen de gasten tot ongeveer half
elf ontbijten. Ik zorg dat er steeds van
alles genoeg is, bak onderwijl verse
broodjes af, wentelteefjes klaar terwijl
u wacht of een spiegeleitje. Met kerst
gaat het ontbijt automatisch over in
een brunch en blijf ik tot ongeveer
één uur op mijn post achter het buffet.
We hebben diverse gasten die steeds
terugkomen en dat is leuk. Je weet
Cor Schotanus
geen kerstmens
precies hoe en wat ze willen hebben
en ik heb er plezier in om het ze naar
de zin te maken. Even een praatje
met ze te maken, wanneer de tijd dat
toelaat. Ik werk vier dagen in de week
en ben iedere dag om twee uur klaar.
Dan begint voor mij het familieleven.
Ook met kerst. En dat vind ik pnma
zo. Ik hoef niet zo nodig veel weg.
Kan ook niet, want de volgende dag
moet ik om zes uur weer paraat zijn,
maar het hoeft ook niet. Wij, Carolin
en Amber (zijn tweede vrouw en haar
dochtertje, red.) gaan 's middags wat
wandelen, wat gourmetten en zitten
gezellig bij de kerstboom. Dat soort
dingen. Niks spectaculairs. We heb
ben ook geen familie die heftig aan
ons trekt en waarmee je van alles
moet. Als ik dan nog denk aan de
tijd vóór Opduin. Ik heb elf jaar in een
bakkerij gewerkt. De dagen voor de
kerst werkte je je zeven slagen in de
rondte en met kerst zelf lag je gewoon
Cor Schotanus, werkzaam in Grand Hotel Opduin maakt met kerstmis een extra luxe en
uitgebreid ontbijt. Foto Henk van Wa*i
op apegapen. Hectische tijden, waar
ik niet naar terug verlang. Ik vind dat
ik een goed leven heb nu. We zijn niet
van die echte kerstmensen. Wat we
wel leuk vinden is het programma dat
vanuit Opduin voor de thuisblijvers,
de familieleden van het met korst
werkend personeel, wordt georgani
seerd. Dit jaar gaan ze met z'n allen
naar Happy Feet, de pinguinfilm. Er
wordt een heel feest van gemaakt.
Leuk hoor. De kerstnachtdienst? Nee,
ik ben al drieenveertig jaar, maar daar
ben ik nog nooit naar toe geweest.
Jij Carolin? Misschien moeten we het
eens een keer doen. De sfeer proe
ven. Van anderen hoor ik altijd dat het
erg mooi moet zijn en ja, de tekst van
de kerstliederen doet me niks, maar
ze klinken wel heel gezellig.
Corrie Timmer
Karin Stolk (links) en Kitty Kooger bij de kerstboom in het Verpleeghuis.
Een uitspraak van verzorgster
Karin Stolk uit Oudeschild, die al
i vanaf 1992 haar sporen trekt in
Verpleeghuis Texel. Veertien jaar
!was zij een vertrouwd gezicht op
de psychogeriatrische afdeling
(dementie) en sinds deze zomer
werkt zij op de somatische afde
ling, de afdeling voor dagopvang,
revalidatie en voor vaste bewoners
met een lichamelijk ongemak.
Haar officiële functieomschrijving is
EW'er, Eerste Verantwoordelijke Ver-
zorgende. Dat wil zeggen dat zij naast
(het gewone verplegende werk ook
een deel van de papierwinkel rond
de verzorging van de cliënten, zoals
aantekeningen doktersbezoek, fami-
liegegevens, en anderen voor haar
rekening neemt. 'Een nieuwe uitda
ging,' zegt ze lachend.
Het ziet er al heel gezellig en zeer
'kersterig' uit wanneer de verslag
geefster dinsdagmiddag in de soma
tische afdeling van het verpleeghuis
in de hal met Karin aan een tafeltje
schuift voor een gesprek. Alles en
iedereen is druk bezig met de voorbe
reiding voor het grote kerstdiner, dat
woensdagmiddag rond half één in de
grote hal zal plaatshebben. De wand
in de buffethoek is versierd met veel
groen en kartonnen glitterkerstbo
men. Aan een andere wand hangt een
complete sterrenhemel, ster voor ster
uitgezaagd en met goudverf bestre
ken, door Klaas Tjepkema, de vader
van medewerkster Femke. Karin: 'Het
is dit jaar voor het eerst in mijn loop
baan dat ik met kerst aan de bak ben
en met oud en nieuw vrij. Het lijkt me
best leuk. Mijn gezin thuis? Dat weet
/riet beter dan dat mama in de zorg
werkt en dat je dan niet overal bij kunt
zijn. Wij vieren kerst in een aangepast
scenario. De zondag ervoor gaan we
uitgebreid met z'n allen kerstontbijten
en op de kerstdagen zelf ben ik om
vier uur 's middags weer thuis. Tijd
zat om nog wat leuks te doen. Sjeuïg
heid in het leven moet je zelf maken
hoor,' zegt ze vrolijk. Sjeuïgheid is
ook wat de verzorg(st)ers in het ver
pleeghuis zoveel mogelijk voor de
bewoners proberen te maken. In de
huiskamers en de hal staan de kerst
bomen te glinsteren. In de afgelopen
dagen door hen samen met mensen
van de dagopvang opgetuigd. Onder
toeziend oog van de bewoners die
niet meer in staat zijn zelf de versierin
gen in de boom te hangen, is alles op
zijn plaats gekomen. De matenalen
van de (kunst)versieringen worden
ieder jaar opnieuw uit de kast getrok
ken, maar op verrassende manier
telkens weer tot een andere decoratie
geschikt.
Decoraties
'Wij hebben er zelf zo'n plezier in.'
zegt verzorgende Afra Stoop. 'Onze
ramen zijn mooi hè?' wijst ze op
een decoratieve glas-in-loodsugges-
De kans dat het voor verloskun
dige Theda Niehoff een onrustige
kerst wordt, is groot. 'Verschillende
dames staan op scherp en ook
diverse vrouwen die begin januari
zijn uitgerekend, kunnen met kerst
los gaan. De kans op een kerst
kindje is dit jaar dus best groot.'
Zij verheugt zich op het werken
tijdens kerst 'Het is leuk om met
die dagen te werken. De huizen zijn
versierd, de boom staat. Het is erg
gezellig en geeft een extra dimen
sie aan ons werk.'
Verloskundigenpraktijk Texel wordt
i gerund door Theda Niehoff en Petra
Kolkman. 'We hebben veel lol en wer
ken intensief samen. Dat moet ook
als je een kleine praktijk hebt. Dan
ben je erg op elkaar aangewezen. Als
de één dienst heeft, is de ander ach-
terwacht. Dat betekent dat je nooit vrij
bent en stand-by voor noodgevallen.
Als je van het eiland afwilt, moet je dat
goed plannen. Ook als je vrij bent.'
Bezwaarlijk vindt Niehoff dat echter
niet. 'Dit werk is zo leuk. Dit past me
i als een goed zittend kledingstuk. En
dat geldt ook voor Petra. Die denkt
daar hetzelfde over.' De feestdagen
worden verdeeld. Dit jaar heeft Niehoff
de kerstweek dienst en neemt Kolk-
«man de nieuwjaarsweek voor haar
rekening. 'Het is leuk om met kerst te
werken. Ik ga ook in feestkleding naar
een bevalling of huisbezoek', grinnikt
Niehoff. 'Ik heb er plezier in om wat
verrassends te doen. Natuurlijk gaat
dat niet ten koste van het werk, wat
dat blijft een serieuze zaak. Niet altijd
is het leuk en dan moet je snel kun
nen omschakelen.' Twee keer maakte
Niehoff mee dat zij een kerstkindje
ter wereld mocht brengen. Onver
getelijke ervaringen. 'In één van die
gevallen ging het heel snel, die vrouw
kreeg weeën op de overloop. Daar
moet ik nog vaak aan denken. Of
een andere Texelse die met van die
grote rood/witte kerstsloffen aan lag
te persen. Dat zijn de mooie dingen
van het vak.' Tijdens de feestdagen
is zij echter in gedachten ook veel
bij de vrouwen die het zwaar heb
ben. 'We hebben een paar cliënten
die in het ziekenhuis liggen en daar
ook de kerst moeten doorbrengen.
Dat is moeilijk. Daar moet ik vaak
aan denken. Die dames probeer ik in
deze penode ook te bezoeken.' Zelf
viert ze kerst thuis. 'We krijgen gas
ten. maar mijn man kookt. Dat doe
ik maar niet, want ik kan zo worden
weggeroepen. Mijn visite weet dat
en heeft er ook geen moeite mee. En
inderdaad, geen wijntje bij het kerst
diner. Dienst is dienst.'
Theda Niehoff, voor de foto alvast in feestelijke kleding, staat stand-by en hoopt op een
bevalling tijdens de kerstdagen. Foto Looo» van aar sim)
Al een kwart eeuw is de inmid
dels oud-Texelse, want ze woont in
Den Helder, werkzaam bij Rebotex
en werkt ze bij het buffet op de
TESO-boten. Sinds enkele jaren is
Vermeulen assistent-bedrijfsleider.
'Als meisje van 15 jaar werkte ik
er al als afwasser in de keuken.
Daarna ben ik naar school geweest
en heb ander werk gedaan, tot Piet
Evers me vroeg om terug te komen.'
Dagelijks gaat Vermeulen met ple
zier naar haar werk. Grinnikend:
'Ik kan geloof ik niks anders meer!
Het is alleen soms vervelend dat ik
af en toe het idee krijgt dat ik me
moet verdedigen, omdat ik hier al
Voorbereiding dienst
Een preek maken is vermoeiend,
emotioneel en heftig. Ik begin met
lezen, gravend in de teksten, zoekend
naar de laag onder de geschreven
woorden. Het duurt wel eens even,
maar dan opeens klikt het. Met het
eigen bestaan en met het bestaan
van de anderen. Dan komt een gevoel
van opperste concentratie over me,
die ik ervaar als een genade van de
Heilige Geest. In die opwinding en Predikanten Petra Bamard: 'Een preek maken is vermoeiei J, emotioneel en heftig.'
morgens tot twee uur 's middags of
een middagdienst, van twee uur tot
en met de laatste boot. Hoewel ook
op die dagen het buffet bemand
moet worden, de toiletten gesopt
en de troep opgeruimd, is het vol
gens Vermeulen wel extra gezel
lig. 'TESO zorgt voor taart of iets
anders en zelf nemen we ook wat
lekkere dingen mee om het gezel
lig te maken. Tussen de bedrijven
door vieren we dan toch een beetje
kerst. Maar eigenlijk ben je op je
werk vergeten dat het kerst is. Voor
het thuisfront is het vervelender.'
Het gedrag van de passagiers is
niet merkbaar anders. 'Dat is niet
echt te peilen. Wel merk je dat de
een het leuker vindt dan de ander.
Sommigen zijn feestelijk of zelfs chic
gekleed, terwijl anderen gewoon in
hun normale kloffie rondlopen.' De
boot wordt doorgaans feestelijk ver
sierd, maar dat gebeurt door een
gespecialiseerd bedrijf van de over
kant. 'Die maken daar een heel plan
voor. Gelukkig hoeven wij dat niet te
bedenken en uit te voeren, want dat
is een hele klus.'
Petra Bamard, predikante van
de Waddengemeente Texel lacht
wanneer haar de vraag wordt
gesteld of ze het vervelend vindt
om met de kerstdagen te werken.
'Werk? Ja, natuurlijk is het wel
werk, maar ik beschouw het niet
als werk in de gebruikelijke zin
van het woord.'
'De bijbel is voor mij zó belangrijk
en ik ervaar het telkens weer als
een feest om op zondag de bood
schap te mogen brengen. De ker
kelijke hoogtijdagen Pasen, Kerst,
Pinksteren zijn nog extra met glans
overgoten. Ik besef echter wel dat ik
niet in staat ben anderen het geloof
of zelfs maar inzicht te geven. Het
is een geschenk. Hoogstens kan
ik een sleutel aanreiken, maar dan
houdt het ook op. De boodschap
die ik met kerst ga brengen is een
boodschap van hoop. Niet het zoete
verhaal van het kindje in de mens,
maar van de mens in Het Kind. Van
het zwakke dat niet kapot te krij
gen is, tegen alle logica van deze
wereld in. Het verhaal van Jezus die
als gekruisigde toch overeind blijft.
Een verhaal van hoop tegen hoop.
Er is geen andere religie die zó
tegennatuurlijk is als het christelijk
geloof. De Bijbel staat vol met ver
halen over hoop tegen beter weten
in. Maar zoek bij de geschiedenis
sen naar de tweede laag van het
verhaal, naar de njke ondergrond.
Geloof vraagt om onderhoud en dat
vind ik wel een belangrijk item in
deze tijd. Veel mensen nemen van
daag de dag niet meer de tijd voor
dat onderhoud. Zij verlangen dat
het allemaal moet gebeuren als een
blikseminslag of wanneer de pet er
eens naar staat, maar zo werkt het
niet. Alles van waarde heeft onder
houd nodig. Bijbellezen en bidden
is voor geloofsonderhoud van groot
belang. Ook de gemeenschap van
de kerkdienst ervaren en oefenen
in het houden van de ander. Ook
al ligt iemand je niet, vind je hem
zelfs in de verste verte niet aardig,
je kunt hem wel proberen te res
pecteren. Dat bedoel ik met houden
van. Niet zoet, maar hem/haar zien
als een mens met wie God evenveel
opheeft als met jou. Die ander is
ook eenmaal een baby geweest
waar zijn ouders zich met liefde over
hebben gebogen, zei majoor Bos-
shardt eens.
euforie begin ik te breien en te breien
en iedere keer weer denk ik de preek
van mijn leven te hebben geschreven.
Telkens weer tuin ik erin; dat is wel
zo grappig,' lacht ze dan. 'Op zater
dagavond belt mijn moeder steevast
op en vraagt: Ben je de man met de
hamer al tegengekomen? Want die
komt altijd op een bepaald moment
langs, zonder mankeren. Maar door
werkend kom ik toch iedere keer
weer tot een evenwicht, tot een punt
van rust. De Schrift is heilig voor mij
en ik probeer haar inhoud zo goed
mogelijk te verwoorden. Hem voor
iedereen verstaanbaar te maken, uit
gaande van de tekst naar de mensen
toe en niet andersom. Biddend om de
juiste woorden. Toen ik pas preekte
was ik veel bezig met het dóen. Zou
het allemaal wel okay verlopen? Dat
ben ik gelukkig kwijtgeraakt. Wanneer
ik nu op zondagmorgen om acht uur
de klok hoor luiden, staat iedere vezel
in mij strak en overvalt mij: ik mag iets
geweldigs gaan doen. Vaak overvalt
mij midden in de dienst een euforisch
gevoel en raak ik los van mezelf. Ben
ik alleen bezig met de boodschap en
volkomen gelukkig.'
Afgezaagde boodschap?
'Tijdens mijn studie legde ik mijn
mentor de vraag voor hoe je het als
predikant voor elkaar moet krijgen
een uitgekauwde boodschap als het
kerstevangelie ieder jaar opnieuw
weer boeiend te brengen. Zijn ant
woord is intussen ook het mijne
geworden. Het Boek zelf bewerk
stelligt dat. Er staat zoveel njkdom
in en wanneer je steeds van stoel
verwisselt en het verhaal vanuit een
ander perspectief benadert, valt er
ook steeds weer een verrassend
nieuw licht op de teksten. Ik ben er
nog lang niet over uitgepreekt. Ik wil
de bezoekers van de kerstavond een
feest aanbieden, zoals de vader in de
gelijkenis van de verloren zoon deed
voor zijn kind. Die had er een zooitje
van gemaakt en deed, om naar het nu
terug te keren, in zijn dagelijks leven
ook niks met het geloof, maar toen hij
thuis kwam, zette zijn vader hem een
feestmaal voor en zei: Kind, wat fijn
dat je gekomen bent.
De zin Vrede op aarde is verworden
tot een cliché waar nogal eens laat
dunkende geluiden op volgen. Toch
moeten wij blijven geloven in een
vrede die eenmaal komen zal. Geloof
kan echter met zonder fantasie. En
daar is op zich niks mis mee. De
Bijbel vertelt ons over een diepere
waarheid, waar je fantasie voor nodig
hebt om hem te kunnen bevatten.
Over hoop en verwachting, tegen
de klippen op. Over het onmogelijke
dat mogelijk wordt. Soms zien wij
hier en daar een glimpje van vrede.
Wij moeten daarom blijven dromen
en werken, in het vertrouwen dat het
zwakke het uiteindelijk zal overwin
nen. Het Kind in de kribbe is daarvan
teken en bewijs.'
Tekst en foto Corrie Timmer
'Of het anders is om met kerst te
werken? Nee, eigenlijk niet. Het is
een gewone werkdag, maar wel
erg gezellig, 's Morgens tot een
uur of elf is het rustig en later op
de avond ook. Dan maken we het
gezellig met de collega's onder
ling. Geen uitgebreid diner, maar
snelle hapjes, want het werk gaat
gewoon door.' José Vermeulen-
Vermuë werkt bij Rebotex op de
boot.
zo lang werk. Werk je hier nu nog?
hoor ik regelmatig. Ja. en ik ga nooit
met tegenzin naar mijn werk.' Alle
medewerkers van Rebotex werken
één van de kerstdagen. Een och
tenddienst, die loopt van acht uur 's
