'Je doet het goed
of je doet het niet'
Waalders: 'Het is ons
dorpshuis niet meer'
Schapenmelkerij 'Vrij en Blij' speelt in op toenemende vraag
'Nu kunnen belangrijke
zaken worden opgepakt'
Toeristenbelasting omhoog voor investeringsfonds
Wrijving met onderwijsinstellingen
TEXELSE 7 COURANT
Wethouder Bakker wil
sociaal verkeersgedrag
VRIJDAG 5 DECEMBER 2008
Bij hoeve Vrij en Blij aan de Westerweg verrijst dezer dagen
in rap tempo een grote stal. Niet om paarden te herbergen,
zoals wel wordt beweerd, maar om melkschapen in te hou
den. 'We beginnen er met 250, maar willen graag doorgroeien
naar 360. Dat zijn er best veel. Maar je doet het goed of je
doet het niet', vertelt de 22-jarige Jan Blom, die samen met
vader Piet Blom en moeder Ans de Graaf een firma vormt.
Met de schapenmelkerij speelt het
bedrijf in op de toenemende vraag
naar schapenmelk bij Anton Witte van
kaasboerderij Wezenspyk, de groot
ste producent van (schapen)kaas op
het eiland. 'De verkoop loopt erg
goed, maar grote orders zijn door
een gebrek aan melk tot nu toe niet
mogelijk. Anton wil ook graag oude
kaas gaan verkopen, maar de vraag
is zo groot, dat de kaas de tijd niet
krijgt om oud te worden.'
Directe aanleiding was de verkoop
van het bedrijf van Peter Smit op
Noord-Haffel, waardoor slechts twee
schapenmelkerijen overbleven: die
van de firma Bakker van De Waddel
en van Chiel Sanders op de Hoge-
berg. Blom jr.: 'Ik werkte bij het loon
bedrijf van Smit, waardoor ik bij veel
boeren over de vloer kwam en nogal
eens wat hoorde. Ik weet nog dat
Koos Tjepkema vroeg of het melken
van schapen niks voor mij was. Het
leek me helemaal niks. Ach man, die
rotbeesten, zei ik tegen Koos. Maar
later dacht ik er toch eens over na
en heb ik het er met mijn vader en
moeder over gehad. Zij hebben hun
melkquotum (voor koeien) van de
hand gedaan. Samen met de cam
ping, het zomerhuisje en het pension
voor paarden kunnen ze daar van
leven. Van hun hoefde die schapen
melkerij dus niet per se. Uiteindelijk
kwamen we tot de conclusie dat als
we het zouden doen, het de moeite
waard moest zijn. Want ik moest er
wel voor thuis komen en er moest
ook een stal worden gebouwd. Om
er een boterham mee te kunnen
verdienen, moetje minimaal 100.000
liter per jaar halen.'
De Blommen hebben niets aan het
toeval overgelaten. Ze lieten zich
uitgebreid informeren en verdiep
ten zich grondig in de bouw van
De stal wordt uitgerust met de
modernste voorzieningen. Zo wor
den twee 27 meter lange voerhan
den aangelegd, die ervoor zorgen
dat de schapen het vreten voor hun
neus krijgen, zonder dat daar nog
een tractor of een kruiwagen aan te
pas komt. Doordat de banden tus
sen twee groepen dieren in lopen -
die met de neuzen naar elkaar staan
- hoeft niemand er meer langs om
het weggerolde voer naar het vee te
vegen. Om ervoor te zorgen dat de
stal fris blijft en de schapen schoon,
wordt dagelijks een verse laag stro
gestrooid. Dat gebeurt vanaf een
karretje dat over een rail loopt. Het
voersysteem wordt gemechaniseerd,
met een weeginrichting die precies
aangeeft hoeveel de beesten te vre-
met een goothoogte van vier meter.
Maar volgens de regels mag je niet
hoger dan drie meter. Dat was voor
ons niet werkbaar, omdat je dan
niet meer met een tractor onder de
schuine kant kunt rijden. Uiteindelijk
hebben we een compromis kunnen
sluiten. We gaan naar een hoogte
van drieëneenhalve meter, alleen
moesten we het idee van een stolp
daardoor laten varen.. Toch denken
we dat de stal aardig in het land
schap past. Het dak aan de achter
kant loopt schuin en steekt aan de
voorkant een stuk over, alsof het een
luifel is. Ook aan de zijkant steekt het
over de muur. Daardoor oogt het niet
zo massaal.'
I Js en weder dienende is de stal vlak
voor de kerst klaar, waarna de scha-
een stal. 'Het is de uitdaging zoveel
mogelijk liter melk uit een schaap te
halen. Daarvoor moeten de omstan
digheden optimaal zijn. Het succes
van een schapenmelkerij wordt voor
20 procent bepaald door fokkerij
en voor 80 procent door uitwendi
ge omstandigheden. Je kunt nog
zo goed fokken, als je een schaap
onderin de kelder houdt, wordt het
niks. Dat betekent dus dat je moet
zorgen voor veel licht, schone lucht
en vers stro.'
ten krijgen. 'Er komt geen bezem of
schop meer aan te pas. Daardoor is
dat werk ook nog voor mijn vader
te doen als hij wat ouder is. Voor
deel is ook dat we er bijna niet met
een tractor in hoeven. Alleen in het
gedeelte waar de mest ligt, moeten
we er bij kunnen. Dat scheelt ruimte,
die je kunt benutten om meer scha
pen te houden.'
Overigens heeft het redelijk lang
geduurd voordat de vergunning rond
was. 'Eigenlijk wilden we een stolp
pen er in kunnen. De aangrenzende
melkput moet in de derde week van
februari in gebruik worden genomen.
Er kunnen twee keer veertien scha
pen tegelijk worden gemolken. 'Maar
het gaat niet zo gemakkelijk als bij
een koe', weet Blom jr. 'Die sluit je
aan op de melkmachine en als de
uier leeg is, wordt de koe automa
tisch ontkoppeld. Maar een schaap
heeft twee pieken. Na de eerste
moet je tegen de onderkant stompen
om de productie weer op gang te
brengen. Je ziet dat lammeren in de
Piet en Jan Blom in de stal in de aanbouw, die wordt uitgerust met de modernste voorzieningen. (Foto Joop Rommea/Baetdoank Texel)
wei ook doen. Die stompen met hun
kop om meer melk te krijgen.'
De Blommen hebben voor hun mel-
kerij 212 jonge ooien gekocht. Het
zijn Friese melkschapen, die ze heb
ben betrokken bij de gerenommeer
de fokker Nico Verduin uit Andijk.
'Het zal behoorlijk wennen zijn in het
begin. Schapen laten zich vaak niet
zomaar melken, zeker niet als het
voor de eerste keer is. We hebben
daarom met Verduin afgesproken dat
we er straks nog dertig, vijfendertig
oudere ooien bij kopen. Bedoeling
is dat de jonge schapen zie hoe het
in zijn werk gaat, zodat ze zich zelf
gemakkelijker laten melken.'
Hoewel ze het allemaal spannend
vinden, hebben Jan Blom en zijn
ouders er alle vertrouwen in dat de
nieuwe tak van hun bedrijf een suc
ces wordt. 'Het is de vraag hoe groot
de melkproductie wordt. Een schaap
geeft gemiddeld 400 tot 600 liter per
jaar. Dat betekent dus dat we met
360 schapen kunnen doorgroeien
naar 140.000 tot 180.000 liter per
jaar. Dat is genoeg voor een goede
boterham.'
Eén en ander gaat in nauwe samen
spraak met de kaasmaker op
Wezenspyk. 'We gaan twee keer per
jaar om tafel om de liters en de prij
zen te bepalen. We moeten daarvoor
de landelijke markt maar een beetje
in de gaten houden. Ik weet zeker
dat we eruit komen. Wij willen graag
melk leveren, Anton wil graag kaas
maken.'
Joop Rommets
Zeespiegel steeg door opwarming
De samenwerking tussen de
dorpscommissie enerzijds en
onderwijsinstellingen ROC en de
Stichting Samenwerkende Scho
len anderzijds loopt verre van
vlekkeloos. 'Het is ons dorpshuis
niet meer', klaagt de dorpscom
missie. Er is volgens de Waalders
geen overleg, de scholen leggen
een te grote claim op het dorps
huis en er is parkeeroverlast.
Het leek een goed plan om een deel
van De, Wielewaal weer in gebruik
te nemen voor onderwijs. Maar
volgens de dorpcommissie lappen
de scholen de afspraken aan hun
laars. 'Ze nemen het gebouw over',
aldus Pirn Decnop, die klaagde dat
de gymzaal en de gemeenschaps
ruimte niet conform de afspraken
worden gebruikt. Bovendien is er
geen huur van de samenwerkende
scholen ontvangen. Omdat er nog
geen overleg is geweest, heeft de
dorpscommissie de kritiek niet kun
nen aankaarten. Een ambtenaar die
de schoolleiding op verzoek van het
dorp er al meerdere keren op had
aangesproken, klaagde over 'hard
leersheid'
Wethouder Marian Merkelbach, die
in het bestuur van de samenwer
kende scholen zit, voelde zich per
soonlijk aangesproken en beloofde
de klachten in het eerstkomende
overleg aan te kaarten.
Trapveldje
Gespreksonderwerp was ook het
trapveldje van de Waalder jeugd,
voor het dorpshuis, 's Winters is
het er te nat om te voetballen, maar
de dorpscommissie wil het graag
behouden. Alternatief zou kunnen
zijn een terrein aan het Groeneweg-
getje dat zo'n veertig jaar geleden in
bezit was gekomen van de gemeen
te en waarover destijds bepaald
is dat de grond ten goede moet
komen aan de dorpsgemeenschap.
Maar dat is er nooit van gekomen,
het terrein wordt agrarisch gebruikt.
Maar het terrein bij de Wielewaal ligt
centraler en zal wat de dorpscom
missie betreft worden opgehoogd.
Kerkmuur
Stichting Dorpsherstel en andere
betrokkenen hebben van de beno
digde €142.000,- ruim tweederde
bij elkaar en ook de vergunnin
gen zijn rond. Voor het resterende
bedrag zal burgemeester Geldorp
een aanvraag in de vergadering van
de ILG Gebiedscommissie brengen.
Wethouder Bakker adviseerde een
beroep te doen op het Toeristisch
Investerings Fonds. Bedoeling is
dat de werkzaamheden komend
voorjaar van start gaan.
De huidige klimaatmodellen zijn
niet in staat een realistisch beeld
te geven van de hoge tempera
turen in de broeikaswereld van
55 miljoen jaar geleden. Dit heeft
belangrijke gevolgen voor een
betrouwbare voorspelling van ons
toekomstige klimaat. Dat blijkt
uit onderzoek van wetenschap
pers van onder andere het NIOZ,
die hierover binnenkort publice
ren in het vaktijdschrift Paleoce-
anography. Deze week besteedt
Nature Geosciences al aandacht
aan het artikel.
Het onderzoek laat zien dat een
broeikasramp 55 miljoen jaar gele
den op verschillende plaatsen leid
de tot een flinke stijging van de zee
spiegel. Deze klimaatverandering
wordt als een model beschouwd
voor de huidige opwarming van de
aarde. Hoofdauteur van het artikel
Appy Sluijs, co-auteurs Henk Brink
huis, Gert-Jan Reichart (alledrie
van de Universiteit Utrecht), Stefan
Schouten (NIOZ), Dirk Munsterman
(TNO) en Jaap Sinninghe Damste
(NIOZ, UU) spelen een leidende rol
in het onderzoek.
Dat de zeespiegel steeg tijdens
een fase van extreme opwarming
van de aarde, 55 miljoen jaar gele
den, blijkt uit nieuw onderzoek naar
gesteenten die nabij New York, in
Woensdrecht (Noord-Brabant) en in
Nieuw Zeeland op enkele honder
den meters diepte zijn opgeboord.
Woensdrecht, dat in die tijd onge
veer op de kustlijn lag, werd tijdens
de opwarmingsfase door de zee
overspoeld en op een plaats bij
de kust van Nieuw Zeeland werd
de opbouw van hoogveen abrupt
gestopt. De aarde was vlak voor
de opwarming al zeer warm, waar
door de zeespiegel tenminste 70
Maatregelen voor
verkeer Volmolen
In verband met de tijdelijke huis
vesting van de scholengemeen
schap in De Volmolen en de gelijk
tijdige activiteit van bouwverkeer
neemt de gemeente diverse
verkeersmaatregelen, conform
advies van de Overleggroep Ver
keerszaken.
Er komt schot in de voorgenomen Er komt een hek op de Vuurvlinder
restauratie van de kerkmuur. De ter hoogte van het appartementen
complex om het bouwverkeer en
het school- en overige verkeer te
scheiden. Op de Vuurvlinder komt
tussen de Hallerweg en de Dis
telvlinder eenrichtingverkeer in de
richting van de Hallerweg. Aan de
Hallerweg komt een in- en uitstap-
plek. Op het gedeelte van de Haller
weg buiten de bebouwde kom, op
de Kadijksweg tussen Marsweg en
Hallerweg en op de Marsweg tus
sen de Waalderweg en de Kadijks
weg geldt straks een maximum
snelheid van 60 km per uur. Langs
Hallerweg, Kadijksweg en Marsweg
komen waarschuwingsborden, die
erop wijzen dat het hier een school-
route met veel fietsende kinderen
betreft. Verder komt er bermver
harding langs de Kadijksweg tus
sen Hallerweg en Marsweg. Op de
brug tussen Korfbaeck en Distel
vlinder geldt een bromfietsverbod;
ter ondersteuning daarvan worden
fietssluizen geplaatst. Dat zijn hek
jes die zodanig worden geplaatst,
dat een brommer of fiets er niet snel
langs kan. De totale kosten van de
maatregelen belopen €46.250,-.
meter hoger lag dan nu. De extra
opwarming zorgde ervoor dat het
oceaanwater uitzette, waardoor de
zeespiegel ongeveer een meter per
graad opwarming steeg.
Het onderzoek valt binnen het focus-
gebied Earth and Sustainability van
de Universiteit Utrecht. Hierin wordt
onderzoek gedaan naar een groot
aantal processen op en in de aarde
in relatie tot de talloze risico's die
het leven op aarde bedreigen. Hier
onder vallen ook onderzoek naar
klimaat, energie en duurzaamheid
en nanomaterialen. Meer informatie
is te vinden op www.uu.nl/focusge-
bieden.
De Koog wil
winteroverleg
De Koog moet in navolging van
het zomeroverleg ook een winter
overleg krijgen. Daar heeft raads
lid Henk-Jan Klok (Texels Belang)
voor gepleit.
Klok deed dat naar aanleiding van
overleg dat Koger horecaonderne
mers en de Stichting Horecabelan-
gen De Koog laatst hebben gehad.
Volgens hen kan het geen kwaad
als politie, kroegbazen en anderen
ook in de winter zo nu en dan eens
om tafel zitten. Doel is onder meer
overlast door met name Texelaars in
de hand te houden.
'Het hoeft niet zoals het zomerover
leg één keer in de twee weken te
zijn, eens per maand is ook prima,
als we maar even bij elkaar kunnen
zitten', aldus Klok. Hij vond burge
meester Joke Geldorp meteen aan
De toeristenbelasting wordt verhoogd tot €1,50. En dat op ini
tiatief van de logiesverstrekkers zelf, de sector die zich in het
verleden meerdere malen fel verzette tegen verhogingen die
van mindere orde waren. De redactie peilde de meningen.
Dirk Leegwater, voorzitter van
de GroeT (logiesverstrekkers met
groepsaccommodatie): 'Ik denk dat
door de scholieren te ontzien, wij
het maximale eruit hebben gehaald.
Want de toeristenbelasting zou voor
die categorie wel heel rigoureus
omhoog gaan. Door verhogingen
van toegangsprijzen, bijvoorbeeld
voor het zwemparadijs en Eco-
mare, werd Texel toch al onaantrek
kelijker voor deze groep. Nu wordt
dat enigszins gecompenseerd.
Groepen die korter verblijven, en
dat doen ze meestal, zijn wel duur
der uit. Maar ik vraag me af of die
het in de gaten hebben. Het grote
voordeel van dit systeem is dat nu
duidelijk is waar de verhoging heen
gaat en dat het niet voor allerlei
andere dingen wordt gebruikt dan
voor het toerisme. Al denk ik wel
dat het fraudegevoeliger is. Contro
les blijven achterwege.'
Roel Buis, manager van StayO-
kay: 'Als budgetaccommodatie zit
ten wij wat prijzen betreft aan de
onderkant van de markt en is het
effect van een verhoging het meest
voelbaar. Ook omdat het leeuwen
deel van de gasten hier korter dan
vijf nachten verblijft. Onze gasten
betalen dus voor degenen die lan
ger blijven. Want ik geloof niet dat
er iemand is die door het maxi-
^5®
Van alle kanten
mumtarief van vijf nachten hier lan
ger zal blijven. Wij hebben de prijs
van onze accommodatie voor 2009
al een half jaar geleden vastgelegd
en voor volgend jaar staan al veel
reserveringen in het boek. Moe
ten wij nu zeggen dat ze moeten
bijbetalen of moeten we zelf de
meerkosten betalen? Dat laatste
denk ik niet. Wel is het goed dat
de toeristenbelasting voor scholen
wordt afgeschaft, want die hebben
een laag budget. Daardoor zullen
wij er netto weinig van merken. Ik
heb er gemengde gevoelens over.
Ik heb op zich niets tegen het Toe
ristisch Investeringsfonds. Waar ik
Rob Teisman, voorzitter van de
Texelse Hotelvereniging: 'Onze
sector betaalt met een gemiddelde
bezetting van een kleine drie nach
ten altijd hoogste tarief en er is
soms best wel over gemopperd.
ten zeggen: kijk, dat bankje of die
boulevard is betaald met geld uit
de toeristenbelasting. Dat is toch
prachtig. Het geeft ook de moge
lijkheid dat investeringen die zich
niet rechtstreeks terugverdienen,
wel moeite mee heb is dat TVL er
zo geheimzinnig over heeft gedaan.
En dat wordt gezegd dat de hele
sector er achter staat. Wij hebben
240 bedden en qua overnachtingen
een hoge score. Dus maken wij een
aanzienlijk deel uit van die sector.'
Dat we er toch mee in hebben
gestemd, komt doordat voor het
eerst een substantieel bedrag bui
ten de begroting van de gemeente
wordt gehouden en rechtstreeks
aan het toerisme wordt besteed.
Straks kunnen we tegen onze gas-
toch kunnen worden gedaan. Het
mooie van dit fonds is ook dat
vermogens kunnen worden gesta
peld. Het fonds alleen zal in veel
gevallen niet toereikend zijn, maar
een bijdrage kan wel de reden
zijn dat het Waddenfonds, Leader
Lezing over l&R
en handel in vee
De handel in runderen en scha
pen en het Informatie en Regi
stratie (l&R)-systeem voor die
ren zijn onderwerp van de lezing
die Andries Kingma maandag 8
december verzorgt voor de leden
van de agrarische Vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting.
Door veranderingen in de regelge
ving, de sluiting van veemarkten en
de introductie van verzamelplaatsen
voor vee is er de laatste jaren veel
veranderd in de handel van runde
ren -en schapen. Bij veel veehou
ders bestaat onduidelijkheid over
de vaststelling van de prijzen van
de te verkopen dieren. Kingma pro
beert daar verandering te brengen.
Hij geeft uitleg over hoe de prijsno
teringen voor runderen en schapen
tot stand komen en welke invloed
de veehouder daar op heeft. Verder
gaat hij in op de aankomende ver
anderingen door het l&R-systeem.
Kingma is voorzitter van de organi
satie Veehandel Noord-Nederland,
veehandelaar en eigenaar van een
veehouderij. Hij heeft een bedrijf
met schapen en runderen voor de
vetweiderij en productie van rose-
vlees. Ook beschikt hij over een
hotel en een stalhouderij.
De bijeenkomst wordt gehouden in
Stayokay aan de Haffelderweg in
Den Burg en begint om 20.00 uur.
zijn zijde. Zij zei het ee.n goed plan
te vinden waar ze nog vóór de kerst
met de politie over gaat praten.
of andere subsidieverstrekkers
ook een bijdrage leveren, waardoor
het toeristische fonds als vlieg
wiel werkt. Het wordt allemaal wat
makkelijker om dingen gedaan te
krijgen, want je weet niet half wat
er voor papierwinkel komt kijken
bij het aanvragen van subsidie.
Het effect van de verhoging naar
€1,50 moet niet worden overtrok
ken. Toen ik op Schiphol twee kof
fie bestelde, betaalde ik net zoveel
als wat je straks op Texel maximaal
aan toeristenbelasting betaalt. Op
een weekend Texel is zo'n bedrag
verwaarloosbaar. En daar waar de
budgetten lager zijn, bijvoorbeeld
kamperende gezinnen die lang ver
blijven, gaat men minder betalen.
Dat is toch heel sociaal.'
Wouter de Waal, directeur van de
VW: 'Dit is bijna uniek in Neder
land. Een keihard systeem waar
door inkomsten uit de toeristenbe
lasting niet naar algemene middelen
gaan en echt aan de sector worden
besteed. Dat is bijna nergens zo.
Nu kunnen zaken die de sector
echt belangrijk vindt worden opge
pakt. Die verhoging tot €1,50 is
volgens mij geen antireclame. Als
je ziet wat nu wordt betaald om hier
bijvoorbeeld een weekend te zijn en
wat ér straks bij komt, is dat een
gering bedrag. Mensen zijn gewend
om toeristenbelasting te betalen,
mensen gaan er echt niet om naar
Terschelling. Positief is het verhaal
dat je hier nooit meer dan €7,50
toeristenbelasting betaalt.'
'Terug naar sociaal gedrag, oog
contact tussen weggebruikers en
een vriendelijke hand in plaats
van een opgestoken vinger.' Ver
keerswethouder Bakker benut
de ronde die het college dit jaar
langs de dorpen maakt om een
beroep te doen op het fatsoen
van de weggebruikers.
In zijn visie kan het aantal verkeers
borden omlaag. 'Met verkeersbor
den regel je alleen de juridische
aansprakelijkheid. We kunnen de
infrastructuur voor het verkeer beter
zo inrichten dat je in bepaalde situ
aties niet te hard kunt rijden', doel
de hij onder meer op het aanleggen
van parkeervakken op strategische
plekken.
Maar bepaalde weggebruikers in De
Waal hebben daar geen boodschap
aan. Auto's worden rustig buiten
het parkeervak neergezet, waardoor
zelfs de ambulance, brandweer of de
vuilniswagen er niet langs kan. En er
is zelfs een politieauto gesignaleerd
die tegen het verkeer in reed. 'Dat
pleidooi voor fatsoen van wethou
der Bakker, dat werkt in de praktijk
niet. Sloop die parkeervakken eruit,
dat weet ik tenminste zeker dat ik
het risico loop om van de sokken te
worden gereden', nam C. Biekmann
van de Waalder dorpscommissie
een extreem standpunt in. Haar
dorp heeft niet de exclusiviteit van
dit probleem, ook elders staan er
auto's buiten de vakken. Reden
voor burgemeester Geldorp con
troleacties aan te kondigen, waarbij
gele en rode kaarten worden uitge
deeld. Maar een tweede controle
wordt niet aangekondigd, dan wor
den meteen bonnen geschreven.
Ze nam een tip uit De Waal ter harte
om de APV zodanig aan te passen
dal fout geparkeerde auto's mogen
worden weggesleept.
stichting
BROODNODIG OP TEXEL
Bankrekening 12.08.86.308
E-mail stichtingbroodnodig@texel.com
