TEXELSE 5 COURANT
Mariniers bezoeken Normandië
Veranderingen
Beursplein schiet
zeiljacht te hulp
Nog niet slopen
Fotowedstrijd
Groeneplaats
Laatste boot
Wat ik zeggen wou
Wat ik zeggen wou
Wat ik zeggen wou
Wat ik zeggen wou
Wat ik zeggen wou
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2010
Beste Milja Kalwij,
Je schrijven in deze rubriek heeft me
goed gedaan. Zoals Jac. P Thijsse
onze blik verruimde en Blok van der
Velde ons de schoonheid van het
landschap liet zien, zo is het goed
dat ook deze gevoelens worden uit
gesproken, bedoeld als waarschu
wing en oproep tot behoud en
bescherming van bijzondere en spe
cifieke waarden voor ons hier en ook
voor zo velen die hier even op adem
willen komen. Zelf heb ik moeite met
de bussen met dagjestoeristen die
even bij Den Burg worden uitgelaten,
de lallende overkantse jongelui die
juist het Ouwe Sunderklaas 'verpes
ten', de drukte bij de supermarkt
waar je alleen 's morgens vroeg de
ander kent of de tv-ster die met zijn
sportwagen brutaal door de smalle
Warmoesstraat racet. Maar er is
natuurlijk veel meer! Zo'n honderd
jaren terug kwamen de veranderin
gen zeer geleidelijk. De overkanters
werden opgenomen in de strijd voor
het dagelijks brood, het gezin en de
ouderen. Men paste op elkaar, of
iemand genoeg turf had in de winter,
waar dokter Wagemaker op kosten
van de geloofsgemeenschap naar
toe diende te gaan of dat een opna
me in het Gesticht van Weldadigheid
gewenst zou zijn. En nieuwe plannen
werden voorgelegd aan ervaren,
wijze eigen burgers, in vergadering
bijeen. In de laatste vijftig jaar heb
ben de veranderingen zeer snel
plaatsgevonden. De betere infra
structuur verdreef de remmende
werking op de invloed van de over
kant. De macht van het geld verdie
nen en uitgeven en de vraag naar
meer gerief veranderden ook de rus
tige, gewone Texelaar. En de nieuwe
inwoners maakten hun eigen feestje,
zoals ze vroeger gewend waren.
Texel werd een heerlijk speelterrein
voor nieuwe ideeën en behoeftes.
En de gewone getrouwen bleven
rustig hard doorwerken en steeds
minder de vergaderingen bezoeken,
behalve de TESO-vergadering
natuurlijk. Zij laten zich 'overrulen'.
Terwijl de kinderen van hier en oude
ren die naar de overkant moesten
om te leren en te werken vaak ook
graag terug willen. Maar wat te doen
en te laten? Een 'immigratie'-stop
afkondigen? Een museumdorp wor
den en verder alleen natuur? Geld uit
het toeristenfonds aanreiken ten
behoud van de kotters in de haven,
de bloembollen, de akkerbouw en
de koeien en schapen en natuurlijk
de lammeren om zo het landschap
levend te houden? Wie weet! Het
zou een mogelijkheid zijn. De
geloofsgemeenschappen zouden
ook extra kunnen stralen. Bij dezen
heb ik toch de hoop gevestigd op de
jeugdigen, die onlangs het roer van
hun ouders hebben overgenomen.
En de nieuwe bewoners? Zo'n vijftig
jaren terug kwam ik hier werken,
uitgenodigd door een damescomité.
Nieuwe aanpak, plannen en activi
teiten werden doorgesproken en de
methodes passend verklaard. De
dames Laan, Roeper, Witte, Eel man,
Ellen, Wassenaar, Kampstra... ze
deden zelf mee en ik luisterde naar
hen, deze echte vrouwen van ons
eiland. En zo ging het vrij goed, denk
ik. Ze begeleidden, souffleerden,
remden af en keken vooruit. Een
idee om na te volgen.
Fijn die reactie van Milja Kalwij, nu
woonachtig in Naarden. Het is een
oproep tot ons allemaal om een
goede rentmeester te zijn bij alles
wat ons in bruikleen is gegeven, elke
dag van ons leven. Bedankt!
Yt Boerhorst-Veenstra,
Den Burg.
De Beursplein 5 uit De Cocksdorp
is dinsdag een zeiljacht te hulp
geschoten dat met een lege
brandstoftank op de Noordzee
lag.
De sleep naar Den Helder ging
gepaard met onderbrekingen. Nabij
het Molengat kreeg de Beursplein
de melding dat er bij paal 9 een
zwemmer in de problemen was
geraakt, waarna de sleep werd los
gemaakt. 'Dat doe je niet snel', aldus
schipper Charles Douma, 'maar een
zwemmer in nood heeft voorrang.'
De reddingboot hoefde uiteindelijk
Leden van het Contact Oud-Mari
niers Texel bezochten vorige week
in Normandië Utah- en Omaha
Beach, waar zich in juni 1944 de
invasie van de Geallieerden
afspeelde.
De 'battlefield tour' stond onder lei
ding van Serge Blom, militair histori
cus bij het Nederlands Instituut voor
Militaire geschiedenis in Den Haag. In
het kader van militaire geschiedenis
en tactische oorlogsvoering verzorgt
Blom tours voor het Nederlandse
leger naar slagvelden uit de Eerste en
Tweede Wereldoorlog. Ook Texel
komt daarbij aan bod, waar zich in
1945 de Opstand van de Georgiërs
afspeelde. De Texelse mariniers
maakten de afgelopen jaren uitstap
jes naar leper, Arnhem en de Greb-
benberg. Samen met twee oud-com
mandanten van de Joost
Dourleinkazerne, Severs en Van Gils,
werd dit jaar Normandië bezocht. Er
werd een bezoek gebracht aan de
achter de stranden liggende dorpen,
zoals St. Mère Eglise, aan de kust-
batterijen van Azeville en Longues sur
Mer en het Amerikaanse kerkhof bij
Colleville sur Mer, waar ruim 9000
Amerikaanse militairen begraven lig
gen. Ook de Pegasus Bridge bij
Bénouville werd bezocht, die in de
nacht van 5 op 6 juni 1944 als eerste
object werd veroverd. Het is de
bedoeling volgend jaar een bezoek te
brengen aan Bastogne of Verdun.
Gemeentehuis slopen en terug naar
die goeie ouwe tijd van 't Raaksje?
Leuk bedacht, maar voorlopig lijken
we te worden opgezadeld met een
langdurige kaalslag in het hart van
Den Burg. Als ex-voorlichter van de
gemeente ben ik nauw betrokken
geweest bij de centrumdiscussie.
Eerst was er de 'knip-, plak- en
boetseeravond' voor het nieuwe
gemeentehuis. Dat plan werd bewust
losgeknipt van de herinrichting van
het centrum. Pas later volgde een
openbare avond over de invulling
van de Groeneplaats en omgeving.
Het door de gemeente ingeschakel
de stedenbouwkundig bureau Wit
paard presenteerde een plan, waar
bij het oude gemeentehuis moest
wijken voor winkels, wonen en hore
ca. Inmiddels leven we in 2010 en is
door de kredietcrisis de bodem
onder dat plan weggeslagen. Ont
wikkelaars, ondernemers en huizen
kopers staan niet meer te dringen.
Een lelijk kaal gat voor vele jaren
dreigt dus als het oude raadhuis
verdwijnt. En dat terwijl de oorspron
kelijke bedoeling was om Den Burg
weer een leuk, levendig centrum te
geven, inclusief herstel van het 'win
kelrondje'. Ik kan me niet voorstellen
dat de winkels in de omgeving
gebaat zullen zijn bij een lege vlakte
voor hun neus. Restaurants, banken
en hotels trouwens ook niet.
De gemeenteraad heeft al besloten
tot de sloop, maar ik heb nog ner
gens gelezen wat er voor in de
plaats komt. Een goede vriend van
mij kwam alvast met een interessant
idee: 'Geef het oude gemeentehuis
twee jaar gratis of tegen een beschei
den huur aan kunstenaars, artiesten,
modeontwerpers, vormgevers en
andere creatieve professionals,
zodat ze daar kunnen wonen en
werken. Haal ze uit Amsterdam,
waar ze geen atelier of werkruimte
meer kunnen betalen. Laat de
bovenste etage ombouwen tot tren
dy appartementen. Trendsetters wil
len graag in een arti omgeving
wonen.' Of maak er tijdelijk onderko
mens voor Texelse woningzoeken
den, vul ik er maar achteraan. Of het
oude gemeentehuis moet blijven
staan, weet ik niet. Sorry Koos. Maar
om het nu alleen om financiële rede
nen te slopen, gaat me te ver. Er zijn
vast wel creatievere oplossingen te
bedenken. Frits Langeveld heeft wat
dat betreft een voorzet gegeven.
Misschien doet hij het 'n beetje bru
taal, maar prikkelen mag. Gewoon
opsturen dus die bezwaarschriften.
Toe gemeente, schort die sloopver
gunning nog even op! De huid niet
verkopen, voordat de 'beer' gescho
ten is...
Frans Hopman,
Den Burg.
Naar aanleiding van de ingezonden
brief van Henk van Wijk in de krant
van 21 september wil ik het vol
gende toevoegen. Om allereerst
duidelijk te maken wat auteursrecht
is, citeer ik het volgende (van
auteursrecht.nl): 'Als fotograaf krijgt
u automatisch auteursrecht op al
uw foto's. Dit houdt onder andere in
dat alleen u beslist wat er mee mag
gebeuren. Als u anderen daarvoor
toestemming geeft, mogen de foto's
gebruikt worden in bijvoorbeeld
(school)boeken, op posters en
ansichtkaarten, in een CD-boekje of
tentoonstellingen. U kunt aan deze
toestemming financiële voorwaar
den verbinden. Eigenlijk verkoopt u
een licentie voor een bepaald
gebruik, tijdsduur en plaats. Het is
belangrijk de voorwaarden van de
licentie zorgvuldig met elkaar af te
spreken en, bij voorkeur schriftelijk,
vast te leggen. U behoudt altijd uw
persoonlijkheidsrecht op uw wer
ken. Dit houdt onder andere in dat u
bezwaar kunt maken als anderen
uw werk verminken of aantasten,
het een andere naam geven of er de
naam van iemand anders (die van
henzelf bijvoorbeeld) bij zetten. De
bedoeling van het auteursrecht is
dat auteurs, en dus ook fotografen,
in staat zijn hun creaties commerci
eel te (laten) exploiteren en dat
anderen niet zonder toestemming
aan hun geestelijk eigendom komen.
Voor het gebruik van foto's waarvan
de maker onvindbaar is bestaat de
mogelijkheid een vrijwaringscon
tract te krijgen bij de Stichting Foto-
Anoniem. Deze is ondergebracht bij
Burafo.' Wat de gemeente met haar
fotowedstrijd beoogt, is het gratis
de beschikking krijgen over veel
foto's van Texel. Dat houdt in dat de
gemeente zonder enige vorm van
vergoeding onbeperkt gebruik kan
geen zwemmer uit het water te
halen, waarna het vijftien meter lan
ge zeiljacht opnieuw op sleep werd
genomen. Korte tijd later werd die
opnieuw onderbroken, omdat de
Beursplein een vastgelopen water
scooter bij de Razende Bol moest
lostrekken. Daarna werd het zeil
jacht, dat uit Muiden kwam en twee
opvarende aan boord had, in Den
Helder afgeleverd.
maken van al het ingezonden mate
riaal. Nu is gebruikelijk dat men
voor het gebruik van foto's, zowel
van amateurs als van beroeps, een
vergoeding betaalt. De hoogte hier
van hangt af van de wijze van
gebruik van de foto. Een richtlijn
voor deze vergoedingen is te vin
den in Richtprijzen Nederlandse
Vakfotografie, een persoonlijke uit
gave van collega Jurriaan Nijkerk.
Deze Richtprijzen worden ook als
leidraad gebruikt bij rechtszaken.
Bij veelvuldig gebruik van bepaalde
foto's kan deze vergoeding behoor
lijk oplopen. Verder wordt met deze
fotowedstrijd de beroepsgroep op
een zijspoor gezet. Tevens wordt
door de gemeente om de nodige
vrijwaringspapieren gevraagd als er
mensen op de foto staan, een tijd
verslindende administratieve romp
slomp. De gemeente eist ook vrij
waring van schadevergoeding
vanwege inbreuk op het portret
recht. Maar waar ligt de grens tus
sen wel of geen inbreuk op het
portretrecht en hoe ziet zo'n vrijwa
ring er uit? Het zou veel netter
geweest zijn als de gemeente een
fotowedstrijd had uitgeschreven
waarmee een eerste, een tweede
en een derde prijs te winnen waren
en de fotografen, amateur of
beroeps, een vergoeding krijgen
voor het gebruik van hun foto's. De
niet-gebruikte foto's worden verwij
derd en de makers van deze foto's
worden hiervan voor die tijd op de
hoogte gebracht. Dat zou recht
vaardig zijn geweest en getuigen
van respect voor de maker van de
foto. Nu vind ik het misbruik maken
van goedwillende amateurs die het
een eer vinden dat hun foto's wor
den gebruikt in publicaties/tentoon
stellingen van de gemeente zonder
dat zij weten dat zij recht hebben op
een vergoeding. Wat Henk van Wijk
schrijft: 'dat het intellectueel eigen
dom overgedragen wordt' betekent
eigenlijk dat u afstand doet van een
mensenrecht dat sinds 1817 wet
telijk in Nederland is geregeld.
Ik had van een overheidsinstelling
in deze een voorbeeldfunctie ver
wacht.
Pieter de Vries (dé fotograaf),
Den Burg.
Leden van het Contact Oud-Mariniers Texel poseren tijdens hun
bezoek aan Normandië bij een bunker.
Annemarie van Heerwaarden uit De Waal heeft met niet meer dan één
fout het kampioenschap spellen gewonnen, dat dinsdag werd gehou
den in het kader van de TaaUODaagse. Jet Rijkers uit Den Burg en
Lisanne van der Ploeg uit Oudeschild deelden met elk twee fouten de
tweede plaats.
De Texelse garnalenvloot bleef afgelopen week gedwongen voor de
kant in Oudeschild in verband met de lage kiloprijs die zij van garna-
lenleverancier Heiploeg krijgen. (Foto Bert Koning)
Balthazar Huydecoper, dijkgraaf, schout en baljuw van Texel van 1732
tot 1769, maakte dinsdagavond zijn opwachting bij de eerste raads
vergadering in de nieuwe raadzaal. De baljuw (gelijkend op Maarten 't
Hart) kwam in ogenschouw nemen waar de gemeente nu is gehuis
vest. Naast hem D66-raadslid Astrid van de Wetering die samen met
fractiegenoot Cees Hoogerheide achter de terugkeer van Huydecoper
zat. (Foto Jeroen van Hattum)
De Beursplein 5 uit De Cocksdorp sleepte dinsdag een zeiljacht uit
Muiden naar de haven van Den Helder. Het schip was op de Noordzee
zonder brandstof geraakt. (Foto Coen Bot)
Een korte reactie op het ingezonden
stuk van Milja Kalwij uit de krant van
21 september. Uiteraard begrijp ik
het sentiment van de oudere Texe
laar over het verlies van de 'originele'
bebouwing aan de Groeneplaats bij
de bouw van het toenmalige raad
huis. Het probleem is dat die bebou
wing met de sloop van het gemeen
tehuis echt niet terugkomt. Sterker
nog, de gemeente geeft eerlijk toe
dat er geen bouwplannen zijn. De
indruk wordt gewekt dat het 'kolos
sale' perceel in het hart van het dorp
zal worden ingezaaid! Daar schiet je
dus echt niets mee op. Is dat de
culturele geborgenheid en grandeur
waar Milja Kalwij naar verwijst? Pas
maar op, straks krijgt iemand nog
het idee dat je op de ijsbaan wel een
parkeerplaats kunt aanleggen. Er is
immers al zo'n mooi grasveldje aan
de Groeneplaats?
Als iets jongere Texelaar ben ik ove
rigens wel gehecht aan het huidige
gemeentehuis, net zoals Milja Kalwij
gehecht is aan de bebouwing van
daarvoor. Op de trappen en het bor
des kon je prachtig spelen. De indruk
die het pand de afgelopen decennia
heeft gemaakt, kun je niet zomaar
wegvegen. Sterker nog, ik vind dat
je er als een beetje stedenbouwer,
architect, ontwikkelaar of gemeente
op zo'n belangrijke locatie wel wat
mee moet doen. Uiteraard is gewoon
maar slopen een makkelijk besluit.
Maar gewoon maar doen wat mak
kelijk is... JAMMER.
Het idee dat de sloop van het huidi
ge pand de herontwikkeling van de
locatie bespoedigt, is ongegrond.
Een heleboel geld uitgeven om dan
jarenlang een grasveldje in het mid
den van het dorp te hebben, vind ik
onbezonnen. Eerst een degelijk plan,
waarin aandacht is voor de historie
van de locatie (inclusief de recente
geschiedenis), en dan kan er bedacht
worden wat er wel en niet gesloopt
hoeft te worden. Zulke wijsheid mag
je als eenvoudige burger toch wel
van de gemeente verwachten? We
zijn de tijd van onbedachtzame kaal
slag hopelijk voorbij.
Jakob Jan Brouwer,
Den Burg.
In het weekend van 17 tot en met
19 september hielden wij onze jaar
lijkse familiereünie. Dit jaar hadden
wij een locatie nabij Den Burg uitge
zocht. Bij het vastleggen daarvan
hadden wij ons wel gerealiseerd,
dat Texel alleen met de veerboot te
bereiken is, maar wij hebben geen
moment stilgestaan bij de beperkte
dienstregeling van TESO. De laatste
boot gaat namelijk al om 21.30 uur.
In de aanloop naar het familieweek
end heeft dit, vooral bij de ouderen
in onze groep, een hoop stress
opgeleverd. Deze ouderen willen
graag dat hun kinderen ook op tijd
aanwezig zijn, maar deze kinderen
werken en kunnen pas daarna op
reis. Met de overvolle wegen en de
vele calamiteiten die tijdens de reis
kunnen ontstaan, wordt het halen
van de boot vaak een reis tegen de
klok. Een voorbeeld: Kom je uit
Utrecht, dan reis je via de A2, de A9
en de N9 naar Den Helder. Vanuit
Utrecht duurt deze reis bijna twee
uur. Rekening houdend met eventu
ele calamiteiten, moet je om de
boot van 21.30 uur te halen al om
19.00 uur vertrekken. Als je om
18.00 uur uit je werk komt (hopelijk
zonder fileleed), dan wordt dat al
aardig aanpoten.
Op vrijdagavond heb ik diverse
leden van onze familie regelmatig
naar de telefoon zien grijpen om na
te gaan of hun kroost de laatste
boot wel zou halen. Anderen had
den al voorzorgsmaatregelen getrof
fen voor een eventuele hotelover
nachting in Den Helder. Deze stress
kan voorkomen worden als TESO
bereid is de dienstregeling op de
vrijdagavond aan te passen en de
laatste boot om 22.30 laat gaan.
Texel is een prachtig eiland en wij
hebben uiteindelijk een geslaagd
weekend gehad. Velen van ons
zouden daarom graag nog een keer
terug willen komen. Maar als er
geen aanpassing komt van de
dienstregeling op vrijdagavond, zal
dat een reden zijn om maar niet
naar Texel te gaan.
F.A. Haring,
Maarssen.
