Grootschalige viering 65 jaar vrijheid Hoofdredacteur VN
bij herdenking 4 mei
Programma lustrumherdenking
1Mijn zussen en broer
baden de rozenkrans
Défiléparachutisten,
eten, drinken en muziek
TEXELSE 8 COURANT
r
Lancaster vliegt over op 4 mei
Dichter Doortje Dijkgraaf slaat vleugels uit
Getting yt
Den Hoorn houdt
eigen herdenking
Vliegen
VRIJDAG 30 APRIL 2010
Oude legertrucks tijdens het défilé van 5 mei 2005.
In 2010 is het 65 jaar geleden dat
er een einde kwam aan de Twee
de Wereldoorlog. Dit lustrum
wordt op uitbundige wijze
gevierd met een bevrijdingsfeest,
georganiseerd door het 4/5 mei
Comité Texel en de Stichting
Horeca Muziek- en Evenemen
ten Den Burg.
Het feest begint om 11.00 uur met
een défilé van oude legervoertui
gen, afkomstig uit Alkmaar. De
TESO sponsort hun overtocht. Op
het eiland sluiten enkele Texelse
eigenaren van oude legervoertui
gen zich bij de stoet aan. Op de
Emmalaan in Den Burg komen daar
de leden van Tourclub Taxi 312000
bij die het bevrijdingsvuur uit
Wageningen hebben gehaald. Op
de Groeneplaats neemt burge
meester Francine Giskes de fakkel
(Foto archief Texelse Courant)
uur het bevrijdingsfeest officieel.
Als de weersomstandigheden het
toelaten, komen rond 13.00 uur op
een stuk land tussen Texla en de
Pontweg enkele Pathfinders naar
beneden. Deze parachutisten
in ontvangst. Met het aansteken springen met historische ronde
van het vuur in de bevrijdings- bollen. Leden van Paracentrum
schaal op het bordes van het Texel springen met nieuw materi-
gemeentehuis opent zij rond 12.00 aal. Alle circa dertig parachutisten
springen uit de 'Texelse Anousjka',
een Antonov AN-2 die in 1972 in
Polen is gebouwd. Oorspronkelijk
was dit een spionagevliegtuig voor
de Russische luchtmacht. Later is
het gebruikt voor de Hongaarse
Luchtmacht. Dit vliegtuig, de enige
in Nederland vliegende Antonov
van dit type, wordt nu beheerd
door de Stichting Antonov Texel.
De andere festiviteiten spelen zich
af op de Groeneplaats. In een grote
tent wordt van 15.00 tot 21.00 uur
een proeverij met onder meer
Texelse producten gehouden, ver
zorgd door De Smulpot, De Linde
boom, Bruintje Beer, De Twaalf
Balcken, De Slock, De Steenen
plaats, Nikos en Oesters Meer.
Verder zijn er stands van de VW,
het Luchtvaart- en Oorlogsmuse
um 40-45 en Vereniging van Texel
se Producten Promotie. Op het
plein staan ook de Roadshow van
de Koninklijke Marine met twee
klimwanden en een simulator en
de Texeltruck. Voor de kinderen
zijn diverse activiteiten. Zij kunnen
zich laten schminken, er zijn spring
kussens en clowns met ballonnen
zorgen voor komisch vermaak.
Ten slotte zijn er doorlopend muzi
kale optredens. Het muziekpro
gramma begint met een gezamen
lijk concert van KTF, Excelsior en
DEK. Verder wordt medewerking
verleend door het Ouderschilder
Visserskoor, Artex Kunstenschool
en The Rainbow Valentines. De
festiviteiten worden afgesloten
door The Boston Tea Party, een
showband met drie blazers, vier
drummers en drie zangeressen, die
zich bedient van een spectaculaire
lichtshow.
Het programma duurt tot circa 1.00
uur.
Dinsdag 4 mei:
15.20-15.30 uur: Fly by door een
Lancaster van The Royal Air Force
(van vliegveld Vlijt naar de Alge
mene begraafplaats in Den Burg).
18.30-20.30 uur: Herdenkingsbij
eenkomst in De Burght en een
stille tocht naar de Algemene
Begraafplaats aan de Kogerstraat.
Vanaf 20.00 uur twee minuten stilte
en het leggen van bloemen en
kransen bij de oorlogsmonumen
ten.
Woensdag 5 mei:
11.00-12.00 uur: Défilé met oude
legervoertuigen van de boot naar
Den Burg, ontvangst Bevrijdings
vuur, opening van de festiviteiten
door de burgemeester op de
Groeneplaats.
13.00 uur: Parachutespringen bij
Texla. Met historische en moderne
valschermen, vanuit een Antonov
AN 2.
Bevrijdingsfeest Groeneplaats:
15.00-20.00 uur: Roadshow
Koninklijke Marine (klimwanden,
simulator, etc.).
15.00-19.00 uur: Kinderactiviteiten
(springkussens, schminken, clowns
met ballonnen).
15.00-21.00 uur: Bevrijdingsproe-
verij, verzorgd door diverse restau
rants.
15.00-16.00 uur: Gezamenlijk
optreden van de muziekkorpsen
van KTF, Excelsior en DEK.
16.00-17.00 uur: Oudeschilder Vis
serskoor.
Een huilende kapitein van TESO,
het verzamelen van onderdelen
van vliegtuigen en het neerstor
ten van de Amerikaanse vlieger
Harold Kious in de Waddenzee.
Het waren verschillende verhalen
uit de Tweede Wereldoorlog die
Jaap Bakker uit Oudeschild
woensdag op het gemeentehuis
vertelde aan leerlingen van De
Fontein en de Thijsseschool.
Zij waren naar de raadhuis in Den
Burg gekomen voor de jaarlijkse
bijeenkomst van Adopteer een
Monument. Bakker, 10 jaar oud toen
de oorlog uitbrak, vertelde onder
meer over de beschieting van Oude
schild op 6 april 1945 nadat de
Georgische Opstand was uitgebro
ken. 'Mijn zussen en mijn broer
zaten in de woonkamer de rozen
krans te bidden.'
Personeel van de TESO, waar Bak
ker bijna dertig jaar werkte, moest
de beschieting lijdzaam toezien van
uit Den Helder. Met de Voorwaarts
terugvaren naar Oudeschild was
geen optie, wel moest er gevaren
worden naar de Mok. 'Ze hebben 24
uur lang geen bed gezien', vertelde
Bakker. 'Kapitein Vlas keerde daar
na terug in Oudeschild en barste in
een snikken en schreien uit toen hij
zag dat zijn vrouw en dochter van
15 nog in leven waren. Ze dachten
dat hij een emotieloze man was,
maar dat was de dag dat ze hem
zagen huilen.' Die dagen leerden
hem dat zich onder de Duitse solda
ten ook goede mensen bevonden.
'Er was bijvoorbeeld een Duitse jon
gen aan boord die zich keurig
gedroeg en nerveus was dat hij naar
het eiland moest. Een paar uur later
was hij weer aan boord. Zwaarge
wond, liggend in een plas bloed, lag
hij om zijn moeder te roepen.' Wat
eveneens diepe indruk maakte was
het neerstorten van de B17 van
Harold Kious op 4 maart 1943. Bak
ker zat op school waar de meester
verbood over de dijk te gaan kijken,
maar dat deden de kinderen tijdens
de pauze alsnog. Vorig jaar juli werd
de as van de in 2008 overleden
Amerikaan over de Waddenzee uit
gestrooid en Bakker was als één
van de laatste ooggetuigen daarbij
aanwezig. Er werd in stijl afscheid
genomen met de formatie Missing
Man (vier vliegtuigen die voorbij vlie
gen, waarna één zich losmaakt) en
Bakker kreeg daarna telefoon van
één van de piloten. 'Die vertelde me
dat hij vanuit de lucht had kunnen
zien hoe de as van Kious over de
Waddenzee werd uitgestrooid.' Bak
ker had verschillende voorwerpen
uit de oorlog bij zich zoals een
Jodenster, een medaille die herin
nerde aan de Slag om Stalingrad
(alom gezien als het keerpunt van
de oorlog, omdat het Duitse leger
de slag verloor) en een vlag die
vroeger op de wagen van de Duitse
Ortskommandant had gestaan. Hij
had ook diverse onderdelen van
neergestorte vliegtuigen bij zich. Als
kind was hij daar destijds mee aan
het knutselen om andere dingen te
maken. Met veel passie droeg hij
het gedicht 'Ben Ali Libi' van Willem
Wilmink over een goochelaar die
alles wist te verstoppen, behalve
zichzelf toen er een overvalteam
voor hem klaarstond. Leerlingen
Lise Drijver, Wesley van den Berg en
Michelle van Bennekom van de
Thijsseschool lazen gedichten voor
over de oorlog en de kinderen van
De Fontein zongen het lied Het Land
van Licht. Gezamenlijk werden het
eerste en het zesde couplet van het
Wilhelmus gezongen. Jan Joustra,
leraar van De Fontein en lid van het
4/5 Mei Comité, maakte de kinderen
duidelijk dat oorlog niet alleen iets
van vroeger is, maar dat vandaag de
dag ook mensen sneuvelen als ze
zijn uitgezonden voor vredesmissies
of militaire operaties en dat die men
sen ook worden herdacht.
Journalist Frits van Exter is één
van de sprekers bij de herden
kingbijeenkomst die dinsdag 4
mei in De Burght wordt gehou
den. Op uitnodiging van het
Comité 4/5 mei Texel gaat hij in
op de betekenis van de vrije pers
in vredes- en oorlogstijd.
De bijna 55-jarige Van Exter is een
vooraanstaand journalist. Na de
School voor Journalistiek werkte
hij van 1978 tot april 2007 in diver
se functies bij het dagblad Trouw.
In 1996 werd hij er adjunct-hoofd
redacteur en twee jaar later hoofd
redacteur. In 1992 won hij de Prijs
voorde Dagbladjournalistiek. Sinds
1 september 2008 is hij hoofdre
dacteur van Vrij Nederland. Beide
kranten waarvoor hij werkte, wer
den in de oorlog opgericht als ver-
zetskrant.
De lezing van Van Exter past in de
thema die zijn vastgesteld door het
Nationaal Comité 4 en 5 mei. Om
richting te geven aan herdenken en
vieren, stelt dit gezelschap elke vijf
jaar een hoofdthema vast. Van
2006 tot en met 2010 is dit 'Vrijheid
maak je met elkaar'. Daarmee wil
het Nationaal Comité benadrukken
dat vrijheid geen gegeven is, maar
het resultaat van inspanningen van
mensen. Elk jaar is er daarnaast
een jaarthema. Voor 2010 is dit
'Vrijheid wereldwijd, wat is daar
voor nodig?' Organisatoren en
sprekers in heel Nederland passen
dit thema toe bij verschillende her
denkingen en vieringen.
De jaarlijks herdenking in De Burght
begint dinsdag om 18.45 uur (de
kerk is open vanaf 18.30 uur).
Naast Van Exter voeren burge
meester Francine Giskes, OSG-
leerlinge Nelleke Arnout en leerlin
gen van de Jozefschool het woord
en zorgt Rachel Vroom-Barnard
voor een muzikale bijdrage.
Om 19.30 uur gaat een stille tocht
op weg naar de Algemene Begraaf
plaats aan de Kogerstraat, waar
een rondgang wordt gehouden en
kransen worden gelegd bij de
monumenten De Levensboom en
het Cross of Sacrifice. Vanaf 20.00
uur wordt twee minuten stilte in
acht gehouden, waarna een krans
wordt gelegd bij het monument De
Goede Herder. Een toespraak van
burgemeester Giskes en twee
gezamenlijk gezongen coupletten
van het Wilhelmus sluiten de her
denking af.
De herdenking is toegankelijk voor
iedereen.
17.00-18.00 uur: Artex Kunsten-
school Texel, Kinderen voor Kinde-
renkoor en streetdance.
18.00-19.00 uur: Artex Kunsten-
school Texel, Wereldmuziekensem-
ble en Popband.
19.00-21.00 uur: The Rainbow Jazz
Valentines.
21.00-01.00 uur: Boston Tea Par
ty-
Op de Groeneplaats staan stands
van het Luchtvaart - en Oorlogs
museum 40-45, VW Texel, Texel
truck en de Vereniging van Texelse
Producten Promotie.
De Lancaster vliegt van Vlijt naar de Algemene Begraafplaats.
Inwoners van Den Hoorn en
andere belangstellenden herden
ken vrijdag 4 mei dat het 65 jaar
geleden is dat er een einde aan
de Tweede Wereldoorlog kwam.
Zij doen dat met een samenkomst
in het Hoornder kerkje. Joke Gel
dorp en Dick Drijver staan stil bij de
begrippen vrede en vrijheid. Tus
sendoor speelt Piet Plug op het
orgel. Op de begraafplaats worden
bloemen gelegd op het graf van
enkele dorpsgenoten die tijdens de
oorlog omkwamen. Vanaf 20.00
uur worden twee minuten stilte in
In het kader van 65 jaar bevrij
ding vliegt dinsdag 4 mei een
Lancaster van The Royal Air For
ce over het eiland. Dat gebeurt
tussen 15.20 en 15.30 uur. De
historische bommenwerper
vliegt van het vliegveld naar de
Algemene Begraafplaats in Den
Burg, waar op geringe hoogte
drie rondes worden gemaakt, en
vervolgens door naar Hoek van
Holland.
Texel speelde door z'n geografi
sche ligging een belangrijke rol bij
de oorlog in de lucht. Op weg naar
Duitsland, waar de grote steden
werden gebombardeerd, vlogen
geallieerde vliegtuigen over het
acht genomen, waarna leden van
DEK het Wilhelmus spelen, leder
een is welkom.
eiland. Een flink aantal werd
beschoten door het afweergeschut
en stortte neer. Op het oorlogs
kerkhof in Den Burg liggen 167
militairen, merendeels beman
ningsleden van bommenwerpers
van Engeland, Canada, Australië
en Nieuw Zeeland die op of bij
Texel werden neergeschoten, leder
jaar op 4 mei herdenkt de Texelse
gemeenschap deze slachtoffers.
De vlucht met de historische Lan
caster is een eerbetoon aan hen.
De vlucht is tot stand gekomen
door bemiddeling van Ed de Bruijn
van Vliegveld Texel. Het verzoek
om de fly by op 5 mei te houden,
kon door de grote belangstelling
van andere gemeenten niet wor
den gehonoreerd.
De vlucht is afhankelijk van de
weersomstandigheden. Actuele
informatie over het wel of niet
doorgaan van de vlucht is te vin
den op www.texelairport.nl.
Doortje Dijkgraaf in het zweefvliegtuig, kort voor het opstijgen vanaf het Texelse
vliegveld.
'Voelen hoe het is om als een
meeuw door de lucht te zweven
en te kijken hoe de aarde er van
boven uitziet.' Een hartenwens van
Doortje Dijkgraaf, die donderdag
dankzij de Texelse zweefvliegclub
in vervulling ging. Er was een goe
de aanleiding, het verschijnen van
haar gedichtenbundel Thuisko
men in het Maartenhuis.
Schrijven doet Doortje Dijkgraaf
(46) al lang en sinds ze in het
Maartenhuis woont, maakt ze ook
gedichten. Zeer verdienstelijk.
Over haar leven, de hindernissen
die ze ondervond, hoe ze opkrab
belde en zich in het Maartenhuis
helemaal op haar plek voelt. Het
boekje met 58 gedichten is geïn
spireerd op het verhaal van zee
meeuw Jonathan Livingstone, die
de beste vlieger ter wereld wilde
worden. 'Dat lukte niet en uitein
delijk kwam Jonathan tot het
inzicht dat hij zijn eigen weg moest
volgen. Eigenlijk is dat verhaal ook
wel op mij van toepassing.'
Haar gedichten zijn heel persoon
lijk. 'Ik heb er geen moeite mee
dat ook anderen ze lezen. Inte
gendeel. Ik hoop dat ook anderen
er iets aan hebben.'
Bij de boekpresentatie vrijdag in
het Maartenhuis werd het verhaal
van Jonathan op beeldende wijze
vertolkt door Niels Brandaan Cot-
terink. Doortje: 'Hij is de beste
verhalenverteller van Nederland,
ledereen op het Maartenhuis heeft
er van genoten. Letterlijk hoogte
punt was haar vlucht in een zweef
vliegtuig boven Texel, met piloot
Jan Frederici aan de stuurknup-
pel. 'Geweldig mooi, ik heb er
geen woorden voor.'
Thuiskomen in het Maartenhuis,
met 58 gedichten en illustraties
die Doortje zelf heeft getekend en
uitgegeven door Free Musketeers,
is voor €14,95 te koop bij de
boekhandels of te bestellen via de
website www.internetboekhandel.
nl.
Wat zou ik graag een vogel zijn
Een vogel die kan vliegen
Wat zou ik graag door de lucht
zweven
en de wereld onder mij aanschou
wen
Wat zou ik graag vrij willen zijn
als een vogel in zijn vlucht
En met mijn wijd uitgespreide
vleugels
balanceren op het ritme van de
wind
Wat zou ik graag een vogel willen
zijn
Een vogel die kan vliegen
i rondvluchten
