Stichting Present op de bres voor Texelaars in
de knel
Tirsa
Project h
wand
certificaat
storische
krijgt
'excellent'
Venneman hoopt dat pronkstuk eens te bezichtigen is
Cement
Welke muizen vangt uw kat?
TEXELSE 77 COURANT
van de samenleving
Brakestein
VRIJDAG 16 JULI 2010
Betrokkenheid en saamho
righeid maken Texel bijzon
der. Onmisbare factor voor
een eiland met zóveel warm
te en gemeenschapszin zijn
Texelaars die de handen uit
de mouwen steken. Hun
werkzaamheden zijn omvang
rijk, de sectoren waarin ze
actief zijn divers.
Vaak bekende gezichten,
maar ook harde werkers op
de achtergrond. Eén ding
hebben ze gemeen: ze zijn
het cement van de Texelse
samenleving.
Christine Groen en Herman Dubbeldam hopen op een sneeuwbaleffect van positiviteit.
'Door de korting op de Wet
Maatschappelijke Ondersteu
ning en de bezuinigingen van de
gemeente, zullen meer mensen
in de knel komen. Dat moeten
we samen oppakken', meent
Christine Groen. Het is één van
de aanleidingen waarom ze zich
met anderen hard maakt voor
Stichting Present op Texel. De
eerste actie is inmiddels een
feit.
Voor haar onderzoek naar een
historische Texelse tussenwand
met fraaie kamerdeuren is Tirsa
Venneman met lof afgestudeerd
aan de opleiding Bouwrestaura-
tie in Amsterdam.
Haar werkstuk kreeg de school-
verklaring 'excellent'. De 23-jari-
ge Texelse studente onderzocht
en reconstrueerde het kamer
schot dat een eeuw geleden in
een statig herenhuis aan de
Weverstraat stond. 'Helaas ont
braken de tijd en het geld om
alles daadwerkelijk af te maken',
aldus Tirsa. Zij hoopt daarom nu
op financiële steun van de
gemeente Texel.
Het project was vorige week te
zien op een tijdelijke tentoonstel-
Om inzicht te krijgen in de ver
spreiding van de verschillende
muizensoorten, roept de Zoog
diervereniging kattenbezitters
op goed op te letten met welke
muizen hun kat thuiskomt.
Muizen en spitsmuizen zijn snel,
moeilijk waar te nemen en daar
door lastig in kaart te brengen. Een
Er wordt hard gewerkt om Stich
ting Present Texel van de grond te
krijgen. Het is nodig stelt Groen.
Wie meent dat op Texel geen
schrijnende gevallen zijn van een
zaamheid of verwaarlozing, is bij
haar aan het verkeerde adres. Als
medewerker van Stichting Woontij
komt ze vaak in contact met men
sen die om allerlei redenen het tij
delijk niet redden hun leven op
orde te houden. Huizen en tuinen
ling van haar school, het Hout- en
Meubileringscollege. Alle geslaag
de studenten toonden er trots hun
resultaten. Ruim een jaar geleden
was Tirsa op het idee voor haar
onderzoek gekomen. In het archief
van Ecomare (Stichting Texels
Museum) bleken al jarenlang de
restanten van de tussenwand te
liggen, ook wel bekend als 'het
witte schot'. In de vorige eeuw
goed moment om ze te kunnen
bestuderen is als ze gepakt zijn
door de huiskat, die trots de buit
komt brengen. Veel eigenaren zit
ten daar niet op te wachten en de
betreffende muizen of spitsmuizen
natuurlijk al helemaal niet. Maar
voor de wetenschap zijn deze
prooien heel nuttig. Er worden
regelmatig bosmuizen, huisspits-
verslonzen en het gaat van kwaad
tot erger. Wie een beperkt sociaal
netwerk heeft, komt daar volgens
Groen niet zomaar uit.
'Sommige mensen hebben echt
geen idee wat er speelt. Ook op
Texel zijn schrijnende situaties,
waarin mensen, bijvoorbeeld door
psychische redenen, het hoofd
even niet boven water kunnen hou
den. Natuurlijk zijn er dan de buurt-
conciërges van Woontij die goed
werk leveren, maar soms hebben
mensen een extra zetje nodig.'
Groen neemt daarin namens Woon
tij en met een paar anderen, het
voortouw. Het idee met collega's
iets te doen voor de stichting is
niet van haar zelf, maar van voor
malig collega Antoinette Gertrouw.
Het plan bleef liggen toen zij een
baan in Alkmaar kreeg, tot Groen
het oppakte en er kans in zag de
stichting te introduceren op Texel.
'Er zullen altijd mensen zijn die
zeggen dat iemand er zelf een
bende van maakt. Maar geef
iemand het voordeel van de twijfel
en help een dag. Je weet nooit
waardoor een mens in de proble
men komt. Het is misschien idea
listisch, maar het lijkt me fijn dat
een sceptisch iemand zo met een
ander in aanraking komt en denkt
ik heb me vergist. Je mag je best
verantwoordelijk voelen voor een
ander.'
Het idee van Stichting Present is
globaal dat een groepje mensen
een dag(deel) besteed om een
ander te helpen. Woontij heeft als
maatschappelijk ondernemer op
Texel de voorzet gegeven door een
aantal medewerkers een dag te
laten helpen bij een alleenstaande
vrouw met kinderen, die het door
gered uit een verbouwing, maar
wel beschadigd en in delen
gezaagd. De wand is afkomstig uit
het pand Weverstraat 17, een voor
malige burgemeesterswoning die
in de eerste helft van de vorige
eeuw werd bewoond door Sijbrand
C. Eelman (beter bekend als 'de
Spikerkoning'). Kort na de oorlog
werd het woonhuis omgevormd tot
de winkel van Bakkers Ijzerhandel,
waar nu een vliegerzaak is. In de
woning ernaast, van dokter
Schalkwijk op nummer 15, stond
het bekende veelkleurige kamer
schot dat na restauratie terecht
kwam in hotel De Lindeboom.
De tussenwand bestaat uit een rij
kelijk versierd binnenkozijn met
twee openslaande boogvormige
deuren. Tirsa spitste haar onder
zoek toe op deze deuren. 'Alleen
het onderste paneel van de rech-
terdeur was bewaard gebleven. Ik
wilde uitzoeken hoe beide deuren
er precies hadden uitgezien. Qua
uiterlijk en formaat. De afmetingen
heb ik gereconstrueerd aan de
hand van de kozijnmaten en
archieffoto's. Ook heb ik de restde-
len van de deuren laten onderzoe
ken door de stichting RING en
door het Nederlands Centrum voor
Dendrochronologie op ouderdom
en herkomst van het hout. Een heel
uitzoekwerk, dat moest gebeuren
naast mijn gewone lessen en een
stage', vertelt de Texelse. Haar
leermeester Vincent van Haaren
beschikt over een eigen atelier,
waar ze de restanten kon uitstal
len. Via een speciaal computerpro
gramma maakte Tirsa de puzzel
compleet.
muizen en rosse woelmuizen
gevangen. Daarnaast wagen enke
le katten zich aan grotere prooien
als ratten en zijn er zelfs katten die
met vleermuizen thuis komen. Dit
kan gegevens opleveren voor de
Zoogdieratlas.
Om met zekerheid te kunnen vast
stellen welke soort de kat gevan
gen heeft, kunnen de kattenbezit
ters een digitale foto van de prooi
opsturen via www.zoogdieratlas.nl.
Meerdere foto's - uit verschillende
omstandigheden niet lukte haar
huis en tuin op orde te houden. Het
huis is inmiddels leeg- en opge
ruimd, de tuin is bijgewerkt en vol
gende maand krijgt het huis nieuw
behang en wordt er geverfd.
'De bedoeling is dat er een sneeuw
baleffect van positieve invloed
komt', legt Herman Dubbeldam,
coördinator van de stichting in Den
Helder uit. 'Belangrijk is dat er een
isolement wordt doorbroken en er
blijvende contacten worden gelegd.
Nu ook bood een buurman spon
taan aan de tuin van de buurvrouw
op te knappen. Dat is een heel
Een belangrijke rol was weggelegd
voor oude foto's die ze vanaf Texel
had gekregen. In mei 2009 had ze
in de Texelse Courant hiertoe een
oproep gedaan. 'Ik kreeg twee
reacties, allebei waardevol. De ene
was van Guur du Porto, zij heeft
me een foto uit een familiealbum in
bruikleen gegeven. Die foto was op
ware grootte afgedrukt bij de expo
sitie. De andere reactie was van
een mevrouw die de foto's intus
sen naar Nieuw Zeeland had
gestuurd. Daar vandaan heb ik
kopietjes gekregen, heel leuk.'
Al met al was het een diepgravend
onderzoek, waar ze met veel ambi
tie aan heeft gewerkt en dat haar
constant in beslag nam. Vooral het
maken van de computertekening
was een intensief en tijdrovend
karwei. Uiteindelijk kon ze op de
expositie twee houten panelen en
proefjes van het sierlijke snijwerk
tonen. 'Geen complete deur,
helaas.' Na vier dagen werd de
tentoonstelling afgebroken en alle
stukken staan inmiddels weer in
het atelier. Aan de hand van haar
onderzoek zouden de antieke deu
ren alsnog kunnen worden nage
bouwd. Of dat er van komt, is nog
onduidelijk. Tirsa wil het graag
afmaken, maar geld vormt het pro
bleem. Onlangs heeft ze een offerte
(subsidieverzoek) bij de gemeente
ingediend. 'Ik wacht nu op het ant
woord. Als de gemeente ja zegt,
dan kan ik er zo mee aan de slag in
het atelier in Amsterdam.'
Weet ze er al een bestemming
voor? 'Het liefst in een publieke
ruimte, waar iedereen het kan
bezichtigen. Die ruimte moet in elk
geval voldoende hoogte hebben,
want het schot meet drie bij drie
meter. Mocht 'Brakestein' in de
toekomst worden opengesteld,
zou dat het allermooist zijn. Dat is
tenslotte de plek waar het vandaan
komt.'
Tekst: Frans Hopman/HopText
hoeken, met duidelijk zichtbaar
kop, buik, rug en staart - maken
determinatie makkelijker. Aan de
hand van de foto kan de soort wor
den vastgesteld en de exacte loca
tie worden aangegeven in de Zoog
dieratlas.
Zoogdieratlas.nl is een initiatief van
de Zoogdiervereniging, die in
Noord-Holland samenwerkt met
Landschap Noord-Holland, PWN
en het provinciebestuur.
andere ingang dan een klacht neer
leggen. In Den Helder hadden we
een project, waarbij iemand kwam
helpen die eerder klachten over de
situatie had neergelegd bij de poli
tie, de gemeente en de woning
bouw. Nadat hij het verhaal van de
bewoner had gehoord, kwam hij
terug op zijn verhaal, heeft alle
klachten ingetrokken en is zelf
gaan helpen.'
Groen zet zich in voor de oprich
ting, maar steekt ook zelf de han
den uit de mouwen bij een project
op het eiland en met ander vrijwil
ligerswerk. 'Vrijwilligerswerk vind ik
heel gewoon. Ik ben bestuurslid
van het Texelfonds. Ik heb tijd zat
iets erbij te doen, ook met een full
time baan. Het is heel simpel iets
extra's te doen. Daar hoef je niets
voor terug te krijgen, behalve dat
het een goed gevoel geeft. De
maatschappij wordt individueler, er
is best veel eenzaamheid. Daar
maak ik me zorgen over, ook op
Texel. Gelukkig zijn er genoeg
mensen die iets voor een ander
willen doen, zonder daarvoor iets
terug te willen hebben.'
Imme Bakker
Volgens Johan Reydon, die de
restauratie van het kamerschot in
De Lindeboom begin 1987 vol
tooide, zijn beide schotten zeer
waarschijnlijk afkomstig uit het
buitenhuis Brakestein aan het
Skillepaadje en dateren ze uit de
tweede helft van de achttiende
eeuw. Halverwege de negentien
de eeuw, toen Brakestein in ver
val was geraakt, moeten ze zijn
overgebracht naar Den Burg. De
kostbare betimmeringen en
beschilderde behangsels zijn
door Simon Keijser (onder ande
re. wethouder, dijkgraaf en droog-
legger/eigenaar van polder De
Eendracht) verwijderd en overge
bracht naar Weverstraat 15 en
17. Het witte schot is - in tegen
stelling tot het andere kamer
schot, in 1787 vervaardigd door
de Alkmaarse kunstenaar Andries
Warmoes - vermoedelijk van
Duitse makelij. Onder de witte
verflaag heeft zich oorspronkelijk
een andere schildering bevon
den. De kunstenaar is niet
bekend. Bij het demonteren van
de schotten zijn graankorrels
teruggevonden, die verwijzen
naar het feit dat Brakestein in de
negentiende eeuw dienst deed
als graanopslag. Zowel het
gerestaureerde kamerschot in De
Lindeboom als het 'witte schot'
zijn eigendom van de gemeente
en zijn van monumentale waar
de.
De Stichting Present telt zo'n veertig afdelingen in Nederland. De stich
ting slaat een brug tussen mensen die iets te bieden hebben en men
sen die iets nodig hebben. Centraal staan groepen vrienden, collega's,
buren of individuen die hulp willen geven. Vervolgens wordt gekeken
wie ze kunnen helpen. Het kan eenmalig zijn of meerder keren, net wat
de vrijwilligers willen. Het kan van alles zijn, van barbecueën en een
wandeling maken met mensen in een verzorgingshuis tot het opknap
pen van een huis van iemand die dat zelf niet redt. Aanvragen voor hulp
komen uitsluitend binnen via maatschappelijke organisaties. Deze
organisatie begeleidt het gezin of de persoon al en blijft dit ook na het
project doen. Voor meer informatie over de stichting kan contact opge
nomen worden met Herman Dubbeldam op tel. 06-58914814 of via
herman.dubbeldam@stichtingpresent-denhelder.nl of met Christine
Groen op tel. 06-45231491 of via c.groen@woontij.nl.
Deze oude foto van het kamerscherm uit een familiealbum van Guur du Porto-
Dros werd voor de expositie uitvergroot tot poster. De modieuze jonge vrouw die
erbij staat is Annie Eelman, die later trouwde met de Duitse professor Winkler. 'Ze
was mijn tante Annie, een zus van m'n moeder', vertelt Guur du Porto desgevraagd.
Moeder en tante waren dochters van Sijbrand C. Eelman, de bewoner van
Weverstraat 17 en tevens opa van Guur. Zij herinnert zich nog hoe ze er als kind
wel eens logeerde en zich vergaapte aan het prachtige grote herenhuis met z'n
brede gangen, marmeren tegels en heus balkon. Het kamerschot met de prachtige
deuren stond tussen de voor- en achterkamer.
Tirsa Venneman bij de expositie van haar afstudeerproject.
