firiffTOfi
TEXELSE 11 COURANT
'Het is belangrijk dat de band goed is'
Bramen op het strand
Nieuwe woorden: van beddenbank tot zeemeermiss
Theater-,ReMMrant
m MÜWH
Hét Familiebedrijf
Saturday 30DW
Question Plaza
DINSDAG 5 JANUARI 2010
CJ. DE UI ui
Cl DE LUGT
Cor, Henk en Dirk (staand) en Matthijs en Bart de Lugt voor één van de schuren op Padang.
Naam: C.J. de Lugt BV
Bedrijvigheid: Pootaardappelen,
suikerbieten, graan, uien, rosékal-
veren en maïs.
Bestaat sinds: 1932
Opgericht door: C.J. de Lugt
Huidige eigenaren: Cor en Dirk de
Lugt
Landbouwbedrijf C.J. de Lugt
BV uit Eierland is met 268 hec
tare aaneengesloten land een
groot bedrijf in Nederland. Bij
zonder is ook dat het familiebe
drijf gerund wordt door de derde
generatie De Lugt en opvolgers
uit de vierde generatie klaar
staan. Henk de Lugt (80), de
tweede generatie binnen het
familiebedrijf, werkt nog een
paar uur per week mee.
De oprichter van het bedrijf, Cor de
Lugt, de vader van Henk, had een
vooruitstrevende instelling en een
toekomstgerichte blik. Hij liet een
pakhuis met weegbrug bouwen op
de plek aan de Schilderweg die nu
nog De Bewaarplaats heet, om zo
de aardappels makkelijker bij de
haven van Oudeschild te krijgen en
kocht nabijgelegen land op. Het
zijn heel andere tijden, zomers rooit
honderd man personeel handmatig
aardappelen. De loonwerkers sla
pen in de paardenschuur, terwijl de
twintig werkpaarden in het land
staan, de vrouwen koken in het
voerhok. 'Dat waren mensen uit
Friesland en Noord-Holland en
daar zat raar volk bij. Aan het eind
van de week betaalde mijn vader
het loon contant. Voor de veiligheid
was de bedrijfsleider er dan bij. De
arbeiders kregen betaald per meter
aardappels die ze gerooid hadden
en dan zeiden ze wel eens nee, we
hebben veel meer gedaan en kon
het uit de hand lopen', zegt Henk.
In 1953 neemt Henk het bedrijf van
zijn vader over. Er werken dan zo'n
dertig mensen waaronder een
bedrijfsleider en een boekhouder.
Het werk is arbeidsintensief en ook
de verkoop aan losse afnemers is
tijdrovend. Ook over deze periode
is volgens Henk wel een hele Texe
laar vol te schrijven, heel kort
samengevat groeit het bedrijf aan
oppervlakte en doet de mechani
satie de intrede. Ook groeien er
twee zoons op die zo'n band heb
ben met het vak dat ze voor het
familiebedrijf kiezen. Cor (54) en
Dirk (48) werken beiden een paar
jaar mee en kopen in 1992 de aan
delen over als deze, na enkele
slechte oogsten, in verhouding
weinig waard zijn. 'Een overname
is altijd een moeilijk traject. Mijn
vader heeft ons bijzonder vrijgela
ten en de sleutel gegeven met de
woorden ga het maar proberen',
zegt Cor.
Nu staat de vierde generatie klaar
om het familiebedrijf vol enthousi
asme voort te zetten. 'Boer zijn is
het mooiste wat er is. Ik wil niets
anders dan boer worden. Het is elk
jaar weer een uitdaging de gewas
sen zo goed mogelijk te krijgen. Ik
ben nu op les bij mijn vader en mijn
oom om te kijken hoe zij het aan
pakken. Wij worden de vierde
generatie en we willen het niet in
duigen laten vallen', zegt Matthijs
de Lugt (20), die in dienst is van
zijn vader en oom. Ook zijn neef
Bart de Lugt (18) wil, nadat hij zijn
diploma van de Middelbare Land
bouwschool in Hoorn heeft
gehaald, op de loonlijst komen.
'We weten al van jongs af aan dat
we het bedrijf in willen. We zijn
hiermee opgegroeid.'
Dat van beide eigenaren een zoon
het bedrijf in wil, is voor hun vader/
oom Dirk een geschenk: 'Met de
passie voor het boeren word je
geboren. Het zit in je genen. Deze
jongens hebben dat. En ze kunnen
het samen goed vinden, dat is ook
belangrijk. Ze zijn de basis voor de
vierde generatie en het is mooi dat
we in de toekomst een levensvat
baar bedrijf kunnen overdragen.'
Als de twee jongens straks samen
verder gaan, zullen Cor en Dirk, die
nog lang niet stoppen, dat op
dezelfde manier doen als hun vader
heeft gedaan. 'De betrokkenheid
bij familiebedrijven is zo groot dat
het vanzelfsprekend is niet te stop
pen. Als Bart en Matthijs verder
gaan zullen we ze ondersteunen
als de behoefte er is, maar als ze
het redden, is het prima', zeqt
Dirk.
Het familiebedrijf is groot en telt
drie medewerkers, maar wordt
betrekkelijk eenvoudig gerund.
Zonder planning en met korte lij
nen. 'Vergaderen gaat om de keu
kentafel tijdens de koffie. Bij ons is
werk niet te plannen, het weer ver-
Ook in 2009 leverde het Texelse
nieuwe de nodige nieuwe woor
den op. Vaak eenvoudige
samenvoegingen (faunanotitie,
kerstboomvandaal), die echter
niet uitsluitend aan één doel
voorbehouden hoeven te zijn.
Echt mooie nieuwkomers dit
jaar waren beddenbank, keijse-
riaans en relifant. Of het blijver
tjes zijn, die ook in 2010 hun
waarde houden, moet de tijd
leren. Hieronder een overzicht,
met de datum waarop de woor
den voor het eerst verschenen
en een voorbeeldzin.
beddenbank (de, -en); registratie
van beschikbare (toeristische)
slaapplaatsen, te gebruiken voor
belasting- of bestemmingsplan-
technische doeleinden (Texelse
Courant 20 februari). Logiesver-
strekkers kunnen niet-verhuurde
slaapplaatsen onderbrengen in een
beddenbank, zodat deze opnieuw
verdeeld kunnen worden.
casinoprobleem (het, -emen);
situatie waarbij de oorspronkelijke
bestemming van een gebouw met
tertijd overlast veroorzaakt voor de
omwonenden (5 november). De
dorpssmid was door het casino
probleem gedwongen naar de rand
van het dorp te verkassen.
chillfeest (het, -en); ongedwongen
samenzijn van veelal jeugdige
feestgangers, die daarbij in een
vertrouwde en niet-commerciële
omgeving op hun gemak kennis
kunnen maken met seks, drugs en
rock'n roll (8 december). Omdat J.
een groot chillfeest achter de rug
had, kon hij zich die ochtend maar
moeilijk concentreren.
dankjewelfeest (het, -en); feest
dat door werkgever of organisatie
wordt aangeboden aan medewer
kers of vrijwilligers, als dank voor
hun tomeloze inzet (30 oktober). In
zijn toespraak tijdens het dankje
welfeest zette de directeur enkele
trouwe medewerkers in het zonne
tje.
energieplus (bw); installatie die
meer energie levert dan dat hij
kost, voornamelijk gebruikt voor
woningen (31 december 2008). De
energiepluscomputer dreef niet
alleen een ventilator aan, maar ver
wekte daarmee ook stroom.
faunanotitie (de, -s); beleidsstuk
over het beheer van het dierlijk
leven in een bepaald gebied (24
april). In de faunanotitie van de
gemeente wordt uitgebreid inge
gaan op de leefomstandigheden
van de rosse woelmuis.
fietsknooppuntennetwerk (het, -
en); systeem van onderling verbon
den fietspaden, zodat met een
eenvoudige bewegwijzering een
groot gebied kan worden ontsloten
(20 mei). Via het fietsknooppunten
netwerk was S. snel van Texel naar
Zuid-Afrika gereden.
gansdichtheid (de); het aantal
(rot)ganzen binnen in een tevoren
bepaald gebied (24 april). Als de
wind noordelijk is, kennen vooral
percelen met wintertarwe een gro
te gansdichtheid.
geluidsneerslag (de, geen mv.);
akoestisch fenomeen, waarbij
geluid zich onverwacht over een
grote afstand verplaatst, zodat zich
tussen de geluidsbron en het wer
kelijke geluid een gebied van stilte
bevindt. (26 mei). De directe buren
hadden geen last van het strand
feest, maar door de door de duinen
veroorzaakte geluidsneerslag was
het kilometers in de omtrek nog
goed te horen.
hasjhelikopter (de, -s); onbemand
toestel waarmee eenvoudig ver
keersproblemen en wietplantages
kunnen worden opgespoord
(26/05). Op stille avonden was
alleen het gegons van bijen en het
gebrom van hasjhelikopters te
horen.
horecarecht (het, -en); het mono
polie om op een bepaalde plaats of
tijd spijs en drank aan te bieden (9
oktober). Het horecarecht van de
ijsbaan is al jaren vergund aan K.
keijzeriaans (bijv. nw) (lett.: in de
stijl van André Keijzer); het op jovi
ale wijze en met droge humor lei
den van een gezellige avond (27
april). De ceremoniemeester liet de
genodigden op keijzeriaanse wijze
meegenieten van de levensloop
van het bruidspaar.
kerstboomvandaal (de, -alen); uit
gelaten type dat zich na een gezel
lig samenzijn vergrijpt aan open
baar groen en straatmeubilair (9
oktober). In de nacht van zaterdag
op zondag hadden kerstboomvan
dalen vernielingen aangericht in het
park. (vgl. kerstboomslepers)
kerstboomverbod (het, geen mv);
het om veiligheidsredenen of rede
nen van openbare orde verbieden
van tijdelijke reclameuitingen. (9
oktober). De paashazen die eerder
de winkelstraat een vrolijk aanzien
gaven, waren dit jaar getroffen door
het kerstboomverbod.
meierblisdelict (het, -en); overtre
dingen gemaakt bij het branden
van de meierblis (30 december).
Het grootste meierblisdelict van
het jaar was dat K met zijn auto
dwars door de sloot reed om zijn
hout te storten.
pinger (de, -s); apparaat dat aan
fuiken of staand wand wordt
bevestigd en een geluid voort
brengt dat afschrikwekkend werkt
voor bruinvissen om hiermee te
voorkomen dat zij ongewenst in de
netten verstrikt raken (9 januari).
Volgens deskundigen zal het aan
brengen van pingers het aantal
ongelukken met bruinvissen ver
minderen.
relifant (de, -en); in plastic, gips of
bordpapier uitgevoerd reclameob
ject in de vorm van een dier, dat op
a. onverwachte plaatsen kan
opduiken, of b. onmogelijk in de
weg staat. Oorspronkelijk alleen
gebruikt voor religieuze doelein
den, later ook seculier (augustus).
Het festijn maakte als blikvanger
gebruik van enkele strategisch
geplaatste relifanten.
runnershap (de, -pen); maaltijd
voor hardlopers, veelal geserveerd
voorafgaande of ter afsluiting van
een hardloopwedstrijd (vgl. lopers-
ontbijt) (30 januari). Na het uitreiken
van de medailles, werden de deel
nemers onthaald op een runners-
hap uit de plaatselijke keuken. Ook:
zeer voedzame maaltijd. Pasta met
biefstuk, een echte runnershap.
tesobotenposter (de, -s); affiche
met een afbeelding veerschepen
van TESO (12 mei). De wanden
waren versierd met een groot aan-
Zo eens in de 20 of 30 jaar is het
weer zover. Er is dan een periode
van enkele jaren dat we op ons
strand bramen kunnen vinden. Dat
zijn grote vissen die aan de zijkant
bijna rond zijn, maar wel heel plat.
Ze kunnen zo'n 60 cm lang wor
den, maar zijn meestal ongeveer
50 cm. Bramen leven in de Atlanti
sche Oceaan op een diepte van
enkele honderden meters. Na het
paaien, ver ten zuiden van ons,
zwemmen de volwassen dieren
naar het noorden steeds hoger in
het water. Dit omdat ze het liefst in
dezelfde temperaturen willen blij
ven en die zijn noordelijk dichter
aan de oppervlakte te vinden. In de
herfst gaan ze dan weer naar het
zuiden en komen onder Noorwe
gen de ingang van de Noordzee
tegen. In sommige jaren gaat een
gedeelte van de bramen ook daad
werkelijk die Noordzee binnen en
zijn dan ten dode opgeschreven.
Ze komen in een ondiepe zee
terecht, waarin de temperatuur
snel afneemt, en spoelen meer
dood dan levend op het strand
aan.
Zo was er rond 1952 een invasie
van zo'n 125 dieren, rond 1976 één
van 140 en werden er de vorige
winter wel 280 langs de Neder
landse stranden geteld. Ook deze
winter lijkt weer een groot aantal
strandingen op te leveren. Op Texel
nog niet zoveel, maar van de ande
re Waddeneilanden werden al tien
tallen bramen gemeld.
Over de oorzaak van de strandin
gen, of eigenlijk het waarom van
het zwemmen in de Noordzee, is
nog niet alles bekend. Er kan een
heel grote jaarklasse zijn, waardoor
een klein percentage dat een foutje
maakt al grote aantallen kan ople
veren. Ook kan het met verande
rende zeestromen te maken heb
ben, of met een storing als stormen
of zonnevlekken of de oriëntatie.
Zelf ben ik er erg in geïnteresseerd
en wil dus graag horen hoeveel
bramen deze winter op Texel aan
spoelen. Wie een braam vindt, kan
dit melden op Ecomare. Het liefst
met een geschatte lengte en de
vindplaats. Misschien komen we
zo nog eens achter de echte oor
zaak van al die strandingen.
(Foto Gertjan Spakman)
Hans Witte
andert toch. En we spreken elkaar
dertig keer per dag dus kunnen we
overleggen als het nodig is', zegt
Cor. Overleg is voor de medewer
kers ook niet nodig, ze hebben hun
eigen inbreng en zijn heel betrok
ken. Dienstverbanden van veertig
jaar en langer zijn volgens Henk
eerder normaal dan een uitzonde
ring. Henk: 'We hebben mensen
die nooit meer weggaan. Dat is
heel fijn.'
Voor het voortbestaan van het
familiebedrijf is één ding, volgens
de broers, het allerbelangrijkste.
De band binnen de familie is bij
zonder goed en dat maakt dat er
geen dingen fout gaan. De neven
hebben een goede band en de
broers ook. Dirk: 'Het is ontzettend
belangrijk dat de band goed is, en
dat is het bij ons. We kunnen het
zakelijk en privé prima met elkaar
vinden.'
Imme Bakker
tal tesobotenposters.
Texelthuisgevoel (het, -s); l.het
gevoel dat een eilandbewoner
krijgt als hij met de boot de thuis
haven nadert. Nooit beleefde ik
sterker het Texelthuisgevoel als die
avond, toen de laatste boot de
haven indraaide en ik de lichten
van het NIOZ langszij zag komen.
2.hetzelfde gevoel, maar dan
beleefd door een overkanter die
zich op het eiland thuisvoelt. Iedere
zomer is het weer zo, na uren in de
file en wachten op de boot, einde
lijk het Texelthuisgevoel.
3.het gevoel dat iemand aan de
overkant creëert door zijn kamer in
te richten alsof hij op het eiland
was (11 december). Met ieder
schelpje, ieder steentje dat we van
de vakantie meenamen, groeide bij
ons het Texelthuisgevoel.
valentijnstaart (de, -en); 1speci
aal vervaardigde taart ter gelegen
heid van Valentijnsdag (14 februari)
(30 januari). De bakker was al vroeg
bezig met het vervaardigen van een
groot aantal valentijnstaarten. 2.
taart die onder geliefden wordt
gedeeld ter gelegenheid van V. Na
het ontbijt op bed, stond beneden
de valentijnstaart al te wachten.
zeemeermiss (de, -en); plaatselij
ke schoonheid (15 december). Het
was augustus, tussen de muur
bloempjes op het strand lag menig
zeemeermiss te genieten van de
zon en de vakantie.
Niet echt nieuw, wel voor het eerst
in de Texelse Courant waren skim-
men (het voor criminele doeleinden
namaken van betaalpasjes, 23 juni)
en hakki-takki-engels (een moder
ne vorm van het bekende steenko-
lenengels of pidgin, 29 septem
ber).
Daarnaast leverde de website
www.texelsecourant.nl twee fraaie
zegswijzen op. Zo schreef op 17
september een van de reageerders
over de fluxurering van de prijzen
(waar het fluctueren werd bedoeld)
en merkte op 23 september iemand
op dat het wel lijkt of iedereen voor
de maatschappij bezig is 'maar als
het er op aan komt zijn het mensen
die alleen aan hun eigen weg tim
meren'.
Donderdag 7 januari 20.30 uur Literair Cabaret
Kees Torn - "Einde Verhaal"
Entree 16,00 (Diner vooraf mogelijk, reserveren gewenst)
Zaterdag 9 januari Diner Cabaret -19.00 uur
Donderdag 14 vrijdag 15 zaterdag 16 januari 2010
Amsterdams Kleinkunst Festival - Uitverkocht
Entree 16,00 (Diner vooraf mogelijk, reserveren gewenst)
KEES TORN
info@klif12.nl
0222-319633
www.klif12.nl
07-02-2010 Musical Mamma Mia
Prijs €84,- p.p. inclusief ticket eerste rang, touringcar-
vervoer en bootkosten. Exclusief reserveringskosten Seetickets.
18-02-2010 De Huishoudbeurs
Prijs €32,- p.p. Inclusief entree, touringcarvervoer en bootkosten.
18-02-2010 Negenmaandenbeurs
Prijs €32,- p.p. Inclusief entree, touringcarvervoer en bootkosten.
e-mail: info@texeltours.nl telefoon: +31(0)222-315555 www.texeltours.nl
final nigl^t
Quest*i°n
Live Light Show by STIE ML
Doors open 2th
5,00 Presate 800 Door
Tickets at Cinema Texel
Music Store
