Betrokken ondernemer kiest toch voor grote keten
Voorbereiding zandsculpturen
TEXELSE 5 COURANT
'Deze kans
kon ik niet
laten lopen'
Rechtbank: poging tot
doodslag niet bewezen
DINSDAG 7 APRIL 2009
Zeefdrukker, timmerman, eigenaar van twee kledingzaken.
Gerrit Sman is een veelzijdig en succesvol ondernemer, die
dankzij Rabbit Habbit de afgelopen 25 jaar een begrip is
geworden op Texel. Des te opvallender is dat hij één van
zijn winkels afgelopen maand heeft gesloten, om deze
donderdag 9 april onder een andere naam en met een
ander concept te heropenen.
Hij is zelf de eerste om er de ironie
van in te zien. Als maatschappelijk
betrokken ondernemer heeft hij
vele malen gewezen op het belang
van een 'authentiek' Texels winkel
bestand, zonder de landelijke
ketens die in steeds meer dorpen
en steden het gezicht zijn gaan
bepalen. Het aanbod om de eerste
Nederlandse winkel van een groot
internationaal concern op Texel te
exploiteren, was echter wel héél
aantrekkelijk. 'Het was one chance
in a lifetime. Als het niet lukt, lukt
het toch, om het cryptisch uit te
drukken. Dat concern zal er alles
aan doen om er een succes van te
maken. Dit kon ik niet laten
lopen...'
Hij kijkt er ietwat meewarig bij.
'Met alle winkels vormen wij een
collectief, toeristisch product.
Mensen die naar Texel komen, vin
den het leuk hier zaakjes te treffen
die ze thuis niet hebben. We moe
ten ons onderscheiden van de
eenheidsworst. Maar als het zo
doorgaat, zullen de kleine Texelse
ondernemers het op termijn niet
redden, vrees ik. Grote bedrijven
kunnen flyeren, reclamespotjes uit
zenden op publieke zenders. Daar
kunnen wij met ons budget niet
tegenop. De gemeente zou regule
rend moeten optreden, meer moe
ten toezien op de samenhang van
het winkelbestand. Dat gebeurt wel
in de horeca, maar met in onze
sector. In Zaandam, waar ik van
daan kom, zijn ambtenaren speci
aal met dit toezicht belast. Toen
een wildgroei in telefoonwinkels
dreigde te ontstaan, heeft de
gemeente daar ingegrepen. Je
kunt zeggen: wat maakt het uit,
Rabbit Habbit of Broadway, zoals
we straks gaan heten? Maar nu zijn
we nog uniek. Dat zijn we straks
ook nog, als eerste Broadway in
Nederland. Maar als er straks nog
meer komen, worden wij ook
gezien als keten. Maar ik geeft toe
dat het moeilijk is. Ondernemers
willen nu eenmaal vrijheid blijheid.
Ik zou ook niet blij zijn als ik eerst
toestemming zou moeten vragen
om mijn winkel te mogen verande-
De avonturen van Sman in onder
nemersland begonnen ruim een
kwart eeuw geleden. 'In café De
Zwaan had iemand een mooi logo
gemaakt. Ik zei: dat moet je op een
shirtje zetten. Daarop zei hij: dat is
een goed idee, Gerrit. Kun jij dat?
Ik kende wel iemand in Zaandam
die me wilde helpen. Het was met
moeilijk. Bovendien vond ik het
leuk, vroeger wilde ik altijd naar de
kunstacademie.' Toen hij nog meer
opdrachten kreeg, stapte hij naar
de sociale dienst. 'Ik was werkloos
en het leek me wel wat een bedrijf
je te beginnen. Ze vonden het een
goed idee. Daar houden we van,
mensen met initiatief, zeiden ze.'
Sman begon ook zelf T-shirts te
ontwerpen en verkocht die boven
de winkel van een vriend, Willem
van Heeringen, in Den Burg 'Dat
was De Kleine Beurs, een winkel in
tweedehands meubels. Maar mijn
shirts liepen veel beter.' Sman
besloot daarop het zeefdrukken
met langer uit te besteden, maar in
eigen hand te nemen. Dat ging niet
vanzelf. 'Ik had een zeefraam
nodig, verf, een droogtunnel. Al
met al moest ik 5000 gulden heb
ben. Maar ik kreeg het niet van de
bank, want ik was werkloos. Geluk
kig had je in die tijd eurocheques.
Die kreeg je per twintig in een
pakje en je kon er maximaal 300
gulden per stuk mee opnemen. Ik
heb ze allemaal verzilverd, precies
genoeg voor mijn investering. Ja,
ik stond rood, maar dat duurde
maar even.'
In 1984 begon Sman samen met
Van Heeringen Rabbit Habbit. Dat
was nog een hele stap. 'Je had
toen misschien tien kledingzaken
op heel Texel, nu zijn het er zo'n
veertig. Wij hadden een winkel in
het lage segment, met voor ieder
een betaalbare spullen.' Gevraagd
naar de oorsprong van de naam,
moet hij lachen. 'We wilden 'm
eerst Jansen en Jansen noemen,
naar de stripfiguren van Kuifje. Met
een logo met twee bolhoedjes. Een
plagerijtje, want Gelem Jansen was
met De Twee Paardjes onze enige
concurrent. We hebben dat toch
maar niet gedaan, maar wilden wel
een naam die lekker bekt en een
beetje humoristisch is. Wat het
betekent?' Hij grijnst: Tja, het heeft
iets ondeugends. Ik heb het laatst
aan mijn dochter van elf uitgelegd.
Dat konijnen heel erg van vrijen
houden. Die link wordt door nie
mand gelegd, geloof ik. Maar de
naam is goed gekozen, iedereen
onthoudt 'm.'
Rabbit Habbit werd een enorm
succes. En niet alleen dankzij de
naam. Lange tijd had Sman twee
winkels: één in de Kogerstraat, die
zich vooral richt op vrouwen, en
één in de Weverstraat. 'Die in de
Kogerstraat is de oudste, maar die
andere is qua sfeer nog steeds zo
als we 25 jaar geleden zijn begon
nen. Een beetje rommelig, met met
te veel aandacht voor de aankle
ding. En met spijkerbroeken vanaf
negentien euro. We hebben klan
ten die al hun kleren bij ons kopen,
omdat ze weten dat ze bij ons sla
gen. Het gebeurt wel dat vrouwen
binnenkomen met een label in de
hand, geknipt uit de broek van hun
man, met de mededeling: doe er
hier maar twee van. Als het ant
woord dan is we hebben er nog
drie, dan zeggen ze vaak: dat is
ook goed. En dan kopen ze ze alle
drie. Kan zo'n man er weer even
tegen Die klanten moeten straks
natuurlijk ook komen. Want af
wordt Broadway dan een trendy
winkel, we blijven goede en betaal
bare kleding verkopen.'
Een belangrijke factor in het suc
ces vormen ook zijn medewerkers.
'De meesten werken ontzettend
lang bij me. Renate Daman begon
hier als stagiaire van zestien. Nu is
ze bedrijfsleider. Ze is hier al twin
tig jaar en dat geeft een vertrouwd
beeld, ook voor de klant.'
Maar zelden stond Sman zelf in de
winkel. Liever hield hij zich bezig
met het ontwerpen van T-shirts.
Ook had hij samen met Van Hee
ringen een timmerbedrijf. 'We heb
ben al snel tegen elkaar gezegd:
we kunnen in de winkel staan, maar
timmeren is leuker. Samen hebben
we van alles gedaan. Zoals het
bouwen van mijn woonhuis met
een grote schuur, op het bedrijven
terrein in Oudeschild. In 1990 ver
huisde Willem naar Zaandam, waar
hij bouwkundig tekenaar en aan
nemer werd. Toen heb ik de keuze
van het verstand en niet van het
hart gemaakt. Ik heb de zeefdruk-
kerij verkocht aan Willem Otten,
die er Printex van maakte, en ben
me volledig op de winkels gaan
richten. Nu is de cirkel trouwens
rond. want sinds vonge maand zit
Printex in het bednjfspand dat ik
samen met Willem heb gebouwd.'
Sinds ongeveer tien jaar is Smans
partner Caroline Serton mede
eigenaar. Zij combineert haar eigen
werk - ze is professioneel kunste
naar - met diverse werkzaamheden
voor de winkels. Serton glimlacht:
'Onze rolverdeling is heel traditio
neel. Ik doe de administratie en de
inkoop. En nu, met de verbouwing,
ben ik ook nog bouwvakker.'
Ondanks het succes hebben Sman
en Serton de Rabbit Habbit in de
Weverstraat afgelopen maand
gesloten. Het aanbod van een
Duitse fabrikant om de eerste
Broadway in Nederland te begin
nen, hebben ze - hun bedenkingen
ten spijt - met beide handen aan
gegrepen. Sman: 'Dat bedrijf heeft
500 of 600 vestigingen in heel
Europa. Ze willen ook op de Neder
landse markt actief worden en
gebruiken ons als voorbeeldwinkel.
Het concept Broadway is overal
ongeveer gelijk, met kleine lokale
verschillen. Via Texel proberen ze
te ontdekken hoe de markt er hier
uit ziet en hoe een winkel moet
worden gekneed om goed te kun
nen verkopen. Ik ben met de eige
naar in contact gekomen op een
beurs. Toen hij hoorde dat ik van
Texel kwam. was hij meteen geïn
teresseerd. Voor Duitsers is Texel
hot.'
Het concept Broadway kenmerkt
zich onder meer door een voortdu
rend veranderende collectie. Dat is
bij uitstek geschikt voor een toeris
tisch eiland als Texel, denkt Sman.
'We hebben een paar pieken per
jaar Daar speel je het beste op in
door kleine series in te kopen. Een
doos met zes broeken in plaats
van achtenveertig, bijvoorbeeld.
Het gevaar bestaat anders dat je
de helft verkoopt en dat de andere
helft blijft liggen. Klanten rekenen
ook op snelle wisselingen. Een
paar jaar geleden kocht ik nog wel
eens zevenduizend fleece-truien
van één soort. Daar verkocht je er
de ene dag twintig van, de vol
gende dag dertig en zo kwamen ze
wel op. Dat is nu ondenkbaar. Om
succesvol te zijn, moeten onderne
mers klantgerichter denken. En
ondersteunende activiteiten orga
niseren om hun waren aan de man
te brengen. Ik wil bijvoorbeeld ook
verkoop buiten de reguliere tijden
gaan doen. Een groep mensen op
zondagmiddag uitnodigen, voor
een presentatie, een hapje en een
drankje en wat korting. Of een
computer in de winkel zetten om
de klanten zelf de gelegenheid te
geven te kijken hoe het assorti
ment van volgende maand er uit
ziet. Een winkel is méér dan een
doorgeefluik tussen fabrikant en
klant.'
Ook de enorme hoeveelheid werk
die Rabbit Habbit met zich mee
bracht, was een belangrijke reden
om een andere richting op te gaan.
'Ik kocht bij vijftien tot twintig ver
schillende leveranciers. Ik had min
stens vier keer per jaar een nieuwe
collectie. Daarvoor moest ik al
gauw drie keer per week naar de
overkant. Verder handelde ik in
bijoux: sjaaltjes, ringetjes, kettin
kjes, dat soort dingen. Dat kostte
ook gauw een dag per week. Straks
heb ik alleen nog met Broadway te
maken en gaat alles via internet.
Zo krijg ik ook weer wat meer tijd
voor mijn hobby. Samen met Prin
tex ben ik bezig een databank van
ontwerpen voor T-shirts te ontwik
kelen. Deels voor de Texelse markt,
maar het meeste vind zijn weg via
internet.'
Na een grondige verbouwing gaat
de nieuwe winkel in de Weverstraat
donderdag 9 april open. Sman
heeft er zin in. 'Het is een mooie
uitdaging. En ik vind kleding verko
pen nog steeds leuk. Het is altijd
weer spannend hoe het gaat lopen.
Spannend ja, want ik ben het niet
beter gaan zien, geloof ik.'
Boom moet oud
kunnen worden
Bomen op Texel moeten min
stens 40 jaar oud zijn, een ver
wachte levensduur van 100 jaar
hebben en in goede gezondheid
verkeren om op de lijst van
beschermde bomen te komen.
Dat blijkt uit de criteria die de
gemeente heeft gehanteerd bij het
opstellen van de bomenlijst waarop
nu 69 bomen staan. Bovenstaande
criteria zijn hard. Daarnaast zijn er
nog zeven variabele criteria, waar
bij ook aan minstens eén moet
worden voldaan.
In dat geval is het van belang of er
sprake is van een karakteristieke
boom. een boom die onvervang
baar is voor de omgeving, een bij
zondere groei- of snoei vorm heeft,
zeldzaam is in zijn soort of door
zijn omvang, verweven is met de
historie van de omgeving of alge
meen wordt ervaren als zeldzaam
of mooi.
Texelaars kunnen de critena hante
ren om eventueel nog zelf bomen
voor de gemeentelijke lijst te nomi
neren. Een meerderheid van de
politieke partijen had de indruk dat
een lijst met 69 bomen aan de
magere kant is en dat er meer bij
kan. Voor bomen op de gemeente-
Project tegen
analfabetisme
Acht gemeenten in de Kop van
Noord-Holland, waaronder Texel,
en de openbare bibliotheken
hebben de handen ineengesla-
lijke lijst blijft een kapvergunnmg
van kracht. Voor bomen die met op
die lijst staan, hoeft naar verwach
ting in de nabije toekomst bij kap
geen vergunning meer te worden
aangevraagd. De gemeenteraad
neemt daar dinsdag 14 april een
besluit over.
Bij paal 15 zijn de voorbereidingen werken van zand verrijzen. beter tegen weer en wind bestand
voor het Nederlands Zandscultu- Dat gebeurt met met zand van het is De eerste lading werd donder-
renfestival begonnen. Qp het par- strand, maar met 10.000 ton rivier- dag met een binnenvaartschip
keerterrein achter de loods van zand uit de Maas. Dat heeft een vanuit het Brabantse Cuijck aange-
Ooms zijn tenten neergezet waar hoekigere korrel, waardoor het voerd en gelost in de haven van
binnenkort professionele kunst- goed kan worden aangestampt en Oudeschild.
i Ton Zegers zijn de
die bij paal 15 zijn neergezet.
Het festival, georganiseerd door
het internationaal opererende
Sculpture Events, begint zaterdag
25 april en duurt tot zondag 13
september. Professionele kunste
naars, afkomstig uit diverse lan
den, beginnen over anderhalve
week met het vervaardigen van de
metershoge kunstwerken.
Dat gebeurt met rietjes, spatels,
paletmesjes en waterslangen.
Sculpture Events organiseert der
gelijke festivals in heel Europa en
doet ook aan bijeenkomsten met
ijssculpturen.
Het Nederlands Zandsculpturen-
festival moet één van de grootste
festivals in zijn soort ter wereld
worden.
gen om de laaggeletterdheid in
de regio terug te dringen.
De gemeenten en bibliotheken
hebben samen met het Regionaal
Opleidingen Centrum plannen
gemaakt om in vier jaar tijd zoveel
mogelijk inwoners van de Kop van
Noord-Holland te bereiken Bedoe
ling is dat mensen die met goed
kunnen lezen en schrijven te weten
komen dat zij dat via het ROC als
nog kunnen leren. Er wordt daar
voor samengewerkt met de Stich
ting Lezen en Schnjven van prinses
Laurentien die zich al jaren inzet
om analfabetisme terug te dringen.
De acht gemeenten tellen in totaal
zo'n 12.000 mensen die moeite
hebben met lezen en schrijven.
Den Helder doet niet mee aan het
project.
Van Dapperen
in Galerie Melk
Galerie Melk in De Hoorn opent
het nieuwe seizoen met een
expositie van Hester van Dap
peren, met als titel 2e natuur.
Van Dapperen, die eerder in Melk
exposeerde, balanceert in haar
nieuwe werk tussen de kwetsbaar
heid van de natuur en de harde
economische actualiteit. Waren de
'lopers' van haar eerdere transpa
ranten nog koele en stoer, nu wordt
door middel van bloemmotieven
meer diepte gecreëerd waardoor
het geheel een liefelijker uitstraling
krijgt.
De expositie open op maandag 13
april om 15.30 uur en is daarna te
zien op donderdag tot en met zon
dag van 14.00 tot 17.00 uur
Dader en slachtoffer hebben zich
inmiddels verzoend, maar de
zaak moest nog wel officieel
worden afgehandeld in de recht
bank van Alkmaar. Met de vrij
spraak van een 44-jarige inwo
ner van De Meern voor de poging
tot doodslag van zijn vriendin in
een woning in De Koog kan het
hoofdstuk definitief worden
afgesloten.
Wat had kunnen uitmonden in een
drama, liep die nacht van 30
november 2008 in De Koog geze
gend af. Tijdens een ruzie greep de
verdachte zijn vriendin bij de keel
en drukte deze dicht. Ook zette hij
zijn voet op haar keel. De dochter
van het slachtoffer schrok wakker
van een harde bons. Niet veel later
hoorde zij haar moeder om hulp
roepen. Toen ze op het geluid
afging, trof ze haar liggend op de
grond van de slaapkamer aan. De
verdachte zat bovenop de vrouw
met zijn handen om haar keel. Het
meisje twijfelde geen moment en
gaf de verdachte een duw, waarop
deze het slachtoffer losliet.
De verdachte zei geen flauw idee
te hebben van wat hem die nacht
bezielde. 'Het was een vlaag van
verstandsverbijstering.' Wel gaf hij
toe veel te hebben gedronken en
daar agressief van te worden. Ook
waren zijn persoonlijke omstandig
heden verre van ideaal. Hij ver
keerde in een penode van rouw om
zijn overleden vrouw en vader, zijn
bedrijf ging failliet en hij dronk veel.
De Meernaar zei veel spijt te heb
ben van zijn daad. 'Ik wil dit nooit
meer meemaken.'
Deskundigen schatten de kans op
herhaling niet hoog in, blijkt uit een
reclassenngsrapport. De verdachte
ziet in dat hij fout is geweest en
heeft zijn leven nu beter op de rails.
De officier had onvoldoende aan
knopingspunten om aan te nemen
dat de verdachte zijn vriendin
inderdaad wilde doden. Wel achtte
ze bewezen dat de verdachte zijn
vriendin heeft mishandeld door
haar keel dicht te drukken. Ze eiste
veertig uur werkstraf, waarvan een
maand voorwaardelijk, met een
proeftijd van twee jaar. Bovendien
eiste ze contact met de reclasse
ring.
Conform de eis sprak de rechter
de verdachte vrij van een poging
tot doodslag. Hij achtte mishande
ling wel bewezen. Na een kort
beraad legde de rechter een voor
waardelijke werkstraf vanveertig
uur met een proeftijd van twee jaar
op. Ook moet de Meernaar zich
houden aan de richtlijnen van de
reclassering, ook als dat betekent
dat hij in behandeling moet.
Concert KTF
Het Koninklijk Texels Fanfare
corps geeft zaterdag 18 april het
jaarlijkse concert. Het optreden
vindt plaats in de Burgemeester
de Koninghal en hegint om 20 00
uur.
Gerrit Sman en partner Caroline Serton poseren voor het gevelbord van Rabbit Habbit, dat vonge week van de winkel werd
gehaald.
