Zesduizend ritten voor
verplaatsen van grond
Groot materieel voor afplaggen Nederlanden
'Geconcentreerd blijven en
de ruimte proberen te houden
Hoornder loodst 110
meter lange Poolse driemaster
TEXELSE y COURANT
Texelse ogen gericht op zee
Stuurlui TESO letten vooral op de kleintjes
DINSDAG 26 AUGUSTUS 2008
De Darmlodziezy heeft vijftig meter hoge masten. Als de wind in de zeilen komt, gaat
lief plotseling erg hard. (Foto s Willem van Duiim
landse Aardolie Maatschappij, die
de Poolse driemaster had afge
huurd. De kapitein, die met zijn
jonge bemanning van het ene naar
het andere evenement vaart en zich
niet erg geïnteresseerd toonde in
wat er om hem heen gebeurde, had
een bescheiden rol voor zichzelf
gereserveerd. 'It's all your's, zei die
ouwe. Zijn pet zakte over zijn ogen
en hij trok zich terug. Om te slapen.
Pas toen er een stuk gezeild moest
worden, bemoeide hij zich er weer
even mee. Daar heb ik natuurlijk
dat schip wel 15 knopen per uur.
Bijna 30 kilometer, dus.'
Het meest van de tijd was Van Duijn
in de stuurhut met alleen de stuur
man en de roerganger. 'De roergan
ger volgt de koers die je opgeeft
en kijkt verder alleen in het kompas
of het goed gaat. Met de stuurman
spreek je je andere wensen door. Of
je harder of zachter wil, bijvoorbeeld.
En als je de haven in gaat om af te
meren waar de sleepboot moet wor
den vastgemaakt. Hij houdt de boel
in de gaten en geeft mijn instructies
gemakkelijk in zo'n lange stoet.'
De klus van de loods duurde de hele
dag. Even na zes uur loodste hij
het schip de haven van Den Helder
weer in. 'Dat duurde een kleine twin
tig minuten. Om half zeven lagen
we voor de kant.' Nadat de gasten
aan wal waren gegaan en de vol
ledige bemanning weer aan boord
('er waren er misschien wel een paar
honderd'), vertrok de driemaster om
negen uur alweer. 'Naar Bremer
haven, naar een volgend evene
ment. Ik heb ze naar buiten geloodst
Jan Willem van Duijn in de stuurhut van de dnemaster.
en ben bij de vuurtoren van boord
gegaan.'
Van Duijn spreekt van een unieke
ervaring. 'Het was echt een uitje.
Lekker de hele dag een beetje dob
beren op zo'n mooi schip en onder
tussen wat eten en drinken. Ze
serveerden een echte Poolse hap.
Borsj, soep van bieten. Dat had ik
wel eens eerder gehad. Toen was
het niet te vreten, maar de kok was
zo'n dikke baboesjka, die er per
soonlijk op toezag dat je het opat.
Nu vond ik het wel lekker.'
Joop Rommets
Een prachtige klus. Zoiets is voor
ons een uitje, dat houdt het vak
leuk', vertelt Jan Willem van Duijn
uit Den Hoorn, die zaterdag de
taak had de driemaster Darmlod
ziezy veilig door het Marsdiep en
over de rede van Texel te loodsen.
Het 110 meter lange opleidings
schip van de zeevaartschool uit
het Poolse Gdynia was één van
de langste die aan de Parade of
Sail van de Tall Ships Races mee
deden.
De meeste van de vele honderden
deelnemers voeren op eigen kracht
mee. Niet meer dan zes schepen
hadden een loods aan boord. 'Sche
pen boven de 90 meter zijn loods-
plichtig. En er waren er ook een
paar die zelf de keuze maakten om
er één aan boord te nemen. Omdat
ze het gebied niet kenden en het
veiliger vonden', vertelt Van Duijn,
werkzaam bij het loodswezen in de
regio IJmond.
De Hoornder ging zaterdagochtend
aan boord in Den Helder, waar hij
een briefing kreeg. Rond één uur
begon de parade, die de schepen
over de rede van Texel en door het
Marsdiep voerde. Aan boord waren
zo'n 120 gasten van de Neder-
ook weinig verstand van.' Dat zeilen
gebeurde ter hoogte van Den Hel
der. 'Daar moesten we tussen de
dijk en het oorlogsschip waar prins
Maurits op zat doorvaren. Zeilend,
als het even kon. Dat lukte, maar op
zo'n moment moest de motor bijna
in zijn achteruit om niet te hard te
gaan. Dat schip heeft vijftig meter
hoge masten. Als de wind in de
zeilen komt, gaat het plotseling erg
hard. Wij hadden ze natuurlijk met
allemaal uit, maar als het moest, kon
aan de bemanning door.'
Hoewel hij zelden op zeilschepen
vaart, vond Van Duijn het loodsen
van de Darmlodziezy niet extreem
moeilijk. 'Een schip blijft een schip.
Verschil is wel dat er een heel klein
motortje in zit. Je gaat heel lang
zaam voor- of achteruit. Je moet
dus vroeg anticiperen op wat er
komen gaat. Verder is het een kwes
tie van geconcentreerd blijven en
proberen een beetje ruimte voor
jezelf te houden. Dat is nog niet zo
Dat Texel kan meegenieten van een Helders feestje bleek zaterdag, toen
liefhebbers de ogen richtten op de zeilschepen die present waren op de
Parade of Sail. Veel mensen zochten een plaatsje op de dijk en op het
buitendijkse fietspad tussen Oudeschild en 't Horntje was het een drukte
van belang om te kijken naar gaffelschoeners, barken, bnks. bngantijnen en
andere bijzondere zeilschepen op het wad. Ook fotografen lieten zich met
onbetuigd, zoals blijkt uit bijstaande sfeerim-pressie. De foto's zijn geno
men door Salko de Wolf, Wannes Fey, Eckard Boot, Jeroen van Hattum,
Mieke Smid en Gerard Timmerman
Een bonte verzameling schepen op zee.
Grote en kleine zeilschepen voeren mee in de parade.
een paar knopen lager dan normaal,
maar toch nog behoorlijk. In de
stuurhut zijn de ogen vooral gericht
op de kleine vaartuigen. 'Op die
grote zeilboten zitten professionele
schippers die precies weten wat ze
doen en wel uit de buurt blijven.'
Het zijn vooral de watersporters
aan boord van de speedbootjes,
kajuitjachten en zelfs een enkele
kanoër die de mannen van TESO
scherp in de gaten houden. Ook de
politie houdt een oogje in het zeil.
Vaartuigen van de waterpolitie zien
er op toe dat buiten Den Helder een
lijn van duizend meter wordt vrijge
houden en dat de veerboten veilige
doorgang hebben. Maar soms is er
roekeloosheid, zoals bij een speed
boot die met hoge snelheid vlak
voor de boeg van de Wagemaker
oversteekt 'Het gaat goed, maar als
z'n buitenboordmotor het begeeft,
zit hij er onder.' Ook een kanoër tart
het lot door dicht langs de boot te
peddelen. Normaal gesproken kijkt
de stuurman scherp op de radar,
waarop het scheepvaartverkeer is te
zien. 'Maar het zijn er nu zóveel, we
moeten nu wel op het oog varen',
zegt Westerlaken. Over stuurboord
ligt de HMS De Ruijter, met aan
boord leden van de koninklijke fami
lie, die de parade afnemen. Rond-
vaartschippers pikken een graantje
mee van het evenement en varen
met hun passagiers dicht langs de
zeilschepen.
Op de dijk van Den Helder ziet het
zwart van de mensen. Dan meert de
veerboot af in de haven. 'Wagema
ker is gereed', geeft de kapitein door.
Amper tien minuten later wordt de
boot losgemaakt en zet koers naar
Texel. De parade is op zijn hoog
tepunt en in de stuurhut maakte
men zich op voor de volgende reis.
De zeilschepen zijn indrukwekkend.
Tegen de Texelse achtergrond, met
de contouren van de Hogeberg en
Oudeschild, herleeft met een beetje
fantasie de geschiedenis.
Op de dijk bij het NIOZ heerste grote drukte.
'Als we langs dat kottertje varen,
dan gaat het goed.' In de stuurhut
van de Dokter Wagemaker heeft
men het mooiste uitzicht op de
zeilschepen, maar veel tijd om
ervan te genieten is er niet. Alle
ogen zijn gericht op een veilige
weg door het Marsiep. Zaterdag
krioelt het er van zeilschepen
en andere vaartuigen. De meeste
schippers maken tijdig ruimte,
een enkeling neemt onnodig risi
co en voor alle zekerheid laat
de stuurman een enkele keer de
scheepshoorn loeien.
Een bijzondere dag voor kapitein
Marcel Vermeulen en tweede stuur
man Thijs Westerlaken, die worden
oijgestaan door Alfred Schaatsen-
berg, die namens TESO de contac:
ten onderhoudt met de organisa
tie van de Tall Ships Races 2008.
Schaatsenberg: 'Het eerste dat ze
zeiden was dat we zaterdagmiddag
maar niet moesten varen, maar dat
kan natuurlijk niet.' De verwachting
dat de veerboten van TESO (de
Schulpengat is ook in de vaart)
zaterdag een soort varende tribune
zou zijn, is niet uitgekomen, het leek
zelfs rustiger dan normaal. Op het
panoramadek van de Wagemaker
hebben zich de nodige kijkers ver
zameld. Van vertraging als gevolg
van de Parade of Sail die volgens
het programma om 15.00 uur op
gang zou komen, valt weinig te
merken. De snelheid yan de Wage
maker is met ruim twaalf mijl per uur
n de stuurhut van de Dokter Wagemaker werd zaterdag extra scherp opgelet. Op de foto
on links naar rechts tweede stuurman Thijs Westerlaken, kapitein Marcel Vermeulen en
hui-coördinator bij TESO Alfred Schaatsenberg
Tientallen bemanningsleden in de weer met de zeilen.
Aannemer Jo Vermaire Zn. uit
Breezand heeft groot materiaal
ingezet voor het afplaggen van
natuurgebied De Nederlanden.
Verspreid over het gebied werken
res graafmachines, zeven dum
pers, een shovel en een grote
klepelaar om 65 hectare voorma
lig weiland van de zode te ont
doen. Er wordt 100.000 kubieke
meter grond verplaatst, waarvoor
chauffeurs zesduizend keer heen
en weer rijden.
Het is niet het eerste project in
opdracht van Staatsbosbeheer dat
tot doel heeft de oorspronkelijke
vegetatie weer de kans te geven.
Het gebied rond de Moksloot bij
Den Hoorn werd op soortgelijke
wijze onder handen genomen. Maar
zo omvangrijk als in De Nederlan
den gebeurde hier nog niet eerder.
Het werk strekt zich uit van de
weg naar paal 21 naar het noorden
tot voorbij het Oorlogschip. Daarbij
wordt het weiland ten westen van
het slag van de bovenste 15 centi
meter ontdaan. Daaronder komt het
witte zand tevoorschijn. Er van uit
gaande dat in deze overgangszone
zaden zitten van de oorspronke
lijk vegetatie, kunnen deze planten
in een verschraalde en vochtige
omgeving terugkeren. Het gebied
wordt natter doordat de slootjes
verdwijnen die in het verleden zijn
gegraven om de duingrond in cul
tuur te brengen. De natuur is vol
gens de huidige inzichten beter af
als het regenwater minder snel weg
stroomt en zich een grotere zoet
waterbei onder het gebied kan vor
men. Ook de landbouw in Eierland
is daarmee gebaat, omdat het zoete
water in de zomer naar de polder
kan afstromen. De hoofdsloot waar
door water naar de Slufter stroomt,
wordt ondieper en breder en gaat
dienst doen als buffer en overloop
om te voorkomen dat het gebied
grote Europese subsidie. De totale
kosten zijn €1,6 miljoen.
Struiken
Aan het definitieve plan zijn meer
dere overleg- en voorlichtingsavon
den voorafgegaan. Die hebben er
onder meer toe geleid dat lang de
weg drainage wordt aangelegd. Die
moet voorkomen dat het op kam
peerterrein De Shelter te nat wordt.
Op verzoek van Texelaars is de trap
naar de verderop gelegen Bertusnol
behouden, met als gevolg dat SBB
ervoor heeft gekozen af te zien van
het rolstoelvriendelijk maken van dit
uitkijkpunt.
Bij het werk is onder meer struikge
was langs de weg naar paal 21 ver
wijderd. waardoor de boet van Hop
man beter is te zien. De grond blijft
in het gebied en wordt afgevoerd
naar de zeewering, zodat die een
stukje steviger wordt. De aange-
ingezet komt omdat het werk in
relatief korte tijd moet gebeuren
en af moet zijn vóór het stormsei
zoen dat half oktober aanbreekt.
Wegens het werk zijn wandelpaden
in het gebied tijdelijk afgesloten.
De werkzaamheden in de Nederlanden vanuit de lucht gezien.
(Foto Ton Zagers)
bij veel regenval onderloopt. Deze
sloot wordt hier en daar verlegd en
voor wandelaars komen er bruggen
in het tracé. Een en ander sluit aan
op het masterplan voor het water
beheer op Texel, waardoor het pro
ject in aanmerking komt voor een
brachte grond wordt afgedekt met Na de herinrichting zal het hele
een laag zand en met helm worden gebied worden begraasd door run-
beplant. deren. Die moeten voorkomen dat
ey. er opnieuw veel struweel en bos
Stormseizoen wordt gevormd. Hiervoor is met
Dat Vermaire, die hulp krijgt van pachter Hans Stark een aangepast
Werner Dros, zoveel materiaal heeft contract afgesloten. Hij laat er koei
en van het ras Galloway grazen, die
verwant zijn aan de Schotse Hoog
lander, maar geen horens hebben.
Dit omdat wandelaars zich dan vei
lig voelen. Uitzondering vormt het
gebied rond de Boet van Hopman,
waar uit cultuurhistonsch oogpunt
Texelse schapen worden losgela
ten. Tuinwallen die in het verleden
op grote schaal in de Nederlan
den voorkwamen, zullen rond de
boet zo mogelijk op bescheiden
schaal worden herbouwd. Door de
vernatting zal in herfst en winter
plaatselijk piasvorming optreden, in
de zomer naar verwachting niet.
Overigens worden niet alle weilan
den afgeplagd. Een deel waar veel
orchideeën groeien blijft in beheer
als hooiland, andere weilanden blij
ven uit cultuurhistorisch oogpunt
onaangeroerd, zoals aan de west
kant van het Oorlogsschip.
