Den Burg relatief oud,
Koger inkomens hoogst
Ben Rab neemt afscheid van Tesselhuus
'Prachtig als ze de zee
nog eens kunnen zien'
Analyse kansen en bedreigingen
Nadruk nog teveel op noordzijde
Zuidzijde centrum Den Burg
heeft publiekstrekker nodig
Galloway's in Nederlanden
(j eslaagd
v
TEXELSE j COURANT
„.ilttl»»»'"
3 trouwoe Merp£
•fel.OmnT£K VOofL Q6%uul(
flKTüJH &ofs Q ii-o3-Löö^
Trouwfoto's met historie
De inwoners van Den Burg zijn
gemiddeld 'oud', die in Oude-
schild jong. De inwoners van De
Koog verdienen gemiddeld meer
dan die op de rest van Texel, waar
het inkomen onder het landelijk
gemiddelde ligt. En de opper
vlakte aan winkels is in Den Burg
tweeëneenhalf keer zo hoog dan
een gemeente met het vergelijk
bare aantal inwoners. Kleding en
mode zijn oververtegenwoordigd.
Het rapport Toekomstvisie Voorzie
ningenstructuur Texel van Bureau
Stedelijke Planning staat vol met
gegevens waarmee ondernemers
hun voordeel kunnen doen. Bij
voorbeeld dat de groep 45-plus
op Texel ruimer is vertegenwoor
digd dan elders in het land. En
dat het aantal allochtonen bedui
dend lager is. Den Burg is met 19
procent 65-plus een relatief oud
dorp, Oudeschild juist 'jong'. De
huishoudens zijn in het vissersdorp
gemiddeld groter dan in Den Burg.
Het besteedbaar inkomen van de
Texelaars ligt 6 procent onder het
landelijk gemiddelde. Met uitzonde
ring van De Koog (€12.800,-) ligt het
gemiddelde inkomen per inwoner in
alle dorpen fors onder het landelijke
gemiddelde. (Texel 11.400,-, Neder
land €12.200,-, cijfers uit 2005). De
bestedingen per hoofd op Texel
bedraagt €2.246,- in de dagelijkse
sector en €2.609,- (2007) in de niet-
dagelijkse sector. Dit ligt iets onder
het landelijke gemiddelde.
Aan de aanbodzijde beschikt Texel
over ruim 35.000 vierkante meter
detailhandel, waarvan bijna 70 pro
cent in Den Burg. Het aanbod daar
is bijna tweeëneenhalf keer zo groot
als in een dorp met een vergelijkbaar
inwonertal Het verschil manifesteert
zich vooral in de branches kleding,
mode, schoenen, lederwaren en
media. Lager dan gemiddeld scoren
de sectoren plant en dier, wonen,
auto en fiets. Kenmerken zijn bran
chevervaging tussen en binnen de
sectoren, schaalvergroting (vooral
bij supermarkten) en verschraling
van het aanbod aan voorzieningen
in de. kleinere dorpen. Er zijn op
Texel 160 horecavestigingen.
Als sterke punten van Texel wor
den genoemd de jaarlijkse toeris-
tenstroom, de functie van Den Burg
als hoofdkern en De Koog als toe
ristisch centrum, het sterke aanbod
aan detailhandel in Den Burg, het
sterke horeca aanbod in De Koog,
de beperkte leegstand en natuur,
authenticiteit, strand, zee en rust.
Zwakke punten zijn de hoge omzet-
verschillen tussen hoog- en laag-
seizoen, wat de bedrijfsvoering
bemoeilijkt en de grote parkeer
druk tijdens pieken (wisseldagen).
Genoemd wordt ook het overda
dige aanbod aan mode. kleding
en aanverwante zaken en, terwijl
ander branches juist onderverte
genwoordigd zijn, waardoor vraag
en aanbod met geheel in overeen
stemming zijn. Nadelig is ook dat in
kleine dorpen het draagvlak te klein
is voor voorzieningen en dat de
supermarkten relatief klem zijn.
Kansen
Kansrijk is de verbreding van het
seizoen versterking van de struc
tuur van het centrum van Den Burg,
inspelen op vergrijzing (natuur, rust
en bezinning), de mix van bekende
formules en authenticiteit en het
merk Texel voor natuur- en streek
producten. Oudeschild kan meer op
het toerisme inspelen. Als bedrei
gend worden gezien de druk op
voorzieningen in kleine dorpen, con
currentie van andere toeristische
bestemmingen, de grote afhanke
lijkheid van het toerisme, stilstand
of krimp van de lokale bevolking,
toename van winkelketens (onder
mijnt de eigenheid van Texel), afna
me verhuur verblijfsaccommodatie
en lagere bezetting per huisje en
economische neergang.
Robbie van Kruining en Roland
Nauw uit Den Burg zijn geslaagd
voor het examen Microsoft Certified
Professional Vista. Roland Nauw
Hoogtepunten van een week Tes-
selhuus zijn in zijn beleving tochten
die Jos Slikker met zijn bus over
het eiland maakt. 'De wijze waarop
Jos dan over Texel kan vertellen, is
prachtig en je ziet dat de anderen
dat ook zo beleven.'
Hij vond het eveneens mooi te zien
hoe gasten van de zee konden
genieten. 'Dat is vooral bij mensen
die uit de verder gelegen delen van
het land komen. Die heb ik meerma
len horen zeggen dat ze niet meer
hadden verwacht de zee nog een
keer te zien.' Rab nam de ervarin
gen van het Tesselhuus ook mee in
zijn dagelijkse werk. 'Ik heb ervan
geleerd niet alleen met de klok te
leven, maar soms ook mezelf wat
tijd te gunnen. Je leeft maar één
keer.'
Leven
Rab was statutair bestuurslid voor
het leven, waardoor hij niet had
hoeven opstappen. Volgens hem
werd het echter tijd plaats te maken
voor anderen. 'Je hebt doorstro
ming nodig en daar ben ik zelf ook
voorstander van.' Rab wordt opge
volgd door Anneke Dekker van de
Rotary.
Het afscheid viel samen met de
ingebruikname van de derde bad
kamer en vernieuwde slaapruimte
voor de nachtwacht, waar hij als
voorzitter van de bouwcommissie
actief bij was betrokken Hetzelfde
gold voor een uitbreiding van de
huiskamer in 1997, de bouw van
een nieuwe berging in 2002 (de
Pim van der Schoot-boet) en een
uitbreiding van het sanitair op de
eerste verdieping die hij samen met
oud-voorzitter Jan Bloem voor zijn
rekening nam.
Hij noemt het bijzonder dat de ruim
te met de derde badkamer de naam
Ben Rab Vleugel heeft gekregen
'Daar was ik erg blij mee. Dan blijft
je naam verbonden aan het gebouw
en vragen mensen later misschien
nog wel eens wie die man was.'
behaalde daarbij 914 van de 1000
punten, Van Kruining slaagde met
een 'full score Rutger Platenburg
slaagde met 870 van de 1000 pun
ten voor het examen Microsoft Cer
tified Professional 2003 Server. Zij
mogen zich nu alle drie Microsoft
Certified Professional noemen en
studeren door voor de titel Micro
soft Certified Systems Engineer. Alle
drie geslaagden zijn werkzaam bij
MHIT automatisering in Den Burg.
TESO past
automaat aan
TESO is in Den Helder een proef
gestart om de kaartverkoopauto
maten te optimaliseren. De boot-
dienst beoogt hiermee twee kwa
liteitsverbeteringen te realiseren,
namelijk een alternatief voor het
bedrukken van de meerrittenkaar-
ten (de printkwaliteit op de kaart
laat wel eens te wensen over) en
het terugdringen van het aantal
storingen, zodat de beschikbaar
heid van de automatische loket
ten zal toenemen.
Maandag werd één van de automa
ten aangepast De TESO-pas kan
op elke willekeurige wijze worden
ingevoerd en worden afgewaar
deerd. Maar de kaart wordt niet
langer bedrukt met het aantal over
tochten dat de klant nog tegoed
heeft. In plaats hiervan wordt bij
iedere transactie een duidelijke bon
aangeboden met het tegoed. Na
de laatste transactie produceert de
automaat een overzicht van alle
afwaarderingen. Indien de bon niet
door de klant wordt afgenomen,
neemt de automaat deze zelf weer
in, zodat het terrein schoon blijft.
Voor de klanten met betaalpassen
en creditcards verandert er nau
welijks iets, wel adviseert TESO de
invoerinstructie op de automaat te
volgen. Bij welslagen van de proef
zal TESO de overige automaten
vóór de Pasen ombouwen. Voor
vragen kan men zich wenden tot
TESO, tel. 369600.
VRIJDAG 13 MAART 2009
fPlFKMLQU DnoRnunp 4[)ncce WLnUi Wl b/
leidde. 'Ik leerde bijvoorbeeld dat er
vaak niet tegen kinderen in een rol
stoel wordt gesproken, maar tegen
hun begeleiders. Dat zat die kinde
ren behoorlijk hoog.'
Hij werd getroffen door een moeder
van wie twee kinderen tegelijk een
week vakantie vierde. De oudste
had nog maar een paar weken te
leven. Rab vroeg de moeder hoe
zij met de pijn omging en kreeg als
antwoord dat ze daar nu geen tijd
voor had. Dat zou later wel komen.
'Dan leer je te leven bij de dag en
te genieten van elke dag die er nog
is.'
Een ander bewogen moment deed
zich voor in Den Helder bij een
moeder die jarenlang letterlijk dag
en nacht voor haar dochter had
gezorgd en heel veel moeite had
haar een week los te laten. 'Het was
alsof er een deel van haarzelf werd
afgenomen. Zij moesten echt iets
voor zichzelf gaan doen.'
Overkant
Aan de overkant was Rab een warm
pleitbezorger van het Tesselhuus
door lezingen en presentaties te
geven. 'In het begin was het Tes
selhuus nog helemaal niet bekend
en was het armoede troef. Dan zette
ik bij presentaties mijn armoedigste
gezicht op en dat wilde nog wel
eens helpen.' Voorzitter Germ Keu-
ning prees bij het afscheid van Rab"
die vele kilometers die hij maakte
voor de lezingen. 'Als groot lief
hebber van snelle auto's speelden
afstanden voor hem gelukkig nau
welijks een rol.'
Terugkijkend noemt Rab het prach
tig dat het Tesselhuus in de loop
der jaren veel steun op het eiland
heeft gekregen. 'Het wordt gedra
gen en dat is geweldig. Een pluim
voor Texel.' Hij vindt het ook mooi
dat zich een vast draaiboek heeft
ontwikkeld.
reinen moeten uitwijken, omdat dit
nadelig is voor de andere winkels.
Maar de supers zijn wel aan de
kleine kant en hebben meer opper
vlakte nodig. Er is ook te weinig par
keerruimte. Als mogelijke oplossing
wordt verhuizing naar het terrein op
de hoek Waalderstraat-Bernhard-
laan geopperd. Daar is ruimte en
het sluit aan op het centrum. Ook
de ijsbaan wordt genoemd. 2000
vierkante meter is het maximum,
De Weverstraat is populair bij het winkelend publiek. Om het rondje Parkstraat, Groeneplaats, Binnenburg en Weverstraat compleet
te maken, moet in de omgeving Parkplaats-Groeneplaats volgens de onderzoekers een publiekstrekker komen.
In Den Burg vormt de Groene
plaats de ontbrekende schakel in
het winkelrondje. Dat publieks
trekkers als Albert Heyn, Super
de Boer, Hema, C&A en Mantje
aan de noordzijde liggen, zorgt
dat de drukte zich daar ophoopt.
Blokker doet dat als enige aan de
zuidzijde.
Om meer publiek naar dit deel van
de residentie te krijgen, wordt de
Toekomstvisie Voorzieningenstruc
tuur Texel gepleit voor een trekpleis
ter in de met-dagelijkse sector (geen
supermarkt) aan de Parkstraat of
Groeneplaats.
Zo'n groot bedrijf staat op gespan
nen voet met het kleinbedrijf dat
de ondernemers nastreven Des
ondanks vindt het college van b
en w het externe advies van de
onderzoekers voldoende waardevol
om te bespreken. In de Wever
straat mogen alle (horeca)panden
worden gebruikt voor detailhandel
en maatschappelijke voorzieningen,
maar winkels mogen niet worden
omgezet in horeca. Horeca moet
vooral worden geconcentreerd rond
pleinen (rustpunten).
Over supermarkten wordt gezegd
dat ze niet naar de bedrijventer-
omdat ze anders een bedreiging
vormen voor andere winkels. Woon
winkels mogen wel naar het bedrij
venterrein, liefst geclusterd. Dat
geldt ook voor doe-het-zelf zaken
en tuincentra.
In Oudeschild worden de toeris
tische en recreatieve mogelijkhe
den van de haven niet optimaal
benut. De havens moeten in recrea
tief opzicht flink worden opgewaar
deerd. In De Koog moet uitbrei
ding vooral worden gezocht aan de
Dorpsstraat, Nikadel en de Badweg.
Versterking van de horeca moet
daar vooral worden bereikt door
verbetering van de kwaliteit. De
noordelijke route tussen de Nikadel
en de Dorpsstraat moet opnieuw
worden ontwikkeld.
In De Cocksdorp moeten initiatie
ven die passen op de lokale schaal
positief tegemoet worden getreden.
Voorstel is om in de Kikkertstraat
vanaf het parkeerterrein Molenlaan
tot tweederde van deze straat win
kels en horeca te concentreren, In
Oudeschild moet verblijfs- en dag
recreatie verder worden ontwikkeld.
In het deel van de Heemskerck-
straat nabij de haven kunnen horeca
en winkels worden samengebracht.
Nieuwe initiatieven in dit gebied
verdienen een soepele omgang. In
Oosterend kan de supermarkt met
het oog op meer (parkeerruimte
anders worden gesitueerd, waarvan
ook de Peperstraat kan profiteren.
In Den Hoorn dienen ontwikkelingen
van horeca en andere winkels zich
te concentreren in de Herenstraat.
bij Staatsbosbeheer vanaf Walche
ren tot op Terschelling natuurher-
stelprojecten uitvoert met Europese
Life-subsidie. In De Nederlanden
zijn vorig jaar ongeveer 65 hecta
res van de duinvalleien die in het
verleden zijn ontgonnen tot weiland
geplagd om de natte duinvalleien
In De Nederlanden zijn dit week
end 26 koeien van het ras Gal
loway losgelaten. Dat gebeurde
door Hans Stark, die hier de
begrazing voor Staatsbosbeheer
verzorgt.
De Galloway's moeten er voor zor
gen dat de weilanden die hier net
geplagd zijn niet dicht groeien met
rietruigte en bos, zodat hier de
open natte duinvalleien kunnen ont
staan met alle daarbij behorende
planten- en diersoorten waarvoor
Staatsbosbeheer dit natuurherstel-
project heeft uitgevoerd. De kudde
zal uitgroeien tot dertig a veertig
volwassen dieren.
De Galloway's vervangen de Pie-
montees, die tot nu toe in een klei
ner deel van het gebied graasden.
Galloway's zijn volgens SBB beter
geschikt voor de gewenste jaar-
rond- en winterbegrazing. Het is
een ras uit het Schotse laagland
en een iets eiwitrijker voedselpak
ket nodig dan de bekende Schotse
Hooglanders. Van nature hebben ze
geen hoorns en de meeste dieren
zijn zwart. Er is een duidelijk verschil
in zomer- en wintervacht en ze zijn
goed bestand tegen het Neder
landse klimaat.
In het deel van het gebied waar de
kans groot is dat er blauwe kieken
dieven of velduilen gaan 'broeden,
grazen de Galloway's alleen buiten
het broedseizoen. Aan de Zanddijk,
maar nu ook het deel tussen de
Muyweg en De Slufter, blijven scha
pen van Hans Stark grazen. Begra
zing door schapen wordt ingevoerd
op het orchideeënrijke Kunstmest-
land, nadat er is gehooid, en de
aangrenzende duinen.
Het natuurproject De Nederlanden
Nafuurlijker is onderdeel van het
landelijke project Life Duinen, waar-
te herstellen. Ook is de ontwatering
verminderd en op de natuurdoelen
afgestemd. De hoofdafwatering is
deels verlegd naar de laagste delen
van het terrein en ondieper gemaakt,
door de bedding te verbreden kan in
penode met veel neerslag het water
wel wegstromen Delen van de wei
landen zijn niet geplagd, omdat er
nu al veel orchideeën groeien of
om de cultuurhistorie in het gebied
zichtbaar te houden.
de gehandicapte deed zich voor
toen een jongen hem uitdaagde
plaats te nemen in zijn rolstoel en
een rondje bij het Tesselhuus te
maken. De jongen had nog net
voldoende kracht in zijn benen om
uit de rolstoel te stappen. Rab: 'Ze
vonden het prachtig dat ik in die
stoel ging zitten. Maar ik vond het
gênant en voelde me er unheimisch
bij. Ik heb me daar echter heel snel
overheen gezet.'
Hij verdiepte zich in de wereld van
de gehandicapte, wat tot diep
gaande gesprekken en meer inzicht
Het is één van de diverse bijzondere
momenten die Rab zijn bijgebleven
van ruim 26 jaar betrokkenheid bij
het Tesselhuus. Vrijdag nam hij, bij
de ingebruikname van een nieuwe
vleugel, afscheid als bestuurslid van
het vakantiehuis voor mensen met
spierziekten of andere lichamelijke
handicaps.
Rab was op 11 augustus 1982 één
van de Texelaars die bij de notaris
zaten om de Stichting Texel-Vakan-
tie Gehandicapten op te richten. Hij
zat daar samen met burgemeester
Jo Engelvaart, Romke Hengst, Ger-
rit de Haan en Jan Stolk.
Met name Stolk was op dat moment
de drijvende kracht achter het pro
ject dat in 1980 (het internationaal
jaar van de gehandicapte) ontstond,
nadat Harry de Graaf bij de Rotary
had verteld over de vakanties van
een gehandicapt neefje op Texel.
Het Tesselhuus maakte van Rab
een zachter mens. De directeur van
het gelijknamige bedrijf in Oude
schild kwam in de loop der jaren
veelvuldig in contact met mensen
die met beperkingen moesten leven
Ben Rab kreeg bij zijn afscheid van voorzitter Germ Keuning een kist met wijn die Rab in 2007 per ongeluk had gekocht bij een veiling
op het galadiner voor het Tesselhuus. Rab hielp mee de prijs op te drijven, maar bleek opeens de hoogste bieder. De wijn werd daarna
opgeborgen voor een bijzondere gelegenheid. Er waren bloemen voor zijn vrouw Gene. ifoio Jcmen van HeitumiBeeiabenk Texel)
Galloway's worden losgelaten in de Nederlanden.
'Jij bepaalt hoe hard we gaan', zei
Ben Rab ooit tegen een gehan
dicapte jongen uit het Tessel
huus die een middag meereed in
zijn sportwagen. Ze gingen wat
harder dan officieel toegestaan,
maar Rab deed het bewust nadat
de jongen, die niet lang meer te
gaan had, vertelde hoeveel indruk
het rijden op hem maakte.
en hadden geleerd te genieten van
elke dag die ze nog hadden. Dat
was totaal anders dan de zakelijke
wereld waarin hij voor zijn bedrijf
opereerde. 'Daarin leefde ik bij de
klok, want tijd was geld. Daar ging
ik van bespreking naar bespreking
en had je ook veel met onderlinge
competitie te maken.'
Een confrontatie met de wereld van
