Studie effect opwarming aarde op oceaan
Meer vertrouwen in haven krijgen'
TEXELSE 9 COURANT
Wakker duo in theater Klif 12
Workshop tango
Rommelmarkt
in Witte Burcht
•yfPFfm*"
I■■tësxiil:- .- "'"-w -•••■• -
Geslaagd
DINSDAG 19 OKTOBER 2010
NlOZ-promovenda Femke de Jong.
Zorgt de mondiale opwarming
ervoor dat de Noord-Atlantische
Oceaan steeds warmer wordt?
De vraag is eenvoudig, het ant
woord gecompliceerd, zo kan
worden opgemaakt uit het
proefschrift van NlOZ-promo-
venda Femke de Jong, die haar
proefschrift vandaag aan de
Universiteit Utrecht verdedigt.
De Jong toont aan dat de tempe
ratuur van het oppervlaktewater
over de laatste 60 jaar eerst daal
de en daarna weer net zoveel
steeg. Het waargenomen cycli
sche verloop hangt samen met
variaties in de dominante wind
richting en -kracht over langere
termijn en een veranderde afkoe
ling door de atmosfeer. Metingen
over korte termijn met verankerde
meetapparatuur toonden aan dat
in de koudste winters een diepe
verticale menging van watermas
sa's plaatsvindt doordat het
oppervlaktewater dan zo sterk
afkoelt, dat het zwaarder wordt
dan het diepere oceaanwater. De
huidige klimaatmodellen zijn vol
gens De Jong nog niet in staat om
deze goed te simuleren. Toekom
stige klimaatmodellen moeten
beter rekening houden met deze
variaties, omdat ze van grote
invloed zijn op wisselwerking tus
sen oceaan en lucht.
Het noordelijk deel van de Noor
delijke Atlantische Oceaan staat
grote hoeveelheden warmte af aan
de atmosfeer en is daarmee
gedeeltelijk verantwoordelijk voor
het milde klimaat in Nederland. De
Irmingerzee tussen Groenland en
IJsland is een van de diepe bek
kens waar deze warmte-uitwisse-
ling plaatsvindt.
De jaarlijkse waarnemingen vanaf
Nederlandse, Engelse en Duitse
onderzoeksschepen laten tussen
1950 en 1970 eerst opwarming en
verzilting zien, gevolgd door onge
veer 1 °C afkoeling en verzoeting
tot halverwege de jaren '90 en
tenslotte weer opwarming en ver
zilting in de laatste 15 jaar. Van
een continue opwarming is dus
geen sprake. Deze langzame vari
aties in de temperatuur en het
zoutgehalte vinden plaats in de
bovenste twee km van de water
kolom (de lokale diepte is onge
veer 3 km) en hebben daarom een
groot effect op de totale warmte
inhoud van de Irmingerzee. De
Kaartje van de topografie van het noordelijk deel van de Noord-Atlantische
Oceaan.
Grafiek van de tijdreeksen van de temperatuur en het zoutgehalte tussen 200 en
500 m diepte in de Irmingerzee. De gegevens zijn bewerkt met low-pass filtering
om de langjarige variaties zo duidelijk mogelijk tot uiting te laten komen.
daling van 1970 tot 1995 en de
stijging daarna wordt voornamelijk
veroorzaakt door variaties in het
weer boven de Noord Atlantische
Oceaan. In de luchtdrukverdeling,
de combinatie van windrichting en
-kracht (de windschuifspanning)
en de warmteoverdracht van de
atmosfeer wordt een schomme
ling gezien die samenvalt met de
veranderingen in zoutgehalte en
temperatuur van de oceaan. Tij
dens de jaren '80 en '90 was er
een versterkte warmteoverdracht
van de oceaan naar de atmosfeer,
waardoor de oceaan afkoelde.
Tegelijkertijd veranderde een ver
sterkte windschuifspanning de
oceaanstroming in het gebied.
Het bedrijfsleven moet meer ver
trouwen krijgen in de ontwikke
ling van de zeehaven van Den
Helder tot dé plek voor assem
blage, onderhoud en beheer van
windmolenparken op zee. Op die
manier kan uitbreiding van de
haven, waartoe ook de nieuwe
veerhaven voor TESO gerekend
wordt, mogelijk beter worden
gefinancierd.
Dat valt op te maken uit een rap
port van Wim Deetman en Jan
Mans over demografische ontwik
kelingen in de marinestad dat vrij
dag is gepubliceerd. Den Helder
heeft met de toekomstplannen
voor de zeehaven goud in handen
om de bevolkingsterugloop een
halt toe te roepen, maar de kosten
zijn vooralsnog een struikelblok.
Die zijn geraamd op €300 tot €500
miljoen en dat heeft het rijk niet op
tafel liggen.
Volgens Deetman en Mans zal een
deel van die kosten uit de markt
moeten komen. Probleem is ech
ter, zo baseren zij op basis van
gesprekken met het bedrijfsleven,
dat de markt op het moment onvol
doende vertrouwen heeft dat de
overheid (gemeente, provincie en
rijk) realisatie van alle plannen voor
elkaar krijgt. Dat weerhoudt het
bedrijfsleven ervan te investeren in
uitbreiding van de haven.
Volgens de twee bestuurders (Dee
tman is oud-minister, Mans inte
rim-burgemeester van Maastricht)
kan het vertrouwen groeien als de
betrokken overheidspartijen een
sterke coalitie vormen en eensge
zind aangeven welke kant ze op
willen. 'Regionale samenwerking is
een absolute must. Er dient een
niet-vrijblijvende samenwerking tot
stand te komen tussen de gemeen
ten en regionale partners in de Kop
van Noord-Holland.' Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland zouden
het voortouw moeten nemen.
Den Helder heeft een palet aan
plannen voor de korte en lange
termijn opgesteld om de haven tot
dé plek voor offshore windenergie
te laten uitgroeien. Diverse overhe
den (waaronder de gemeente Texel)
en marktpartijen (waaronder TESO)
zijn betrokken bij die plannen. Vol
gens Deetman en Mans is het van
belang dat vooruitgang wordt
geboekt. Ze wijzen erop dat de
energiemarkt in beweging is, dat
stap voor stap concessies worden
uitgegeven, maar dat Den Helder
er nog niet klaar voor is.
De twee stellen voor dat het rijk
met de gemeente Den Helder op
zoek gaat naar een sterke partner
om de ontwikkeling van de haven
verder tot stand te laten komen.
Deetman en Mans zeggen de Hel-
derse offshore ontwikkelingen als
'belangrijk nationaal belang' te
beschouwen. 'Niet alleen vanuit
het oogpunt van concrete werkge
legenheid, maar ook in verband
met de innovatie en de kennisont
wikkeling in de offshore in relatie
tot de energietransformatie. Daar
voor liggen kansen.'
Het rapport van Deetman en Mans
bevat diverse voorstellen om terug
loop van de bevolking een halt toe
te roepen. De twee onderzochten,
in opdracht van oud-minister Eber-
hard van der Laan, ook in andere
regio's hoe terugloop ongedaan
kan worden gemaakt.
De broers Daan en Joost Speel
man, beter bekend als het duo
Speelman Speelman, spelen
dinsdag 26 oktober hun nieuwe
programma Wakker in theater
Klif 12 in Den Hoorn. Ze gaan
daarin op zoek naar nieuwe lief
des, onbekende wegen en con
tact.
Zo af en toe moet je wakker wor
den geschud, vinden Speelman
Speelman, die in dit programma
meer zingen dan ooit. Zonderlinge
ontmoetingen liggen daarbij als
kraaienpoten op een weg tussen
de nummers verspreid. Wakker is
een kijk op de wereld om je heen
vanuit een nachtelijk perspectief.
Karin Rijpma en Klaas de Jong van
TexelTango verzorgen maandag 25
oktober een workshop Argentijnse
tango in De Potvis op 't Horntje.
Deze is speciaal voor onderzoe
kers, studenten en personeel van
het NIOZ, Wageningen Imares en
SOVON, maar ook andere belang
stellenden zijn welkom om de eer
ste beginselen van deze passionele
Zuid-Amerikaanse dans te leren.
Na de workshop kan het geleerde
in praktijk worden gebracht op
muziek van DJ El Ruido. De work
shop begint om 20.00 uur, deelna
me is gratis. Opgave is niet nodig,
evenmin als een danspartner of -
ervaring.
Donderdag 28 oktober is de weke
lijkse tangoles in de Vrije School in
Den Burg wegens de herfstvakan
tie een open inlooples (vanaf 20.00
uur), voor iedereen die wil kennis
maken met de tango. Docent De
Jong geeft instructie, ieder op z'n
eigen niveau.
Want 's nachts voel je anders,
denk je anders en gebeuren er
andere dingen. Je droomt om te
verwerken. Slapen gaat niet voor
dat er rust is.'
De Speelmannen maakten eerder
de succesvolle theatershows Niet
over één spoor en Thuis en scoor
den bovendien met een CD, Oog
van de orkaan. Daarnaast zijn de
broers al jaren een publiekstrekker
op het Oerol Festival en zijn ze met
hun eigen onderdeel Weekie wat
een weekie geregeld op de radio te
horen bij DJ Giel Beelen.
De voorstelling in Klif 12 (een try-
out) begint om 20.30 uur. Entree
€15,-. Een diner vooraf is mogelijk,
reserveren in dat geval gewenst.
Esmé Dep-
pe (22) uit
Den Burg
heeft aan de
universiteit
van Utrecht
het bache
lorsdiploma
Engelse taal
en cultuur
behaald. Ze
gaat verder met de mastersoplei-
ding.
In de Witte Burcht in de Molen
straat in Den Burg wordt zaterdag
23 oktober van 9.00 tot 13.00 uur
een rommelmarkt gehouden. Voor
inlichtingen: tel. 314753.
bekkei
jr Suaai
lkacmarkcn
iroeïtland.
Noord zéé
LengtegraadWest"
Temperatuur
Zoutgehalte
I
I960
1970 1980
Tijd [Jaar]
2000
34.98
34.90^"
34.94
34.92 qj
34.9
34. SS -=
34. Só
34.84 5
34. S2 r<
34. S
2010
Een mooie dag zoals zondag leent luieren of iets anders. Je kunt ook sen Den Hoorn en Den Burg hun niets hadden gevangen, mocht de
zich voor allerlei activiteiten. Wan- gaan vissen, zoals deze twee meis- hengel in stelling brachten. Dat ze pret niet deren,
delen, fietsen, paardrijden, golfen, jes, die langs de Hemmerweg tus- op het moment van de foto nog
(Foto Gerard Timmerman)
