'Straks belanden we nog in een caravan' stijging erfpachtcanon Burgers en bedrijven in problemen door Ervaringen tijdens een avondje uit in De Koog TEXELSE 7 COURANT DAGELIJKS TEXELS NIEUWS www.texelsecourant.nl VRIJDAG 4 APRIL 2008 De ernstige problemen die logiesbedrijven op Vlieland en Terschelling ondervinden, door extreme stijgingen van de erfpachtcanon die Staatsbosbeheer berekent, hebben de afgelopen maanden landelijk de aandacht getrokken. Veel minder bekend is dat ook Texelse erfpachters voor een dilemma staan. 'Ik weet niet meer wat ik moet doen', vertelt een inwoner van het buitengebied, die zijn canon het afge lopen decennium zag oplopen van 2900 gulden naar 7800 euro per jaar. 'Op deze manier kan ik mijn verplichtingen niet nakomen, maar mijn huis verkopen is ook niet mogelijk, want geen koper is door deze onzekerheid en enorme bedragen nog geïnteresseerd. Het uitgeven van erfpacht kan toch niet de bedoeling hebben om het wonen onmogelijk te maken.' Het verkrijgen van een hypotheek om zijn woning te kunnen kopen, was zo'n veertien jaar geleden geen enkel probleem. 'Zelfs de bank zei dat Staatsbosbeheer een goede partner was.' De werkelijk heid bleek echter anders. Bij elke herziening, die in zijn geval om de vijf jaar plaatsvindt, ging de canon (pachtprijs) met meer dan honderd procent omhoog. 'Van 2400 gulden naar 2900 euro en volgens de nieu we taxatie zou ik zelfs 7800 euro moeten betalen. Natuurlijk heb ik bezwaar gemaakt, maar wat heb ik met deze taxatiebedragen eigenlijk te verwachten?' Spottend: 'Straks I belanden we nog in een caravan.' i Behoefte met zijn naam in de krant te komen, heeft de erfpachter in kwestie niet. Dat geldt ook voor i lotgenoten, bang dat Staatsbosbe- I heer hun het leven zuur zal maken én dat hun bezit nóg moeilijker ver koopbaar wordt. 'Je zou mijn naam nog wel mogen noemen, maar mijn buren zitten in dezelfde situatie en die zijn bang dat ze hun huis niet meer zullen verkopen', vertelt een particulier uit De Koog. Ook Cees den Ouden van hotel Opduin stelt zich voorzichtig op. 'Ik zit mid denin de onderhandelingen over de herziening van de canon. Ik heb daarom geen behoefte op de zaken in te gaan.' Wél bereid om in alle openheid te reageren, is Hans Broeren. Als makelaar, taxateur, publicist en voorzitter van de Nederlandse Ver eniging van Erfpachters is hij een autoriteit op het gebied van de erf pacht. Bovendien is hij goed bekend met de Texelse situatie. Hij heeft een huis aan de voet van de vuurto ren, op grond van Rijkswaterstaat, fcn sinds hij zeven jaar geleden door Harry Wuis, toenmalig eigenaar van Opduin. werd gevraagd diens zaken te behartigen, heeft hij zijn klanten bestand op Texel flink zien groeien. 'Ik heb een kast met dossiers, van zaken van cliënten die elke vijf, zes of zeven jaar terugkomen. Ik zou de dossiers moeten tellen om precies te weten hoeveel mensen het zijn. Maar het zijn er meer dan enige tientallen.' De Nederlandse Vereniging van Erf pachters maakt zich sterk voor het afschaffen of eventueel ingrijpend Begon het uitgaansleven eerder vrij vroeg, nu is er voor twaalven niets te beleven. Den Burg is nagenoeg uitgestorven, bijna alle jongeren zijn in De Koog te vinden. Op straat is het rustig. Het is ook ontzettend koud. misschien heeft dat ermee te maken. Maar in de kroegen en discotheken is het druk en warm. 'Wij zijn hier altijd al op tijd, half twaalf of zo. Want wij kennen men sen die hier werken', zeggen twee meiden. Dat het pas rond half één druk wordt, vinden ze niet erg. Eer jongen vindt het wel vervelend dst het pas laat op gang komt: 'Ik ja altijd meteen uit mijn werk naar De Koog. half elf of zo, maar dm is er echt nog helemaal niemard! Al mijn vrienden gaan ook pas rm half één. Ik vind het echt niks dat het pas zo laat begint, want ik moet de volgende dag vaak gew«on weer werken.' De sfeer lijkt goed, maarwat vinden de jongeren van het uigaan in De Koog Is het net zo buk als in de zomer? 'Je hebt niet veel keus hè', zegt een meisje. Em jongen vindt het uitgaan leuk, miar volgens hem I zijn er in de winte alleen Texelaars en kent iedereen elkaar al. 'Dan is het van hoi en d>ei en verder niks.' Een duidelijk beschonken jongen vindt hei uitgasn in De Koog maar niets: 'Het is echt kut. er moeten meer toeristen komen! Maar ik ga nu even zwaar kotsen...' Waarop hij snel met een wit gezicht naar buiten rent. Een andere jongen vindt het uitgaan ook niet zo leuk, maar dat komt door de muziek. 'Er is geen alternatieve muziek bijna alle ten ten draaien hetzelfde.' In de damestoiletten de ruimte waar wijzigen van het stelstel van erf pacht, dat Broeren 'achterhaald en volstrekt absurd' noemt. 'De over heid ziet nu kans geld te incasseren en Staatsbosbeheer is de ergste. Ze beschouwen de erfpachter als een ideale melkkoe. Voor de grond waarop gewone huizen staan, moet vaak al €6000,- tot €8000,- per jaar worden betaald. Dat heeft niets meer te maken met de oorspronke lijke bedoeling: gebruikers de kans geven tegen een redelijke vergoe ding op zo'n stuk grond te leven. Probleem is dat er wettelijk weinig geregeld is en de eigenaren vaak ongestraft hun gang kunnen gaan. Erfpachters hebben bijvoorbeeld geen recht op verlenging, dat is een gunst. Ik ben bang dat het nog erger wordt. Vroeger vloeide het geld terug naar de minister, nu mogen ze het zelf besteden. Ik heb begrepen dat de erfpachtopbrengs ten het komend jaar met opnieuw €16 miljoen omhoog moeten. Dat zullen de individuele erfpachters goed merken.' Bart Witte van Staatsbosbeheer Texel verwijst voor vragen over de erfpacht door naar de woordvoer ders van het hoofdkantoor in Drie bergen. 'Erfpachtzaken zijn landelijk beleid. In tegenstelling tot de pacht van graslanden hebben wij daar als Texelse medewerkers geen invloed op.' Wél benadrukt hij dat de lokale opbrengst van de erfpacht volledig op het eiland wordt besteed. 'We betalen er bijvoorbeeld het asfalte ren van wegen en fietspaden mee en ook de renovatie van onze elf schapenboeten. Dat is gunstig voor de economie en samenleving op het eiland en ook voor het landschap.' Volgens woordvoerder Angelique van Heivoort gebeurt er niets onoor baars en is de bewering van Broe ren dat de erfpachtopbrengsten volgend jaar opnieuw €16 mi'joen omhoog moeten 'onzin'. 'We stellen de canon vast op basis van taxa ties van twee makelaars. Er is niets nieuws onder de zon, alleen is er nu plotseling veel publiciteit door de situatie op Vlieland en Terschelling. Veel langdurige contracten lopen daar af. Er zijn contracten die 75 jaar liepen en nooit ziin aange past. Erfpachters betaalden toen tien cent per vierkante meter. Ik kan alle roddels worden besproken en de make-ip nog even wordt bijge werkt, stsan twee meisjes 'Uitgaan is gezellg en leuk', volgens hen. Maar vilden ze het net zo leuk als in de jomer? 'Nee joh! Dat is niet te vergelijken.' Er *jn nog meer zaken die irrite- rertijdens het uitgaan. Een jongen: •\èel mensen hebben het met naar tun zin zonder drank. Ze drinken echt te veel en zijn dan hartstikke lam. Ga naar huis! Blijf niet zo rondzwerven, want je bent anderen alleen maar tot last.' Een ander vult aan: 'Er lag net een jongetje van 14 ontzettend dronken en in zijn blote kont midden in de Dorpsstraat, dat is echt erg. Maar ik geloof dat ze hem net hebben opgeraapt.' Aan de tafel wordt stiekem een jointje gedraaid. Wanneer de kroegbaas langskomt, wordt de wiet snel ver stopt. 'Dat is ook zoiets', zegt een van de jongens. 'Over wiet wordt echt ontzettend moeilijk gedaan in De Koog. maar mensen gaan juist echt kapot aan de drank.' Het is voor minderjarigen niet moei lijk in horecagelegenheden aan drankjes met een hoog alcoholper centage te komen. Een jongen: 'Ik kon vorige zomer als 15-jarige al in een discotheek sterke drank bestel len. Ik ken de portier, dus kreeg ik gewoon een bandje voor een 18- jarige.' Ook geweld is iets dat vervelend wordt gevonden. 'Het zijn altijd dezelfden die beginnen met vech ten', vertelt een meisje dat in een discotheek heeft gewerkt. Volgens een ander meisje ontstaan de knok partijen door de drank en omdat het binnen te saai is: 'Het is ook me voorstellen dat ze schrikken van de nieuwe canon, maar het zijn wel reële bedragen. Om dat in de toekomst te voorkomen, worden nu vooral kortere contracten afgeslo ten, waarbij de kostprijs om de paar jaar wordt aangepast.' Op Texel is de maximale looptijd dertig jaar. Broeren bestrijdt dat het om markt conforme bedragen gaat. Volgens hem doet Staatsbosbeheer alleen zaken met makelaars die tot hoge taxaties komen. 'Behoudens een enkele uitzondering zijn dat geen Texelaars. Iemand die jarenlang heel degelijk taxeerde, is opzij gezet. Zijn opvolger presteerde het om een huis waarvoor €2.500,- moest worden betaald na verkoop voor de nieuwe eigenaar op €15.000,- te taxeren. Na veel vijven en zessen werd dat teruggebracht tot €10.000,-, maar het blijft een krankzinnig bedrag.' Van Heivoort ontkent dat Staats bosbeheer alleen samenwerkt met taxateurs die het onderste uit de kan willen halen. 'Wij maken voor taxaties op Texel vrijwel uitsluitend gebruik van Texelse makelaar/taxa teurs. In zeer uitzonderlijke geval len, bijvoorbeeld als het gaat om recreatieve voorzieningen zoals een camping, ontbreekt de expertise gewoon haantjesgedrag.' Een jon gen zegt dat er wel iets aan wordt gedaan, maar dat het nog niet opti maal is: 'Afgelopen zomer werd een vriend van mij in de Dorpsstraat in elkaar geslagen. Zijn hele gezicht zat onder het bloed, dus ik rende naar het politiebureau, maar daar was niemand. Toen ik eindelijk een politieagent tegenkwam, stond hij gewoon te praten met een col lega. Ik vroeg of hij alsjeblieft wilde komen, maar hij kwam niet. Niet daarvoor op Texel en wordt gebruik gemaakt van makelaar/taxateurs van het vasteland.' Makelaar Paul Kuip van Texel Vast goed reageert verontwaardigd. 'Was het maar waar dat ze alleen met ons zakendoen. Dertig jaar lang taxeer de Hans Eelman voor de staat. In zeven van de tien gevallen werd ik als tegentaxateur gevraagd, soms ook Jan Duin. Toen Hans stop te, werd iemand van de overkant gevraagd en begon de ellende. Mis schien kun je het hem niet kwalijk nemen, want de uitgangspunten zijn niet zo duidelijk, maar zijn taxaties zijn vaak veel te hoog. Als tweede taxateur zou je de neiging krijgen veel lager te taxeren, om de prijs een beetje redelijk te houden, maar dan doe je je werk niet goed. Ik pro beer het zo eerlijk mogelijk te doen. Als die twee er niet uitkomen, wordt vaak een derde man ingeschakeld, maar door de taxatie van die eerste taxateur blijft het gemiddelde ook dan veel te hoog.' Volgens Paul van Heerwaarden van makelaarskantoor Eelman Van Heerwaarden heeft zijn collega Kuip gelijk. 'Ik heb hier toevallig twee brieven liggen waarin wij worden gevraagd als contrataxateur op te door me heen praten, zei hij.' De recente commotie rond de slui tingstijden van de horeca houdt met veel jongeren bezig. Een jongen heeft hier wel een mening over: 'Twee uur is een prima sluitingstijd, net als in Engeland. Als je er vroeg bent, om een uur of negen, dan kun je nog vijf uur uit, dat is echt lang!' Wel vinden sommigen dat er mis schien verschillende uitgaanstijden voor zomer en winter moeten wor den gehanteerd. 'In de winter moet treden. Ik weet niet of het netjes is namen te noemen, maar in het ene geval wordt voor Staatsbosbeheer getaxeerd door een makelaar uit het midden des lands, in het andere geval door iemand uit Drenthe. Dat ze na een samenwerking van dertig jaar op zoek gaan naar makelaars die zo ver weg zitten, geeft mij te denken. Kennelijk vonden ze onze taxaties te laag. Inderdaad zaten wij altijd bewust aan de onderkant van de markt, in het belang van de Texelse economie. Nu willen ze iemand die op hun hand is. Wie betaalt, die bepaalt.' Navraag leert Witte dat de Texelse makelaars ten dele gelijk hebben. 'De laatste jaren wisselen we wat af, want we willen ook marktgericht werken. Vooral in gevallen waarin specialismen worden gevraagd, zoals bij het taxeren van recre atie- en horecaobjecten. Bovendien wordt de contrataxateur meestal gevraagd door onze taxateur. Die is er vrij in te kiezen wie hij wil en vraagt natuurlijk niet alleen Texe laars.' Van Heivoort bevestigt dat het vooral om specialisten gaat. 'De door Paul van Heerwaarden genoemde taxateur uit Drenthe is de heer Houdringe, die door ons in het niet uitmaken, maar in de zomer moet het in verband met de over- iast vier uur zijn', zegt een meisje. Een ander meisje vindt het niet raar dat de gemeenteraad, met een gemiddelde leeftijd van vijftig jaar of ouder, beslist over de uitgaanstij den: 'Ja. dat is toch logisch. Als we het zelf mochten bedenken, gingen de kroegen nooit dicht.' Lilly Witte de arm is genomen voor twee grote campings. De makelaar uit het mid den des lands is in horecavoorzie- ningen gespecialiseerd en in de arm genomen voor strandpaviljoens. Gewone taxateurs melden zelf vaak dat dergelijke taxaties hun pet te boven gaan en verwijzen zelfs naar deze gespecialiseerde taxateurs.' Overigens vindt Van Heenwaarden niet dat Staatsbosbeheer onrecht matig handelt 'Texelse erfpachters hadden dit kunnen zien aankomen. Volgens de contracten die ze zelf hebben getekend, is dit mogelijk. Ze wilden er misschien niet aan, maar het is nu eenmaal zo dat de grond de laatste jaren flink in waarde is gestegen.' Wél vindt Van Heerwaar den dat Staatsbosbeheer te ver is doorgeschoten naar de andere kant. 'Er moet wat gebeuren, want straks loopt het schip van de Texel se economie vast. Niet alleen voor de particulieren, maar ook voor de ondernemers. Want wat denk je dat het betekent voor de pnjs van een kopje koffie als de strandpaviljoens straks hun canon enorm zien stij gen? Ik ben voorstander van een nieuw systeem, waarbij je een reëel bedrag betaalt voor de bebouw de oppervlakte en een symbolisch bedrag voor de grond eromheen. Dan krijg je heel andere waarden en trek je het schip weer vlot.' Volgens Witte zijn de erfpachtprij- zen op Texel inderdaad flink geste gen. 'Maar dat geldt ook voor de prijzen die voor woningen worden betaald. Daar kun je dezelfde voor beelden bij geven, van panden die in een paar jaar tijd twee of dne keer zoveel waard zijn geworden. Dat is nu eenmaal de markt en daar wer ken de makelaars zelf aan mee.' Opvallend zijn de enorme verschil len tussen de Waddeneilanden. Op Ameland en Schiermonnikoog is veel grond in handen van Natuur monumenten. De andere Friese eilanden zijn grotendeels eigendom van de overheid. Op Terschelling gaat het om zo'n vijfentachtig pro cent van de grond, op Vlieland zelfs om vijfennegentig procent. Op Texel is dat 4.530 hectare (op een totaal van 16.000), waarvan 225 hectare in erfpacht is uitgegeven. Een groot deel daarvan is agrarische grond (50 hectare) en kampeerterreinen. Slechts 0,26 procent is grond bij woningen. Volgens Van Heivoort lopen er contracten met zo'n zestig particulieren en ondernemers. 'De prijzen die zij betalen, lopen erg uiteen. Dat hangt er vanaf hoeveel de grond waard is. En ook van de activiteiten die erop plaatsvinden. Zo gelden voor een hotel bijvoor beeld andere prijzen dan voor een kampeerterrein.' Hoeveel hotel Opduin moet betalen, wil eigenaar Den Ouden niet zeg gen. Van een groot hotel op Vlieland is bekend dat de canon €170.000,- per jaar bedraagt. Een particu lier in De Koog vertelt dat hij en VERVOLG VAN PAGINA 1 Erpachter Nu dreigt het effect dat bedrijven onverkoopbaar worden en recre atiewoningen worden opgekocht door kapitaalkrachtige personen, die geen economische noodzaak hebben te verhuren, zodat deze huizen het grootste deel van het jaar leeg staan. Dat is ongunstig voor de economie op de eilanden.' De Tweede Kamer debatteert don derdag 17 april over de rol van Staatsbosbeheer en de manier waarop deze organisatie moet wor den aangestuurd door de minister. Over de uitkomst is Merkelbach 'positief gestemd'. Ze baseert die verwachtingen op de gesprekken met de Vaste Kamercommissie, die bestaat uit leden van alle grote par tijen: CDA, WD, PvdA en SP. 'Ons zijn geen toezeggingen gedaan. Maar gezien de vragen die ze ons stelden, kregen we het idee dat ze de Waddeneilanden gunstig zijn gezind.' Geen gokkast voor eetcafé Eetcafé Op de Steenenplaats in Den Burg krijgt geen toestem ming een kansspelautomaat te plaatsen. Dat hebben burgemeester en wet houders besloten na behandeling van bezwaren van eigenaar Richard Segers in de commissie Bezwaar schriften. Hij had in januari 2007 vergunning gevraagd één kansspel automaat te plaatsen en dat werd in november (nadat de gemeente aan- Staatsbosbeheer er na lange strijd nog 'redelijk' zijn uitgekomen. 'Dat komt vooral doordat mijn grond is getaxeerd door een Texelse make laar, Hans Eelman, die dat heel reëel heeft gedaan. Ik betaal €3.600,- per jaar. Geïndexeerd, dat weer wel natuurlijk. Ook verdomd veel, maar met AOW en een klein pensioen nog net te dragen. Bovendien heb ik het geluk dat ik een contract voor dertig jaar hebben kunnen afsluiten, zodat ik even vooruit kan. Maar als ik morgen tegen een boom rijd en mijn vrouw wil het huis verkopen, dan kan ze eraan. Want bij verkoop vervalt het contract en zal Staats bosbeheer de nieuwe eigenaar ongetwijfeld een veel hoger bedrag rekenen. Dat komt de waarde van het huis natuurlijk niet ten goede.' Van Heivoort nuanceert: 'Erfpacht is in veel gevallen aftrekbaar van de belasting en komt dus maar gedeeltelijk ten laste van burgers en bedrijven.' Broeren vindt dat Texelaars hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. 'Staatsbosbeheer bedrijft verdeel- en heerspolitiek. Ze profi teren ervan dat erfpachters eikaars problemen niet kennen doordat ze verschillende contracten hebben die op andere momenten aflopen Maar ik vind wel dat er veel te veel mensen zijn die alles maar accepte ren. In Amsterdam lopen inmiddels meer dan driehonderd rechtzaken over erfpacht tegen de overheid, helaas nog niet tegen Staatsbos beheer. Het zou zo mooi zijn als op Texel iemand naar de rechter stapt. Ik had het bijna voor elkaar, maar de persoon in kwestie trok zich terug. Bang dat het hem te veel ging kosten.' Maar ook zonder rechtzaak ziet Broeren kansen. 'We moeten de politiek in beweging zien te krijgen. Er is maar één manier om dat te bereiken: publiciteit Verder maak ik me sterk om een Texelse afdeling van onze vereniging op te richten. Dat kan als er minimaal vijftig kandi daatsleden zijn. We werken samen met de Vereniging Eigen Huis, die bijna 700.000 leden heeft. Samen sta je sterk. Onder hoge druk wordt alles vloeibaar, zeg ik altijd maar. Maar het zal niet snel gaan.' Witte zegt geen enkel bezwaar te hebben tegen een belangenorganisatie van erfpachters: 'De deur staat altijd open voor elke vereniging op Texel, ledereen is welkom om te komen praten.' (Het volledige antwoord van minis ter Verburg aan Kamerleden Schre- ijer-Pierik en Atsma staat op de website www.texelsecourant.nl. Dat geldt ook voor een open brief die de Nederlandse Vereniging van Erf pachters maandag naar de Tweede Kamer stuurde.) Joop Rommets De minister zelf lijkt niet van zins Staatsbosbeheer korter aan te stu ren. Op vragen van CDA-Kamer- leden Schreijer-Pierik en Atsma antwoordt ze (in een op 25 maart gedateerde brief) dat Staatsbos beheer een zelfstandig bestuurs orgaan is, 'verantwoordelijk voor eigen handelen'. Ze wijst er op dat de erfpachtprijzen worden bepaald door het canonpercentage en de 'vrije waarde van het economische verkeer van de grond', getaxeerd door 'een onafhankelijke, deskun dige taxateur'. Staatsbosbeheer is gebonden aan de wet Verzelfstan diging Staatsbosbeheer, waarin is vastgelegd dat de organisatie niet marktverstorend mag werken, aldus de minister. 'Het is uitein delijk aan de rechter een oordeel te geven over de redelijkheid en billijkheid van de verhoging van de canon.' Verburg verwijst daarbij naar een zaak waarin de rechtbank in Leeuwarden Staatsbosbeheer in het gelijk heeft gesteld. Elders in deze krant meer over dit onderwerp. vullende informatie had opgevraagd) door de burgemeester geweigerd. Op de Steenenplaats wordt door de Bezwarencornrnisse beschouwd als een laagdrempelige inrichting, terwijl gokkasten alleen in hoogdrempeli ge innchtingen worden toegestaan Volgens de Wet op de Kansspe len staat in een hoogdrempelige inrichting café- en restaurantbezoek op zichzelf en zijn er verder geen andere zelfstandige activiteiten. Vol gens de Bezwarencommissie ligt de situatie bij Op de Steenenplaats anders, omdat er een lunch wordt geserveerd en dat wordt gezien als een zelfstandige activiteit. tafereeltje in nachtelijk De Koog. Zwalkend loopt een jongeman door het uitgaansgebied. Het r —y I I I I is nog maar half één. Door zijn vrienden wordt hj naar een taxi /"V K* f /XA 1T\ K") T T/~\ I K") gedirigeerd. De jongens lachen hem uit wanneer hij bijna over X iT IV II /fAPT/ CTI *1 II Lw i/C/C/f C zijn eigen benen struikelt en zich tegen eer muur staande probeert te houden. Het is zaterdagnacht in De Koog. Welke a a a jongere kijkt er niet naar uit? Maar is uitgaan op Texel echt l^TOTlslsr\ I zo^'utTen^oet verslag^ ei9enl'ik^ L'"y gin^ op onder" ZIJ tl 0311 l i CLlISl! KKQ 13111 Een Texelse woning op ondergrond van Staatsbosbeheer.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2008 | | pagina 7