Texelse vliegveld wordt uitvalsbasis voor stormfotograaf 'Muziek zit er in en moet er gewoon uit' TEXELSE 7 COURANT 'Echt interessant als er windkracht tien staat' DINSDAG 30 JUNI 2009 Kustvaarders waarbij zware brekers over het dek rollen, tankers die lijken te surfen op hoge golven van een westerstorm en een Noordzeekotter die bijna onzichtbaar is door opvliegend buiswa ter. Spektaculaire foto's, genomen onder extreme omstandighe den. Waar collega-vliegers boven windkracht acht liever aan de grond blijven, vliegt stormfotograaf Herman IJsseling van Flying Focus bij voorkeur als het kwik in de barometer diep is gedaald. Zijn bedrijf gaat zich op Texel vestigen. Dat vliegen niet ongevaarlijk kan zijn, bleek op 8 april. De vliegende storm fotograaf uit Bussum haalde het nieuws toen hij met zijn Piper J-3 tijdens een landingsoefening op het Texelse vliegveld uit balans raakte en crashte. Hij liep daarbij een hoofd wond op en verschillende botbreu ken, maar is inmiddels herstellende en heeft alweer de nodige fotovluch- ten gemaakt. Daarbij vliegt hij niet zelf, maar zit een ander aan de stuurknuppel. Die werkwijze is overi gens niet nieuw. 'Zo heb ik het altijd gedaan. Want zelf vliegen en foto's maken, dat gaat met samen', vertelt IJsseling. We praten met hem tijdens een tus senstop op Texel. Over een uurtje vertrekt hij weer met zijn eenmotori- ge Cessna, om een foto te maken van een vrachtschip dat een proef vaart houdt op de Waddenzee. 'Een zogeheten multipurpose schip van 9000 ton, waarvan het casco in Roe menië is gemaakt en dat hier is afgebouwd.' Damen Shipyards Ber- gum heeft opdracht gegeven er een foto van te maken. Ook andere scheepsbouwers weten Flying Focus te vinden. Niet alleen Neder landse bednjven. 'Alle werven laten gemiddeld per jaar 150 proefvaarten fotograferen en daarvan maak ik zo ongeveer alle foto's. Ook in de rest van Europa ben ik redelijk bekend. Laatst kreeg ik zelfs een mailtje uit Griekenland of ik een foto wilde maken. Een mooie plaat van een schip op volle zee staat prachtig in hun portefeuille.' Jaarlijks maakt hij 300 fotovluchten. 'Ons werkgebied strekt zich uit van Hamburg tot Dover, maar we zijn ook een keer naar Schotland gevlogen om een booreiland te fotograferen. 300 mijl in noordwestelijke richting vliegen, foto maken en dan weer terug. Dan ben je wel een tijdje onderweg.' Dergelijke lange vluchten maakt hij in zijn Cessna Skymaster, een twee- motorig vliegtuig met een dubbele staart. Met als andere bijzondere eigenschap dat de twee motoren niet naast elkaar zitten, maar achter elkaar. Eentje voorop en eentje ach ter de cabine. 'Met dit toestel maken we onze stormvluchten en vliegen we over lange afstanden. Als je mid den boven zee zit, moet ik er bij een eenmotorig toestel niet aan denken dat de motor uitvalt. Bij een klassiek tweemotorig toestel, met twee moto ren naast elkaar, raak je als er eentje uitvalt, uit balans. Met dit toestel kun je gewoon doorvliegen. Beide moto ren zijn gescheiden systemen, maar het voordeel is wel dat de brandstof van de ene tank in de andere kan worden overgepompt. Hiermee kun nen we bijvoorbeeld non-stop .naar Noorwegen vliegen.' Golven Als IJsseling over vliegen tijdens storm praat, glimmen zijn ogen. 'We hebben een soepwinter achter de rug, met hooguit windkracht acht. Het wordt voor ons echt interessant als er windkracht tien staat.' Foto's uit het boek 'Vliegende Storm - het vervolg', gemaakt in herfst en winter van 2007-2008, bewijzen dat het toen wél heeft gestormd. Beelden van imposante schepen die temid den van huizenhoge golven een nie tige speelbal zijn geworden. Het maken van dergelijke foto's is een specialisme waarbij fotograaf en vliegenier een hecht team vormen en over de benodigde apparatuur beschikken. 'Het begint ermee datje zo'n schip ergens midden op zee weet te vinden. Je moet kunnen navigeren en met het schip kunnen communiceren. Daarvoor hebben we een marifoon aan boord. En we moeten anticiperen op de situatie. Je moet van tevoren weten welke foto je gaat maken. Uit ervaring weet ik hoe de golven lopen. Zeven kleine De TX36, gefotografeerd in vliegende stor ir Flying Focus. en dan twee of dne grote. Die moet je hebben, want dan knjg je spekta culaire beelden. Als fotograaf geef ik de piloot aanwijzingen hoe hij het schip moet aanvliegen. Goede lucht foto's maken kan met bij te hoge snelheid, liefst niet harder dan 100 Af en toe moeten er foto's worden gemaakt van schepen in de Wad denzee. 'Dat is gebonden aan ver gunningen en strenge regels. We mogen per jaar maximaal twaalf vluchten maken. We doen dit met een Piper Super Cup, die heel wei- km/uur. Bij die snelheid kun je geen nig lawaai maakt, scherpe bochten maken, dus moet je het tevoren goed inschatten. En we vliegen laag, tussen de dertig en zeventig meter hoogte.' Stormtoestel Genieten Tijdens dergelijke stormvluchten zit doorgaans Brien van Wijk aan de stuurknuppel, een gepensioneerde marinevlieger. Voor de overige vluch ten kan hij putten uit een arsenaal van zo'n tien piloten die op freelan cebasis vliegen. Eén van hen is Patrick de Haan, van beroep gezag voerder op een Boeing 737 van Transavia, die vandaag vliegt. 'Het maken van dit soort vluchten in zo'n toestel, zonder alleen maar compu ters in de cockpit, is een uitdaging. Heel anders dan het vliegen in een 737. We maken fantastische dingen mee. Echt genieten. Het is ook heel gezellig om met Herman te vliegen.' IJsseling heeft meerdere toestellen, die hij op verschillende vliegvelden heeft staan. In Hilversum, in Rotter dam, tot voor kort De Kooy in Den Helder en op Texel. 'Als we een schip in het Haringvliet moeten foto graferen, stijgen we op vanaf Rot terdam. De meeste vliegvelden heb ben beperkingen. Zo kan op De Kooy door de ligging van de baan niet bij elk weertype worden opge stegen en is het vliegveld in het weekend gesloten. Op Texel kan dankzij de noordwest en zuidwest- baan bij elk weertype worden opge stegen en ook als het veel heeft geregend, wat bijvoorbeeld in Hilver sum niet het geval is.' Des te meer reden om de Skymaster permanent naar Texel te halen. Het stormtoestel staat momenteel in de hangar van het vliegveld, maar Us- seling heeft vergevorderde plannen voor de bouw van een hangar van 350 vierkante meter. 'Ik heb altijd wat met Texel gehad. Ik maakte hier 25 jaar geleden mijn eerste foto- vluchten. Het begon met een opdracht van de bouw van de dub bele aanlegsteigers voor de boot. TESO wilde een foto van beide havens, waarbij de boot zou afme ren. Daar zat bijna een half uur tus sen. Die tijd ben ik toen gaan vullen met het fotograferen van andere schepen. Zo is het eigenlijk begon nen. Nu doen we kustvaarders, vrachtschepen, kotters, jachten, zeilschepen, booreilanden en noem maar op. Aanvankelijk met een gehuurd toestel, zoals de PH-TEX waarmee nog steeds rondvluchten worden gedaan. Dat was voor het fotograferen niet ideaal, de toestel len die we nu hebben zijn er speciaal voor aangepast. De hangar bouwen we om 2 a 3 van onze vliegtuigen te kunnen stallen en om klanten te kun nen ontvangen. We hebben voor Texel gekozen omdat het een goede uitvalsbasis is, waar je altijd kunt vliegen en bovendien komt het mooi uit dat we hier een tweede huisje hebben. Ook sluit ik met uit dat we hier op termijn komen wonen.' Gerard Timmerman Texelaars en de muze 'We maken allemaal ons hele leven al muziek en op een gege ven moment zijn we bij elkaar gekomen', verklaart Daan Wei- boren, één van de zes bandle den, het ontstaan van Swingtij. Illustratief is het improviserend vermogen van de muzikanten als het erom gaat te achterhalen in welk jaar dat was en de ver warring die hierover ontstaat. Uiteindelijk wordt besloten dat de eerste repetitie plaatsvond op 1 oktober 2006. Gaandeweg het gesprek wordt zelfs duidelijk wanneer en hoe de eerste stappen werden gezet om tot de formatie te komen. Roland Bisschop: 'In 2004 werd op initia tief van de Big Band Texel het A Meezing Festival gehouden in een grote tent op De Krim, aansluitend aan het optreden van de Josti- band. De Big Band speelde daar natuurlijk zelf ook en ik heb daar gezongen. Naar aanleiding daar van besloten Michiel Pam en ik te proberen een bandje te formeren, met andere leden van de Big Band'. Hans Kievits: 'Ik ben toen gevraagd door Michiel en durfde geen nee te zeggen. Aanvankelijk speelde ik in verschillende bandjes piano, maar zo'n ding is vals of hij doet het met, dat is haast niet werkbaar. Daarom ben ik op een gegeven moment bas gaan spelen in de Big Band en dat doe ik in Swingtij dus nu ook'. Daan Welboren kwam er al snel bij als saxofonist en zijn broer Niek nam na enige tijd de drumstokken over van Marcel Buijsman. Gitarist Henk Vroom, die bij de lopende repetities en het interview verstek moet laten gaan door zijn werk bij de muziek school, completeert het gezel schap. Het (muzikale) leven van de bandle den wordt gekenmerkt door een grote variëteit. Allen zijn amateurs, hebben uiteenlopende beroepen (van kunstenaar tot psychiater) en achtergronden. Zo groeide Michiel Pam op in Frankrijk. 'Ik had piano les tot m'n 16de en ben met slaan de deuren gestopt omdat ik geen jazz mocht spelen. Tijdens mijn stu die in Amsterdam heb ik de muziek weer opgepakt en speelde ik mee in verschillende bands. Hoogtepunt was voor mij wel een optreden in Paradiso tijdens de grote demon stratie tegen de neutronenbom in de jaren tachtig. Sinds 1995 woon ik op Texel. Ik was een beetje aan het spelen op de muziekschool en daar hoorde Jan Kuhne, de oprich ter en dingent van de Big Band, me spelen. Toen hij me vroeg voor de Big Band zei ik graag ja'. Ook Rol and Bisschop is een overkanten 'In Twente, waar ik jaren heb gewoond, zat ik van m'n 13de tot m'n 20ste in een band. Ik speelde bas en ik zong. Ik zing al mijn hele leven en ben daarmee gewoon verder gegaan toen ik op Texel kwam wonen. Naast Swingtij zing ik in Beau Forte, een vocale groep onder leiding van Jan Beijert.' Voor de broers Daan en Niek Welboren neemt muziek ook een belangrijk deel van hun leven in beslag: Daan begon met klarinet ('omdat ik toen al 20 was, heb ik nooit goed noten leren lezen') en stapte later over naar tenor- en sopraansax. 'Ik heb in verschillende bandjes gespeeld, in verschillende formaties, maar vooral bij de Big Band heb ik heel veel geleerd, bijvoorbeeld hoe ik beter en gemakkelijker kan improvi seren. Ik heb weinig les gehad, bij mij is het self-made'Zijn broer Niek speelde eveneens in allerlei band jes, bij de fanfare, zelfs in een folk- rockband in Schotland. 'Als ik geen muziek maak, word ik chagrijnig. Ik heb thuis verschillende drumsets staan, waar ik lekker op kan roffelen of met de kwastjes op kan shuffe- len Een van de eerste optredens van Swingtij was tijdens de presen tatie van het fotoboek Herschapen Eiland. Hiervan werd een CD opge nomen met onder meer een com positie van Michiel Pam op een gedicht van Theun de Winter. Later kwamen daar optredens bij in cafes, bij bruiloften en andere gelegenhe den. Hoewel de band uitnodigingen om op te treden graag aanneemt, vinden de leden zelf hun muziek niet echt geschikt als achtergrond muziek. Gekscherend: 'Daarvoor spelen we te hard.' Daan Welboren: 'We bepalen het liefst zelf hoe het gaat, we willen gewoon lekker muziek maken, spelen wat we zelf leuk vinden. Michiel noemt het soms ouwe-lullen-jazz, maar we spelen ook cabaretnummers en Nederlandstalige nummers van bij voorbeeld Jeroen Zijlstra. Jazz- standards, goeie swingmuziek, uit dat soort muziek kunnen we onze inspiratie halen. Als ik thuis kom met het bandjesgevoelis de repeti tie of het optreden goed geweest.' Tijdens de wekelijkse repetities bij Michiel Pam thuis wordt vaak inge speeld op akkoordschema's die door de pianist worden aangedra gen. Pam: 'Ik zet akkoordschema's op een rij, de rest vult in. Naar aan leiding van het Rondje Texel schreef ik het stuk Windvlaag. De akkoor den zijn uitgeschreven en die wor den door de anderen ingevuld.' Niek Welboren: 'De vorm wordt gaandeweg wat vrijer, we voelen elkaar beter aan en hebben minder vastliggende schema's nodig. Je gaat meer durven in het improvise ren en op elkaar inspelen.' Bis schop: 'Het is leuk te merken dat als we niet voltallig zijn - zoals nu, nu we het een aantal repetities zon der Henk Vroom moeten doen - we toch lekker en goed kunnen spelen: we doen dezelfde nummers, maar vullen die heel anders in.' Voor allen vormt muziek een van de pijlers van hun leven. Michiel Pam: 'Het is voor mij onvoorstelbaar om niet te spe len. Ik speel altijd, elke dag.' Roland Bisschop zingt veel in de auto, om z'n partijen in te sturen voor Beau Forte. Voor kunstenaar Niek Welbo ren speelt ook het sociale element bij het spelen in de band een rol: 'Schilderen doe je alleen, in een band luister je altijd naar wat ande ren doen en groeit er juist iets door het samenspel.' Hans Kievits onder streept dat muziek gezond maakt, ontstresst. 'Mijn buurvrouw zei eens: Hij heb z'n jas nog niet uut of hij zit alweer achter de piano. Zo voelt het ook. Muziek is een deel van m'n leven geworden. Het zit er gewoon in en het moet eruit.' De eerstvolgende optredens van Swingtij zijn op 26 juni van 17.00 tot 20.00 uur in De Slock en op 3 juli vanaf 20.00 uur in De Smulpot. Lida Wels Texel Culinair De zesde editie van Texel Culi nair, die van vrijdag 11 tot en met zondag 13 september wordt gehouden, staat in het teken van Het Zilte Leven. Inmiddels hebben ruim dertig res taurants en bedrijven een plekje gereserveerd, waarbij Texelse pro ducten de boventoon voeren. De zondag is uitgeroepen tot familie dag met artiesten die ook bij kinde ren tot de verbeelding spreken. In de ontvangstruimte wordt koffie verkocht van de Wereldwinkel, waarvan de opbrengt ten goede komen aan de kleine boeren in de koffieproducerende landen. Hapjes en drankjes worden betaald met Kögertjes, die voor €1,30 per stuk verkrijgbaar zijn aan de kas sa's. Stormfotograaf Herman IJsseling gaat met veel apparatuur op pad. Swingtij bestaat uit Daan Welboren (saxofoon), Hans Kievits (contrabas), Roland Bisschop (zang), Michiel Pam keyboard piano) en Niek Welboren (drums). Gitarist Henk Vroom ontbreekt op de foto.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2009 | | pagina 7