Enorme toeloop voor eenakter over dementie
Beeld- en breinkaart helpt bij het leren
Vernieuwde Pelikaan rekent
af met oude voorkomen
TEXELSE g couRANT
Moederliefde in Ecomare
'We hebben echt keihard moeten werken'
'Straks van buiten wat we van binnen al zijn'
Over beeld- en taaidenkers
en gebruik hersenhelften
VRIJDAG 27 JUNI 2008
met dementie te maken hebben en
geregeld het Alzheimer Café bezoe
ken. Opvallend was eveneens het
aantal medewerkers van het Ver
pleeghuis en De Gollards. Onder de
bezoekers ook Aris Bremer, die het
stuk in 1994 schreef in het kader
van het project Dementie Texel. Hoe
vaak hij het zag worden opgevoerd,
had hij niet geteld. 'Maar dit is de
mooiste', complimenteerde hij de
acteurs, lid van de Waalder toneel
vereniging 't Amateurtje.
Het Gebroken Licht van Troost
speelt op Texel en gaat over Maar
ten de Bok, die aan de ziekte van
Alzheimer lijdt. Een sluipend pro
ces, waarin zijn geheugen beetje
bij beetje minder wordt, totdat hij
eigenlijk niet meer thuis kan wonen.
Dat vindt althans zijn schoondoch
ter, die dagelijks over de vloer komt
en de bejaarde heer steeds verder
achteruit ziet gaan. De echtgenote,
Alie de Bok, wil haar man het liefst
zo lang mogelijk bij zich houden en
durft zich daarom niet aan haar ver
sleten heup te laten opereren. De
Bok, ondertussen, vult zijn dagen
door de administratie van vijftien
jaar geleden nogmaals te doen.
Ook kijkt hij veel uit het raam.
Genietend van het uitzicht meent
hij nog steeds het Licht van Troost
te zien, hoewel hij al jaren geleden
naar de andere kant van het eiland
is verhuisd. Dochter Lara, die nog
maar sporadisch thuiskomt, weigert
de situatie te erkennen en verwijt
Tot vreugde van zijn dochter (Yolanda Legierse) heeft de demente Maarten de Bok (Jan Eelman) ii
gerepareerd. Moeder De Bok (Jacomien Witte) en haar schoondochter (Mary van Exel) kijken toe.
Gezien het mooie weer en de
aard van het toneelstuk had
het organiserende Alzheimer
Café op niet meer dan honderd
bezoekers gerekend, maar toen
dorpshuis De Wielewaal dins
dagavond open ging, bleven de
belangstellenden maar toestro
men. Uiteindelijk moest de tus
senwand worden weggehaald,
zodat ook vanuit de belendende
zaal naar Het Gebroken Licht
van Troost kon worden gekeken.
De voorstelling werd door een
bont gezelschap bezocht. Naast
de 'gewone' toneelliefhebbers ook
mensen die in het dagelijks leven
haar moeder en schoonzus dat ze
te somber zijn. Dat leidt tot een
ruzieachtig sfeer, die nog verder
verslechtert wanneer allerlei oud
zeer op tafel komt. Wanneer ze haar
vader te hulp schiet wanneer hij
moet plassen en bijna wordt aan
gerand, verandert Lara rigoureus
van gedachte.
De spelers van 't Amateurtje gaven
een mooie voorstelling, waarbij ze
veel inbeeldingsvermogen aan de
dag legden, daarbij wellicht gehol
pen doordat ze in het dagelijks
leven in de (ouderen)zorg werk
zaam zijn. Jan Eelman was een
zeer geloofwaardige patiënt, zowel
in zijn onrustige verwardheid als
in de spaarzame momenten dat
hij besefte dat hij ziek was. Mis
schien nog wel overtuigender en
aangrijpender waren de discussies
tussen moeder De Bok (Jacomien
Witte), dochter (Yolanda Liegerse)
en schoondochter (Mary van Exel),
die allemaal het beste met de oude
heer voor hebben, maar niet alle
maal even goed raad weten met hun
eigen houding en die van de ande
ren. Dat de halve zaal aan het eind
met tranen in de ogen zat, was wat
dat betreft zowel een compliment
aan de schrijver als aan de acteurs.
De regie werd gevoerd door Karin
Gaasbeek en Gooitzen Kedde, Tilly
Leenders stond de spelers bij van
uit het souffleurshokje.
Joop Rommets
In Ecomare is zaterdag de eerste
zeehond geboren. Er worden dit
jaar zes jongen verwacht.
Toen de dierverzorgers een kijk
je namen bij het bassin, wachtte
hen een verrassing: van de zes
drachtige zeehonden had er eentje
geworpen. Het is een flink jong van
naar schatting 12 kilo. De drachtige
zeehonden zwemmen in het kraam-
bassin. Dit grenst aan een kunst
matig strandje. Zeehonden werpen
en zogen hun jong op het droge De
webcam op www.ecomare.nl staat
gericht op het strandje. Daar kan
het zogen van de jonge zeehond
worden bekeken. Met een beet
je geluk kunnen bezoekers zelfs
getuige zijn van de geboorte van
een zeehond. In de natuur is al een
groot deel van de gewone zeehon
den geboren. In Ecomare worden
momenteel twee huilers verzorgd
die in het wild zijn geboren. Deze
huilers zijn kleiner en lichter dan de
pasgeboren zeehonden uit de vaste
groep van Ecomare. De huilers heb
ben namelijk gewicht verloren nadat
ze hun moeder zijn kwijtgeraakt,
terwijl ze nog moedermelk nodig
hadden. Nu worden ze gevoed door
dierverzorgers.
(Foto Gerard Timmerman.'Beeldbank Texel/
Op verzoek van de Texelse Cou
rant hield Cor van Heerwaarden
een week lang een weblog bij
over het reilen en zeilen van Klif
12. Hieronder een bloemlezing.
Het complete weblog is te lezen
via www.texelsecourant.nl.
Vrijdag
Normaal gesproken had ik natuur
lijk de week voor Broadway het
weblog bij moeten houden, maar
toen bestond het nog niet... Maar
door het vele werk dat de organi
satie van Broadway met zich mee
bracht, is er wel heel veel werk blij
ven liggen. Maar diverse zaken
staan inmiddels aardig op de rails of
in de steigers.
De week van
Jeroen Schoo
Jeroen Schoo uit De Waal is de vol
gende blogger in de serie De week
van... Hij is voorzitter en contactper
soon van de Stichting Sommeltjes-
pop, organisator van het popfestival
dat zaterdag 5 juli voor de vijfde
keer wordt gehouden.
Zaterdag
Voor veel Texelaars is Klif 12 het
bedrijf dat cabaret- en theatervoor
stellingen aanbiedt en daarnaast
uiteraard ons diner met cabaret en
natuurlijk in de zomermaanden de
kindervoorstellingen. Wat velen wel
licht niet weten is, dat we voor de
continuïteit van ons bedrijf naast
die dingen ook diverse andere acti
viteiten organiseren, al was het aan
vankelijk maar om niet een van de
zovele cafés en/of restaurants op
Texel te zijn.
Dan gaan we ook een film
pje maken voor ons eigen nieu
we diner-cabaret programma voor
de komende zomer. Wil de Leeuw
heeft onze ideeën inmiddels tot een
perfect filmscriptje verwerkt. Een
klein stukje: 12.(medium) Mrs. Miller
komt verbaasd dichterbij; ^.(medi
um) De vogelverschrikker grijnst
met een strak gezicht. Hij heeft de
kaart op zijn buik met Klif 12 20
jaar. 14.(close) Mrs. Miller kijkt blij
verrast; 15.(medium) De vogelver
schrikker kijkt in de verte en wenkt;
16.(totaal) In de verte komen drie
blauwe dames aan dansen.
Zondag
Ik dacht in het kader van het 20-jarig
bestaan van Klif 12 een leuke mid
dag avond te organiseren met de
Texelse Big Band en daarbij gezel
lig een barbecue. Dat was natuur
lijk ook hartstikke leuk en al gauw
zat het lekker vol op ons terras.
We hebben echt keihard moeten
werken, omdat achteraf bleek dat
we eigenlijk wat onderbezet waren.
Bovendien deden we dingen die
geen dagelijkse routine waren, dus
het was hier en daar ook goed puz
zelen en buffelen om een en ander
toch uiteindelijk in goede banen te
leiden.
Maandag
Tijdens het beslag kloppen en het
bakken van de eieren heb ik twee
liedjes van deze kindervoorsteling
proberen in mijn kop te stampen.
Vanavond zouden we - Bas en ik
- nog even aan de gang met de
'Nieuwe Carmen', maar de drukte
van de dag en het mooie weer
bracht ons uiteindelijk naar Paal 9
naar eindelijk weer eens een echte
zonsondergang.
Dinsdag
Tante Ko en Klojo mochten van
morgen eerst nog even praten met
Joop Vandekrant, want die wilde
graag een stukje schrijven over het
twintigjarig bestaan van het kinder
theater in Klif 12 voor de Texelse
Courant. Hij dacht heel even dat
dit niet helemaal klopte, omdat er
in het eerste jaar - 1988 - een
andere groep een kindervoorstelling
speelde. Maar toch klopt het wel,
wist Klojo hem snel voor te reke
nen. Want als je in 1989 begint en je
speelt dan in 2008 nog steeds, dan
is dat toch voor de twintigste keer!
Nou, dan besta je ook twintig jaar!
Donderdag
Daarna hebben we nog het feit
'gevierd' dat Janko voor de eerste
keer het bakken van de appeltaar
ten heeft overgenomen. Dat kon
mooi diezelfde avond, omdat we
zo vroeg met het dinercabaret klaar
waren. En toen de oven het sein gaf
dat de taarten klaar waren, zijn we
naar huis gegaan, nog even AbFab
gekeken en naar bed. En zodoende
de weblog vergeten... Vanmiddag
gaan we weer repeteren aan het
nieuwe kinderstuk.
Nu nog een tekening, maar wanneer alles volgens plan
verloopt krijgt De Pelikaan straks ook in het echt een heel
andere aanzien. Dan heeft het wat hokkerige voorkomen
van het hotel, restaurant en appartementencomplex aan de
rand van de Dennen plaatsgemaakt voor een gebouw met
een eigentijds uiterlijk waarin eenheid en gastvrijheid worden
weerspiegeld. 'Dan stralen we ook aan de buitenkant uit wat
we al jaren van binnen zijn: een luxe en gastvrij driesterren
hotel', zeggen uitbaters Rob en Wendy Vos.
Een hotel waarin van binnen alles
op orde is en dat een goede bezet
tingsgraad heeft, maar dat aan de
buitenkant niet smoelt. Dat is in het
kort het verhaal van De Pelikaan.
Rob Vos streek er elf jaar geleden
neer, nadat hij de Hogere Hotel
school had voltooid. Eigenlijk met
de bedoeling om er één zomer aan
de slag te gaan. Maar hij voelde
zich er als een vis in het water,
werd in 2001 huurder van het hotel,
om het in 2005 te kopen. Elf jaar
waarin hij samen met echtgenote
Wendy de kwaliteit naar een hoger
niveau bracht. Een driesterrenho
tel met een familiaire, warme uit
straling. niet te hoogdravend en
vooral niet te stijf. En dat een heel
gemêleerd publiek ontvangt. Want
de 68 appartementen die worden
verhuurd trekken gemiddeld geno
men andere gasten dan de hotelka
mers, waarvan er straks 58 zijn. 'De
appartementen trekken een publiek
dat doorgaans wat langer op
vakantie blijft en die veel bewuster
naar accommodatie zoeken, terwijl
de hotelkamers populair zijn bij
50-plussers. Vooral gasten die een
verblijf zoeken voor hooguit een
dag of twee, drie.' Maar ook een
bedrijf dat groepen ontvangt, waar
vergaderingen, bruiloften, party's
en andere feestjes worden gehou
den en dat in trek is voor conferen
ties. En waar gezinnen, senioren en
andere gasten en gebruikers elkaar
tegen kunnen komen maar elkaar
niet voor de voeten lopen. 'De ene
keer zus, de andere keer zo. Tij
dens de Ronde om Texel zat hier
bijvoorbeeld de hele crew van de
Tros, inclusief allerlei artiesten. Al
die verschillende gasten en gebrui
kers gaan prima samen. En die
breedheid, de afwisseling en het
huiskamergevoel maakt het voor
ons juist aantrekkelijk. Een beetje
reuring hoort erbij.'
Binnen dus volop ontwikkelin
gen en ook aan de buitenkant,
het terras, is het nodige gedaan
om het bedrijf aantrekkelijker te
maken. Maar het voorkomen van
het hotel bleef. Die weerspiegelt
de ontstaansgeschiedenis van De
Pelikaan. Het in 1934 gebouwde
hotel dankt zijn naam aan een
gelijknamig vliegtuig, waarvan de
vormen nu nog herkenbaar zijn in
het gebouw. De neus daarvan is
de huidige Peli Bar aan de voor
zijde, dwars daarop onder meer de
vergaderzaal als vleugel en daar-
Zeven kinderen die een tekening maken. Er wordt gekleurd,
gelachen en de sfeer is ontspannen. Niets wijst er op dat
hier wordt gestudeerd. Schijn bedriegt. Na afloop dreunt het
groepje in het bijzijn van ouders allerlei kennis op over het
menselijk gebit. Óver tandmerg, cariës en noem maar op. En
dat terwijl deze kinderen er niet om bekend stonden dat ze
makkelijk leren. Hun tekening is een 'beeld- en breinkaart' en
zit vol kennis.
'Waar denk je aan bij het horen
van de woorden: acht minuten voor
acht?', vraagt Rozemarijn Veldhuis
aan de verslaggever van deze krant.
Bij hem doemt het beeld op van
een klok. Volgens de theorie denkt
hij primair in beelden. Wie de getal
len 19.52 voor zich ziet, denkt in de
eerste plaats in cijfers en woorden.
Maar ooit is iedereen een beeld
denker geweest. 'Jonge kinderen
ruiken, voelen, proeven, zien, horen
en doen. Taal is er nog niet, ze den
ken in beelden', vertelt Veldhuis, die
als remedial teacher kinderen met
leerproblemen gndersteunt. 'Den
ken in woordenj taal en cijfers en
elkaar. Dat zijn de beelddenkers. Zij
gebruiken vooral de rechter hersen
helft en denken vooral in beelden en
gebeurtenissen. Beelden van situ
aties, en handelingen. Hoewel de
overgang van beeld- naar taaiden-
ken hen als kind veel moeite kost en
problemen oplevert, zijn ze bepaald
met dom. Veldhuis: 'Ze zijn vaak
volgens Veldhuis vooral kinderen die
goed met taal om kunnen gaan goed
scoren, regelmatig tegen problemen
aanlopen. 'Teksten zien ze als één
grote brij, ze weten niet hoe ze het
moeten oppakken en ze geven een
eigen interpretatie aan wat ze lezen.
Ze hebben ook moeite met stilzit
ten en luisteren. Ze willen wat doen.
Wat je ook ziet is. als ze een vraag
krijgen of voor een probleem wor
den gesteld, is dat ze de oplossing
direct voor zich zien. En de desbe
treffende handelingen die daar voor
nodig zijn in gedachten al hebben
gedaan. Daardoor vergeten ze nogal
eens de opdracht daadwerkelijk uit
te voeren. Het is geen onwil, maar
onmacht. Nadeel is dat doordat de
creatief, ze associëren razendsnel,
wat tot originele oplossingen kan lei-
daarmee het gebruiken van de linker den. Ze kunnen heel intelligent zijn.
hersenhelft, begint als de kinderen
op school rekenen, taal en lezen
leren. Een overgang die bij zeven
van de tien kinderen zonder pro
blemen verloopt, twee van de tien
krijgen het met wat hulp en doorzet- Problemen
tingsvermogen ook onder de knie,
maar dat ene kind krijgt het niet voor
i zogeheten beeld- en breinkaart
hoeft te zijn, is de heilige overtuiging
van Veldhuis. Ze leert de kinderen
om in teksten hoofd- en bijzaken,
argumenten en andere elementen
te selecteren en van deze informatie
een zogeheten beeld- en breinkaart
te maken. Bij deze methode maakt
het kind zelf combinaties. Daarbij
wordt de te leren stof die uit details
is opgebouwd en waar de beeldden
ker geen gnp op krijgt, door middel
van woorden, kleuren en tekenin
gen tot een samenhangend geheel
gemaakt. 'Hierbij gebruikt het kind
al zijn of haar sterke kanten en kan
daardoor veel beter leren en onthou
den. Als de leerling een proefwerk of
tentamen moet maken, hoeft hij of
zij maar de beeld- en breinkaart voor
de geest te halen om associaties te
maken, waarbij de benodigde kennis
vanzelf opkomt.'
Handig
In de praktijk blijkt dat kinderen
deze systematiek niet alleen leuk
vinden, maar dat het ook echt werkt.
'Heel handig', vertelt een jongen
die samen met zes andere kinderen
op een zaterdag wordt bijgeschoold
door Veldhuis. 'Leuk en gezellig',
vertelt een andere. Er wordt gete
kend, gepraat, een appeltje gegeten,
wat oefeningen gedaan om de wils
kracht te trainen en spelenderwijs
worden allerlei handige trucjes en
wetenswaardigheden geleerd. Onder
meer over het woord tandmerg, dat
volgens de theorie in het leerboek
uit bloedvaten en zenuwen bestaat.
Het woord wordt op een vel papier
geschreven en er worden in verschil
lende kleuren symbooltjes of andere
afbeeldingen bij getekend. Zo wor
den ook allerlei andere woorden en
begrippen getekend. Het resultaat
is een kleurige beeld- en breinkaart,
waarin het kind de geleerde stof feil
loos in herkent en ook zonder kaart
kan opdreunen.
Overigens werkt deze methode vol
gens Veldhuis bij iedereen goed.
'Je gebruikt beide hersenhelften
door zowel taal (linkerkant) als beeld
(rechterkant) te gebruiken bij het
maken van je eigen beeld- en brein
kaart. Daardoor kan iedereen beter
en sneller leren en weet je zeker dat
je je hetgeen je moet leren kent. Het
geeft zowel taal- als beelddenkers
meer zekerheid. Hierdoor vliegen
de resultaten in het onderwijs, maar
ook in het bedrijfsleven omhoog.'
Wie meer informatie over dit onder
werp wenst of lessen wil volgen kan
contact opnemen met Rozemarijn
ir kinderen die vooral in beelden denken een goed hulpmiddel bij het Veldhuis, tel. 314024. Ze is gecerti-
(Foio Gerarü Vmmemar/Beeiabenx Texei/ fjceerd beeld- en breintrainer.
omgeving het niet begrijpt, ze ver
wijten krijgen, ermee worden gepest
en er een minderwaardigheidsge-
want alleen met beelden kun je snel voel aan kunnen overhouden. Terwijl
denken. Je kunt namelijk 32 beelden ze best hoogbegaafd kunnen zijn.
per seconden denken en maar twee Veel IT'ers zijn bijvoorbeeld beeld
woorden.' denkers. Vaak maken ze als ze wat
ouder zijn een inhaalslag. Beeld
denkers zijn gemiddeld genomen
Dat neemt met weg dat beelddenkers laatboeiers.'
in het reguliere onderwijs, waarin Dat beelddenken geen probleem
achter de keuken als een soort
romp. In de loop der jaren is er het
nodige aangebouwd, onder meer
de appartementen. Een uitgebreid
complex, met als nadeel dat er aan
de buitenzijde weinig samenhang
valt te ontdekken. In het nieuwe
ontwerp gaat dat volledig verande
ren. Want één van de opdrachten
die de architect meekreeg, was om
er een eenheid van te maken. Maar
ook dat de uitstraling eigentijds
moet zijn en passen bij de locatie,
aan de rand van de Dennen.
De huidige uitstraling verdwijnt en
de gevel wordt rechtgetrokken. Het
nieuwe gebouw bestaat uit drie
lagen. Op de begane grond onder
meer een grote congreszaal, die
ruimte biedt aan 380 mensen, voor
Texelse begrippen aan de grote
kant. Een zaal met vouwwanden,
die het gebruik ook voor kleine
re gezelschappen aantrekkelijk
maken. Bijvoorbeeld voor het hou
den van congressen, een zakelijke
markt waarmee het rendement 'ook
buiten het hoogseizoen kan worden
verhoogd. De serre aan de voor
zijde, de boardroom, is onder meer
bruikbaar voor gezelschappen die
wat meer luxe willen of van iets
bijzonders houden. Een bar, een
lounge en andere voorzieningen
maken ook deel uit van de plan
nen. Op de eerste verdieping komt
een beheerderswoning en 29 luxe
driesterren kamers en ook op de
tweede etage komen soortgelijke
kamers. Er is ook accommodatie
voor minder-validen.
n de nieuwbouw van hotel, restaurant ei
