m
Adviescommisie wil cultuur stroomlijnen
TEXELSE 9 COURANT
Fluitkwartet in Maartenskerk
broedvogel
k Am
1 t
L'
'lexelfonds
Kerkuil na 45 jaar terug als
Trekkervis uit Waddenzee
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 2009
De leden van de vernieuwde adviescomissie cultuurbeleid: Jan Lancée, Rianne Malschaert, Paul Wartenbergh, Conna Hordijk, Erna van der Stappen en Henk
Snijders. (Foto Dun Koopman;
Stroomlijnen, dat is de titel van
de gemeentelijke cultuurnota
die in september 2007 werd
vastgesteld. En stroomlijnen is
ook wat de nieuwe adviescom
missie cultuurbeleid, ingesteld
naar aanleiding van genoemde
cultuurnota, voorstaat. 'Er
gebeurt al veel op het eiland,
maar het zou wel wat gestructu-
reerder mogen', is een kenmer
kende uitspraak.
De vernieuwde adviescommissie
vervangt de commissie 'oude stijl',
die zich steeds vaker ontpopte als
zelfstandige organisator. Vooral het
beheer van de gemeentelijke expo
sitieruimte in Tusse de Banke werd
als een heet hangijzer gezien en als
bezwaar voor het onafhankelijk
functioneren. In de oude samen
stelling bestond de commissie uit
negen personen, die betrokken
geledingen vertegenwoordigden,
zoals de musea, de kunstenaars,
de Historische Vereniging en het
onderwijs. Daarbij was de relatie
tussen taken en samenstelling ech
ter niet altijd even duidelijk en wer
den veel ad-hocbeslissingen geno
men, omdat het aan een structureel
beleid ontbrak. De jaarlijkse expo
sitie van de Texelse kunstenaars
vormde uiteindelijk een struikel
blok, omdat de in de commissie
zitting hebbende kunstenaars een
subsidie aanvroegen zij zelf advies
moesten uitbrengen. Daarnaast
waren ze, als lid van de commissie,
tevens beheerder van het de expo-
Na meer dan 45 jaar is de kerkuil
als broedvogel terug op Texel en
zijn zelfs al vijf jongen uit hun ei
gekropen. Voor zover bekend
werd in 1963 voor het laatst een
jonge kerkuil op het eiland gebo
ren. Dat meldt oud-Texelaar
Richard Witte van de Zoogdier
vereniging in een persbericht.
Het bericht wordt bevestigd door
vogelkenner Adriaan Dijksen, die
erbij was toen zijn broer Lieuwe
Dijksen - medewerker van SOVON
Vogelonderzoek - de jonge dieren
vorige maand ringde. 'Dat was
sitieruimte. Dit leidde tot de oprich
ting van de in de cultuurnota
bepleitte kunstenaarsverenigingen,
terwijl het beheer van Tusse de
Banke in handen moet komen van
Artex. Dit laatste is nog niet
gebeurd, omdat de Historische
Vereniging, van wie de gemeente
de ruimte onderhuurt, en Artex het
niet eens kunnen worden over het
gebruik van de etalage aan de
Groeneplaats.
Om aan alle verwarring en samen
gestelde belangen een eind te
maken, werd in september de ver
nieuwde adviescommissie geïn
stalleerd. De leden daarvan zijn
door het college op persoonlijke
titel benoemd en hebben tot taak
gevraagd en ongevraagd advies te
geven, 'zonder last of rugge
spraak'. De leden van de nieuwe
commissie hebben hun sporen
verdiend op het gebied van kunst
en cultuur. Zo is voorzitter Erna van
der Stappen landschaps- en tuin
ontwerper, verdiepte zich in cul
tuurhistorie en archeologie en
werkte bij de Dienst Landelijk
Gebied. De commissie bestaat
verder uit Corina Hordijk (die zich
in Amsterdam bezighield met de
organisatie van festivals en met de
combinatie jongeren en cultuur),
Jan Lancée (archiefdeskundige,
bestuurslid van de stichting Woon-
tij en eerder werkzaam bij een uit
geverij), Rianne Malschaert (die
kunstgeschiedenis studeerde en
als lerares op de Thijsseschool aan
rond 10 juli. De vogels waren toen
ongeveer tweeëneenhalve week
oud.' Waar de kerkuilen precies
zijn geboren, wil Dijksen niet zeg
gen. 'Dat heb ik de eigenaar van de
schuur beloofd. Hij was bang voor
een toeloop van nieuwsgierige
vogelaars. Maar het was in een
nestkast ergens midden op het
eiland.'
De kerkuil komt voor in grote delen
van Europa. Dankzij het zachter
wordende klimaat maakt de vogel
de laatste jaren ook in Nederland
een opmerkelijke rentree. Dijksen:
'De winters mogen niet te streng
de commissie 'oude stijl' verbon
den was als vertegenwoordiger
van het openbaar onderwijs), Henk
Snijders (tot voor kort directeur van
de SWOT, ooit raadslid in Leerdam
met culturele zaken in zijn porte
feuille en betrokken bij de culturele
organisatie Windkracht 7) en Paul
Wartenbergh (adviseur op het
gebied van kunst en cultuur, met
expertise op het gebied van inter
nationaal toerisme). De leden heb
ben naar hun functie gesolliciteerd,
bij de selectie is rekening gehou
den met de in de cultuurnota
genoemde aandachtspunten.
Gestroomlijnd is ook het aanvra
gen van subsidies, waarvoor vier
keer per jaar gelegenheid bestaat,
bekend gemaakt via de media. De
commissie brengt daarbij advies
uit aan het college van burgemees
ter en wethouders, dat uiteindelijk
over het toekennen van gelden
beslist. De vergaderingen van de
adviescommissie zijn niet open
baar, maar in geval van twijfel kun
nen mensen die een subsidieaan
vraag hebben ingediend, worden
uitgenodigd om gehoord te wor
den. Het college is niet verplicht
het advies op te volgen. De com
missie geeft ook ongevraagd
advies, bijvoorbeeld naar aanlei
ding van een motie van het CDA
over het gemeentelijk kunstbezit.
Het advies was om de collectie
eerst te laten taxeren, om daarna
verder te praten. 'Dat is overigens
een interessant verhaal, met meer-
zijn. Kerkuilen eten allerlei soorten
muizen en als die door sneeuw en
vorst diep in hun holen verscholen
blijven, krijgen ze te weinig voedsel
en verhongeren ze.'
Ook op Texel - dat aan de rand van
het verspreidingsgebied ligt - is de
roofvogel niet onbekend. 'Er zijn de
afgelopen jaren verschillende kerk
uilen gezien. In Eierland, bij Den
Hoorn, in de Prins Hendrikpolder,
bij Oosterend, eigenlijk over het
hele eiland. Maar altijd 's winters.
In het voorjaar verdwenen ze weer.
Voor zover wij weten, hebben ze
hier nooit gebroed. Waarschijnlijk
doordat er geen ontmoeting was
tussen een mannetje en een vrouw
tje. Maar het kan ook dat het nog
jonge vogels waren. Nadat ze het
ouderlijk nest verlaten, gaan ze
vaak op zwerf. Doordat ze in weg
bermen op muizen jagen, worden
ze relatief vaak slachtoffer van het
verkeer. De afgelopen jaren zijn op
Texel twee dode kerkuilen langs de
weg gevonden. Onlangs werd een
in België geringde vogel aangetrof
fen.'
Historisch is niet zoveel bekend. In
1894 noemde natuurbeschermer
Jac P. Thijsse de kerkuil als broed
vogel op Texel, in de jaren '30 en
'50 van de vorige eeuw schreef
ornitholoog Jan Drijver over 'een
zeldzame broedvogel'. Aantallen
werden niet of nauwelijks genoemd.
Wel is duidelijk dat in 1962 drie
paartjes en in 1963 één paar tot
dere kanten', vertellen de commis
sieleden desgevraagd. 'We praten
hier over schenkingen, die we niet
zomaar mogen verkopen. Uitlenen
zou wel een mogelijkheid zijn.'
Samenhangend hiermee pleitte de
commissie voor een aankoop
fonds, waarbij kritisch gekeken
wordt naar de cultuurhistorische
waarden van kunstwerken.
Een belangrijk punt is ook de cul
tuureducatie. 'De basisscholen
brengen bijvoorbeeld wel een
bezoek aan de plaatselijke musea,
maar de OSG met. Op die manier
leg je wel de basis, maar doet er
verder niets mee. Daar zou beleid
voor gemaakt moeten worden.'
Beleid dat er, volgens de commis
sie, ook zou moeten komen op het
gebied van (land)archeologie, op
welk terrein nog veel te verbeteren
valt. 'Eventueel door het inschake
len van amateurs.'
Ook op het gebied van begeleiding
en advies valt nog veel te verbete
ren. 'Zo viel de dit jaar voor het
eerst gehouden Nacht van de Poë
zie samen met Texelpop. Dat is
jammer, want dat kost publiek. Als
je dingen beter op elkaar afstemt,
heeft iedereen daar profijt van.'
Stroomlijnen dus. De leden van de
commissie, die het tot nu toe druk
hebben met het behandelen van
aanvragen, kan enige ambitie niet
ontzegd worden. Hoewel ze het
over één ding unaniem eens zijn:
'Texel is goed bezig.'
broeden kwam. Voor zover bekend
heeft in de periode 1964-2008
nooit meer een kerkuil op Texel
gebroed.
Volgens de Zoogdierenvereniging
is de vestiging van de huisspits
muis op Texel debet aan de terug
keer van de kerkuil. Deze muizen
soort werd in 2006 voor het eerst
op Texel aangetroffen en had vol
gens onderzoekers twee jaar later
al tweederde van het eiland 'geko
loniseerd'. 'Afgelopen winter bleek
dat twee kerkuilen nabij De Cocks-
dorp massaal huisspitsmuizen
aten. Een analyse van achttien
braakballen liet zien dat deze
vogels minimaal negenendertig
huisspitsmuizen, zeven waterspits
muizen, twee bosmuizen, drie
noordse woelmuizen en vier aard-
muizen hadden gegeten. De ver
houding geeft aan dat de huis
spitsmuis op Texel explosief aan
het toenemen is, en dat de soort
een belangrijke voedselbron is
geworden voor de kerkuil', aldus
de Zoogdierenvereniging.
Dijksen twijfelt echter aan het
belang van de huisspitsmuis. 'De
kerkuil kwam ook al vóór 2006 op
Texel voor, alleen niet broedend.
Bij het nest met de door ons
geringde kerkuilen vonden we de
resten van een paar grote noordse
woelmuizen. Dat is veel logischer,
want die zijn een stuk groter, waar
door ze er een stuk minder hoeven
vangen. Die vogels hadden ook
veel mussen gevangen. Ze hebben
veel voedsel nodig. Wat het is,
maakt ze niet zoveel uit.'
Het tiende Zomeravondconcert
van dit seizoen vindt dinsdag 18
augustus plaats in de Maartens
kerk in Oosterend. Het wordt
verzorgd door Djinja, een fluit
kwartet met onder anderen de
Texelse Imme Wassink.
Djinja is in 2001 ontstaan op het
conservatorium te Alkmaar, waar
de kwartetleden bij Eugénie van
der Grinten studeerden. Acht jaar
later hebben allevier hard aan een
eigen carrière gewerkt en veel
ervaring opgedaan met het spelen
in verschillende orkesten, waaron
der semi-professionele harmonie
orkesten en jeugdsymfonieorkes-
ten, zoals het Hogeschool
Harmonieorkest en het Noord-Hol
lands jeugdorkest.
Wassink, die haar eerste lessen op
de Texelse muziek- en dansschool
volgde en daar een tijd lang ook
zelf les gaf, werkt als docent
muziek en CKV op de Berg- en
Boschschool te Bilthoven, een
school voor autisten. Als fluitiste
treedt ze op met gitariste Leny
Roggeveen en als sopraan zingt ze
in de vocal group Close Friends.
Bovendien dirigeert ze het gemengd
koor sWing in Heiloo.
Djoeke Wisman is verbonden aan
de muziekschool te Wognum als
AMV- en fluitdocente en ze werkt
als leerkracht in het basisonder
wijs. Zij volgt fluitlessen bij Carla
Meijers en speelt in het Amster
dams symfonieorkest Con Brio.
Njola Kover is verbonden aan Cen-
Bert Hoeve, hoofd dierverzor
ging van Ecomare, werd woens
dag door Johan Hutjes van de
TX35 Zeester verrast met een
levende Carolina Trekkervis van
ongeveer 25 cm lengte. Ecoma
re laat de vis achter de scher
men langzaam aan kouder water
wennen, waarna hij in het zee
aquarium zal worden tentoon
gesteld.
De trekken/is is een warmwatervis,
die nu en dan in de Noordzee
zwemt. Het solitair levende dier
kan tot 60 cm lang worden en
dankt zijn naam aan de voorste
graat van de rugvin, die aan de
Jochem Myjer
over Texel
In het televisieprogramma Evenblij
met... van de VARA is zaterdag 15
augustus cabaretier en vogellief
hebber Jochem Myjer aan het
woord. Hij praat onder andere over
Texel, waar hij zich negen maan
den heeft teruggetrokken voor voor
zijn laatste theatershow, over hoe
hij omgaat met de ADHD en de
rust die hij vindt op het eiland. 'Ais
ik op de boot zit. ontspant mijn
hele lichaam.' Evenblij met... wordt
uitgezonden van 22.00 tot 22.45
uur.
trum voor de Kunsten Fluxus te
Zaandam. Als dwars- en blokfluit
docent geeft zij les bij Klaroen
korps Wormer Vendeliers, de Har
monie Apollo in Zaandijk, de Willem
Eggert Show- en Marchingband te
Purmerend en het Corus Orkest in
Beverwijk. In dit laatste orkest
speelt zij ook zelf mee. Daarnaast
valt ze in bij diverse orkesten en
gezelschappen.
Janneke de Haan geeft les (AMV
en fluit) aan de muziekschool in
Midwoud en werkt als muziekdo
cent in het voortgezet onderwijs in
Franeker. Ze leidt een kinderkoor in
Sint Nikolaasga. Als fluitiste wordt
ze geregeld gevraagd om mee te
spelen bij verschillende orkesten
en ensembles, waaronder het
orkest van de omroep Max.
Djinja geeft geregeld concerten in
Noord-Holland en Friesland. In het
kader van de betrekkingen tussen
Alkmaar en Darmstadt heeft het
kwartet ook tweemaal in deze Duit
se stad opgetreden. Hoogtepunt
was het verzorgen van het inter
mezzo bij de gemeentelijke nieuw
jaarsbijeenkomst 2007 in het nieu
we Darmstadtium, een groot
congrescentrum.
Het concert in de Maartenskerk
begint om 20.15 uur. Op het pro
gramma staat zowel 'oude' als
'nieuwe' muziek van componisten
als Verdi, De Fesch, Chance, Rei-
cha, Tcherepnin, Walckiers en Boz-
za. De toegang is vrij; aan het einde
van het concert wordt een vrijwilli
ge bijdrage gevraagd.
trekker van een pistool doet den
ken. Deze graat kan worden opge
richt en door de volgende graat
worden vastgezet, die op zijn beurt
weer kan worden vastgezet door
de graat daarachter. De trekkervis
gebruikt zijn rugvin op die manier
om zich in geval van gevaar vast te
klemmen in een spleet tussen de
rotsen op de zeebodem.
Door een verandering in het
stroompatroon komen trekkervis-
sen sinds de jaren zeventig iets
vaker in Noord-Europese wateren
voor dan vroeger. Ook in 1979 en
in 2004 werd in de Waddenzee een
trekkervis gevangen, destijds door
de TX97 en de TX25.
1r lils
jk A; .jLnflH
Kerkuilen zijn herkenbaar aan hun witte hartvormige gezicht en donkere
oogkassen.
Samen werken aan de
Texelse samenleving
Hoefslag 42
1791 SC Den Burg
Telefoon 315532
Maakt geld gelukkig?
Een tijdlang koesteren wij ons
bezit. Voor aHe zekerheid.
Maar er komt een moment
waarop we er graag een goede
bestemming voor wensen.
www.texelfonds.nl
