Oermens uit Friesland
raakt op drift bij Texel
l| ;H ;;l|
Goed half jaar voor Texeltruck Natuurprijs
TEXELSE 5 COURANT
Kleurenpracht dodelijk voor aaltjes
yoooen
Faunaraster houdt woelmuis op afstand
Ruimte Tubantia opgeknapt
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 2009
Ze zien er vrolijk uit, de afrikaantjes
die delen van De Westen oranje
kleuren en fietsers uitnodigen uit af
te stappen en foto's te maken.
Tegelijkertijd zijn ze dodelijk voor
de in agrarische kringen gevreesde
aaltjes. Het ongedierte kruipt in de
wortels, die voor hen giftig zijn,
waarna ze het loodje leggen. Dat is
voor bollenteler en akkerbouwer
Alfons Kuip van boerderij Op Ruim
te reden flink wat percelen met het
opvallende gewas te bebouwen.
'Normaal vreten ze wortels van je
bollen. Ik ben niet de eerste en de
enige op Texel, hoor. Maar ik ver
bouw ze al wel sinds een jaar of
vijf, zes. Dit jaar op zo'n 4,5 hec
tare. Het zaad is niet goedkoop.
Zo'n €40,- per kilo, je hebt zes kilo
nodig voor een hectare. Maar che
misch ontsmetten is vele malen
duurder. Bovendien doden de afri
kaantjes alleen de aaltjes en blijft
de rest van het bodemleven in tact.
Met chemische middelen gaat alles
dood. Dan vliegen er niet eens
meeuwen achter je trekker als je
aan het ploegen bent.'
Het afrikaantje dat Kuip verbouwt,
de Tagetes patula, is een klein en
laag type, dat moeilijk te oogsten
is. 'Het moet te doen zijn, maar ik
ben er nog niet achter hoe precies.
Ik frees ze onder, waarna ze als
groenbemester dienen.' Overigens
bestrijdt het plantje niet alle soor
ten aaltjes. 'Eigenlijk zijn het er
maar twee. Maar het zijn wel de
belangrijkste waar ik last van heb.'
De afrikaantjes, die tussen drie
weken vóór en drie weken na de
langste dag worden geplant, blij
ven voorlopig op Kuips percelen
staan. 'Als ze eenmaal bloeien,
duurt dat wel even, zeker een
maand of drie. Met de eerste
nachtvorst gaan ze dood. Daarna
frees ik ze onder en zet ik er narcis
sen of tulpen. Of ik wacht tot het
voorjaar om er lelies of aardappe
len te planten.' Nadeel is dat op
deze percelen in de zomer geen
andere gewassen kunnen worden
verbouwd. 'Normaal verbouw ik
hier graan. Aan de andere kant: dat
brengt toch niets op. Ook daarom
kun je de afrikaantjes net zo goed
laten staan.' (Foto ODvier ScrvUmg/Texei Images)
[WE HfBBÊN <Sf£N REDÊtil
v.,OM HEN RphtE uoc
QDnaopaa
fltl/OOH GoË$
Piraterij op de haven
Hij was van plan in één keer van
Den Helder naar Borkum te varen
met een kayak. Problemen voor
de kust bij De Cocksdorp weer
hielden de 50-jarige 'oermens'
Jacob Brandsma uit Sneek er
echter van de monstertocht te
voltooien.
De Fries, die sinds vorig jaar leeft
als oermens, wilde aantonen hoe
veel energie hij door zijn leefwijze
heeft opgebouwd. Met zijn oeren-
ergie ging het prima, maar met de
hedendaagse apparatuur als een
marifoon en mobiele telefoon wat
minder. Die vielen uit nadat hij een
keer over de kop was gegaan.
Toen de voormalige reddingboot
Prins Hendrik van het Reddingmu
seum in Den Helder, die de Fries
op eigen verzoek begeleidde, hem
ook uit het oog was verloren, was
de maat vol.
De Kustwacht werd gealarmeerd,
waarna De Beursplein uitvoer en
op Vlieland de hulptroepen in stel
ling werden gebracht om de Fries
op te sporen. Medewerkers van de
Schietrange op de Vliehors vonden
de Sneker korte tijd later toen bij
de zandplaat arriveerde. De man
was doorgepeddeld in de verwach
ting dat ze elkaar verderop wel
weer zouden treffen. Brandsma
kreeg toestemming door te varen,
maar werd bij Terschelling door de
politie toch van het water gehaald.
De Fries leeft en voedt zich sinds
oktober zoals de oermens vroeger
moet hebben gedaan. 'Ik barst
sindsdien van de energie.' Hij had
gepland tegen de 40 uur over de
tocht te doen ('dat is drie keer
twaalf uur varen') en lag tot Ter
schelling goed op schema. Als
oermens nuttigt hij vrijwel alleen
eiwitrijk voedsel dat bijna geen
koolhydraten bevat, zodat verzu
ring in zijn spieren wordt tegen
gaan. Hij eet veel lams- en rund
vlees, maar alleen als het uit
natuurgebieden komt. 'Leven als
een oermens betekent ook met je
blote voeten in het gras lopen en
aan het eind van de dag veel in de
richting van de zon kijken.'
In Friesland is Brandsma geen
onbekende. Begin dit jaar haalde
hij nog het nieuws door in zijn een
tje (op Friese doorlopers) alvast de
Elfstedentocht te rijden, terwijl het
ijs nog lang niet goed was. Het
werd een hoop kluunwerk, hij
moest veel fietsen en dook onbe
doeld in een wak, maar wist na elf
uur wel de finish op de Bonkevaart
te bereiken. Brandsma zegt het
jammer te vinden dat hij de tocht
van Den Helder naar Borkum heeft
moeten staken, want de weersom
standigheden waren goed. Hij wil
voorbereidingen voor een nieuwe
tocht treffen. Volgens directeur
Henk Stapel van het Reddingmu
seum was het toch verstandig
alarm te slaan toen ze hem kwijt
waren. 'Je weet op zo'n moment
niet of hij bijvoorbeeld duizelig is
geworden en met dit weertype had
ook mist kunnen ontstaan.'
Ecoloog Kees Verschoor van
EcoTex heeft de afgelopen
weken vijftien Noordse woelmui-
zen gevangen in het gebied bij
het Molwerk waar binnenkort de
dijkversterking van start gaat.
Verschoor is bezig geweest het
gebied vrij te maken van de
beschermde diersoort zodat die
tijdens de werkzaamheden niet in
de knel komt. Aannemer De Vries
Van de Wiel liet in juli langs het
tracéé een faunaraster van 3,5 kilo
meter lang plaatsen, zodat de
woelmuis het werkgebied niet meer
in kon. De nog aanwezige muizen
werden gevangen met muizenval
len en elders uitgezet.
Volgens Verschoor is de opzet
geslaagd. Hij komt nu wel nieuwe
holen tegen aan de buitenkant van
het faunaraster, maar niet meer aan
de binnenkant. Het raster is enkele
tientallen centimeters hoog en
steekt zo'n vijftien centimeter diep
in de grond, zodat de woelmuis er
niet makkelijk onderdoor kan krui
pen. 'Ik heb ook nog zo'n vijftien
dwergmuizen en één bosmuis
gevangen, maar die zijn niet
beschermd.' Als de werkzaamhe
den zijn begonnen, blijft Verschoor
een oogje in het zeil houden omdat
het niet uitgesloten is dat een woel
muis toch nog het werkgebied bin
nen glipt. 'Dat kan als er vrachtwa
gens op en neer rijden of hij kan
buitenlangs gaan, maar die kans is
zeer klein. Woelmuizen zijn 's nachts
actief en dan is het gebied weer
afgesloten.' Aan de buitenkant van
het faunaraster heeft Verschoor om
de vijftig meter een emmer in de
grond gegraven waarin hij binnen
kort rugstreeppadden hoopt te van
gen als die met hun trek beginnen.
De rugstreeppad is eveneens een
beschermde diersoort en moet dus
ook uit het werkgebied blijven. In de
emmers ligt vegetatie, zodat de
padden zich kunnen verbergen en
niet onbedoeld een makkelijke prooi
De Texeltruck heeft een goede
eerste helft van 2009 achter de
rug. Tijdens bezoeken aan eve
nementen werden ruim 1800
WV-brochures uitgegeven en
vrijwel evenzoveel brochures van
de ondernemers die participeren
in de truck.
Dat staat in de laatste nieuwsbrief
van de Stichting Promotietruck
Texel. Volgens de stichting kan de
uitgiften van brochures worden
gezien als een graadmeter voor de
belangstelling. Er werden ook bijna
driehonderd informatietassen mee
gegeven aan mensen die serieus
geïnteresseerd waren in een vakan
tie op Texel.
De stichting zegt verrast te zijn
over de naamsbekendheid die
Texel had bij de bezoekers in de
truck. Veel mensen waren al eens
geweest en veel mensen zeiden
het eiland op het oog te hebben als
vakantiebestemming. 'We hoorden
ook vaak dat naast de presentatie
van de VW de presentatie van de
deelnemende bedrijven in de truck
werd herkend.'
De promotietruck was het afgelo
pen half jaar onder meer aanwezig
bij de open dagen van de Konink
lijke Luchtmacht in Volkel, de Mari-
nedagen in Den Helder, het Histo
risch Weekend in Den Helder, het
circuit van Zandvoort en jaarmark
ten in Breukelen en Roden. Er
werden ook diverse ritten in Neder
land en Duitsland gemaakt om
Texel bij andere verkeersdeelne
mers onder de aandacht te bren
gen.
Tijdens een rit in Duitsland op
Tweede Paasdag werd de truck
aangehouden door de politie,
omdat die vermoedde dat het rij
verbod voor vrachtwagens op zon
dag werd overtreden en dat de
zogeheten Maut (toeslag voor
vrachtwagens) niet was betaald.
De truck kon na controle van de
papieren zonder boete doorrijden.
'De Texeltruck is in Duitsland een
tentoonstellingsvoertuig. Die zijn
vrijgesteld van de Maut en mogen
ook op zondag rijden.' De agenten
kregen bij vertrek een informatietas
over Texel mee.
Volgens de stichting lijdt de Texel
truck vooralsnog niet onder de
economische crisis. 'Ondanks, of
misschien wel dankzij de crisis, zijn
er verrassend veel Texelse bedrij
ven die het belang van een goede
Texelpromotie onderschrijven. Het
verheugt ons dat ook de Texeltruck
steeds veel belangstelling heeft
van potentiële deelnemers. Dat is
een bewijs dat de Texeltruck een
extra bijdrage vormt in de promotie
van Texel als toeristeneiland.'
Waar is beeldje
van Paaseiland?
Bene Aukara Tuki Pate van Paasei
land hakte in 1994 het grote beeld
(moai) bij de Eiland Galerij in Zuid-
Eierland. De kunstenaars sneed in
die tijd ook een klein beeldje uit
lokaal taxushout. Dit beeldje, van
ongeveer 25 cm hoog, kwam in het
bezit van Cees (Pomp) Dekker, die
in 2005 overleed. Voor zover
bekend heeft het beeldje, samen
met andere huisraad, een nieuwe
bestemming gekregen via kring
loopwinkel Effe Kieke. Niek Welbo-
ren van de Eiland Galerij zou graag
in contact komen met degene die
het beeldje nu in bezit heeft. Wie
denkt te weten waar het gebleven
is, kan contact met hem opnemen
via tel. 311214.
voor andere dieren zijn voordat ze
door Verschoor uit de emmers wor
den gehaald. Speciale aandacht is
er ook voor een paar uiterst zeld
zame korstmossen (Verrucaria fus-
conigrescens) op de glooiing aan
de buitenkant van de dijk. Ver
schoor 'Die zijn zo zeldzaam dat er
niet eens een Nederlandse naam
voor is.' De stenen met de korst
mossen worden in hun geheel ver
wijderd en onder speciale omstan
digheden in een depot opgeslagen,
zodat de stenen met de korstmos
sen na de dijkversterking terug in
hun vertrouwde leefomgeving kun
nen worden geplaatst.
De bescherming is onderdeel van
een ecologisch plan van aanpak dat
Verschoor opstelde voor de dijkver
sterking. Rijkswaterstaat is zeer
enthousiast over zijn wijze van
omgang met beschermde diersoor
ten en heeft er oren naar dat elders
toe te passen bij werkzaamheden
aan dijken. De speciale aandacht
moet voorkomen dat een werk
opeens kan worden stilgelegd,
zoals in het verleden elders is
gebeurd.
Ecoloog Kees Verschoor bekijkt één van de vele emmers langs het faunarooster
dat een paar weken geleden langs het Molwerk is geplaatst om de beschermde
Noordse woelmuis en rugstreeppad uit de buurt van de werkzaamheden te
houden. (Foto Jeroen ven Hattum)
Particulieren, maar ook stichtin
gen en verenigingen en overhe
den en bedrijven kunnen zich
inschrijven voor de Nationaal
Groenfonds Natuurprijs 2009.
Het Nationaal Groenfonds is op
zoek naar natuurprojecten die een
voorbeeld zijn van goed contact,
overleg en samenwerking. Dat kan
zijn tussen buren, gemeente, pro
vincie, DLG, boeren, andere natuur
beheerders, vrijwilligers, scholie
ren, bezoekers of de natuur zelf.
De prijs, die wordt uitgereikt tijdens
de kennisdag Samen voor Natuur,
bestaat uit een bedrag van €5000,-
Daarnaast reiken de bezoekers
van de kennisdag een publieksprijs
uit, bestaande uit €1000,-. Inschrij
ven kan tot 18 september Meer
informatie, een inschnjfformulier en
het wedstrijdreglement zijn te vin
den op www.nationaalgroenfonds.
nl/natuurprijs.
BETER HAKEN. WIL MINDER ZIEK.
MAAK HIT VERSCHIL TOSSEN IHEN EN 00
Bewonersvereniging Texel heeft
de afgelopen dagen de gemeen
schapsruimte van Tubantia aan
de Pontweg opgeknapt.
De ruimte, bestemd voor de veer
tig bewoners van wie de helft sta
tushouders, was toe aan een
opknapbeurt. Over de verouderde
vloerbedekking is circa zestig vier
kante meter laminaatvloer gelegd
en het donkerbruine systeempla
fond is vervangen door witte pla
fondplaten, zodat de ruimte lichter
oogt. De kosten, plusminus zeven
honderd euro, worden betaald uit
het Leefbaarheidsfonds dat de
bewonersvereniging onder haar
hoede heeft om de leefbaarheid bij
woningen van de Stichting Woontij
te verbeteren. Tubantia is eigen
dom van Woontij, de bewoners zijn
huurders van de woningstichting
Het oude bestuur, dat begin dit jaar
aftrad na de perikelen om het bil
jart, had al gezorgd voor het lami
naat en het plafond. Leden van het
nieuwe bestuur zijn de afgelopen
dagen in de weer geweest de ruim
te op te knappen.
Volgens voorzitter Kees Breeuwer
zijn er ook plannen een zogeheten
buitenpostkast met 28 afsluitbare
brievenbussen te realiseren, zodat
de post niet meer in één voor
iedereen toegankelijke bak met
vakjes hoeft te worden gezet. Er
wordt eveneens over gedacht
Tubantia met nog een wasmachine
te verrijken. De veertig bewoners
moeten het nu doen met één geza
menlijke machine plus een droger,
waardoor er soms lange wachtrijen
ontstaan.
Voorzitter Kees Breeuwer (rechts) en Daan Voorhuis zijn bezig ni
te leggen in de gezamenlijke leefruimte van Tubantia.
