Van Sieme Luitse en Bill Visser tot Niek Witte
Terugin defiftie
100 jaar Badhotel toont
ontwikkeling De Koog
,^jr
e
TEXELSE g couRANT
Wmm-i
TEXELSE^ COURANT
BEZORGERS
Geknipt
ij
VRIJDAG 25 APRIL 2008
Een piepklein dorpje onder aan
de duinen, met een kerk, school,
dranklokaal en 'armelijk verval
len huisjes', zoals een passant
schreef in 1899. Een plaatsje waar
de tijd leek stil te staan. Alleen
foto's en ansichtkaarten herinne
ren aan het toenmalige De Koog.
Ze staan in het boek 100 jaar
Badhotel, waarin de geschiede
nis van de badplaats in woord en
beeld is vastgelegd.
Het zou eigenlijk een klein boek
je worden, uitgevoerd in zwartwit,
maar toen samensteller Simon
Dros, geholpen door verzamelaars
Hans Bakker en Ineke Vonk, aan het
spitten ging, kwam er zóveel mate
riaal voor de dag, dat dit plan al
snel moest worden herzien. 100 jaar
Badhotel werd uiteindelijk een boek
van dik 120 pagina's, van groot
formaat, geheel in kleur en met een
harde omslag. Een monumentaal
boek voor De Koog, waarin anno
2008 nog maar weinig herinnert
aan die lang vervlogen tijd waaraan
Sieme Luitse (links) met meester Mak.
(jrocn ZwartsJexels in het harL,
Naam
Peter van Heerwaarden
John van Heerwaarden
M.H. van Heerwaarden
Annemiek Hin
Simon Kramer
Daniël Eelman
Rinus van Es
John van Heerwaarden
Ada Huisman
A. van Tongelen
Fam. Betsema
Sjoerd Bakker
T. Siersma
Sacha van der Velden
Jan Krotje
C. Broekman
Jorieke Meijer
Remco Boon
D.M. Boon-Dijker
Marise Barhorst
Jos Bergman
(tijdelijk)
Route e
Den Burg A. 31 25 73
Den Burg Al. 31 55 79
Den Burg B. 32 26 29
Den Burg C. 31 51 66
Den Burg D. 0222 - 88 84 38
Den Burg E. 31 29 24
Den Burg F. 31 40 30
De Zes (m.u.v. Gollards), Burgerhoutstr., Houtweg,
Witte Kruislaan, Kogerweg/Kogerstraat 1-57/2-74
Jan Reystraat 31 55 79
Waalderstr. v.a. 88, De Mars (oude deel), Spinbaan 31 44 78
De Mars v.a. Buytengors, Sluyscoog,
Verlaet, Korfbaeck, Duykerdam, Middelton 31 04 43
Oudeschild 31 21 84
Den Hoorn 31 93 66
De Koog, Bosrandweg 197 t/m 415,
Pontweg 234 en 236 31 73 06
Pijpersdijk, Maaikeduinweg, Ruigendijk, Mienter- 32 75 54
glop, Nieuwlanderweg, Ruigendijk 33 en 35
De Cocksdorp 06-12 07 80 99
Oosterend 31 89 30
De Waal 31 36 95
Keesomlaan vanaf 45, Pontweg 72 - 95,
Leemkuil, Zuid-Haffel, Waterweg 06-15 55 06 76
Midden-Eierland, Hoofdweg, Slufterweg,
Oorsprongweg, Stengweg, Limietweg 31 63 62
Eierland, Postweg, Oorsprongweg,
Hollandseweg, Muyweg 31 64 78
Vuurtorenweg/Krimweg/Roggeslootweg 31 64 72
Het Noorden 31 83 07
Oost 31 85 63
Spangerweg, Marsweg, Kadijksweg, Hallerweg,
Ongeren, Meiertebos, (Waalen)burgerdijk,
Veenselangweg. Oostkaap, Zevenhuizen 31 22 90
Hogeberg, Reijer Keijserstraat, Hallerweg
44/51/55, Schilderw. 160-222, Wezenland,
Zuidhaffel 49 31 34 59
't Horntje, Pontweg 1-68 31 93 39
Rozendijk, Smitsweg, Kogerweg 31 57 37
Gasthuisstraat vanaf 57, Gerritslanderdijkje,
Grensweg. Pontweg 98-110 31 22 29
Californiëweg, Pontweg 118-224,
Bosrandweg v.a, 516, Pelikaanweg 31 51 62
De Kaai, Genteweg 1-6 even 31 89 60
Hoornderweg, Hemmerweg, Emmalaan v.a. 66,
De Grie, Westerweg, Akenbuurt, J. Ayeweg,
Hemmerkooi, Driehuizen 31 93 66
Slufterweg/Zanddijk 31 16 53
Den Burg A: Gollards, Beatnxlaan 1-29 oneven/'2-58 even, Binnenburg, Burgwal, P. v. Cuyckstraat. Ele-
mert. Gasthuisstraat 1-33, 34-42 even. Gravenstraat. Groeneplaats, Hogerstraat Ada van Hollandstraat.
Hollewal. Kantoorstraat. Keesomlaan 9-43; Molenstraat, Molendwarsstraat, Parkstraat, Achterom v.a. 21.
Schilderend 6-10 even Stenenplaats. Vismarkt. Vogelenzang, Warmoesstraat. Weststraat. Weverstraat,
Pater Witteptein. Zwaanstraat.
Den Burg Al: Beatnxlaan 31 t/m 143 oneven, Noordwester, Schoorwat. VaargeuL Golfslag, Vloedlijn,
Zeebries, Dumreep.
Den Burg B: Bernhardlaan 50-166 even en 63-121 oneven. Binsbergenstraat, Brouwerstraat, Drijverstraat,
Marelstraat, Starkenburgh, Thijsselaan, Waalderstraat 45-86. Wilhelminalaan 37 oneven 50-120 even
Wils terstraat.
Den Burg C: Beatnxlaan 145-. .oneven en 60- .even. W. van Beierenstraat. Boogerd. Jan Dirkszoord,
Gasthuisstraat 33-43 oneven en 44-76 even. Jonkerstraat, Kogerstraat 59-... oneven en 76- even.
Lijnbaan.
Den Burg D: Wilhelminalaan 1-35 oneven 2-48 even, Julianastraat. Burdetstraat, Mr. Kraaistr., Bern
hardlaan 1-61 oneven en 2-48 even, Tjakkerstr., Lieuwstr., Hof van Geus, Vuurvlinder Distelvlinder,
Luzernevlinder
Den Burg E: Bernhardlaan 123 oneven en v.a. 168, Maricoweg, Schoonoordsingel, Waalderstraat 2-48
even en 1-43 oneven. Wagenmakerstraat.
Den Burg F: Emmalaan 1-44, Haffetderweg, Keesomlaan 1-7 oneven; Schilderend 1-143 oneven en 20-146
even. Slingerweg 21-27.
E.J. Eelman
John Leyen
Lisa Winter
Eveline Veeger
Geen krant gekregen? Bel uw bezorger
de plaatjes zo fraai herinneren. Een
gehucht met wat boerderijtjes en
huisjes, eromheen piepkleine den
nenboompjes en waar weinig is te
doen. 'Er heerst hier een geheime
stilte', schreef Frederick van Eeden
in de eerste uitgave van Botanische
wandelingen in 1899. Maar badgas
ten wisten het dorp toen te vinden,
blijkens het Badpaviljoen dat op de
duinen was gebouwd. 'Dat naar we
hopen nog eens zal vervangen wor
den door een flink badhotel', stond
in het eerste gidsje 'ter bevorde
ring van het vreemdelingenverkeer'.
'Texel te ver van de centrums? Uit
Amsterdam bereikt men Texel bin
nen den tijd van 3 uur. In den zomer
is, zoals we reeds opmerken, een
zeetochtje een pretje.' Maar een
maal aangekomen, was men zomaar
nog niet in De Koog. Een pleidooi in
dichtvorm voor een grindweg naar
't dorp De Koog was afkomstig van
het schoolmeisje Antje Gorter, de
dochter van Pagga. Ze fantaseerde
over een haven, tramway, schouw
burg en wat al niet meer. 'Dan bouwt
men huizen als weleer. En zet er
dra een Badhuis neer. Veel breden
straten legt men dan, 't Geeft werk
al voor de arbeidsman. Dat geloof
ik zeker en gewis. Als er eerst de
grindweg er maar is.' De weg kwam
er en ook het Badhotel.
Werklieden
Het boek schetst in woord en beeld
hoe De Koog wordt meegevoerd in
de vaart der volkeren. 'Wij twijfelen
er niet aan, of binnen afzienbare tijd
zal De Koog behooren tot de meest
geliefde badplaatsen van ons land,
omdat hier alle factoren aanwezig
zijn, die een plaats voor de vreemde
lingen aantrekkelijk kunnen maken',
schreef de Kamer van Koophan
del. En zo geschiedde. In het boek
zien we werklieden poseren tijdens
de bouw van het Badhotel van de
vooruitziende Jan Flens, die met de
opbrengst van zijn boerderijen een
hotel liet bouwen. Foto's tonen het
hotel van meerdere kanten. De bad
gasten wisten het goed te vinden,
en als in 1911 de familie Hillenius
hotel Dependance bouwt, kan Jan
Flens direct een deel van de bed
den inhuren omdat het inmiddels tot
Prinses Juliana omgedoopte Bad
hotel al is volgeboekt. Flens is in
1911 ook betrokken bij de plannen
voor een tramlijn.
Vogel
Het boek gaat niet alleen over het
Badhotel, ook andere ontwikkelin
gen in De Koog worden geschetst.
Bijvoorbeeld de bouw van Op Duin,
met onder meer een foto waarin het
hotel moederziel alleen in z'n omge
ving staat. Een 'mooi en modern
pension'.Ook hier fraaie interieur- en
andere foto's. Voortvarend was ook
Sijbrand van der Vis, die in 1943 het
't Vogelhuis liet bouwen. Met op alle
kamers koud en stromend water en
elektrisch licht, volgens het boek
voor die tijd een ongekende luxe.
En kamers zonder nummer, maar
met de naam van een vogel. Onder
het kopje 'Adverteren doet begeren'
schetst het boek hoe de promo
tie van Texel grotere vormen krijgt.
Met afbeeldingen van gidsjes als
Texel Vogeleiland en Mooi Texel. De
pensiongids van 1936 nodigt uit om
te logeren in accommodaties met
namen als 't Witte Huis, Zeerust,
Lyda, Janme, Hollandia, Duna en
zelfs Casa Rusticana van C. Zut-
phen.
Bill Visser
Ook is er aandacht voor mar
kante Kogers. Zoals Willem Arie
Visser, die zijn voornaam 'Bill' dankt
aan zijn Engelse opvoeding. Een
getalenteerd sportman, die ook tal
van bestuursfuncties zou bekleden.
Met echtgenote Jo bouwde hij 't
Witte Huis uit tot een horecabedrijf
van internationaal niveau, waar de
keuken een kweekvijver werd voor
Texels keukentalent. Heel anders
is het verhaal van de goedlachse
zonderling Sieme Luitse, opgete
kend door Reijer Daalder, die hem
persoonlijk heeft gekend. Daalder
schetst hoe deze Koger die geen
vlieg kwaad deed een soort zwer
versbestaan leidde. Als hij weer
eens op pad was geweest, dan
kwam hij met de meest ongelofelijk
verhalen terug. 'Jaaaa, ik was nog
an De Cocksdorp en déér vroege
ze me om de koffie'. Dat betekende
dus dat hij bij nacht en ontij nog het
hele stuk langs het strand had gelo
pen. En dat met allerlei houtjes en
latjes, die hij aan het strand vond.
Foto's tonen deze markante Koger.
De oorlogsjaren komen aan bod.
waarin het Badhotel moest worden
gesloopt omdat het witte hotel een
navigatiepunt was voor geallieerde
vliegers. De financiële perikelen bij
de herbouw worden beschreven en
hoe het toerisme zich na de oorlog
verder ontwikkelde. Ruime aandacht
voor Niek Witte van Bloemwijk, die
in 1970 voor het 35e seizoen met de
Jan Plezier reed. Een interview dat
bij die gelegenheid in deze krant ver
scheen, wordt letterlijk gepubliceerd.
Onder meer hoe hij in de slufterval
lei zijn vaste nummer opvoert, de
kopstand op een plank boven een
moddersloot. Zelfs voor een rijks
daalder weet niemand het hem na te
doen. Wie over het Badhotel schrijft,
kan natuurlijk niet om de legendari
sche exploitant Joop Kikkert heen.
'Joop was iemand die door zijn goed
gastheerschap in staat was het goe
de leven dichterbij te brengen; zó
paradijselijk moet de goed God de
aarde bedoeld hebben', zei domi
nee Oskamp bij zijn veel te vroege
overlijden. Een pagina vol rouwad
vertenties getuigt van het respect
voor deze prominente Texelaar. Oud
medewerker Aris van Zeijlen, die als
14-jarige bij Opduin begon, vertelt
hoe het hotel eens twee Oosten
rijkse obers in dienst had. Van Zeylen
werd bij de tafel geroepen: 'De gast
hoort dat de jongen een Duits accent
heeft en zegt met stemverheffing dat
Pieter Flens, Jan zit in het
Pauze tijdens de bouw van het Badhotel. Links staan Sijb e,
paviljoen rechts op de foto.
hij niet door een Duitser bediend
wenst te worden. Omdat tweederde
van ons gastenbestand uit Duitsers
bestond, werden heel wat hoofden
omgedraaid naar de brullende gast.'
Het eind van het liedje was dat de
gast vertrok. 'Toen ik weer terug was
in de eetzaal, begonnen alle gasten
te applaudisseren en toen barstte ik
in snikken uit...'
Al met al een fraai en gevaneerd
boek, vol met foto's, illustraties, ver
halen en anekdotes, die het voor
velen tot een feest van herkenning
maken. Ook een boek dat hier een
daar aan de oppervlakte blijft en
soms de diepte induikt. Dat ook
wel eens wat op de hak op de tak
springt en aan waarin niet altijd de
afloop van de vermelde feiten wordt
genoemd. Maar voor wie wat heeft
aan te merken op het boek, heeft
Dros een advies: 'Neem een pot
loodje en verbeter het.'
Gerard Timmerman
ctcxel, j)e AC09
LANGE
TERMIJN
/^genda
Woensdag 30 april:
Om 9.00 uur begint een excursie
door Waalenburg, gericht op weide
vogels, brakwaterplanten en orchi
deeën. Reserveren bij Ecomare, tel.
317741.
Om 9.00 uur begint een excursie
door het gesloten kweldergebied
De Schorren. Laarzen zijn noodza
kelijk. Reserveren bij Ecomare, tel.
317741.
Om 9.30 uur begint een familiepro-
gramma op en over het wad. Reser
veren bij Ecomare, tel. 317741
In Den Burg zijn de winkels van
10.00 tot 14.00 uur geopend.
Om 10.00 uur begint op het strand
het familieprogramma 'Strandstrui-
nen en sleepnetvissen'. Reserveren
bij Ecomare, tel. 317741
Op golfbaan De Texelse nabij De
Cocksdorp begint om 11.00 uur een
kennismakingsles. Opgave via tel.
316539.
Om 11.00 uur begint in de Slufter
een excursie onder leiding van een
boswachter. Reserveren bij Ecoma
re, tel. 317741.
In de Buureton aan de Beatnxlaan
in Den Burg wordt vanaf 13.15 uur
bridge gespeeld; dit gebeurt onder
leiding van J. Hoogerheide, tel.
313557.
Om 14.00 uur begint bij Ecomare
het familieprogramma 'Zeehond',
met o.a. een kijkje achter de scher
men van de opvang. Reserveren bij
Ecomare, tel. 317741.
Om 14.00 uur begint in De Slufter een
programma voor gezinnen. Reserve
ren bij Ecomare, tel. 317741
In Oosterend wordt de Koningin-
neloop gehouden. Met diverse
afstanden en leeftijdscategorieën.
De eerste groep start om 18.00 uur.
Inschrijven vanaf 17.00 uur in De
Bijenkorf.
Cinema Texel is in principe gesloten,
maar bij slecht weer draaien Winx
Club (13.45), Zomerhitte (16.00),
Alvin the Chipmunks (14.00) en
Horton nl (16.15).
Donderdag 1 mei:
De geplande proeverij in het cen
trum van Den Burg gaat niet door.
Op de parkeerplaats van Calluna
aan de Schumakersweg in De Koog
wordt van 9.00 tot 13.00 uur kof-
ferbakmarkt gehouden. Een stand
plaats kost €7,-. Voor meer informa
tie: tel. 317652.
Om 10.00 uur begint een familiepro
gramma op en over het wad. Reser
veren bij Ecomare, tel. 317741.
Om 10.00 uur begint een excursie
over het wad, de bodem van de
zee. Reserveren bij Ecomare, tel.
317741.
Om 10.00 uur begint een duinexpe
ditie. Reserveren bij Ecomare, tel.
317741.
Vanaf 10.00 uur kan bij dorpshuis
De Hof in De Koog worden gestart
voor de Vogelwandeltocht van wan
delsportvereniging Het Gouden Bol-
tje. Deelnemers kunnen kiezen uit
afstanden van 5 tot 30 km, deelna
me kost €3,60 mét en €2,30 zónder
medaille.
Om 11.00 uur begint de excursie
'Kiekendieven en duinvalleien' (o.l.v.
de boswachter) door De Muy. Reser
veren bij Ecomare, tel. 317741.
Om 11.00 uur begint een excursie
langs de lepelaarskolonie van de
Geul (o.l.v. de boswachter). Reser
veren bij Ecomare, tel. 317741.
Om 11.00 uur begint een kinderex
cursie door een meeuwenkolonie
(o.l.v. de boswachter). Reserveren
bij Ecomare, tel. 317741.
In Den Burg zijn tussen 11.00 en
16.00 uur de winkels geopend.
Om 12.00 en 14.00 uur begint in
Ecomare een theatervoorstelling
over het leven van de lepelaar. Voor
iedereen vanaf 6 jaar.
Om 14.00 uur begint in De Slufter een
programma voor gezinnen. Reserve
ren bij Ecomare, tel. 317741.
Bij schapenboerderij De Noord-
kroon (Nieuwlanderweg 10) begint
om 14.15 uur een theatervoorstel
ling met één boerin en 50 schapen.
Kaartverkoop in de kraam op de
maandagmarkt in Den Burg en voor
aanvang aan de deur. Entree €5,-.
Om 20.00 uur begint een excursie
door De Slufter (o.l.v. de boswach
ter). Reserveren bij Ecomare. tel.
317741.
Vrijdag 2 mei:
Om 10.00 uur begint op het strand
het familieprogramma 'Strandstrui-
nen en sleepnetvissen'. Reserveren
bij Ecomare, tel. 317741.
Om 10.00 uur begint een familiepro
gramma op en over het wad. Reser
veren bij Ecomare, tel. 317741.
Om 11.00 uur begint in de Slufter
een excursie (o.l.v. de boswach
ter). Reserveren bij Ecomare, tel.
317741.
Om 11.00 uur begint een excursie
langs de lepelaarskolonie van de
Geul (o.l.v. de boswachter). Reser
veren bij Ecomare, tel. 317741.
Om 11.00 uur begint een kinderex
cursie door een meeuwenkolonie
(o.l.v. de boswachter). Reserveren
bij Ecomare, tel. 317741.
Om 11.00 uur begint een excur
sie door De Nederlanden (o.l.v. de
boswachter). Na afloop staat er een
Texelse natuurlunch klaar. Reserve
ren bij Ecomare, tel. 317741.
Op kaasboerderij Wezenspyk
(Hoornderweg, halverwege Den
Hoorn en Den Burg) begint om 14.00
uur een rondleiding langs de kalfjes,
het koeienpanorama, de melkrobot
en de kaasmakerij.
Om 14.00 uur begint in De Slufter een
programma voor gezinnen. Reserve
ren bij Ecomare, tel. 317741
Zaterdag 3 mei
Om 9.00 uur begint een excursie
door Waalenburg gericht op weide
vogels, brakwaterplanten en orchi
deeën. Reserveren bij Ecomare, tel.
317741.
Kosten: €4,- voor leden van Natuur
monumenten, €7,- voor niet-leden.
Kinderen t/m 12 jaar €2.-.
Van 10-16 uur wordt op het Turf-
veld (Westerslag) een natuurmarkt
gehouden met kramen, informatie
en heel veel (kinder)activiteiten.
Om 10.00 uur begint op het strand
het familieprogramma Strandstrui-
nen en sleepnetvissen. Reserveren
bij Ecomare, tel. 317741. Deelname
€5,50 pp. Min. leeftijd 5 jaar
Om 11.00 uur begint in de Slufter
een excursie door het zout van de
zee, o.l.v. de boswachter. Reserve
ren bij Ecomare, tel. 317741.
Kosten: €7,- pp, tot 12 jaar €4,-.
0p een eiland is een trailerpark verschenen. Met e
De 'campingwinkel' heeft
een rits. En binnen liggen
op de leestafel tussen
Linda en Hollands Diep
bladen als Bright, Blend
en Goodies. Als bij de koffiema
chine dan ook nog blijkt dat je net
zo makkelijk een kopje macchiato
zet als een espresso, is wel duide
lijk dat Camp Silver niet zozeer
een camping is, als wel een 'bui-
tenhotel'. Vanaf de felgekleurde
stoeltjes aan de leestafel heb je
tussen de bomen door zicht op
een schelpenveld waarop in slag
orde acht Airstreams staan: ge
stroomlijnde caravans, gemaakt
van gebogen aluminium platen.
„Vier jaar geleden verlangden
«ij naar lucht en ruimte," zegt
Gitta de Leeuw (35), samen met
Albert Wiglema (39) eigenaar van
Camp Silver. „Het leven in de stad
vonden we te versnipperd. We
zochten een eenheid van wonen,
leven en «-erken. Albert komt van
Vlieland en wilde graag terug
naar een eiland. Ik ben een echt
stadsmeisje, maar ik vond het wel
een spannend experiment."
En nu gaat Camp Silver, net bui
ten het Texelse dorp Oosterend,
z'n tweede seizoen in. Het kampje
ligt te glimmen in de zon.
Niet alleen Tfexel, ook de Ameri
kaanse designklassiekers bieden
lucht en ruimte. Ze zijn dik zes
meter lang (en twee meter hoog)
en ingericht als een complete,
luxe hotelsuite. „De fabriek kon
niet aan onze wensen voldoen,
dus zijn we zelf aan de slag ge
gaan. Samer
Deam, e
andere interi
heeft gemaak
Het result
voorin, maar
zicht op de 1
.andere carav;
tiglampjes, n
jes, geen ret
een moderne
Aan een pa*
waarop nog
ders zitten. 1
toepasselijke
gelukkig ligt
van JanWolki
tje erbij en da
de merkwaan
luxe in een
en Hollands
Het Algemeen Dagblad besteed
de zaterdag aandacht aan de Air-
streamcaravans bij Camp Silver van
Albert Wiglema en Gitta de Leeuw
in Oosterend. De krant beschrijft
hoe de zes meter lange en twee
meter hoge caravans, die formeel
onder het kamperen bij de boer
vallen, zijn ingericht als luxe hotels
uite en dat het er goed toeven
is. Het biologisch verantwoorde
ontbijt maakte bij de verslaggever
een eind aan het kampeergevoel.
'Lange leve het hotelbuffet.'
Help de slachtoffers
van de overstromingen
in Azië.
Het Nederlandse Rode Kruis
Geef nu!
Giro 661 Den Haag
Gezicht op De Koog, vanaf het duin genomen. Bobby, de hond van de familie Flens, ligt in het zonnetje.
