Texelaars over onderduikperiode
'Na de bevrijding ervoer
ik pas wat vrijheid was'
De Waal houdt recht
op twintig woningen
Bezwaar telt 24 punten
Koffiecafé niet eerder
open dan in augustus
TEXELSE j COURANT
Tussenpaus TVL zwaait af
Robbers: vertrouwen in
'overtuigende aanpak VVV'
'Omzetderving door bouwput Stenenplaats'
ivero i,:os;
WEBBEN WE NOU THUIS HET GflS
1 WEL UlT CEPRQWdI
|ZEG WEBO'j LRMP3E 6E2ien
rhNroo^lsoci 0ir-o<(-ioo8
VRIJDAG 25 APRIL 2008
Per trein naar een wildvreem
de omgeving, slapen in een
stroklamp, vluchten in een graan
veld en bij een bombardement
zelfs een sprong in de schutters-
put van een Amerikaanse soldaat.
Als onderduikers in De Peel maak
ten Gerard Witte en Wim Slaman
het nodige mee. Slaman: 'Pas
toen we op 29 september 1944
door de Engelsen waren bevrijd,
ervoer ik wat vrijheid was.'
De twee vertelden donderdag over
hun belevenissen tijdens de bijeen
komst 'Adopteer -een monument'
voor leerlingen van de basisscholen
uit Den Burg. Beiden zaten gedu
rende de oorlogsjaren ondergedo
ken in Brabantse Peel. Ze waren
zestien toen de oorlog begon. Witte:
'Ik moest voor de Arbeidseinsatz
naar Duitsland, maar dat voelde ik
niets voor.' Via een kennis hoorde
hij over een onderduikadres. Sla
man: 'Ik werkte op het distributie
kantoor en werd verplicht bij de
arbeidsdienst te gaan. Daar werd je
gehersenspoeld, zodat je pro-Duits
werd en daar had ik helemaal geen
zin in.' Ze vertelden hoe ze beiden
met de trein naar Weert vertrok
ken. Slaman had geen koffer, dus
maakte de plaatselijke timmerman
er eentje van hout. Van een kistje,
het hengsel leek veel op de klink
van een deur. Aan dergelijke kof
fers kon je de jongens herkennen
die naar in Duitsland aan het werk
moesten. Slaman: 'Onderweg kwa
men we in de trein de kapper uit
Oudeschild tegen. Hij vroeg waar
we heen gingen. Dat was natuurlijk
topgeheim, we zeiden naar West
friesland. Daar zijn we uitgestapt
en later weer ingestapt.' Via Weert
en een flinke voettocht kwamen de
twee, onafhankelijk van elkaar, bij
verschillende onderduikadressen in
de Peel terecht. Beiden werkten
op het boerenland. Ondanks dat
de gezinnen waar ze onderdoken
niet op al die extra mensen waren
ingesteld, leden ze geen honger.
'We zijn nooit tekort gekomen.' Sla
man moest wegens omstandighe
den na verloop van tijd wel op zoek
naar een ander onderduikadres. Dat
lukte aanvankelijk niet. 'Toen kwam
ik bij een stroklamp en heb die
uitgehold. Daarin heb ik geslapen.'
Met een flinke baard meldde hij zich
na enige dagen bij de plaatselijke
kapper, die hem via-via van een
nieuw adres voorzag. Op de vraag
van meester Jan Joustra of ze iets
merkten van de oorlog, zei Witte:
'Dat wel en we hadden minder vrij
heid. Er was wel eens een razzia,
maar we zaten zo afgelegen dat we
dat al ver van tevoren hoorde aan
komen. We hebben nooit hoeven
vluchten.' Hij vertelde wel hoe hij
bij een razzia eens twee maanden
in een soort onderkomen van turf in
de buitenlucht had geslapen. Toen
zijn onderduikadres in de frontlinie
was beland, vluchtte hij naar een
nonnenklooster. 'Het was daar mooi
en er werd veel gebeden, maar als
er ook maar een muis een wind
liet, werd er al alarm geslagen.'
Vertier was er op zondagmiddag.
'We dronken dan een glaasje bier.
Dat kostte twaalf cent.' Slaman
belandde eens in een bombarde
ment 'Dat was tijdens de bevnjding
in september 1944. De Duitsers
schoten gericht op de kerk. Daar zat
ik dicht bij. Ik zag toen een Ameri
kaanse soldaat in een schutters
putje en daar ben ik zo ingespron
gen. Toen ik opkeek, zag ik dat hij
zich rustig aan het scheren was. Hij
was aan de oorlog gewend, ik niet.'
Slaman vertelde hoe hij eens met
een vervalst persoonsbewijs door
de Duitse controles moest. 'Dat
was best wel angstig.' Witte hield
een paar souvenirs aan de oorlog
over. 'Een pamflet dat door de geal
lieerden werd uitgestrooid, waarin
de invasie van Normandië beschre
ven stond, een ring van aluminium
en een embleem van een Schotse
militair. 'Vijftig jaar na dato kreeg ik
familie van hem aan de telefoon en
twee jaar geleden heb ik zijn zoon
op bezoek gehad.' Beiden hebben
goede contacten aan hun onder-
duikerstijd overgehouden. Andere
Texelaars bleven door hun tijd in De
Peel zelfs aan een Brabantse vrouw
hangen. Witte: 'Ik heb er een leuke
tijd gehad en ik ben de mensen die
ons toen hielpen nog steeds dank
baar.'
Op 7 juni 1945, toen de Russenoor
log op Texel ten einde was. keerden
ze terug op het eiland.
Behouden vaart
De Waal behoudt de komende
zeven jaar het recht op twintig
nieuwe woningen. De gemeente
raad stemde dinsdag weliswaar
in met de Woonvisie Texel 2008-
2015, maar ging niet akkoord met
het daarin opgenomen voorstel
de bouw van tien extra huizen in
Oudeschild ten koste te laten te
gaan van De Waal.
Het college had het voorstel inge
diend omdat er in De Waal geen
concrete plannen voor woningbouw
zijn. Bovendien is bouwen er pro
blematisch. omdat het dorp mid
denin een zogeheten uitsluitings-
gebied ligt. Verwacht wordt dat er
in Oudeschild met het aanleggen
van nieuwe bedrijventerreinen wél
extra behoefte aan woningbouw
ontstaat.
Het besluit van de gemeenteraad
kwam als een opluchting voor de
dorpscommissie van De Waal. die
op het laatste moment aan de bel
had getrokken. 'Door nu al tien
woningen te verschuiven naar een
ander dorp, wordt De Waal met
plannen voor vernieuwing of uitbrei
ding van het dorp beperkt', meldde
voorzitter Edo Kooiman in een brief
die vlak voor de vergadering naar het
college en de raad werd gestuurd.
Dat er nu geen concrete plannen
liggen, wil volgens hem niet zeggen
dat deze er de komende zeven jaar
niet zouden kunnen komen.
Kooiman maakte excuses voor het
late tijdstip van het versturen het
bezwaarschrift, maar volgens hem
was de dorpscommissie officieel
ook niet op de hoogte gebracht van
de aanpassing van de Woonvisie.
Wethouder Marjan Merkelbach ant
woordde dat de woonvisie wél was
besproken met de dorpscommissie,
maar dat de overheveling van tien
huizen niet expliciet aan de orde
was geweest en dat ze altijd had
begrepen dat De Waal helemaal
geen nieuwe woningen wilde. Als
toehoorder (en verslaggever voor
De Kabelkrant) had Kooiman tijdens
de vergadering geen recht te rea
geren, maar na afloop vertelde hij
dat de wethouder ongelijk had. 'We
hebben tijdens de dorpenronde van
het college langs de dorpscommis
sies vorig jaar alleen in algemene
termen over woningbouw in De
Waal gesproken. De Woonvisie was
toen nog helemaal niet klaar.'
Maar te laat met zijn reactie of
niet, Kooiman kreeg wel zijn zin
van de gemeenteraad, nadat Frans
Visman (D66) en Joop Groeskamp
(Texels Belang) een lans voor De
Waal hadden gebroken. Uiteindelijk
werd besloten dat Oudeschild recht
op tien extra woningen krijgt (op
een totaal van vijfendertig), maar
dat deze niet worden geminderd op
De Waal.
Scholieren van basisscholen uit Den Burg luisteren ademloos naar de verhalen van Gerard Witte en Wim Slaman over hun onderduikperiode tijdens de Tweede Wereldoorlog.
IFoto Harry de Graal/Beeldbank Texel)
'We hopen dat dit snel achter de
rug is. Het heeft wel lang genoeg
geduurd.' Aldus reageerden Irene
Penha en Janien de Bruin woens
dag op de hoorzitting van de com
missie Bezwaarschriften. Klanten
van hun koffiecafé moeten nog
minstens twaalf weken geduld
hebben. De voorzieningenrechter
heeft de procedure geschorst tot
zes weken na de beslissing op
het bezwaarschrift. En ook dat
duurt nog zes weken.
De bezwaarschriftencommissie
heeft veel werk te verzetten, want
het bezwaar tegen het koffiecafé in
Den Hoorn telde niet minder dan 24
punten. Toch duurde de zitting niet
lang. het college stapte met groot
gemak over 23 bezwaarpunten
tegen het café. Daarbij baseerden
b en w zich op de uitspraak van de
voorzieningenrechter onlangs, die
zich met gevoelig toonde voor het
merendeel van de bezwaren. Wel
schorste hij de procedure, omdat
de aanvraag niet zou aansluiten bij
het bestemmingsplan. Dit met name
omdat de Hoornder Loodsennotitie
formeel nog niet vastgesteld. Maar
volgens b en w kan de gemeente
er wel beleid aan ontlenen, omdat
het Loodsenplan door de bewo
ners is opgesteld en dat gemeente,
provincie en rijk ook een rol heb
ben gespeeld bij de ontwikkeling.
De voortvarendheid van het college
was commissielid Frans Visman wat
te kort door de bocht. Hij informeer
de of de afstand van het koffiecafé
tot de buren voldoet aan de wet
telijke norm en of er geluidsoverlast
kan worden verwacht 'Er zal geen
sprake zijn van relevante overlast
voor de buren', zei de woordvoerder
van het college. Penha: 'We hebben
het pand dubbel geïsoleerd en er
zelfs een soort bunker van gemaakt.
We hebben alles gedaan om met
ze in gesprek te gaan, maar nog
wilden ze ons met aanhoren.' Dat
de indieners van het bezwaarschnft
om gezondheidsredenen verstek
moesten laten gaan. was voor com
missievoorzitter Hans Roeper geen
reden de zitting uit te stellen. Hun
vertegenwoordiger had wel kunnen
komen, redeneerde hij
VVD bang voor
'financiële klap'
De WD stemde dinsdagavond als
enige partij in de gemeenteraad niet
in met de Woonvisie. Woordvoerder
Frank Kingma zei eerst te willen
weten wat de financiële gevolgen
zijn van de conclusie dat er de
komende jaren geen 1150 wonin
gen nodig zijn (zoals aanvankelijk
berekend), maar 'slechts' 470 Hij
stelde vast dat de (bouw)grond van
de gemeente daardoor veel min
der waard wordt en sprak van een
'financiële klap voor de gemeen
schap van Texel'. Hij trok daarbij
de vergelijking met de kredietcrisis
in de wereld. Kingma wilde op zijn
minst een grove schatting van de
waardevermindering, maar wethou
der Nico Kikkert kon hem die niet
geven.
Opvarenden van de bruine vloot
kunnen binnenkort weer met de
bus naar de disco. Althans, als
aan burgemeester Joke Geldrop
ligt. Marijke Eelman (CDA) stelde
dinsdagavond in de gemeenteraad
vast dat de haven van Oudeschild
vol schepen van de bruine vloot
lag, maar dat de bussen die in het
verleden naar het uitgaansleven in
Den Burg en De Koog reden nu
schitterden door afwezigheid. Ze
zei te begrijpen dat het aan onder
nemers is daar op in te spelen,
maar dat het ook in het belang van
het eiland is dat een en ander goed
wordt geregeld. 'Kan de gemeente
iets initiëren?', vroeg Eelman De
burgemeester beloofde de kwestie
aan de orde te stellen in het regu
lier overleg over de horeca, waarin
wordt meegepraat door onder meer
horeca- en taxibedrijven.
College: rotonde
bij Keesomlaan
'We streven naar een rotonde.' Dat
antwoordde .wethouder Peter Bak
ker dinsdagavond in de gemeen
teraad op de vraag van wethou
der Gerbrand Poster (WD) wat de
gemeente denkt te doen aan de
verkeers(on)veiligheid op de krui
sing Pontweg-Westerweg-Keesom-
laan. Probleem is dat de provincie
eigendom is van dit stuk Pontweg
en dat onderhandelingen over een
overname eerder zijn stukgelopen.
Volgens Bakker is het college echter
nog steeds bezig dit te regelen.
Directeur van L&R
vice-voorzitter NNP
René de Lange, directeur van
mediabureau Langeveld
de Rooy, is benoemd tot vice-
voorzitter van de Nederlandse
Nieuwsblad Pers (NNP). Een klei
ne tachtig uitgevers die samen
zo'n 180 lokale kranten uitgeven
(goed voor een weekoplage van
3 tot 3,5 miljoen) zijn lid van deze
organisatie.
De Lange, die een jaar geleden in
het bestuur kwam. krijgt als vice-
voorzitter direct een prominente
rol, omdat voorzitter Mas Boom
vorige week opstapte. Aanleiding
is de samenwerking die Koninklijke
Boom uitgevers enige tijd geleden
is aangegaan met een landelijke
partij op het gebied van de lande
lijke adverteerdersmarkt. Een aan
tal leden plaatst vraagtekens bij
deze samenwerking in combinatie
met het NNP-voorzitterschap van
Boom. Als bestuurder wil De Lange
de belangenorganisatie meer dyna
miek geven, bijvoorbeeld het stimu
leren en begeleiden van nieuwe ont
wikkelingen op mediagebied. 'De
bijeenkomst van uitgevers die we
laatst op Texel hebben gehouden,
is daarvan een goed voorbeeld.
Voor dit soort initiatieven hebben
we een krachtig dagelijks bestuur
nodig. Een goede voorzitter is daar
voor onmisbaar, dat staat dan ook
prominent op de agenda van de
eerstkomende vergadering.'
Na een jaar voorzitterschap heeft
Bart Robbers donderdag afscheid
genomen van de Texelse Vereni
ging van Logiesverstrekkers (TVL).
De overkantse Texelaar ('ik ben
een over-Texelaar') oogstte alom
waardering voor de wijze waarop
hij als 'tussenpaus' de banden
met de WV wist te herstellen.
Krim-directeur Iwan Groothuis
neemt het voorzitterschap voor
lopig waar, maar leden en bestuur
geven er de voorkeur om op ter
mijn weer een onafhankelijk voor
zitter te benoemen.
In zijn afscheidswoord roemde
Robbers de sterke maatschappe
lijk positie van TVL en de nieuwe
wind die er door de WV waait.
'Een nieuwe directeur, nieuw elan,
een nieuwe marketing manager en
een organisatie die wil samenwer
ken. TVL heeft vertrouwen in deze
overtuigende aanpak.' Robbers was
ook positief over de contacten met
de gemeente, al leidden die niet
altijd tot de gewenste bestuurlijke
besluiten. Als voorbeeld noemde
hij de openingstijden van de cafés.
De logiesverstrekkers hadden liever
gezien dat die volledig tot 3.00 uur
waren teruggedraaid en volgend jaar
naar 2.00 uur. 'Het leek even die kant
op te gaan, maar de meerderheid is
gezwicht voor een kleine minder
heid. Jammer, want als je ergens het
uitgaansritme kunt beïnvloeden, dan
is dat wel op Texel. Het uitgaanspu
bliek is immers altijd aangewezen op
het eiland.'
Robbers vertrekt na anderhalf jaar
ook uit het bestuur van de WV.
Gerard van Veen zal de logiesver
strekkers vanaf heden in het bestuur
vertegenwoordigen. Pogingen om
een nieuwe voorzitter van TVL te
vinden zijn tot dusver op niets uit
gelopen. Wat ook speelt is dat de
vereniging in het afgelopen boekjaar
door verschillende oorzaken financi
eel heeft moeten interen, waardoor
een betaalde voorzitter er even niet
in zit. Omdat de wens voor een onaf
hankelijke voorzitter groot is, denkt
het bestuur na om op andere wijze
middelen te generen om straks weer
iemand van buitenaf tot voorman te
benoemen.
De horecabedrijven met een terras ter dinsdagavond in de rondvraag nog loopt. 'Er zijn zienswijzen inge-
op de Stenenplaats lijden omzet- van de gemeenteraadsvergadering, diend en er moet nog een vnjstel-
derving door de bouwput die er na Volgens het WD-raadslid wordt lingsprocedure worden gevoerd.'
de sloop van het pand op de hoek het hoog tijd dat er gebouwd gaat Ondernemer Sandor Mantje wil op
met de Kogerstraat nog steeds worden. Wethouder Nico Kikkert deze plek een winkel en apparte-
ligt. Dat beweerde Gerbrand Pos- antwoordde dat de bouwprocedure ment bouwen.
