Basis loonbedrijf firma F. Duinker na 75 jaar nog hetzelfde
Technisch vernuft
als handelsmerk
TEXELSE 9 COURANT
■K v
Hét Familiebedrijf
VRIJDAG 19 MAART 2010
KAS V
1943: Jan van de Berg (met krullen), Jan Vonk (links met pet), Cees Drijver (tweede van rechts), Piet Duinker (op zijn 18e
verjaardag) en Teun Duinker (rechts met pet) op de gasgenerator.
2010: Fulps en Lia Duinker tijdens een onderonsje in de werkplaats van het loonwerkbedrijf. Op de achtergrond de nieuwste
trekker.
Zijn moeder adviseerde de jonge
Fulps Duinker een rijksbetrek
king te zoeken, dan had je vas
tigheid, maar het bloed kroop
waar het niet gaan kon en dus
ging hij in het ouderlijk loonbe
drijf op Nieuweschild aan de
slag. Onder zijn leiding en dat
van echtgenote Lia groeide de
firma F. Duinker uit tot een suc
cesvol loon-, mechanisatie- en
landbouwbedrijf. Dit jaar bestaat
de onderneming 75 jaar.
Het bestaan van een loonwerker is
geen oase van rust. Boeren bellen
op elk moment van de dag en
omdat veel werk weersafhankelijk
is, zijn er soms bar drukke tijden.
Lia: 'Het is wel gebeurd dat Fulps
na een lange dag werken 's avonds
om een uur of negen thuiskwam en
net met een bord eten op schoot
zat. Ploft er een boer naast hem in
de stoel, die zegt: Heb je je eten
nou nog niet op? Fulps: 'In onze
bedrijfstak is het hollen of stilstaan.
Vroeger had ik daar meer moeite
mee, nu kan ik beter omgaan met
de stress en heb geleerd om ook
werk te delegeren. We kunnen hier
heel lang het werk organiseren en
van alles improviseren, maar het
houdt een keer op. Lia: 'Toen ik
met Fulps trouwde, wist ik dat ik
ook met een bedrijf trouwde. Maar
het bevalt me goed, en saai is het
nooit.'
Het was Fulps Duinker, de opa van
Fulps, die 75 jaar geleden het loon
bedrijf oprichtte.
Uit nood, want de wiervisser raakte
zonder werk toen het zeegras uit
de Waddenzee verdween na de
aanleg van de Afsluitdijk. Met een
gezin van zeven kinderen moest er
wel brood op de plank komen.
Fulps: 'Opa was een ondernemen
de man en schafte een dorsma
chine aan. Een Marshali's, en een
Field Marshall trekker om de
machine aan te drijven. Met drie
paarden is die trekker van de haven
van Oudeschild naar Nieuweschild
gesleept, omdat geen mens wist
hoe je zo'n ding moest starten. Hij
ging ermee de boeren langs, om
het graan te dorsen. Dat stond
toen nog op klampen of werd in
schuren bewaard. Toen kwam de
oorlog.' Lia: 'Het was erg klein
schalig. We hebben nog een oude
balans uit die tijd. Daar stond één
koe op.' Na de oorlog werd het
bedrijf uitgebreid. 'Opa had drie
zoons, Teun, Piet (de vader van
Fulps), en Jan, en opa was niet
bang om te investeren. Hij had
inmiddels drie dorsmachines en
werkte met evenzoveel dorsploe-
gen, er werkten hier toen meer dan
dertig man.'
Het loonwerk verliep anders dan
nu. Gemoedelijker. 'Telefoon had
den de meesten niet, de opdrach
ten kwamen per briefkaart. Dit jaar
heb ik voor dorschen 0,75
Gaarna met een paar weken
Fulps: 'Opa had grote klanten,
maar er waren ook veel kleine
gemengde bedrijven. Veehouders
met een paar bunder graan.' Met
de jaren kwam er ander werk bij. In
de ruilverkaveling reden de Duin
kers met kiepkarren en ander
materiaal en in de winters werden
veel greppels gefreesd. Het was
opa Duinker die lange tijd de dienst
bleef uitmaken. Lia: 'Opa deelde
de lakens uit, de zoons brachten
arbeid, kennis en vlijt in.' De ver
vanging van de dorsmachine door
een combine (waarmee graan in
één werkgang kan worden geoogst)
was een heet hangijzer. Fulps: 'Zou
je wel met zo'n zware machine het
land op kunnen? De meningen
waren verdeeld, maar opa was
voorstander van de aanschaf van
een combine. En dus kwamen de
combines. Gevolg was wel dat het
werk meer stress met zich mee
bracht. Met de combines werd de
oogst meer weersafhankelijk.'
Voor een loonbedrijf dat op allerlei
plekken op het eiland aan het werk
is, is communicatie van groot
belang. Fulps: 'Mobiele telefoons
had je vroeger nog niet, mijn moe
der (Annie) ging met de brommer
over het eiland om de boodschap
over te brengen.'
Technisch vernuft zit bij de Duin
kers in de genen. 'Opa had als
wiervisser bijvoorbeeld zelf een
mechanische wierpers gebouwd.
Dat technische keert nu nog steeds
terug. Neem het rooien van wor
tels. Eerst gingen we met veertien
man, nu doen we hetzelfde werk
met z'n drieën. We bedenken van
alles om het werk makkelijker en
efficiënter te maken. Mijn vader
Piet had dat ook. Hij had alleen
maar lagere school gehad, maar
was ontzettend vindingrijk. Het zit
er bij ons zó ingebakken, als we
het ene maken, zijn we alweer ver
geten wat we daarvoor hebben
uitgevonden.' Voorbeelden te over:
een strodekmachine waarbij de
touwtjes automatisch van de pak
ken worden gehaald, zodat er geen
man meer op het dak in de kou
hoeft te staan. En wat te denken
van een onbemande trekker bij het
rooien van wortels. Al in de jaren
zeventig bouwden ze zelf een spit-
machine waarmee de grond tot
een meter diep werd omgewoeld,
waardoor de vochthuishouding
verbeterde.
Fulps Duinker hielp als jongen al
mee in het familiebedrijf. Vooral
techniek had zijn belangstelling.
Na de LTS volgde de MTS. 'Ik wilde
door naar de HTS, maar toen werd
mijn vader ziek en kwam ik thuis.
Dat was in 1980. Het bedrijf had
toen maar weinig werk, maar er
lagen mogelijkheden voor nieuwe
ontwikkelingen.
Net als zijn grootvader ontpopte
Fulps Duinker zich als een vooruit
strevende ondernemer. 'Tijdens
mijn opleiding heb ik de gelegen
heid gehad om goed om me heen
te kijken. Daardoor ben ik uit het
kielzog van mijn vader en oom
gekomen. We schaften machines
aan, verbeterden ze of bouwden ze
zelf. Die spitmachines die toen op
Texel reden, daar was altijd wat
mee. We hadden ideeën hoe het
beter kon, en bouwden er zelf een.'
Daar moest dan wel een trekker
van 150 pk voor, dus kwam die er.
De tijd ging verder, de nieuwste
trekker die onlangs is aangeschaft,
heeft meer dan het dubbele aan
pk's.
Het loonwerkbedrijf is actief op
een breed terrein. 'Wat we allemaal
doen? Graan dorsen, sloten maai
en, stro, hooi en gras persen, gras-
kuilen, grond ontsmetten, kilveren,
spitten, draineren, landwerk. Wat
niet eigenlijk? Mest, daar zitten we
niet in. Doordat we altijd al met
techniek en mechanisatie bezig
waren, zijn we ook trekkers gaan
verkopen en werden we ruim 35
jaar geleden regiodealer van Ford,
nu New Holland.' Ook daar hield
het niet mee op. Zo'n dertig jaar
geleden begon het bedrijf graan en
graszaad te telen, vanaf 1992
kwam de wortelteelt erbij. Toen
akkerbouwer Marco Zoetelief vijf
jaar geleden een balletje opwierp
om samen pootaardappelen te
gaan verbouwen, moest Fulps daar
even over nadenken. 'Toen het
kratje bier leeg was zei ik: Gaan we
doen.' De samenwerking heeft
inmiddels geresulteerd in de ver
bouw van vijftig hectare poters. 'Ik
heb even moeten wennen aan de
manier van werken van Marco,
maar met zijn tomeloze inzet en
kennis van de teelt en met onze
kennis van landbouwmechanisatie
en akkerbouw, vullen we elkaar
goed aan.' Met 'onze' doelt Fulps
ook op de medewerkers Eelco
Bakker, Johan Bremer, Egbert
Mantje en Erik Maat, die tot de
'harde kern' worden gerekend van
het bedrijf, waar tien medewerkers
hun brood verdienen. Deze man
nen zijn alle vier ervaren monteurs,
maar zitten ook volop in het loon
werk. Zo is Johan veel met de kil-
ver en de draineermachine op stap,
en is hij nauw betrokken geweest
bij de nieuwbouw. Erik is veel in de
werkplaats, hij heeft de spanten
voor de nieuwe schuur gelast, en
hij rijdt op de slotenmaaier. Egbert
rijdt op de opraapwagen, is vaste
man op de combine en doet ook
sloten maaien. Eelco zaait de wor
tels, rijdt op de grote pakkenpers
en op de bietenrooier, en is betrok
ken bij de aardappelteelt en de
ontwikkeling van het gps-systeem.
'leder heeft zo zijn specialiteiten en
voorkeuren. Met z'n allen, we zijn
met een man of tien, hebben we
veel kennis van techniek, mechani
satie, grondbewerking en ander
loonwerk in huis. Ik probeer het
werk te variëren, zodat het voor
iedereen leuk blijft. We hebben ook
altijd leerling monteurs. Als je
iemand goed op kan leiden, kan ik
daar erg van genieten. Zelf doe ik
de organisatie, ik delegeer, doe de
verkoop en ik werk mee.'
'Het is een mooi bedrijf, we werken
er hard voor en we beleven er veel
plezier aan. Maar we hebben ook
onze dieptepunten gehad. Zo is
mijn jongere broer Jan verongelukt
toen hij zestien was. Hier op de
uitrit, op zijn brommer onder een
vrachtauto. Ik denk nog wel eens:
was dat niet gebeurd, dan hadden
we het nu misschien samen
gedaan. Hij was ook erg technisch
Lia: 'In een familiebedrijf komt
zo'n klap dubbel hard aan. En toen
onze medewerker Leon Kampstra
tien jaar geleden verongelukte,
heeft ons dat ook veel verdriet
gedaan. Dat zijn twee momenten
die ons diep hebben geraakt.'
Maar je moet verder. Het werk gaat
door. Lia komt zelf van een boerde
rij, en daar was dat niet anders.
Fulps: 'Lia is hier vliegende keep.
Wat ik niet kan, dat kan zij. Bijvoor
beeld heel goed zaken onder woor
den brengen en de papierwinkel
regelen, de boekhouding, opleidin
gen, vergunningen en dat soort
werk. Het vergt best wel wat om
alles draaiende te houden. Ze
spreekt een woordje over de grens
en dat is best makkelijk. We bestel
len wel onderdelen in Frankrijk,
Engeland en Denemarken.' Lia:
'We hebben ook vijf kinderen, die
de nodige zorg en aandacht eisen.
Dat vind ik heel belangrijk. En als er
boodschappen overgebracht moe
ten worden gaat dat niet meer
zoals bij moeder voorheen op de
brommer, maar met de auto of de
mobiele telefoon.'
Het 75-jarig jubileum passeert
niet geruisloos. Voor genodigden
wordt zaterdagavond een groot
feest georganiseerd in de nieuwe
aardappelschuur. Het begint om
20.00 uur.
Gerard Timmerman
Opa Fulps Duinker, met kleinzoon en Jan Duinker buigen zich over een Fordson
Major trekker.
Voor de telefoon gemeengoed werd, arriveerden de opdrachten bij het
loonwerkbedrijf per briefkaart.
Jaren '30: Beeld van de graanoogst met de dorsmachine.
Jaren '60: De eerste combines van de Firma F. Duinker.
Recent: Een moderne combine lost zijn lading in de kiepwagen, terwijl een tweede
combine het graszaad oogst.
