Groen licht houdt
trekvogels op koers
Felle lampen ontregelen miljoenen kompassen
Sneeuwklokje verdrijft zachte winter
TEXELSE COURANT
Jgdzrg.
Ruiter en mensport Martha Hoeve Texel
'Kwaliteit voor
betaalbare prijs'
Geknip|<?
DINSDAG 12 FEBRUARI 2008
Kunstlicht verstoort het vlieggedrag van trekvogels. Dat valt
op te maken uit het rapport Groen licht voor vogels, de titel
van een onderzoek naar het effect van een vogelvriendelijke
kleur van verlichting. Tijdens een proef waarbij een boorplat-
form overwegend met groene verlichting werd uitgerust,
bleek dat de verstoring aanzienlijk daalde. Reden voor Stich
ting Jachthavens Waddeneilanden een proef te nemen met
vogelvriendelijke verlichting en ook bij Rijkswaterstaat en
TESO worden de mogelijkheden bekeken.
In opdracht van de Nederlandse
Aardolie Maatschappij (NAM) is de
afgelopen vijftien jaar met regel
maat onderzoek uitgevoerd naar
reacties van vogels op installaties
voor gaswinning. Dat onderzoek
is zowel op land als op zee uit
gevoerd. Daaruit bleek dat vogels
op verschillende manieren reage
ren op deze installaties. Op zee is
de invloed voor sommige soorten
positief. Bijvoorbeeld het verschaf
steltlopers en eendachtigen vliegen
gedurende de najaarstrek rondom
de installaties. Dit gedrag vindt
vooral 's nachts plaats. De oorzaak
van dit rondcirkelen is in het najaar
van 2000 op NAM platform L5-FA-
1 vastgesteld. Hier werd vrijwel al
het licht aan de buitenkant van de
installatie uit gedaan. Na het doven
van de verlichting bleken alle rond
cirkelende vogels (enkele duizen
den) binnen enkele minuten te
zangvogels veel gevaarlijker dan
's nachts: de kans door meeuwen
gedood te worden is overdag bij
voorbeeld veel groter. Bovendien is
het weer 's nachts vaak gunstiger
voor trek, doordat dan stabieler
en rustiger is. Geschat wordt dat
de invloed van verlichting van off
shore-installaties drie tot vijf kilo
meter ver reikt. Het is daardoor
voor vogels onmogelijk de Noord
zee over te steken zonder door een
platform beïnvloed te worden. De
tijd die vogels rondom een platform
vliegen, is vaak moeilijk met zeker
heid vast te stellen, maar zeker is
dat die varieert van enkele minuten
tot enkele uren. Dit vergt veel van
de krachten van de dieren. Bij een
tekort aan energie zullen ze de
oversteek van de Noordzee niet
halen. Bij aankomst boven land
heeft de vogel minder energie over,
is dus zwakker, moet langer bijtan-
fen van een rust- en verzamelplek
voor meeuwen, eidereenden en
zee-eenden. Ook is er veel voedsel
rondom zo'n installatie te vinden,
waardoor er zowel overdag als 's
nachts met regelmaat vissende
meeuwen, alk-achtigen, aalschol
vers en ook zeehonden aanwezig
zijn. Maar er zijn ook negatieve
invloeden. Vooral zangvogels.
zijn vertokken en was verder geen
invloed op de vogels meer vast te
stellen. Hiermee werd bewezen dat
het kunstlicht de oorzaak is.
Tijdens de voor- en najaarstrek
passeren vele miljoenen vogels
de Noordzee. De trek vindt zowel
overdag als 's nachts plaats. Over
dag vliegen is echter vooral voor
v i
Groene lampen en toch goed zicht, zo blijkt op de haven
ken of komt later aan op de plaats
van voortplanting. Een deel van de
vogels vliegt zich dood tegen het
platform of landt en blijft lang aan
dek. Ook deze dieren gaan meestal
dood doordat er geen drinkbaar
water of voedsel te vinden is.
Kompas
De mate waarin vogels op kunst
verlichting reageren is afhankelijk
van de weersomstandigheden en
van de hoeveelheid en de sterkte
van het licht. Bij heldere hemel
en goed zicht zullen vrijwel geen
vogels reageren, bij een gesloten
bewolking en een tot enkele kilo
meters beperkt zicht is de reactie
maximaal. Aangezien vogels ver
schillend reageren op verschillende
lichtkleuren, is ook onderzocht of
bepaalde primaire kleuren het aan
tal rondcirkelende vogels verminde
ren. Daarbij is vast komen te staan
dat het aardmagnetisch kompas
van vogels verstoord raakt door
het rode deel van het spectrum.
Met de uitkomst van dit onderzoek
heeft de NAM lampenfabrikant Phi
lips bij het vraagstuk betrokken.
De bedrijven hebben samen een
nieuwe verlichting ontwikkeld met
slechts een beperkte hoeveelheid
rood in het spectrum. Na twee jaar
testen op Ameland is in mei 2007 is
op NAM locatie L15-FA-1 (circa 20
kilometer ten westen van Vlieland)
VERVOLG VAN PAGINA 1
Dienstwoning manege
Cruciaal is de vraag of de dienst
woning al dan niet noodzakelijk is.
B en w: 'Dit moet worden beant
woord vanuit objectieve feiten en
omstandigheden Jurisprudentie
laat volgens de gemeente zien dat
Dorrestijn moet kunnen aantonen
dat hij een redelijk belang heeft
om bij de manege te wonen. De
criteria vermelden ook dat het moet
passen binnen de "ontwikkelings
lijn voor het betreffende gebied' en
dat de belangen moeten worden
afgezet tegen die van natuur en
landschap en dat overige functies
'niet onevenredig mogen worden
geschaad'. De uitkomst van de
toets door een extern bureau zal
worden gebruikt bij de heroverwe
ging van het besluit over het nieuwe
plan van Dorrestijn. Het toestaan
van een bedrijfswoning betekent
volgens b en w niet automatisch dat
soortgelijke aanvragen ook moeten
worden gehonoreerd (precedent
werking). Een definitief besluit wordt
niet vóór 15 maart verwacht. De
reden dat de gemeente Dorrestijn
geen bedrijfsplan heeft gevraagd,
is dat deze verplichting niet in het
bestemmingsplan is opgenomen en
dat het een activiteit betreft die past
binnen de bestemming.
Nieuwe vragen
De PvdA vindt de beantwoording in
tegenspraak met de eerdere bewe-
nng van b en w dat er 'ontzettend
moeilijk onder de bedrijfswoning
uit is te komen'. "Kan het college
die tegenspraak verklaren?' Andere
vragen zijn onder meer of het alter
natieve plan opnieuw ter visie moet
worden gelegd en of er ongelimi
teerde wijzigingen mogen worden
aangebracht in een eerder inge
diend bouwplan. Ook informeert
de PvdA naar de ontwikkelingslijn
voor het gebied aan de Bosrand-
weg. De partij reageert sceptisch op
het besluit een bureau in te huren.
'Met andere woorden: er wordt een
gespecialiseerd bureau ingehuurd
om het plan mogelijk te maken?'
De WD eist voor het eind van
deze week inzage in de notulen van
het gesprek tussen wethouder Kik
kert en Jan Dorrestijn. Maar uit de
beantwoording blijkt dat het verslag
nog niet is gemaakt.
proef met een met groene lampen uitgeruste offshore-installatie, bleek dat
het aantal trekvogels dat rond het platform cirkelde met een factor van twee tot tien
afnam.
VERVOLG VAN PAGINA 1
Gamalenkotter
De afgelopen tijd heeft Richard van
der Vis al meegevaren op de UK163
om ervaring op te doen in de gar
nalenvisserij. Bedoeling is dat hij in
de loop van maart, als het schip is
opgeknapt, met twee andere Texe
laars met de nieuwe TX21 aan het
werk gaat.
De UK163 kwam in 1991 in de
vaart als de WR123 van de familie
Hegeman op Wieringen. In 2004
werd het schip verkocht aan Bak
ker. De eurokotter heeft een motor
vermogen van 300 pk, waardoor het
brandstofverbruik lager is dan op
een reguliere kotter.
Van der Vis: 'Dat staat in verhouding
van één op tien. En dat heeft voor
ons ook een rol gespeeld na het
saneren van de TX21. We wilden
eerst weten hoe de brandstofprijs
zich zou ontwikkelen. Als je met
dit schip op de Waddenzee bent,
hoef je ook niet op vol vermogen te
varen, dus dat scheelt nogal wat.'
een groot deel van de verlichting
die naar buiten straalt voorzien van
lampen met een roodarm spec
trum. Uit de proef bleek dat verge
leken met de traditionele verlich
ting tachtig tot negentig procent
minder vogels rond het platform
cirkelden. Ook het aantal vogels
dat op de installatie landde, was
duidelijk kleiner. De verstoring van
vogels nam dus aanzienlijk af. Bij
toepassing van groene verlichting
op alle platforms op de Noordzee
zou het aantal verstoorde vogels
volgens de onderzoekers kunnen
dalen van circa zes miljoen naar
minder dan 600.000.
Jachthaven
Het zijn cijfers die de Stichting
Jachthavens Waddeneilanden met
onberoerd laten. Op Ameland is
een proef genomen om de havens
van groene verlichting te voorzien.
'Het past in het streven naar duur
zame jachthavens', aldus Jook
Nauta, adviseur van de stichting.
'Van een afstandje zie je bijna geen
licht, maar als je er onder staat
is er zeker voldoende verlichting.
Op Texel kan op termijn wellicht
de buitenverlichting van De Com
pagnie met groene lampen worden
uitgerust.' De onderzoeksresulta
ten circuleren inmiddels ook bij
Rijkswaterstaat. De dienst bekijkt
momenteel de mogelijkheden,
maar omdat groene verlichting zich
nog in het experimentele stadium
bevindt, zijn nog geen concrete
besluiten genomen. Maar als groe
ne verlichting een positieve uitstra
ling heeft op de omgeving, is het
niet ondenkbaar dat armaturen op
plekken waar dat mogelijk is op
termijn worden vervangen
Nauta heeft de gegevens ook
doorgegeven aan TESO, die de
veerboot van groen licht zou kun
nen voorzien. Het onderzoek stond
onder leiding van ing. F.J.T. van de
Laar.
LANGE A
TERMIJN /\genda
Zaterdag 16 februari:
Maar liefst zeventien koren doen in de
hervormde kerk van Den Burg mee
aan Texel Zingt. Aanvang 13.00 uur, de
entree is gratis. Publiek kan eventueel
tussendoor naar binnen in eén van
de pauzes, die duren van 14.30 tot
14.45 uur en van 16.15 tot 16.30 uur.
Radio Texel verzorgt een rechtstreekse
uitzending.
In de Burgemeester de Koninghal in
Den Burg begint om 20.00 uur de
jaarlijkse Wmteruitvoenng van muziek
vereniging DEK. Entree €3,- (inclusief
koffie of thee).
In café Le Berry in De Koog begint om
23.00 uur een groot dansfeest met drie
DJ's, ter gelegenheid van Valentijns
dag Valentine Dance Party genoemd.
Entree gratis.
Aangifte via MEE
MEE Noordwest-Holland helpt
mensen met een chronische ziek
te met het invullen van hun belas
tingaanslag.
Bij de aangifte wordt speciaal aan
dacht besteed aan de kosten die de
ziekte of beperking met zich mee
brengt. Daarbij valt te denken aan
de kosten voor een bril, de bijdrage
voor thuiszorg, reiskosten voor zie
kenhuisbezoeken, batterijen voor
een gehoorapparaat en dergelijk.
Deze aangifte kan leiden tot terug
gave of het verhogen van de huur-,
zorg- en kindertoeslag De belas
tingspreekuren gaan donderdag
21 februari van start. Een afspraak
maken kan via het servicebureau
van MEE, tel. 0223-688688.
Van zadels tot rijlaarzen en van
hoofdstellen tot medicijnen. Dat en
nog veel meer spullen voor beoefe
naars van de ruiter- en mensport zijn
te koop bij Martha Hoeve Texel, de
nieuwe winkel van Natasja Garritsen
in Oudeschild, Schilderweg 251 G.
Haar zaak aan de achterzijde van de
sportschool in het voormalige groot
handelscentrum houdt vrijdag van
10.00 uur en 22.00 uur een feestelijke
opening
Natasja is gek. op paarden en alles wat
daarmee te maken heeft. 'Op mijn
vierde reed ik al pony. nu met tuig-
paarden, die ik ook zelf fok.' Niet
onverdienstelijk, want twee van de
Noordhollandse kampioenspaarden
komen uit haar stal. 'Ik houd erg
van het showelement en als ik bij
zondere spullen zocht, ging ik vaak
naar de overkant. Dat zette me aan
het denken.' Met als resultaat dat ze
de afdeling ruiter- en mensport van
het Kampeercentrum Texel van Jan
Keijser heeft overgenomen en in haar
eigen winkel aanzienlijk heeft uitge
breid. 'Kwaliteit en betaalbaarheid
staan bij mij voorop.'
Ze wordt onder andere bijgestaan
door oud-klasgenoot jan Hopmans,
vertegenwoordiger van het gerenom
meerde merk Idealtuigen. 'Het passen
van zadels is een vak apart. Jan zorgt
ervoor dat elk zadel dat hier de deur
uitgaat precies past. Dat voorkomt
druk- en schaafplekken. Binnen drie
dagen is het zadel klaar.' Het was
sen, drogen en waterafstotend maken
van paardendekens is een andere ser
vice die Natasja biedt. In haar winkel
volop keus uit tuig, dekens, zwepen,
rijlaarzen en andere accessoires. En
rekken vol wedstrijdkleding en vrije-
Natasja Garritsen in haar
tijdstenues. 'Niet gedateerd, ik volg de
trends. Ook met weslernkleding. Ik zit
daar nog niet zo in en sta open voor
suggesties.' Ze verkoopt ook de lon-
geersingels van Lammerd Haanstra.
'Met zijn singels kun je bij de lon-
geersport gericht oefenen. Haanstra
geeft op uitnodiging van menvereni
ging Tussen Wad en Duin zaterdag 23
februari een clinic in de manege.
Voor ruiters en menners die het verve
lend vi nden dat hun dieren hun behoef
ten op de weg achterlaten, verkoopt ze
een poepzak die de uitwerpselen op
een even handige als elegante manier
opvangt. Tot het assortiment behoren
ook cadeau-artikelen, bekers, linten,
vaantjes, medailles en andere prij
zen, voor paarden- en andere sporten.
lensporl Martha Hoeve Texel.
Martha Hoeve Texel beschikt over een
groot assortiment medicijnen en voc-
dingssuplementen voor paarden. Bij
zonder zijn een zwangerschapstest en
geboortemelders, waarbij de eigenaar
via een sms'je wordt gealarmeerd als
het veulen zich aandient. 'Ik verkoop
ook vitaminerijk paardenvoer (Pavol.
Echt supergoed en we bezorgen het
desgewenst aan huis. Dat geldt ook
voor hooi en stro.'
Net als bij het kampeercentrum
kunnen klanten meedoen aan de
spaaractie en blijven de cadeaubon
nen na de overname geldig. Speci
ale (openings)aanbiedingen zijn
vanaf vrijdag te vinden op Koop
plein.nl. Voor wie met de opening
een naam op een zadeldek, deken
of jas wil laten aanbrengen, kan dat
laten doen door Simon Koopman, die
hiervoor een borduurmachine heeft.
Natasja is telefonisch bereikbaar via
nummer 06-13317703 of06-53385287.
Officieel heet het de komende zes
weken nog gewoon winter te zijn,
maar de lente lijkt zich inmiddels
als een koekoeksjong in andermans
seizoen te nestelen zonder zich iets
aan te trekken van het traditioneel
klimatologisch ritme der vier jaar
getijden. Zacht lenteweer hing dit
weekend boven het eiland, mensen
zaten op het terras of genoten volop
van de zon tijdens lange wandelin
gen langs het strand. De sneeuw
klokjes, voorbodes van de lente,
zijn ook al op diverse plekken boven
de grond gekomen. Het herinnerde
Lenie Kikkert aan een ruim honderd
jaar oud gedicht van W. Mets Tz.
In zijn tijd stond het sneeuwklokje
nog symbool voor een bloem die
het waagde de winter te tarten,
maar uiteindelijk het vertrek van de
kou inluidde en een einde maakte
aan dorre landschappen die werden
gegeseld door sneeuw en ijzel.
Het Sneeuwklokje
Als nog de winteradem loeit,
Door 't blaèrloos Bosch en over 't
veld,
Waar nog geen enk'Ie grasscheut
groeit,
Geen stem de komst der lente
meldt,
Dan boort een spruitje onvervaard
Voor 's winters macht, zich reeds uit
de aard.
En aan die spruit, hoe klein ze zij,
Prijkt dra een bloempje, lief en blij.
Het bloempje, nog zoo jong en teer.
Als klokje heen en weer gewiegd,
Meldt ons: "Dra komt de lente
weer,
Straks als het winterkleed ver
vliegt.
Hoop mensch dan dien schoonen
tijd,
Die u met bloesemgeur verblijdt!
Dan baadt ge weer in zonnegloed;
Dan woont weer vreugd in uw
gemoed!
Wanneer de Sneeuwklok dit ver
kondt,
Dan luistert alles hoopvol toe.
Maar dor en kaal is 't nog in 't rond,
Als zijn de planten sluimrensmoe.
Toch trilt de tijding, straks gehoord,
Reeds door het schijnbaar doode
voort,
En klinkt het levenslied ook luid
Zondag 17 februari:
Om 11.00 uur begint in de Slufter een
excursie. Deze staat onder leiding van
een boswachter. Reserveren bij Eco-
mare, tel. 317741.
In de kerk van De Waal begint om 16.00
uur een concert van CvA Brss. Op het
programma staan werken van Gabrieli,
Brahms. Dvorak, Koetsier, Parry en
Rice. De toegang bedraagt €7,-.
Maandag 18 februari:
In de schuren van Axel Lap aan de Wit-
teweg in Den Hoorn wordt van 13.30
tot 16.00 uur een rommelmarkt gehou
den. De opbrengst bestemd voor het
onderhoud van het Hoomder kerkje.
In de voorspeelruimte van de Muziek-
en Dansschool aan de Wilhelminalaan
in Den Burg begint om 19.00 uur een
presentatie van leerlingen piano, gitaar,
koper, blokfluit en zang. Belangstellen
den zijn welkom. Entree gratis.
Drie keer goud
Sverre Eschweiler
De sprintkampioenschappen die zon
dag in Purmerend werden gehouden,
zijn voor zwemmer Sverre Eschwei
ler bijzonder succesvol verlopen. De
15-jarige Texelaar won in zijn eigen
leeftijdscategorie (geboren in 1992)
alledrie de afstanden waaraan hij
meedeed. Zijn tijd op de 50 meter
rugslag, 0.28.36 minuten, was zelfs
goed voor de tweede plaats bij de
volwassenen. De 50 meter vlinder
slag zwom Eschweiler in 0.28.27,
de 50 meter vrije slag in 0.25.20. In
alledrie de gevallen vestigde hij een
nieuW persoonlijk record. Deelname
aan de sprintkampioenschappen
stond alleen open voor zwemmers
die aan vooraf gestelde limieten had
den voldaan.
Een van de eerste sneeuwklokjes langs de Pelikaanweg. Elders op het eiland komen
ook al boven de grond.
(Foto Jeroen van Hattum/BctMDank Te.
Reeds boven ijs- en sneeuwveld roem,
uit. Maar spreekt zoo innig tot het hart
Gij Sneeuwklok, kleine voorjaars- O, doen wij, menschen, zooals gij,
bloem, Hoe koud en somber 't om ons zij.
Die sneeuw en ijzel moedig tart, Waar wij verschijnen, wijke 't wee,
Gij vraagt naar eer, noch dorst naar En brenge ons komen zegen mee!
8e<jldhouwan
Ik zirop beeldhouwen samen met
mijn broer Daniül cn Illés bij Klarlna
In Oostcrend. H icr zie je onze beel
den, van mij en van mijn broer. Deze
zün al af. Ze zijn gemaakr van zand
steen.
Beeldhouwkunst vanjochem van der
Hoek, 7jaar, uit Den Burg (Texel)
In het NRC Handelsblad van zater
dag 9 februari aandacht voor werk
stukken van twee jeugdige Texe-
