Verkenningstocht door omstreden gebied
Dorpzicht verenigt
natuur en cultuur
Texelse bevolking loopt terug
J
'Erfgoed leidt tot
meer toeristen'
TEXELSE j COURANT
ap
Mystery guest
Politiek opnieuw aan zet
DAGELIJKS TEXELS NIEUWS
www.texelsecourant.nl
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 2007
js presentatie in de raadszaal werd bijgewoond door de n
pjiegenwoordigden 44 belangengroeperingen.
Sinds 2003 loopt de bevolking van
loopt terug. In dat jaar was
het aantal ingezetenen 13.829, nu
cjn dat er 13.703. Ook als in
Bnmerking wordt genomen dat
jsielzoekers in die periode het
sland hebben verlaten, is sprake
ran een constante daling waar-
ran het eind niet in zicht lijkt.
Het aantal geboorten, dat jaren lang
aanzienlijk hoger was dan het aantal
iterfgevallen, is de afgelopen zes
sar gezakt en is nu even hoog als
•et aantal overledenen. Daarnaast
(ïirökken de laatste jaren meer
•sisen dan er zich vestigden,
^ontrustend is dat het vooral de
pngeren zijn die vertrekken, terwijl
aantal 60-plussers toeneemt:
ïitgroening en vergrijzing. Omdat
deze ontwikkelingen allerlei conse
quenties hebben voor economie,
ïrkgelegenheid, woningbouw en
srg, zijn ze punt van discussie
oor de Texelaars en ingehuurde
feskundigen, die zich momenteel
sraden over de toekomst van Texel
te nemen aan het project
rj die bij de eerste fase v.
Ruimte voor Ontwikkeling.
Genoemde demografische gege
vens horen tot het feitenmateriaal
dat de afgelopen maanden is geïn
ventariseerd en geanalyseerd. Het
was de eerste fase van het volgens
wethouder Nico Kikkert 'enorme
proces', die woensdag officieel
werd afgesloten met een presenta
tie in het raadhuis voor deelnemers
en pers. Het belangrijkste moet nu
beginnen: visievorming.
Nieuwe kansen?
De komende maanden wordt uitge
maakt wat er op Texel wel of juist niet
moet gebeuren, onder andere op
het gebied van ruimtelijke ordening,
waardoor de bouwstenen worden
geleverd voor het nieuwe bestem
mingsplan voor het buitengebied.
Dat laatste is een van de thema's
van het project, naast economie en
de sociale problematiek bij het stre
ven naar een vitale samenleving. Op
8 oktober (in commissieverband)
en op 30 oktober (in de raadsver
gadering) zal de gemeenteraad er
zijn zegje over doen en bepalen met
welke thema's men allereerst aan
de slag gaat. In het vervolgtraject
zal ook de bevolking erbij worden
betrokken.
Belangrijk is dat vooral wordt
gezocht naar nieuwe ontwikkelings
mogelijkheden, met respect voor de
bestaande kwaliteiten van Texel. De
diverse delen en dorpen van Texel
hebben allemaal hun eigen identi
teit. De uitdaging is om die identiteit
te versterken en toch leven in de
economische brouwerij te houden.
Bij de presentatie van woensdag
bleek vooral het toekomstige beeld
van Texel spraakmakend. Mede
werker Albert Zandstra toonde uit
dagend kaart- en fotomateriaal en
maakte met trucjes duidelijk hoe de
karakteristiek van dorpen, polders
en buurtschappen nog versterkt kan
worden, onder meer door aanslui
ting te zoeken bij de schaal van de
omgeving, ontstaansgeschiedenis
en bodemreliëf. Er is inmiddels zelfs
een lijvig en rijk geïllustreerd boek
verschenen. Beeld van Texel, dat
bedoeld is om de publieke discus
sie over dit onderdeel van de toe
komstvisie aan te wakkeren.
Grote cheque
voor Ecomare
Medewerkers van Ecomare kre
gen dinsdag een cheque van
maar liefst €1050,- uitgereikt
door leerlingen van de Pancrati-
usschool uit Enkhuizen. Het geld
is ingezameld met allerlei acties
en bedoeld voor de opvang van
zeehonden.
Leerlingen van groep 8 van de
school zijn elk jaar op Texel voor
een schoolkamp. Een bezoek aan
Ecomare ontbreekt nooit in het pro
gramma. Om de band het hele jaar
door te behouden, heeft de school
zeehond Rianne geadopteerd. In het
vorig schooljaar spanden de leerlin
gen zich in om zoveel mogelijk geld
bijeen te brengen voor zeehonden.
Er werden acties georganiseerd en
ouders en bedrijven leverden een
sponsorbijdrage. Dinsdag kwamen
de 36 leerlingen van groep 8 naar
Ecomare om het geld in de vorm
van een grote cheque aan te bie
den. De kinderen kregen daarna
een grote foto van 'hun' zeehond.
Ecomare spaart voor nieuwe bas
sins voor de zeehonden.
Het Open Boek
genomineerd
Het Open Boek is genomineerd voor
de titel Beste Boekverkoper 2007.
De boekhandel van de familie Tim
mer staat op de deze week gepre
senteerde longlist, tot stand geko
men op basis van nominaties van
vakgenoten en lezers. Nomineren
was mogelijk tijdens Manuscripta,
een begin deze maand gehouden
manifestatie in de Westergasfabriek
in Amsterdam, waar de opening van
het boekenseizoen werd gevierd.
Met ingang van deze week kan
iedereen die dat wil via de website
www.elspeetconferenties.nl één van
de tweeëntwintig boekhandels van
de longlist nomineren voor de short
list. Een vakjury wijst uiteindelijk de
winnaar aan, die de Albert Hoge-
veen Bokaal ontvangt. Deze wordt
op 10 of 11 november uitgereikt
door schrijfster Renate Dorrestein.
VOL 66(15 fl'J \i OW 06
Nieuwe DWkTEUR
iTESO AQNDERHOOOeK
IVEKSADEWinC.
-M-
/UKjs- -w.-
RhTOöN GOÊS 2Q-OV2t*>>
'Strandbroeders
hebben rust nodig'
zoals dwergstern, strand
heren bontbekplevier broeden
issen de schelpen op het strand
lukt alleen als er genoeg
rat en voedsel is. De Werkgroep
Srandbroeders van de Wadden-
banden, die de ontwikkeling van
vogelsoorten in de gaten
toudt, ijvert voor beschermende
maatregelen.
Jaarlijks rapporteert de werkgroep
de gemeentebesturen van de Wad
deneilanden over de resultaten van
het broedseizoen. Over het seizoen
2006 werd gemeld dat de broed-
populaties op de bewoonde eilan
den zich op een zeer laag niveau
hebben gehandhaafd. Ondanks
beschermende maatregelen is er
toch regelmatig sprake van versto
ring door recreanten of hun honden.
Om tot grotere broedsuccessen te
komen vraagt de werkgroep om
bescherming van de broedplekken
door bebording en door regelgeving
in de Algemene Plaatselijke Veror
dening. Verder zouden de gemeen
ten bij het afgeven van vergunnin
gen voor activiteiten op het strand
eerst moeten (laten) nagaan wat
de gevolgen daarvan zijn voor de
strandbroeders. Dat zou moeten
gebeuren door het uitvoeren van
een natuurtoets in het kader van de
Natuurbeschermingswet. Ook wordt
samenwerking met plaatselijke des
kundigen wenselijk geacht.
B en w van Texel vinden dat er al
behoorlijk rekening wordt gehouden
met de natuurwaarden in het alge
meen en met de broedvogels op het
strand in het bijzonder. 'Gemeente
werken werkt nauw samen met de
Vogelwerkgroep bij de plaatsing van
de bebording voor de bescherming
van broedplaatsen op het strand'.
Verder wordt erop gewezen dat er in
beleidsnota's, zoals de in de maak
zijnde strandnota, aandacht is voor
de problematiek.
De aanwijzing van de Wadden
zee tot Werelderfgoed heeft een
positieve uitstraling op het toe
risme. Een natuurlijk wereld
erfgoed wordt vaker in interna
tionale reis- en natuurboeken
vermeld, heeft aantrekkings
kracht en leidt tot meer toeris
ten uit het buitenland.
Dat stellen de werkgroep en klank
bordgroep, die afgelopen jaar een
nominatiedossier voor de Unesco
hebben opgesteld, in een advies
aan de politieke partijen. Die moe
ten zich maandagavond tijdens
een extra commissievergadering
opnieuw uitlaten over de plan
nen, het dossier en een convenant
waarin het ministerie van LNV de
Waddeneilanden de garantie biedt
dat de status niet tot beperkende
werking leidt. Convenant en de
plannen werden in 2005 ook al
besproken, maar toen was een
meerderheid tegen uit vrees voor
de beperkende werking.
In het 156 pagina's tellende nomi
natiedossier staat acht keer het
woord beperking en vier keer
beperkingen en dan gaat het tel
kens over bestaande zaken. Er
wordt niet gesteld dat de sta
tus tot nieuwe beperkingen leidt.
Volgens werkgroep en klankbord
groep (met vertegenwoordigers
uit het Waddengebied) melden
Nederland en Duitsland de Wad
denzee aan 'mét alle bestaande
activiteiten en zonder verdere
beperkingen'.Benadrukt wordt dat
de Unesco geen eigen regels aan
de bestaande beschermingsregi
mes kan toevoegen. Het predikaat
heeft geen juridische status. Der
gelijke zaken worden geregeld in
bestemmingsplannen en de Pla
nologische Kernbeslissing Wad
denzee.
Volgens de werkgroep en klank
bordgroep hebben meerdere
plaatsen in de wereld gqmerkt
dat hun bekendheid toenam na
de statustoekenning. 'Het wereld-
erfgoedlabel kan als marketing
instrument worden gebruikt. Het
is een uniek middel om gebied
en producten daaruit te promo
ten. Het kan bedrijven helpen bij
het aantrekken en behouden van
medewerkers, het kan voor bedrij
ven aantrekkelijk worden zich in
de buurt van een werelderfgoed
te vestigen en erkenning kan ertoe
bijdragen dat lokale en regionale
projecten eerder voor subsidies
van de EU of anderen in aanmer
king komen.'
Toekenning is geen vanzelfspre
kendheid. De Unesco toetst
aan de hand van het nomina
tiedossier eerst of een aange
meld gebied aan haar criteria vol
doet. Dat er jaarlijks miljoenen
toeristen naar het Waddengebied
komen, is volgens werkgroep en
klankbordgroep bij die toetsing
geen belemmering. 'De toeristi
sche en recreatieve activiteiten
zijn zo uitgebreid gereguleerd en
in goede banen geleid dat deze
geen negatieve effecten op het
genomineerde gebied hebben.' In
het nominatiedossier staat'dat het
Waddengebied prima in staat is
het huidige activiteitenniveau op
te vangen en robuust genoeg is
voor een toename van activiteiten
en om de eventuele negatieve
effecten daarvan te voorkomen.
Dat er veel toeristen komen om
te genieten van de natuur, het
landschap en de stilte leidt vol
gens de opstellers tot een grotere
bewustwording van de natuurlijke
waarden Dat leidt automatisch
tot bescherming en behoud van
de Waddenzee en het welzijn van
de mensen die er leven. De com
missievergadering begint maan
dagavond om 19.00 uur.
'ratuur en landbouw zitten elkaar nog steeds in de weg.
knminste, als je op sommige politici af gaat. Uit angst dat
ratuur de landbouw beperkt, stemden ze vorige week tegen
ie bestemmingswijziging voor Dorpzicht die de omzetting
ran weideland in natuur mogelijk moet maken. Terecht angst
efzien de raadsleden spoken? De Texelse Courant ging op
«erkenning door het honderd hectare grote gebied bij De
^ocksdorp.
ik nog voordat één schop in de gemaaid. Grazers zijn in dit deel
r.nd is gestoken, oogt het uitge- van het gebied in geen velden of
lekte terrein ten noorden van de wegen te bekennen, het wandelpad
■ollandse weg niet als een florerend dat door het gebied is aangelegd, is
iwgebied. Het grasland is al even verlaten en zelfs de ganzen
wuigd en zo te zien al tijden niet laten verstek gaan. Met zoveel wind
als op deze donkere september
dag nodigt het kennelijk niet uit
om je in dit verlaten deel van Texel
te vertonen. Met de actualiteit als
aanleiding verlaten boswachter Erik
van der Spek en ik toch de terrein
wagen, voor een wandeling over
Dorpzicht. Het landschap toont nog
volop sporen uit het verleden waarin
de dijk niet bestond en water met
het tij in en uitstroomde. Het zeewa
ter moet voor de inpoldering tot ver
het eiland op hebben gestroomd.
Oorspronkelijk kwamen de kreken
ten zuiden van de Hollandseweg
bij elkaar. De vorige eigenaar baron
zullen ook straks het gebied blijven begrazen
van Tuijl tot Serooskerke en zijn
pachter(s) hebben de fonkelende
waterlopen redelijk ongemoeid gela
ten, maar ze staan wel droog. 'Het is
de bedoeling het oude patroon van
de kreken te herstellen met glooi
ende oevers', vertelt Van der Spek.
De sloten die strak door het gebied
zijn gegraven, worden gedempt, al
blijft een deel als greppel aanwezig
om de landbouwkundige historie
van het gebied zichtbaar te hou
den. Hpt beeld dat Dorpzicht een
zoetwatergebied is, klopt volgens
de onderzoeken die mijn gids mij
toevertrouwt niet. Daaruit blijkt dat
de Roggesloot een chloridegehalte
heeft van meer dan 150 miligram
per liter en ter hoogte van de Hol
landseweg zelfs meer dan 300 mg/l,
de grens waarop water van zoet
naar (zwak)brak overgaat. Zoute
kwelstromen uit de Waddenzee en
uit een nabijgelegen sloot zouden
de oorzaak van het brakke milieu
zijn. 'Het is beslist niet de bedoe
ling zout water binnen te laten.
Maar er zijn wel plaatsen waar het
brakke grondwater dicht aan de
oppervlakte komt. Op die plekken
willen we het grasland plaggen.
Op deze verschraalde plekken kan
graslandvegetatie ontstaan die aan
gepast is aan het zoute grondwater.
Er zouden bijvoorbeeld orchideeen
kunnen groeien, zoals dat nu al het
geval is aan de zuidkant van de Hol
landseweg.'
Berging
Weidevogels en overwinterende
ganzen die Staatsbosbeheer (SBB)
hier graag ziet komen, houden van
een vochtige omgeving. Maar door
het huidige slotenstelsel stroomt
het overtollige water bijvoorbeeld
direct het Eierlands Kanaal in. Plan
is om stuwen en drempels aan te
leggen, zodat het water minder snel
het gebied uit stroomt. Maar bij
extreme regenval kan het boezem
water vanuit de Roggesloot wel het
gebied instromen, waarmee de ber
gingscapaciteit van Eierland wordt
verhoogd, wat met name voor het
hoogheemraadschap een belang
rijke voorwaarde is aan dit plan mee
te werken.
We naderen het bosje in het midden
van het gebied, dat er ooit moet zijn
aangeplant om jagers een schuil
plaats te bieden. Want de baron
hield van de jacht. Op bescheiden
schaal wordt er nog steeds gejaagd
in het gebied en op grond van de
rechten zal dat voorlopige wel zo
blijven. Maar het bosje heeft zijn
langste tijd gehad. Bedoeling is het
te kappen, met als voornaamste
reden dat er zich roofvogels schuil
zouden houden. Die hebben het
voorzien op jonge weidevogels, die
SBB juist zo graag ziet komen. De
vraag is of het verdwijnen van het
karakteristieke bosje niet tot protes
ten uit De Cocksdorp heeft geleid.
'Het hele plan Dorpzicht is bespro
ken met de Cocksdorpers, maar
schijnbaar had niemand er moeite
mee.' Dan is de verslaggever ken
nelijk de enige die het zonde vindt.
Woelmuis
We gaan verder en passeren ein
delijk een kudde koeien, bruine
limousines met indrukwekkende
hoorns. Bedoeling is dat dit soort
grote grazers blijven rondstappen
op Dorpzicht. Onder wiens beheer
is nog de vraag, want het geschil
met pachter Cor Westdorp is nog
niet opgelost. Runderen genieten
de voorkeur boven begrazing door
schapen. 'Vooral Texelaars vragen
veel aandacht, en met een ander
soort schaap 'hoeven we op Texel
niet aan te komen.' Kunstmest
wordt op Dorpzicht niet gestrooid,
ruige mest wel, met name omdat
het gunstig is voor weidevogels. We
passeren een bult in het landschap,
een overblijfsel van het duingebied
dat hier ooit lag. Dat plaggen en
die koeien, is dat wei goed voor de
zeldzame noordse woelmuis, die in
deze ruige omgeving in behoorlijke
aantallen voorkomt. Van der Spek:
'Als er net is geplagd, zullen ze dat
niet fijn vinden. Maar daarna zullen
ze wel weer terugkeren. En runderen
houden het gras kort, terwijl muizen
meer van ruigte houden. Maar het
blijft hier een goede omgeving voor
de woelmuizen. In de verte het riet
van de Roggesloot, het gebied dat
onveranderd blijft. Is er hier nog wel
plaats voor de mens? Jawel, SBB
wil ten westen van de Roggesloot
Dorpzicht, bij elkaar honderd hectare, vanuit de lucht.
een wandelpad aanleggen, dat
loopt van de Hollandse weg naar de
Molenlaan en een vertakking heeft
naar de Roggeslootweg, zodat het
aantrekkelijk wordt een rondje te
maken. En er wordt nagedacht over
een vogelkijkpunt. Niet langs een
plas of vijver, want die komen er met
op Dorpzicht.
Effect
Resteert nog de vraag of de natuur-
vorming nadelige effecten heeft op
de omgeving. Uit een e-mail van de
Dienst Landelijk Gebied (DLG), de
eigenaar van het terrein, blijkt dat
Texel daar niet voor hoeft te vrezen.
'Dorpzicht zit niet in de begren
zing van Natura 2000 en er zijn
geen redenen Dorpzicht op grond
van de Natuurbeschermingswet als
beschermd natuurgebied aan te
wijzen, de bestemming natuurge
bied is voldoende. En de aanwijzing
als verzuringsgevoelig gebied, wat
beperkingen geeft voor bedrijven in
de omgeving, blijft alleen van toe
passing op de zogeheten oeverlan
den van de Roggesloot, niet voor de
rest van Dorpzicht.' De DLG zal over
enige tijd naar Texel komen met als
doel ook de gemeenteraad hiervan
te overtuigen. Aan Van der Spek de
vraag of nu de raad weifelt, het pro
ject in gevaar komt. 'De natuur heeft
altijd meer geduld dan de mens. Dit
gebied is aangekocht met de doel
stelling cr natuur te realiseren, dat
we destijds hebben afgesproken in
het convenant met de landbouw,
maar ook met de gemeente. Die
doelstelling willen we nog steeds
realiseren.Vroeg of laat.' Resteert de
vraag of we met het afplaggen en
vernatten de oorspronkelijke situ
atie benaderen. Van der Spek: 'Het
was ooit een soort kweldergebied.
Als we dat terug zouden willen,
moeten we de dijk weghalen. Maar
dat wil niemand.'
Gerard Timmerman
