Bijdehand zijn goed
voor vernieuwingen
Oosterender familie centraal in hoogst informatief boek
Cornelis Drijver viste
al vroeg met motorschip
Cocky Penha veertig jaar kapster
TEXELSE
7 COURANT
Hoge series bij librespel DVO
Woonkracht 7 geeft interieur nieuw elan
Verfrissende
kijk op wonen
>•- -
VRIJDAG 3 OKTOBER 2008
Als één van de eerste vissers in Nederland durfde Cornelis Drijver in 1917 een door een motor
voortgedreven schip te laten bouwen. Een moedig besluit, genomen in een onzekere tijd. Het
zou hem echter geen windeieren leggen. Want waar zijn zeilende collega's afhankelijk waren
van de wind, kon de Oosterender vissen wanneer hij maar wilde en daarmee een goede boter
ham verdienen. Dat staat te lezen in Kuilen in de golven van Jacques van Harten, dat onlangs
bij uitgever Aprillis is verschenen. Het is in meerdere opzichten een bijzonder boek, dat een
schat aan informatie over de visserij bevat, maar hier en daar ook wel erg wijdlopig is.
Het begin van de twintigste eeuw
was een moeilijke en verwarrende
tijd, waarin slechte vangsten en de
gevolgen van de Eerste Wereldoorlog
en de economische crisis de vissers
zwaar op de proef stelden. Boven-
•i
dien liet de natuur zich een paar
maal van haar meest meedogenloze
kant zien. 'Een aantal zware stormen,
met vaak dramatische afloop, had
behartigen. Hij werd al wat ouder en
was bovendien bang niet te kunnen
wennen aan de overgang 'van zeil
naar motor'. Zijn oudste zoon Jan
volgde hem op als schipper. Om de
kosten van het inhuren van een derde
bemanningslid te besparen, werd
zoon Maarten op 11 -jarige leeftijd uit
de schoolbanken geplukt. Hij kreeg
geen loon, maar zakgeld, dat door
zijn moeder werd beheerd. Aan boord
was hij een soort duvelstoejager, die
aanvankelijk vooral koffie zette en voor
het eten zorgde. Het menu bestond
onder meer uit pannenkoeken, Jan in
de afslag, het verwerken van vis en
de markt. Bijzonder is het boek ook
omdat hij de zakelijke beschrijving
soms inruilt voor een bijna roman
tische benadering, vol fictieve ele
menten. Bij de besprekingen tussen
vader en moeder Drijver en zoon
Jan over de aankoop van een nieuw
schip kruipt Van Harten als het ware
in de huid van Maarten, die nog
te jong is om mee te praten en al
in bed ligt. 'Als hij zich wat uit de
bedstee boog, kon hij net zijn vader
zien zitten, gebogen over een sta
pel papieren en ondertussen nippend
De TX33 werd na 1960 opgeknapt en als charterschip voor groepsreizen gebruikt.
de [Texelse] vloot teruggebracht tot
enkele tientallen schepen en veel vis
sers waren hierbij op zee gebleven.
Het was daarbij regelmatig voorge
komen dat verschillende mannen uit
één gezin niet meer terugkwamen
van zee. Armoede, armenzorg en
bedeling, zo die er was, resteerden
dan voor moeder en kroost die ach
terbleven', schrijft Van Harten. Dat er
zoveel slachtoffers vielen, werd ook
veroorzaakt door gebrekkig materi
eel. De vloot bestond hoofdzakelijk
uit slecht onderhouden houten bla
zers. Investeringen waren eigenlijk
hard nodig, maar door de slechte
verdiensten ontbraken daarvoor de
middelen. Bovendien werd al tijden
gesproken over de afsluiting van de
Zuiderzee, waarmee belangrijke vis
gronden verloren zouden gaan en
die het vertrouwen van de visser
geen goed deed. Een enkeling - zoals
Cornelis Drijver - durfde het risico te
nemen en werd daarvoor beloond.
Maar de meesten stelden hun beslis
sing eindeloos uit en modderden
voort, zo goed en kwaad als het ging,
of stopten helemaal.
Van Harten schetst niet alleen de gro
tere (bedrijfs)economische ontwik
kelingen, maar geeft ook een mooi
beeld van de gang van zaken in een
vissersgezin. Drijver senior besloot
na de komst van het nieuwe schip
de bedrijfszaken vanaf de wal te
Informatiedag
over kanker
In samenwerking met het Integraal
Kanker Centrum Amsterdam houdt
het Gemini Ziekenhuis donderdag
30 oktober een informatiemarkt
over 'Toekomst na Kanker'. De
centrale hal en de Zr. Kueterzaal
staan van 10.00 tot 16.00 uur in het
teken van informatie, activiteiten en
ontspanning.
In de Zuster Kueterzaal is een ver
wenplein ingericht, waar bezoekers
zich kunnen aanmelden voor een
handpakking, een voetmassage en
adviezen over de verzorging van haar,
huid en make-up. Daarnaast worden
een sieradenworkshop en een schil-
derworkshop 'Geef kleur aan je toe-
Biljarter Frans Bik deed van zich
spreken door tijdens de libre-avond
van biljartclub DVO zijn benodigde
80 caramboles vanaf de acquit-
stoot te maken. Zijn tegenstander,
Piet van der Slikke, moest verbijs
terd toezien hoe hij er in de partij in
het geheel niet aan te pas kwam.
De hoogste series in de donder
dagcompetitie werden gespeeld door
John Sessink en Hans Beverdam, die
ieder 22 caramboles wisten te maken.
De librepratijen van DVO worden op
twee avonden gespeeld, op maan
dag en donderdag. Tijdens de alge
mene ledenvergadering werd beslo
ten de competitie in vier periodes op
te delen, elke periode met een eigen
kampioen. Omdat daardoor niet al
in een vroeg stadium duidelijk is wie
zich aan het eind clubkampioen mag
noemen, blijft de competitie tot het
eind toe spannend. De ranglijst van
advertorial
Eindelijk heeft Texel het: één adres
waar je terecht kunt voor alles op
het gebied van woninginrichting.
Tegels, tapijt, laminaat, pvc, novi-
lon, gordijnen, maar ook sanitair,
binnenzonwering, raamdecoraties
en woonaccessoires. Woonkracht 7
heeft het. In de prachtig ingerichte
winkel aan de Vogelenzang.
De zaak wordt gerund door Twan
Krafften Jos Bosnia. Beiden beschik
ken over jarenlange ervaring in de
woninginrichting. Krafft vestigde
zijn naam als tegelzetter en eigenaar
van De Tegelboet in Oudeschild,
Bosnia werkte 20 jaar lang in het
familiebedrijf aan de Waalderstraat.
Vorig jaar ontstond hef plan om
de krachten te bundelen tot een
sterk woonconcept, waarin de klant
onder één dak vindt wal hij zoekt
en ook terecht kan voor aanleg of
installatie.
Hel voormalige pand van Schlecker
is verbouwd tot een sfeervolle, laag
drempelige woonwinkel met een uit
gebreid assortiment en regelmatig
wisselende collecties. 'Alle bekende
merken voeren we. Interfloor, Para
de, Bonaparte, Quick-Step, Meister,
noem maar op. Bijzonder is dat wij
als enige op Texel Inspiration-dealer
zijn van Luxaflex. Dat betekent dat
wij naast het basisassortiment ook
de speciale collecties van dit merk
mogen verkopen', vertelt Bosma.
Tegels
Krafft heeft Oudeschild vaarwel
gezegd en zijn tegelcollecties onder-
Krnfft en Bosnia bicden ook bijzondere collecti
gebracht in het nieuwe Woonkracht
7. 'Het werd voor mij steeds moeilij
ker om het tegelwerk te combineren
met de showroom.
Nu is dat probleem opgelost.' De
afdeling tegels komt: goed tot: zijn
recht in het nieuwe onderkomen.
Naast de 'standaardtegels' heeft de
klant ruime keuze uit onder meer.
Portugese tegels, Hollandse witjes
en cottategels. Ook sanitair blijft
in het assortiment en wordt desge
wenst door de vakmannen geïnstal
leerd.
Scheiding
De start van Woonkracht 7 valt onge
veer samen met de beslissing van
Charles Bosma om met zijn bedrijf
Bosma Woninginrichting een andere
weg in te slaan. 'Charles wil zich
volledig richten op het slapen en de
verkoop van woonaccessoires. Toen
hij aangaf te willen stoppen met de
woninginrichting en mij aanbood
om dit deel van het bedrijf over te
nemen, heb ik alle opties bekeken
en ben ik er uiteindelijk met Twan
in gestapt', vertelt Bosma over de
'scheiding' met zijn broer.
Woonkracht 7 is van maandag tot en met vrijdag geopend van 9.00 tot
12.30 uur en van 13.30 tot 18.00 uur, op zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur.
Woonkracht 7, Vogelenzang 11, Den Burg, tel. 0222-313023,
www.woonkracht7.nl
de zak (een koek van melk, meel en
eieren) en koolwormes (een pap van
kool, uien, spek en kruiden). 'Door de
snelcursus koken van moeder was hij
ondertussen een specialist geworden
in eenpansgerechten, want er moest
gekookt worden op de kleine kachel
in het vooronder. Gestookt werd op
turf, hout of kolen, al naar wat er maar
voorhanden was.' De vissers leidden
een zwaar leven. Bijna alles aan boord
moest met de hand worden gedaan.
Het duurde wel even voordat de jon
ge Maarten daar aan gewend was.
'Zijn handen waren ontveld, nagels
afgebroken en gescheurd, zijn benen
en knieën deden zeer. De huid van
zijn polsen was geschramd en open
geschuurd door het zware oliegoed
dat gedragen moest worden tijdens
slecht weer en bij het binnenhalen
van de netten. Zout water en dat
stugge, stinkende oliegoed bleken in
de praktijk een vreselijke combina
tie. Na een paar uur werken in deze
zware kleding werd hij geplaagd door
een alles overheersende schroeiende
pijn op plekken waar het oliegoed in
aanraking kwam met zijn tot bloe
dens toe open geschaafde huid.'
Naast de bedrijvigheid aan boord
gaat de auteur ook in op de verschil
lende schepen en vismethoden, de
werking van de motor, het werk op
aan een dampende kop koffie. Vader
was vooral aan het woord en tijdens
het praten maakte hij berekeningen
en tekeningen. Hun kleine huisje liet
nauwelijks geheimen bestaan, want
vanuit Maarten zijn bedstee kon het
gesprek aan de kamertafel van a
tot z worden gevolgd.' De auteur
heeft zichzelf niet gemakkelijk wil
len maken. Want naast het verhaal
van de familie Drijver en de blazer
TX33 gaat hij ook uitgebreid in op de
ontwikkeling van de dieselmotoren
en de rol die de werf 't Kromhout in
Amsterdam daarin heeft gespeeld.
En zoals hij de lezer meeneemt naar
de huiskamer van de familie Drijver,
verzorgt hij bij de Kromhouts 'live'
verslag van een vergadering van de
eigenaar van de werf en diens oudste
zoon. Kromhout junior ligt in dit geval
niet in bed, maar wacht boven op zijn
kamer wat zijn vader en grote broer
over hem beslissen. Maar nog was
Van Harten kennelijk niet tevreden,
want naast de complete geschiede
nis van de werf vertelt hij in aparte
hoofdstukken ook die van het Noord
hollands Kanaal, het Noordzeekanaal,
de Afsluitdijk ende restauratie van de
TX33 (die tegenwoordig in Makkum
ligt). Bovendien gaat hij in kortere
fragmenten in op werf De Hoop in
Workum, de TX11, een stormnacht
De broers Maarten (links) en Jan Drijver
in 1893 waarin 83 Friese vissers het
leven lieten en de inspiratiebron van
Pieter Kuhn, geestelijk vader van
stripheld Kapitein Rob. Vermakelijke
uitweidingen, maar die het gevaar
met zich meebrengen dat de lezer de
draad van het verhaal kwijt raakt en in
het slechtste geval zelfs afhaakt. Het
valt Van Harten niet echt aan te reke
nen. Met Kuilen in de golven maakte
hij zijn debuut als schrijver, nadat hij
een leven lang als bassist aan het
Noordhollands Philharmonisch Orkest
verbonden was geweest. Maar een
kundige eindredacteur had het boek
nóg lezenswaardiger kunnen maken
dan het al is.
Kuilen in de golven - met de ondertitel
Over de overgang van zeil naar motor
in de vissen] en de rol die Kromhout
daarin speelde - telt 176 pagina's, is
geïllustreerd met 155 zwartwit foto's
en kost (in een gebonden) uitgave
€24,50.
Joop Rommets
komst'gegeven. Om 11.00 en 14.00
uur beginnen voorlichtingsbijeenkom
sten en om 14.00 en 15.00 uur yoga-
lessen. De activiteiten zijn gratis toe
gankelijk, maar deelname kan alleen
op afspraak. Aanmelden kan (één
activiteit per persoon) via het Patiën
tenservicebureau, tel. 0223-696346
of via e-mailadres psb@gemini-zie-
kenhuis.nl. Het hele programma is te
lezen op www.gemini-ziekenhuis.nl.
de maandagcompetitie wordt aan
gevoerd oor Cees Bonne. Tweede en
derde zijn Siem Bakker en Cor Huis
man. Alle drie hebben zij ongeveer
even veel partijen gespeeld. Nieuw op
maandag is Rint de Vries en er is nog
één plaats vrij. Sylvia Sessink voert
de ranglijst van donderdag aan, met
Mariëlle Aubertijn als goede tweede.
Doordat niet alle spelers al hun par
tijen hebben gespeeld, zijn er hier ook
echter grote verschillen in het aantal
gespeelde partijen. Opvallend is dat
Wim Vendel, erkend libre-specialist,
nog geen partij heeft gewonnen.
Cocky Penha knipt na veertig jaar nog steeds met plezier haar klanten.
Ze viert het in stilte, maar Cocky
Penha uit De Koog is dit jaar veertig
jaar actief als kapster. Nog dage
lijks knipt ze met plezier toerist en
Texelaar, al begint ze zachtjesaan
naar opvolging om zich heen te
kijken.
'Bijdehand' is een term die geregeld
opduikt in een gesprek met Penha.
Ze is niet bepaald op haar mondje
gevallen en was in de loop der jaren
ook niet te beroerd tegen de stroom
in te zwemmen. Iets dat in haar loop
baan meermalen tot het doorbreken
van vaste patronen leidde. Het bij
dehand zijn kwam al naar voren toen
ze als 19-jarige begon in de zaak van
Henk Prins aan de Parkstraat in Den
Burg. Ze leerde veel van hem. maar
kreeg op den duur het gevoel dat het
allemaal wel wat anders kon.
In een ruimte aan de Badweg achter
het toenmalige Galjoen in De Koog
kreeg ze de kans op eigen kracht te
laten zien hoe het zou moeten. Penha
begon er met vrijwel niks. 'Stoelen,
spiegels, zo'n beetje alles heb ik van
anderen moeten lenen. Het was een
kleine ruimte. Als er een paar men
sen in kwamen, moesten een paar
anderen eruit.' Penha begon meteen
op haar manier van werken. Men
sen hoefden geen afspraak meer te
maken, maar konden zo binnenlopen.
'Dat is nu heel gebruikelijk, maar dat
was toen nieuw. Dat deed niemand.'
Klanten hoefden eveneens niet zelf
meer een handdoek mee te nemen.
Die lag voor ze klaar in de zaak. 'Was
ook allemaal nieuw. Het gevolg was
wel dat ik waslijnen vol handdoeken
had die je vanaf de Badweg zag wap
peren.' Penha was de eerste met een
kapperszaak in De Koog die doorde
weeks dagelijks geopend was. Prins
opende een paar jaar eerder al een
dameszaak aan de Brink, maar die
was alleen in de zomer geopend.
Na het Galjoen volgde een verblijf van
meer dan tien jaar in het pand waar
tegenwoordig vliegerzaak TIKO zit.
Sindsdien zit Penha op haar huidige
plek op de hoek van het dorpsplein
en de Dorpsstraat waar voorheen
een boetiek van Ruud Hamer en Ide
Moerbeek was gevestigd. Sinds jaar
en dag trekt de kapsalon de aandacht
met de vele beelden en barokke stijl,
maar dat is in het verleden anders
geweest. 'In het begin stond er nog
niks', vertelt Penha, terwijl ze foto's
laat zien. 'Het is nu barok, maar
ik heb de zaak ook bruin en beige
gehad, het is paars en lila geweest,
helemaal wit, we hebben nog een
tijdje popart gehad en het is ook hele
maal zwart/wit geweest.' Henk Bruin,
muzikant bij De Toekomst, hielp bij
alle drie de panden mee met de ver
bouwingen.
Penha groeide op in Amstelveen,
maar kwam geregeld naar Texel
omdat haar opa en oma in Oosterend
woonde. Het gezin woonde aan de
overkant omdat de vader van Pen
ha verkeersvlieger was. 'Maar in de
weekenden en de vakanties kwamen
we graag naar Texel.' De liefde voor
het eiland was voor Penha aanleiding
zich als 19-jarige op Texel te vestigen.
Ze had een kappersopleiding gevolgd
in Amsterdam en werkervaring opge
daan bij kapsalons in Amstelveen,
Amsterdam en Aalsmeer.
Penha is niet altijd onomstreden
geweest. Ze kreeg ooit de herenkap
pers tegen zich in het verweer toen ze
behalve dames ook heren ging knip
pen. Dat kon niet in de ogen van de
andere kappers, omdat ze daarvoor
niet over de juiste papieren beschikte.
Het leidde tot een gang naar de rech
ter. maar op initiatief van Penha ook
tot een gang naar De Lindeboom. 'Ik
heb toen iedereen uitgenodigd dit te
komen uitpraten onder het genot van
een borrel. Daar werd van opgeke
ken, want het was niet gebruikelijk
dat zoiets gebeurde.'
Het kwam allemaal goed. Penha ging
tijdelijk terug naar school, zodat ze
haar patroonsdiploma voor herenkap
per haalde en daardoor zowel dames
als heren mocht knippen. 'Dat ging
door elkaar heen in de zaak. Ik was
ook de eerste die daarmee begon.
Vroeger was dat nog strikt geschei
den.' Het knippen van mannen leidde
tot de befaamde coup Cocky. Penha
lacht als ze eraan herinnerd wordt.
Coup Cocky was bovenop kort en
van achteren lang. Texelse mannen
liepen en masse rond met dat kapsel.
Penha nam in de loop der jaren gere
geld stelling tegen het thuiskmppen,
totdat de gemeente dat toestond.
'Sindsdien heb ik er geen moeite
meer mee, daarvoor wel. Ik kan wel
begrijpen dat mensen zich voor tien
euro thuis laten knippen, maar uit
eindelijk wil toch iedereen wel weer
eens naar de kapper. Het is toch een
andere behandeling die je daar krijgt.'
Penha richt zich sinds jaar en dag
op Texelaar en toerist. 'Die hebben
tijdens de vakantie de tijd om eens
rustig naar de kapper te gaan. In de
vakanties hebben wij het smoordruk.
Tegen het eind van het jaar en het
begin van het jaar is het rustig, maar
over het hele jaar kun je er goed van
rondkomen.'
Jubileum
De stille viering van het veertigjarige
bestaan staat in contrast met het
zilveren jubileum. Dat werd groots
gevierd in de Stappenlandhal (nu de
indoorkartbaan) met optredens van
illusionist Hans Klok en zanger Marco
Borsato. Het feest werd op een door
deweekse avond gehouden, maar er
kwamen meer dan vijftienhonderd
Texelaars op af. Penha laat de foto's
van het evenement met trots zien.
Ook foto's van een grote modeshow
die in dezelfde tijd met Mantje in
zwemparadijs Calluna werd georga
niseerd, komen voorbij. 'Daar deden
zeventig Texelaars aan mee die alle
maal als model over een catwalk door
het zwembad liepen. De show werd
door honderden Texelaars bezocht.
Penha sluit niet uit dat ze haar robij
nen jubileum alsnog viert, maar dat
hangt af van ontwikkelingen rond
haar bedrijf. Haar huidige pand, heeft
ze te huur gezet bij Texel Vastgoed
en ze heeft plannen ruimte te huren
bij Baywatch aan de andere kant van
de straat om daar verder te gaan.
De plannen zijn bedoeld om haar
financiële toekomst te regelen. 'Het is
dus niet zo dat ik ga stoppen, zoals
ik ook al weer heb gehoord. Als het
lukt het pand aan het dorpsplein te
verhuren, dan ga ik bij Baywatch ver
der, want er moet een kapperszaak
in De Koog zijn.' Als het zover komt.
maakt de barok volgens Penha plaats
voor een strakke stijl. Last van kwalen
als kapperseczeem heeft ze tot nu
toe verre van zich gehouden. 'Ik knip
nog steeds met net zoveel plezier als
ik veertig jaar geleden deed.' Penha
gaat er prat op dat sommige werk
nemers al meer dan vijftien of twintig
jaar bij haar werken. 'Dat zijn meiden
die echt bij me willen wérken. Er zijn
ook verschillende andere kappers die
in de loop'der jaren het vak bij me
hebben geleerd. En ik vind het mooi
als ik de komende jaren nog een paar
meiden de fijne kneepjes van het vak
kan bijbrengen.'
