Bijzonder transport: van schuil- tot kippen- en Boonbunker
m
'Nu blijft hij in ieder
geval bewaard'
'Waren de Texelaars nog niet uit de winterslaap?'
Van paviljoen Paal 33 naar Kaap Noord
TEXELSE 9 COURANT
TWO overgenomen door TexelWool
De week van...
Angelina Stiehl
Weblog
VRIJDAG 21 MEI 2010
Is De Cocksdorp een betonnen
brok historie kwijt? Ja, want een
bunkertje uit de oorlogstijd is
weg van de Molenlaan. Nee,
want het staat nu een paar kilo
meter verder aan de Vuurtoren-
weg. Van schuilbunker tot kip-
penbunker tot Boonbunker.
Historie is een lopend proces.
Cocksdorper Jan Heemskerk
brengt verslag uit.
Het is een bunkertje van zeven
meter lang en twee meter breed,
met een rond dak. Als je er door
heen loopt, is er ruim stahoogte,
tenzij je een volleyballer van twee
meter dertig bent. In het plafond
bij een van de uiteinden is een
luchtgat boven het sobere poep-
hok. Aan de andere kant is er een
vierkant raam uit de muur gehakt.
De ingang is opzij, met een mooi
afgeronde bovenkant, opgebouwd
uit dikke bakstenen, die ze hier
vroeger 'moffenklinkers' noemden
(aldus Gelein Jansen), of 'moffen-
broodjes' (aldus Bart Boon). Om
de aarde van de wal om de bunker
tegen te houden waren er twee
schuin aflopende muren aan
weerszijden van de ingang gemet
seld. Die zijn er niet meer, omdat
de nieuwe eigenaar ze er een paar
weken geleden af heeft gesloopt,
om het vervoer naar de toekom
stige locatie te vergemakkelijken.
De nieuwe eigenaar is Sil Boon,
de schipper van De Vriendschap,
in zijn vrije tijd onder meer ver
woed verzamelaar van zaken die
naar zijn vaste overtuiging niet
mogen verdwijnen. Het bunkertje
is er één van.
In verband met de ontmanteling
van de karakteristieke groene
barak aan de Molenlaan, om plaats
te maken voor zes woningen,
moet het betonnen ding weg. De
Texelse Courant citeerde onlangs
directeur Paul Buijsman van Duin's
Kraanmachinist René Boon takelt de bunker van zijn plek.
(Foto René Pop)
Bouwbedrijf: 'Slopen is natuurlijk
het gemakkelijkst. Maar misschien
is het wel een goed idee het als
oorlogsmonument te bewaren.
Het is een lelijk gebouwtje, maar
ook een deel van onze geschiede
nis... Met een paar stalen balken
eronder kan kraanmachinist René
Boon het wel wegtillen. Een muse
um dat het wil hebben, kan con
tact opnemen.'
Dat las Sil Boon. Hij dacht met
een: Hoezo, lelijk gebouwtje? Na
een paar weken belde hij op. Een
museum had zich niet gemeld. Hij
mocht het weghalen. Sil aarzelde
geen seconde, pakte de duim
stok. maakte op zijn terrein een
plekkie vrij en belde hulptroepen.
Gerrit Gerrits, de bunkerspecialist
uit Den Burg: 'Ik heb nog met het
Luchtvaart- en Oorlogsmuseum
gebeld, of ze het wilden hebben,
maar er was geen ruimte voor,
zeiden ze. Er zijn er niet veel meer
van, dus het is wel mooi dat Sil
deze heeft meegenomen. Nu blijft
hij in ieder geval bewaard.'
De betekenis van het bunkertje als
'oorlogsbuit' moet misschien ook
niet worden overschat. Gerrits:
'Het is niet opgenomen in de
inventarisatie van het Bureau
Registratie Verdedigingswerken
uit 1947. Het was volgens mij een
schuilbunkertje, zoals er bij de
Bernhardlaan in Den Burg ook
twee stonden. Ter bescherming
van Duitse soldaten tegen lucht-
gevaar. De Engel
sen voerden regel
matig
bombardementen
uit. Dit bunkertje
heeft toch een ron
de bovenkant,
niet? Ja, dat deden
ze meestal. Dan was er altijd nog
de kans dat een bom afschampte.
Het waren maar beperkte bunker-
tjes, die niet echt bestand waren
tegen bommen.' Gerrits, die als
baby al op het puin van bunkers
werd gefotografeerd, is altijd sterk
geïnteresseerd geweest in de
betonnen gevaarten en besteedde
veel tijd aan het opmeten van de
bouwsels en het verzamelen van
gegevens en foto's. Hij stond zijn
collectie onlangs af aan de scho
lier Paul Dijkstra uit Drachten, die
er in zijn schoolscriptie Van Fort
tot Stützpunktgruppe graag
gebruik van maakte. Dijkstra
bereidt een publicatie over bun
kers voor, maar weet nog niet of
het Cocksdorper exemplaar daar
in gaat voorkomen. Er is niet veel
te zeggen over de functie ervan,
meent hij. Bij vestigingen van de
Duitse grenspolitie kwamen ze
vaker voor.
Belangrijk of niet, voor de Cocks-
dorpers was 'de dag, waarop de
bunker werd weggehaald' er wel
degelijk één, waarop een stukje
geschiedenis werd afgesloten. Het
groene houten gebouw, dat in
1942 voor de Grenzschutz van de
Duitse Wehrmacht werd neerge
zet, wordt binnenkort helemaal
gesloopt en dan is de zichtbare
herinnering aan De Barak voor
goed verdwenen. Sommige Dur-
pers kwamen kijken en hoefden
niet diep in hun geheugen te gra
ven om oude tijden te laten herle
ven. De tijd van 'ome' Hannes
Zoetelief met zijn timmerwinkel,
bij wie Arie Knol triplex kocht, zei
hij, ter waarde van één sigaar. De
tijd van Gerben ter Brug, de Fries,
die de in de Russenoorlog is
omgekomen Nardus Barhorst als
dorpsschoenmaker opvolgde.
Meyert Boon zei: 'Gerben had
zangkanaries in zijn schoenmake
rij en maakte van de bunker een
kippenhok.'De spanning liep op
tijdens het gekeuvel. Zouden de
kabels van René Boon's hijskraan
de bunker houden? Waren de ket
tingen sterk genoeg? Zou de bun
ker niet im- of exploderen? Zou
den er knekels onder liggen of een
begraven goudschat? Kon de
dieplader van Werner Dros door
chauffeur Ronald Zijm dichtbij
genoeg worden gebracht? Sil hip
te kwiek en toch relaxt heen en
weer, zijn verre verwant René hield
tijdens de hele operatie zijn siga-
renpeukje trillingvrij in de mond
hoek. René heeft kerktorens getild,
een reddingshelikopter, een uit-
kijkmolen, die schrikt niet van een
Duitse bunker. Er was niks aan het
handje. Fluitje van een cent. 'Drie
entwintig ton', zei René noncha
lant. Voor hem en zijn kraan had
het nog wel een tonnetje of tien
meer mogen zijn.
De bunker rees langzaam omhoog,
als een ontwakende reus. Er sta
ken geen knoken uit de donkere
aarde, er blonk geen goud in het
zand. Een Germaanse automobi
list, die een unieke kans voorbij
liet gaan om ook een fragment van
zijn historie mee te pikken, schoot
nog net langs de dieplader, voor
die in een uitgekiende bocht onder
het zacht schommelende bunker
tje reed, dat met behulp van stuur-
touwtjes door
Frans Duyver-
man en Bas
Tromp naar
zijn plaats
werd gema
noeuvreerd.
En nu staat
het dus bij Sil Boon op het erf. Hij
had eerst vele honderden zorgvul
dig schoongebikte en opgetaste
stenen van de vroegere schoor
steen van de melkfabriek uit De
Waal verplaatst (die elf meter
schoorsteen komt later wel
omhoog) en enkele bomen omge
haald (nood breekt wetten). Hij
moest een stukje van een giganti
sche meerpaal zagen (er blijft nog
genoeg over), twee zeventiende
eeuwse scheepsbalken een meter-
tje inkorten moet je dat hout eens
ruiken) en onder het geweld van
de door meesterhanden bestuur
de dieplader en hijskraan sneu
velde hier en daar nog wat groen,
maar het bunkertje staat, naast
het oude torenspitsje van de Wad-
denkerk.
Wat gaat Sil Boon ermee doen?
'Daar heb ik nog niet over nage
dacht', zei hij.
Op verzoek van de Texelse Cou
rant hield Pieter-Jan Kampstra, als
voorzitter betrokken bij het Pink
sterevenement van de Oude Trek
ker en Motoren Vereniging, een
week lang een weblog bij. Over
kofferbakmarkt, een Deutz van
1954, Texelaars in winterslaap, de
drankvergunning, Dick Advocaat
en de kapper. Het complete weblog
is te lezen via www.texelsecou-
rant.nl.
(Donderdag)
Hemelvaartsdag. Extra vrije dag om
keihard te klussen 's Morgens maar
rustig beginnen. Eerst even naar de
kofferbakmarkt. Mag graag 'effies
struune' tussen spullen die een ander
kwijt wil. Zoek van alles en nog wat
dat met de hobby te maken heeft. Dit
varieert van speelgoedtrekkertjes tot
aan gereedschap.
Niets gevonden op de markt, dan
maar direct door naar de schuur.
Mijn eigen trekker moet nog klaar
voor de Pinkster. Dit heb ik met een
paar gelijkgestemden afgesproken.
De oude Deutz van 1954 ligt al meer
dan tweeëneenhalf jaar uit elkaar.
Wat begon als het voornemen om
een nieuw laagje lak aan te brengen,
is uitgelopen op een algehele restau
ratie. 's Middags niet al te laat
naar huis, de rest van de familie zal
mij de eerste twee weken maar spo
radisch zien, dus vandaag maar even
wat meer tijd thuis doorbrengen.
(Vrijdag)
Nog één dagje werken deze week. 's
Ochtends de gebruikelijke dingen.
Reparatie hier, levering daar. Geen
nieuws onder de zon. 's Middags
verloopt geheel anders. Wat zich liet
aanzien als een routineklus, wordt
een strijd met de materialen. Dak-
doorvoer voor kabels van de schotel
werkt niet mee. Zit vol met oude
teerrotzooi. Uiteindelijk wordt de
strijd toch in het voordeel van onder
getekende gewonnen. Heeft wel de
nodige tijd gekost.
Hoe gaat het met de aanmeldingen
voor de trekkertrek? Er blijken zich
ongeveer honderd trekkers opgege
ven te hebben. Circa vijfendertig
Texelaars zullen het strijdperk betre
den. Ziet er wat beter uit dan een
week of twee geleden. Bij de door
ons gestelde ingestelde datum waren
er wel geteld twee die zich opgege
ven hadden. Wat is dat toch met die
Texelaars, waren ze nog niet uit de
winterslaap of zo?
(Zaterdag)
Ondertussen telefoontje van Jan
van der Meer van de politie in ver
band met de vergunning. Deze wordt
doorgemaild. Bij thuiskomst meteen
mailbox in, zou alles deze keer in één
keer goed zijn? Helaas, een lijst van
op- en aanmerkingen waar je u tegen
zegt. Vul je als goedwillende amateur
alles zo goed mogelijk en naar waar
heid in, kun je weer aan de gang met
dat vervelende papierwerk. Je zou
het toch verd... Volgens opgave geen
drankvergunning aangevraagd. Op
de lijst stond de vraag of er drank
werd verkocht en op wiens horeca-
papieren. Vul je dat in, denk je dat
dat genoeg is, moet je zelf maar uit
zoeken waar je drankvergunning
aanvraagt. Maak het dan compleet in
de aanvraag, denk ik dan, en kom er
niet na drie maanden en een week
van te voren mee aan. Maar goed dit
moet ook geen klaagzang worden,
ambtenaren doen ook alleen maar
wat ze opgedragen krijgen.
(Zondag)
Vandaag is het echt telefoondag.
Geregeld gaat er gerinkel door huize
Kampstra. Even vragen hoe dit gere
geld is en wat er nog nodig is. 's
Middags de GrandPrix van Monaco
en voetballen kijken. Ook dit gaat
Angelina Stiehl is de volgende
blogger in de serie De week van...
Zij en haar partner André van der
Vliet treden als eerste Texelaars in
het huwelijk in een strandpavil
joen.
niet zonder gestoord te worden.
Radio Texel, of ik even een klein
gesprekje wil voeren met de verslag
gever. Uiteraard geven we hier
gehoor aan, elk stukje publiciteit pak
ken we mee. Zo gaat het zo'n beetje
de hele dag. Zal blij zijn als we daad
werkelijk aan de slag kunnen. De
mensen die mij kennen, weten dat
het niet mijn hobby is om de hele tijd
met zo'n ding aan mijn oor te zitten.
(Maandag)
Op het gemeentehuis overleg
over de vergunning. Dat krijg je ervan
als je evenement zo groot wordt. We
zijn ingedeeld bij de grotere evene
menten in de provincie. De op een na
hoogste categorie. Men is tevreden
over de voorzorgsmaatregelen die
wij hebben genomen om zo min
mogelijk overlast voor het verkeer te
veroorzaken. Diverse onderwer
pen passeren de revue. Blijkt toch
even dat we de drankvergunning niet
goed hebben aangevraagd. Direct
goedgemaakt, zou een ramp zijn als
we in de feesttent geen bier zouden
mogen tappen. Oude en nieuwe
trekkerpiloten lusten graag een bier
tje.
(Dinsdag)
Vandaag laatste werkdag voor de
Pinkster. Een heel gewone werkdag.
Een gezellig strandpaviljoen met
uitzicht op Vlieland, waar je lek
ker kunt eten, drinken, in de zon
zitten of een boekje lezen, kort
om: vakantie vieren. Dat is de
opzet van Karin van Duinen en
Jan van Straten, de nieuwe eige
naars van strandpaviljoen paal
33. Ze herdopen het in Kaap
Noord.
Het eilandleven is de twee onderne
mers niet vreemd. Zij heeft twaalf
jaar in een strandpaviljoen op Ter
schelling gewerkt, waar hij ook
werkte. Nadien zochten ze hun heil
in Frankrijk, waar ze jarenlang een
café in het Franse wintersportdorp
Tignes exploiteerden. Op zoek naar
een nieuwe uitdaging, kwamen ze
uit bij paal 33. Karin: 'Van Terschel
ling weten we dat het werken en
leven op een eiland fantastisch is.
Maar we wilden wel een eiland dat
wat meer mogelijkheden biedt, met
een breder aanbod aan faciliteiten,
Wat storingen, wat leveringen, een
dag van dertien in een dozijn. Van
daag is het ook krantenartikelendag.
In de Texelaar, de Helderse Courant
en op de Kabelkrant, je komt ons
overal tegen. Gaat goed zo. Kwam
vandaag op de Pontweg de eerste
deelnemer al tegen. Een Mc Cormick
op een oprijwagen met een caravan
er achter. Die gaat vast naar een
boerencamping bij De Koog. Dat
doen er wel meer. Ze maken er een
vakantie van, eerst op een camping,
tussendoor naar het evenement en
naderhand weer naar de boer. 's
Avonds het geluid nog even doorge
nomen met Jeroen Groot. Rob Vrie-
zema kwam met truien en shirts.
(Woensdag)
Dagje extra vrij genomen. Eerst drie
meiden naar de boot brengen, gaan
met school naar Duinrell. Daarna
maar even naar de kapper. Had mijn
zinnen gezet op een pittige bos krul
len maar dat gaat weer niet door.
Kort dan maar weer. Misschien moet
ik maar eens horen bij Dick Advocaat
hoe ik de boel weer aan het groeien
krijg.
Na de kapper meteen de schuur in.
Motorkap en dieseltank moeten nog
gespoten worden. Ze hebben als
moeilijkheid een aantal gele strepen.
De perfectionist in mij wint het weer
van de rest. Moet zo mooi mogelijk,
onder meer op het gebied van
sport. Dit is het helemaal, perfect.'
Wat niet wegneemt dat ze hun
eigen draai gaan geven aan het
bedrijf dat ze hebben overgenomen
De Texelse Wol Onderneming in
Oudeschild is overgenomen
door buurman TexelWool.
Onder de naam TexelWool Slaap
comfort BV worden nu de merken
TexelWool, Texeler en Irisette op
één locatie geproduceerd en ver-
zoiets als dat je op tv ziet. Ik vergeet
nog wel eens dat dat niet te realise
ren is met mijn vaardigheden. Eerste
resultaat van de motorkap zint me
niet. Opnieuw maar weer. Tank is wel
naar tevredenheid dus die kan in de
loop van de dag gemonteerd.
van Hendrik Doornekamp en Marco
Kuperus. 'Ongecompliceerd, lekker
eten (vanaf 1 juni met een nieuwe
kaart), een drankje, borrelhapjes,
loungen, snelle bediening en
kocht. Door de overname zal meer
dan 80 procent van de wollen dek
beddenproductie in Nederland van
de nieuwe onderneming komen.
De directie van TexelWool wordt
gevormd door Willem Oosterhaven
en Martijn de Veij. Het bedrijf levert
producten aan ruim duizend dea
lers in Nederland en België. Daar
naast zijn er plannen om de export
naar Duitsland en Engeland verder
uit te breiden. Het nieuw gevormde
bedrijf biedt werk aan dertig men
sen, hoofdzakelijk op Texel. De
producten zijn voorzien van het
Wolmarkt label, het streekkeurmerk
Echt Texelse Product en het Wad-
dengoud-label. (Foto Henk van Wijk)
muziek, ook live. We willen niet
alleen een paviljoen zijn waar het bij
strandweer goed toeven is, maar
waar het bij elk weer goed toeven
is. We zijn immers het hele jaar
open. We gaan het paviljoen daar
om ook van binnen leuk aankleden
en allerlei dingen organiseren. Op
dat gebied van sport en activiteiten
heeft Texel veel te bieden. We heb
ben contact gehad met onderne
mers die willen samenwerken. En
we hebben eens in de week de Jut-
tershap, waarbij Maarten Boon jut-
tersverhalen vertelt.' Een paviljoen
als dit, waar de drukte zich moeilijk
laat voorspellen, vergt een flexibele
instelling. Jan: 'Het ene moment is
het rustig, maar als een bus stopt,
kan de tent zomaar volstromen. Het
is de kunst om ook dan kwaliteit te
bieden. In de rustige tijd kunnen we
het paviljoen met z'n tweeën run
nen.' Kaap Noord heeft volgende
week een primeur: de eerste trou
werij in een strandpaviljoen.
Karin van Duinen en Jan van Straten, de nieuwe exploitanten van strandpaviljoen
Kaap Noord bij paal 33. (Foto Gerard Timmerman)
