fS.
Texelse Courant altijd zelfstandig gebleven
'Alleen lokaal nieuws beste
keuze die ooit is gemaakt'
TEXELSE COURANT
Prijzen in periode Van Wijk
Anekdote
Helikopter redt krant
Anekdote
De jonge Harry de Graaf overlegt met machinezetter Jaap Vlaming overeen zojuist gemaakte tekst. Vlaming zette met behulp
van de machine de vormen waarmee de loden regels, die tot eindjaren zeventig nodig waren voor het drukken van de krant,
werden gegoten.
VRIJDAG 6 APRIL 2007
Een lokale krant die als onafhan
kelijk berichtgever midden in de
samenleving staat. Dat was het
beeld dat de familie Van Wijk zestig
jaar lang voor ogen heeft gehad als
het om de Texelse Courant ging.
Een beeld waar de familie nooit
aan heeft getornd. Overkantse
uitgevers die de krant wilden op
kopen, werd meermalen vriendelijk
de deur gewezen. De familie Van
Wijk verkoos Texel boven het grote
geld, waardoor het eiland altijd zijn
eigen krant wist te behouden.
Op krantengebied lijkt er in zestig
jaar tijd eigenlijk met veaJ te zijn
veranderd Toen Jan van Wijk aan
trad, kreeg hij een Texelse Courant
in handen die net als tegenwoordig
twee keer per week werd gedrukt en
waarop bijna elk Texels huishouden
een abonnement had. De oplage
bestond destijds uit een kleine vier
duizend exemplaren in plaats van de
huidige vijfenzeventighonderd, omdat
er minder huishoudens op het eiland
waren. De kranten werden nog in de
drukkerij aan de Parkstraat gedrukt.
Dat er weinig veranderd lijkt, wil ech
ter niet zeggen dat er ook weinig ver
anderd is. Onder het regime van Jan
van Wijk maakte de Texelse Courant
de definitieve overstap naar een puur
lokale krant. De Texelse Courant be
vatte vóór de Tweede Wereldoorlog
nog veel nationaal en internationaal
nieuws', aldus redacteur Harry de
Graaf. 'Voor veel Texelaars was de
Texelse Courant destijds fiet enige
nieuwsblad dat ze hadden, dus daar
moest ook nieuws van buiten het ei
land in.' Voor overig nieuws waren
mensen op de radio aangewezen,
televisie kwam pas begin jaren vijf
tig. Harry: 'Na de oorlog kwam er
steeds minder landelijk en interna
tionaal nieuws in de Texelse Courant
en onder Van Wijk zijn we helemaal
overgegaan op alleen maar Texels
nieuws. Dat betekende dat we op
het eiland veel vergaderingen gingen
bijwonen en ook aandacht schon
ken gingen aan bijvoorbeeld toneel.
Mensen vonden het prachtig dat daar
verhalen over in de krant kwamen.'
Henk van Wijk bestempelde de over
gang naar alleen lokaal nieuws als
'de beste keuze die we ooit hebben
gemaakt.'
Onder leiding van Harry, die in au
gustus 1962 als redacteur aantrad en
vier maanden later hoofdredacteur
werd, kreeg de krant ook een pittiger
karakter. 'Ik vond de Texelse Courant
destijds onbenullig. Ik wilde hem pit
tiger maken door bijvoorbeeld naar
heeft me daar destijds helemaal in vnj
gelaten. Hij vond het prima.'
TexelToerist
Het bleef in het tijdperk Van Wijk met
alleen bij de wekelijks publicatie van
de Texelse Courant. In 1967, eén
jaar voor het overlijden van Jan van
Wijk, begon Langeveld de Rooy
met het uitgeven van de TexelToerist.
Het eerste exemplaar, gemaakt door
Jan Edward (Ekkie) Craanen, Rudie
Stork en Henk Bergman, rolde vrijdag
30 juni 1967 van de persen. De drie
wilden zich met het nieuwe blad meer
op de toeristen richten. De allereerste
TexelToerist was acht pagina's groot
(helft verhalen, helft advertentie) en
zou dat jaar zes keer als zomerkrant
verschijnen. Het eerste nummer be
vatte onder meer verhalen over de
strandwachten en een woordje van
burgemeester De Koning. Er werden
beurt natuurlijk best wel eens wat.' In
1969 stopten Craanen (tegenwoordig
Nederlands ambassadeur in Polen),
Bergman en Stork met de Texel
Toerist, waarna de redactie van de
krant in handen van Harry kwam.
Folders
In 1976 veranderde de TexelToerist
in het toeristisch magazine dat het
tegenwoordig is. Volgens Henk van
Wijk, die toen net twee jaar bij Lan
geveld de Rooy in dienst was,
kwam de verandering voort uit een
verzoek van ondernemers. 'In die
tijd werd een stroom folders onder
de ruitenwissers van auto's gestoken.
We zijn met een groep ondernemers
om tafel gegaan en hebben bedacht
dat het beter was een magazine te
maken waarin al die folders als re
clame zouden worden opgenomen.
Dat is de huidige TexelToerist gewor-
de rechtbank te gaan voor verslagen
en door in verslagen over raadsver
gaderingen de belangrijkste items
naar voren te halen. Raadsverslagen
waren toen nog verhalen waarin de
vergaderingen chronologisch van het
begin tot het einde werden weerge
geven. Niet iedereen stelde de veran
deringen op prijs, maar Jan van Wijk
drieduizend exemplaren gedrukt die
voor 35 cent per stuk aan toeristen
werden verkocht. In een recensie in
de Texelse Courant benadrukte Harry
destijds dat er een strikte scheiding
tussen de redactie van de Texel
Toerist en de Texelse Courant in
acht moest worden genomen (ook al
was hij de bedenker van de naam).
De Texelse Courant heeft in het
tijdperk Van Wijk meerdere jour
nalistieke prijzen en onderschei
dingen in de wacht gesleept. Een
overzicht.
Liefst drie keer kreeg de krant een
eervolle vermelding bij de uitreiking
van de Prijs voor de Nieuwsblad-
journalistiek die sinds 1986 jaarlijks
door de Nederlandse Nieuwsblad
Pers (NNP) wordt uitgereikt. In 1997
kreeg de redactie (toen bestaand
uit Harry de Graaf, Frans Hopman,
Gerard Timmerman en Tessa van
Daalen) een eervolle vermelding
voor de verslaggeving over de Da
kota die in september 1996 in de
Waddenzee verongelukte.
In 2002 werd redacteur Joop
Rommets onderscheiden met een
eervolle vermelding voor een ver
haal over de achteruitgang in de
melkveehouderij. Een jaar later was
hoofdredacteur Gerard Timmerman
aan de beurt voor de verslaggeving
over de Hunte die in december 2001
tussen paal 21 en 22 was gestrand.
De advertentieafdeling van de krant
kreeg dat jaar een eervolle vermel
ding bij de uitreiking van de A.M.
Bandaprijs. Dat is een prijs die de
NNP sinds 2001 uitreikt voor op
merkelijke commerciële activiteiten.
L&R kreeg de eervolle vermelding
voor een advertentiebijlage die aan
het huwelijk van kroonpnns Willem-
Alexander en prinses Maxima was
gekoppeld.
In februari 2001 werd de Texelse
Courant uitgeroepen tot het beste
nieuwsblad van Noord-Holland.
De redactie kreeg toen de Zilveren
Cicerolat van de Noord-Hollandse
afdeling van de Nederlandse
Vereniging voor Journalisten (NVJ).
De mooiste onderscheidingen voor
de krant zijn echter de ereburger
schappen voor redacteuren Harry
de Graaf en Jan van der Vlis. De
laatst werd op 4 juni 1964 tot eerste
ereburger van Texel benoemd. De
Graaf kreeg het predikaat op 20
september 2002.
Redacteur Harry de Graaf werd vrijdag 20 september 2002 wegens zijn veertigjarig
jubileum bij de Texelse Courant door burgemeester Joke Geldorp tot ereburger
benoemd Jan van de Vlis viel dezelfde eer ten deel op 4 juni 1964. Beiden werden
onderscheiden voor hun inzet voor de Texelse samenleving.
Dat Harry de scheiding strikt nam,
blijkt uit de Texelse Courant van 1
augustus. De TexelToerist had toen
net een verhaal gepubliceerd over
'langharige jongeren' die 'de Koogse
middenstanders zouden terroriseren'.
Harry schreef openlijk dat hij zich
afvroeg of het verhaal 'in overeen
stemming was met de werkelijke
situatie' en ging zelf op onderzoek
uit. Gesprekken met ondernemers
leerden hem dat het met het 'terror
iseren' wel meeviel, maar dat er jon
geren waren die het de ondernemers
knap lastig maakten.
Harry wilde zijn collega's van de
TexelToerist niet afvallen en wees in
zijn artikel op het vraagteken achter
de kop boven hun verhaal. 'Het is
daardoor toch niet zo sensationeel
als gedacht', luidde zijn conclusie in
een groot verhaal op de voorpagina.
'Het is ook goed aandacht op dit
onderwerp te houden, want er ge-
den. In het begin hebben de VW, de
gemeente en de Stichting Texels
Museum er nog aan meebetaald,
maar dat is al vrij snel gestaakt.'
Het verdwijnen van de TexelToe
rist als zomerkrant leidde tot een
leemte in de zomer. Die werd begin
jaren tachtig ingevuld met de eerste
publicatie van de Vakantiekrant (die
toen nog de Recreatiekrant heette).
Sindsdien wordt in het hoogseizoen
(en tijdens andere vakanties) weke
lijks een gratis krant gedrukt waarin
toeristen kunnen lezen welke acti
viteiten er allemaal op het eiland zijn.
De krant, die op veel plekken wordt
verspreid, vindt gretig aftrek onder
toeristen. De Texelse Courant onder
ging ondertussen weinig veranderin
gen. Texelaars verwachtten dat de
krant uitvoerig over het eiland berich
tte en zolang dat het geval was, was
het verder wel goed. Kenmerkend
was dat ook de opmaak van de krant
in de periode Van Wijk weinig veran
derde. De krant ging op een gegeven
moment over van zes naar zeven
kolommen, na de overgang naar Van
Ketel in Schagen eind jaren zeventig
werden de pagina's wat groter en in
de loop der jaren werden de verhalen
korter, maar dat waren wel de groot
ste aanpassingen. Meest opvallend
is dat het uiterlijk van de kop Texelse
Courant en de onderkop 'Groen Zwart-
Texels in het hart' (afkomstig van de
in 1930 overgenomen Nieuwe Texelse
Courant) sinds 1949 altijd hetzelfde is
gebleven. Dat is vrijwel uniek in het
landelijk krantenlandschap, waar ver
anderingen aan de orde van de dag
zijn.
Weekendblad
Rondom de Texelse Courant bleven
de veranderingen zich wel voordoen.
In januari 1990 startte Langeveld de
Rooy met de publicatie van de TC3.
Dat moest een tegenhanger worden
van Het Zondagsblad waarmee de
uitgeverij van Sjef Brügemann een
jaar eerder was begonnen. Een week
na de publicatie van de eerste TC3
hield Het Zondagsblad echter al op
te bestaan.
De TC3 was aanvankelijk een op
zichzelf staande weekendkrant. Be
gin 1992 werd hij als weekendbijlage
bij de Texelse Courant gevoegd. Re
dactioneel was de krant een succes,
hij bood ruimte aan lichtere verhalen
waar In de Texelse Courant geen
ruimte voor was en vormde de ba
sis voor de columns Langs de Weg
waarmee Harry de Graaf veel suc
ces had. Commercieel was de TC3
minder succesvol, waardoor Lan
geveld de Rooy in de loop van 1992
de stekker eruit moest trekken. In de
oudejaarskrant van 1992 verscheen
de laatste TC3.
Een ander vroegtijdig beëindigd
project was de TC-Nieuwslijn die
van juli 1995 tot januari 1996 in de
lucht was. Mensen konden voor één
gulden per minuut een telefoonnum
mer bellen, waarop een bandje met
dagelijks ververst nieuws was te ho
ren. De Texelse Courant was één van
de eerste kranten in Nederland met
een dergelijk initiatief. Redactioneel
viel op de TC-Nieuwslijn weinig aan
te merken (redacteur Joop Rommets
had zelfs een landelijke primeur over
drenkelingen die net uit zee waren
gered), maar de lijn sloeg onvol
doende aan. Er werd te weinig ge
beld, waardoor het project onrenda
bel was.
Digitalisering
Begin jaren negentig betrad de Tex
else Courant voorzichtig het digitale
tijdperk. Dat werd ingeluid toen de
typemachines op de redactie door
computers werden vervangen. Ge
typte berichten hoefden na correctie
niet meer te worden overgetypt in de
fotozetapparatuur op de drukkerij. In
juli 1993 liet de redactie weten dat
Texelaars persberichten en verslagen
voortaan ook op floppy konden in
leveren, zodat berichten rechtstreeks
in een fotozetsel voor de krant zouden
kunnen worden gezet. 'Dat scheelt
typefouten', aldus een bericht in de
krant. Er was één voorwaarde, alleen
verslagen in Word Perfect konden
worden verwerkt.
Een paar jaar later deed internet zijn
intrede en in 1997 kreeg de krant een
eigen e-mailadres waar berichten
naartoe konden worden gestuurd.
Internet werd voor de redactie ook
het transportmiddel om verhalen van
de Warmoesstraat bij de opmaakaf-
deling op de Spinbaan te krijgen. Tot
en met 2004 werden die standaard
elke maandag- en donderdagnacht
automatisch uit de bestanden van
de krant doorgemaild naar de Spin
baan. In 2005 kreeg het bedrijf één
computersysteem op beide locaties
toen een nieuw opmaaksysteem voor
de krant werd ingevoerd. In dezelfde
periode kwam ook een eind aan de
analoge fotografie. Foto's worden
vanaf 2003 eerst mondjesmaat en
later volledig met digitale camera's
gemaakt. Daarmee kwam een eind
aan het zelfstandig ontwikkelen en
afdrukken van foto's in de donkere
kamer aan de Warmoesstraat.
In 2002 deed Langeveld de Rooy
voor het eerst zijn intrede op internet
met een eigen website van de Texelse
Courant. Die werd ontwikkeld door de
15-jarige OSG-leerling Arjen Brouwer
uit Den Hoorn en OSG-docent Rubin
Ootis. De site bestond in het begin
uit een pagina waarop elke dinsdag
en vrijdag maximaal vier berichten uit
de krant werden geplaatst.
Begin 2004 breidden Brouwer en
Ootis de site uit met een agenda
en de mogelijkheid om digitaal ge
maakte foto's te plaatsen. Eind 2006
startte de redactie met het vrijwel
dagelijks verversen van de site, zodat
die meer en meer een digitale krant
naast de papieren Texelse Courant
aan het worden is. Naast de kran
tensite werden ook een website voor
foto's uit de krant geïntroduceerd
(www.beeldbanktexel.nl) en een an
dere site (www.watikzeggenwou.com)
waarop mensen over allerlei Texelse
onderwerpen kunnen discussiëren.
De eerste maanden van 2006 werd
die nieuwe site-nog matig tot slecht
bezocht, maar tegen het eind van
2006 begon het aantal bezoekers
toe te nemen en werden er regel
matig reacties geplaatst. De website
van de Texelse Courant trekt, sinds
het nieuws dagelijks wordt ververst,
gemiddeld 500 tot 600 bezoekers per
dag. Per maand worden volgens ge
gevens van Langeveld de Rooy in
totaal 400.000 pagina's (pageviews)
bekeken. 2007 is het jaar waar
in onder meer de nieuwe website
www.texelseveilingcourant.nl wordt
gepresenteerd (Texelaars kunnen er
bieden op goederen die in de krant
worden aangeboden) en een website
voor Texelaartjes wordt geopend.
Tirade
Woest was ik. En Henk was het
slachtoffer. Collegae Gerard en
Louise waren tegelijkertijd op
vakantie. Harry was er ook niet en
collega Joop was onverwacht door
rugklachten geveld, waardoor de
redactie tot Pip en ondergetekende
was uitgedund. Gelukkig liet Joop
vrijdagmiddag al weten dat hij er
maandag niet zou zijn, dus meteen
aan de slag om in het weekend al
zoveel mogelijk voor de krant van
dinsdag te maken.
Er gebeurde gelukkig vrij veel en
ik had mijn hoop ook gevestigd op
een paginagroot interview met een
prominente Texelaar. Ik had hem
het artikel nog even meegegeven
zodat hij kon kijken of er feitelijke
onjuistheden instonden. Wat deed
echter deze door mij verder zeer
gewaardeerde Texelaar: hij her
schreef vrolijk het hele artikel! Een
blik op zijn tekst was voldoende om
te weten dat het hele verhaal maar
moest doorschuiven naar vrijdag
en mijn hoop veranderde acuut in
wanhoop. Dat uitte zich in een ti
rade die de arme Henk over zich
kreeg toen een paar minuten later
nietsvermoedend de redactie bin
nen liep. Henk had gelukkig niet
veel tijd nodig om in te zien dat er
een serieus probleem was en bin
nen een kwartier was vriendin Erna
ingevlogen om zich over balie en
telefoon te ontfermen. We hebben
er achteraf gelukkig om kunnen
lachen, maar die maandagochtend
was Henk even de mijne.
(Jeroen van Hattum)
Toenmalig hoofdredacteur Frans Hopman overhandigde op 14 februari 1989 denei
opgemaakte krant aan piloten van de Marine Luchtvaartdienst die speciaal voorde
Texelse Courant door storm en wind naar Texel waren gevlogen.
'De deadline van de Texelse Cou
rant is het moment dat de boot
vertrekt', was tot een paar jaar
geleden een veelgehoorde uit
spraak bij Langeveld de Rooy.
Een tot de verbeelding spre
kende uitspraak, maar ook de
naakte waarheid.
De vellen papier waarop de krant
tot 2006 met de hand werd ge
plakt, moesten elke dinsdag- en
vrijdagochtend uiterlijk aan boord
van de boot van tien uur zijn, zodat
de krant 's middags gedrukt en wel
op tijd op het eiland terug kon zijn.
Dinsdag 14 februari 1989 dreigde
dat vaste patroon echter een keer
volledig in de soep te lopen.
Door een zware noordwester
storm en extreem hoog water kon
de veerboot de hele ochtend niet
varen. De krant via internet door
sturen, was er in de tijd nog niet bij,
waardoor in allerijl een alternatief
moest worden bedacht om de op
gemaakte krantenpagina's aan de
overkant te krijgen. De mariniers op
de Joost Dourleinkazerne werden
te hulp geroepen, maarzij konden
door het slechte weer ook niet uit
varen. Zij hadden wel een andere
oplossing. Op vliegveld De Kooyiri
Den Helder werd een Lynx-helikop
ter van de Marine Luchtvaartdiens!
in gereedheid gebracht om in wee-
en wind naar Texel te vliegen.
Toenmalig hoofdredacteur Frans
Hopman toog ogenblikkelijk met
de opgemaakte krant naar de Mok,
waar hij de pagina's overdroeg aan
de piloten van het Zevende Squa
dron. Terug op De Kooy nam ee-
medewerker van drukkerij Va-
Ketel in Schagen de vellen van te
marineluchtvaartdienst over, waa--
na de Texelse Courant alsnog optc
kon worden gedrukt. Toen de krar
ten in de loop van de middag in Der
Helder arriveerden, was de veer
dienst weer in de vaart waardoortfc
krant kon worden verspreid alsoftr
niets aan de hand was geweer.
In de Texelse Courant van vrijda:
werd uitgebreid op de bijzonder
overtocht teruggekeken en Defer
sie door de directie van Langeves
de Rooy hartelijk bedankt var
de spontane medewerking.
Plakken
Normaal bemoeide Henk zich nooit
zoveel met de opmaak van de Tex
else Courant. Hij liep eens langs op
de opmaakafdeling, bekeek alvast
de pagina's die klaar waren en liet
het niet na commentaar te geven
op wat hij las. Na een weekendje
skiën was het een keer andere koek
voor Henk. We waren met het hele
bedrijf met de bus naar Winterberg
gereden om een dag op de lange
latten te staan. Allemaal heel gezel
lig. maar terug in de bus ging te
mis. Een van de collega's wasz«
geworden. De virussen werden»
spreid door de airco in de bus?
het duurde niet lang voordat itr
collega's ziek werden. Eind vant?
liedje was dat terug op Texel bjt
iedereen ziek onder de wol krooj
terwijl er nog een Texelse Cour#
in elkaar moest worden geza
Henk heeft die dinsdagochteïl
na het skiën ongetwijfeld ook ee
hoop commentaar gehad, rrar
dan wel op zijn skiënde medewerk-
ers. Vormgeefster Bianca Witt;
zorgde ervoor dat alle verhaler
werden geprint, maar Henk hac
die ene ochtend voor één keertfe
eer de hele krant in elkaar te
ken. Het was even niet ander»
(Cobie Daalón
René de Lange, de opvolger van
Henk van Wijk, wil met de websites
de connectie tussen de papieren krant
en internet versterken. 2007 moet ook
het jaar worden waarin de TexelToerist
het internet op gaat..
Tussen alle (digitale) ontwikkelingen
door, is de Texelse Courant onder de
familie Van Wijk altijd twee keer per
week als onafhankelijk lokaal nieuws
blad blijven verschijnen. En immer
als lokale Texelse Courant, omdat
de familie Van Wijk hem nooit wilde
verkopen. Henk van Wijk verwacht
voor de toekomst ook niet al te veel
verandering. 'De papieren Texelse
Courant zal altijd blijven altijd bes»
Maar je moet wel het internet op!
daar dingen veranderen, omdat
jeugd dat nodig vindt. De jeugd»
andert en dat houd je niet legen II
dochter gaat bijvoorbeeld, als n
school komt, meteen achter de co
puter zitten om te msn-en met mes
die ze kort daarvoor nog heeft gea
Zoiets moet je niet onderschatten,'
verandert wel weer, mijn oudsteza
pakt steeds vaker de papieren te
als hij thuiskomt, maar de jongs
jeugd moet je via internet bere«
Dat is nodig wil je ze later ook tx
krant betrokken houden.'
De 15-jarige OSG-leerling Arjen Brouwer uit Den Hoom ontwikkelde in 2001 samen met OSG-docent Rubin Ootis een website
van de Texelse Courant. Het was de eerste van diverse websites die Langeveld de Rooy sindsdien op internet heeft geplast V
Internet neemt een steeds prominentere plek in bij het bedrijf.
