Kees Swennen gelauwerd door
prinses
Gepensioneerde bioloog
geniet groot respect in Azië
TEXELSE 11 COURANT
LANGEVELD
DE R00Y
Kerkdiensten
Medische zorg
Hulpverlening
TEXELSE^COURANT
Denkertje
De meeste
lichtpuntjes vind
je als het donker is.
Oud
papier
Radio Texel
Ruim zestien jaar geleden ging hij met pensioen, maar
ondanks zijn leeftijd kan de 81 -jarige dr. Kees Swennen
de wetenschap nog lang niet missen. Nog twee keer per
jaar reist de voormalig NlOZ-bioloog naar Thailand,
waar hij zich zowel adviserend als uitvoerend bezig
houdt met onderzoek op een breed terrein. Voor zijn
grote verdiensten werd hij onlangs aan de University of
the Prince of Songkla gelauwerd met een eredoctoraat.
nuoilsfi
VRIJDAG 12 NOVEMBER 2010
Zondag 14 november 2010
PROTESTANTSE KERK IN NEDER
LAND:
Protestantse gemeente (i.w.) Den
Burg:
ds. J. Glazemna, dienst in De Burght
(Binnenburg).
Protestantse gemeente Waal,
Koog, Den Hoorn:
De Koog: 11.00 u. ds. C. der Neder
landen.
Den Hoorn: 9.30 u. ds. C. der Neder
landen.
PROTESTANTSE WADDENGE
MEENTE TEXEL:
Oosterend: 9.30 u. ds. P.C. Barnard;
19.00 u. zangdienst, mmv The Mes
sengers olv J. van der Slikke.
De Cocksdorp: 11.00 u. ds. P.C. Bar
nard.
GEREFORMEERDE GEMEENTE:
in kerkgebouw Schoolstraat, Ooste
rend: 10.00 u. en 16.00 u. lees-
dienst.
Artsen:
Voor spoedeisende medische hulp
in het weekend, op zon- en feestda
gen en van maandag tot en met
vrijdag van 17.00 tot 08.00 uur:
Centrale Huisartsen Post, tel.
321143.
Tandartsen: Voor spoedeisende
tandheelkundige hulp is via één van
OVERIGE HULPVERLENING:
Brand/Ambulance: Bij brand en
voor spoedeisend ambulancevervoer
bellen: 1-1-2. Of bel de Meldkamer
Noordholland-noord: 072- 5644444.
Politie: PHH-gebouw, Pontweg
104, Den Burg. Het bureau is op
maandag tot en met vrijdag van 9.00
tot 12.00 uur. Telefoon: 0900-8844.
In spoedeisende gevallen: 112.
Gevonden munitie: Bel de politie,
tel. 0900-8844.
Vermiste en gevonden huisdieren:
Dierenpension Texel, Slufterweg 216,
De Cocksdorp, tel. 311477, www.
dierenpensiontexel.nl
Dierenartsenpraktijk: Keesomlaan
11, Den Burg, tel. 312527.
Verslavingsproblemen: Voor hulp
Zon, maan
hoog water
Verwachte tijden van hoogwater
ter rede van Oudeschild.
Vrij. 12
Zat. 13
Zon. 14
Ma. 15
Din. 16
Woe. 17
Don. 18
nov.
nov.
nov.
nov.
nov.
nov.
nov.
10:47 u.
00:05 en 11:30 u.
00:54 en 12:30 u.
01:45 en 13:40 u.
02:54 en 15:10 u.
04:16 en 16:30 u.
05:05 en 17:56 u.
Aan het strand is het ongeveer een uur
eerder hoog water. Zaterdag 13 novem
ber eerste kwartier, maandag 15 novem
ber doodtij. Zondag 14 november zon
op 8.02 uur, onder 16.48 uur.
Uitgave van
nedia bureau L_
Verschijnt op dinsdag en vrijdag
Spinbaan 6 1790 AA Den Burg
Postbus 11 1790 AA Den Burg
Telefoon 0222 - 36 26 20
Telefax 0222 - 32 30 00
E-mail redactie@texelsecourant.nl
Gerard Timmerman (hoofdredacteur)
Joop Rommets
Jeroen van Hattum
Harry de Graaf
Imme Bakker
Buiten werktijd:
Gerard Timmerman
Telefoon 31 46 87 of 06 - 22 14 02 75
Advertenties en abonnementen:
Spinbaan 6 1791 MC Den Burg
Telefoon 0222 - 36 26 00
Telefax 0222 - 31 41 11
E-mail info@lenr.nl
Op al onze advertentiecontracten en aanbiedingen
daartoe zijn van toepassing de Regelen voor het Ad
vertentiewezen van de Stichting ROTA, gevestigd
te Amsterdam, zoals gedeponeerd bij de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Amsterdam onder num
mer 41198699. Een exemplaar van de Regelen voor
het Advertentiewezen wordt op uw verzoek kosteloos
toegezonden.
Abonnementsprijzen 2010:
Per half jaar 41,70 39,95
(automatisch)
Per jaar €81,55 €79,15
(automatisch))
Bij verzending naar het buitenland zijn
portokosten verschuldigd.
Beëindiging abonnement:
Uitsluitend schriftelijk en 4 weken voor
afloop van de abonnementsperiode.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE:
Kogerstraat, Den Burg: 10.00 u. ds.
H. Marseille.
BAPTISTENGEMEENTE:
Julianastraat, Den Burg: 10.00 u. ev.
J. Jansen uit Julianadorp.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK:
Den Burg: 11.00 u. pastor Granne-
man, herenkoor.
Oudeschild: 9.30 u.
JEHOVAH'S GETUIGEN:
Noordwester 3, Den Burg: Openbare
lezing, 10.30 u.: Bevrijding uit een
duistere wereld; Wachttorenstudie,
11.20 u.: Christelijke eenheid ver
heerlijkt God.
de volgende telefoonnummers infor
matie te krijgen over het pijnspreek-
uur op zaterdagen, zon- en feestda
gen. Tevens wordt het
ongevallennummer vermeld.
313086; 314727; 314669; 312270
of 322008.
Verloskundigenpraktijk: Waalder-
straat 53A, Den Burg. Dag en nacht
bereikbaar via tel. 313090 of 06-
51404872.
bij problemen met alcohol, drugs of
andere verslavingen: bel tijdens kan
tooruren 319413 (De Nieuwe Skuul).
Anonieme Alcoholisten: dinsdag van
19.00 tot 21.00 uur in Den Helder, tel.
0223-642189 (vragen naar Ron).
Verslavingszorg: Brijder Versla
vingszorg Texel, PHH-gebouw, Pont-
weg. Voor inlichtingen, advies, con
sultatie en preventiecel. 0223-620541
of 06-30215211; peter.
molenaar@brijder.nl.
Psychologenpraktijk: M. Spijker
en Y. Olthof, Ruijslaan 88, 1796 AZ
De Koog, tel. 317566.
Zaterdagochtend haalt Scouting Texel
oud papier op in Den Burg. Men wordt
verzocht dit vóór 10.00 uur aan de
straat te zetten, op de verzamelplaat
sen van afvalcontainers, in niet te grote
bundels of een kartonnen doos (geen
plastic zak). Gelieve er op toe te zien
dat het papier niet gedurende lange tijd
in de regen staat. De papierwagen
komt in de volgende straten; 9. Pael-
werck, Schoudieck, Hoefslag, Noord-
vlak, Markgrave, Waardwei, Strand-
kaap, Schilpbanck, Vroonlant,
Buytengors.
Vrijdag
18.00 u. Radio Texel Actueel
19.00 u. Wilde Vaart (H)
20.00 u. Music Machine
Zaterdag
16.00 u. Wegdromen met een boek
17.00 u. Pietelepote
18.00 u. MarcoFM
20.00 u. Radio Noord-Holland
Zondag
9.00 u. Klassiek op zondag
10.00 u. Vlaswiek
11.00 u. Kerkdienst vanuit RK-kerk
Den Burg
12.00 u. Natuurwijzer
13.00 u. Goud van Noud
14.00 u. Wilde vaart
15.00 u. continu muziek
16.00 u. Sport Lokaal
18.00 u. Radio Noord-Holland
Maandag
18.00 u. Symphonica
19.00 u. Wegdromen met een boek
(H)
20.00 u. Natuurwijzer (H)
21.00 u. Reagge on the move
22.00 u. Radio Noord-Holland
Dinsdag
18.00 u. Radio Texel Actueel
18.45 u. De keuze van...
20.00 u. Radio Noord-Holland
Woensdag
18.00 u. Onder de toren
18.30 u. Overdenking ds. Marselle
19.00 u. Verzoekplaten
20.00 u. Radio Noord-Holland
Donderdag
18.00 u. Country Time
19.00 u. Even bijpraten met...
20.00 u. Radio Noord-Holland
Iflfmiu
nauui
ynimij
sinami
mam
Het eredoctoraat werd Kees Swennen uitgereikt door prinses Chulabhorn Walailak.
In zijn bungalow op de Hoge Berg
vertelt Kees Swennen er smakelijk
over, de ceremonie die hij eigenlijk
helemaal niet zo nodig vond, maar
waar hij toch mee instemde nadat
hij hoorde hoeveel inspanningen
collega-wetenschappers en ande
ren zich al hadden getroost om
deze tot in de puntjes voor te
bereiden. Het eredoctoraat werd
hem verleend tijdens een massaal
bezochte bijeenkomst in één van
de Thaise universiteitsgebouwen.
In de enorme zaal, versierd met uit
Nederland geïmporteerde
bloemstukken, zaten niet
alleen tientallen stafleden
en medewerkers van de
universiteit, gekleed in
fraaie toga's en omhangen
met bontgekleurde sjer
pen, maar ook diverse
hooggeplaatste militairen,
die er in hun kostuums niet minder
indrukwekkend uitzagen. De
belangrijkste aanwezige, naast de
Texelse bioloog, was prinses Chu
labhorn Walailak, de jongste doch
ter van koning Bhumibol van Thai
land, die zelf een universitaire
studie voltooide, een doctoraat in
de chemie verwierf en bekend
staat om haar inzet voor acade
misch onderzoek. Zij overhandigde
hem de oorkonde.
Hoewel hij er als wetenschapper in
hoog aanzien staat, mocht Swen
nen de prinses niet zomaar ont
moeten en werd de ceremonie 's
ochtends in een lege zaal al geoe
fend. Swennen rijst uit zijn stoel en
doet voor: 'Kijk, zo moest ik lopen.
Bij het podium stonden stippen op
de vloer, zodat ik precies wist waar
ik mijn voeten moest zetten. Oog in
oog met de prinses moest ik knik
ken, het papier aanpakken en dan
zijwaarts weglopen, want ze mocht
mijn kont niet zien.' Hij lacht. 'Een
hoop poppenkast, maar het was
wel indrukwekkend. Achteraf was
ik blij dat ik het gedaan heb. Erg
aardig was ook het diner, een dag
later, met toespraken van allerlei
collega's. Bijzonder was dat ieder
een er met me op de foto wilde.'
Swennen bezocht Thailand in 1984
voor het eerst, nadat hij was
gevraagd er advies te geven over
het onderzoek naar steltlopers,
gefinancierd door de regeringen
van Australië en Japan. Veel soor
ten broeden in de zomermaanden
in het noordpoolgebied, waarna ze
om te overwinteren naar veel zui
delijker gelegen gebieden trekken.
Daarbij vliegen ze tot Thailand en
Nieuw-Zeeland aan toe. Swennen
is een autoriteit op het gebied van
vogels. Na zijn studie in Leiden
werkte hij van 1964 tot 1994 op het
NIOZ, waar hij zich onder meer
jarenlang bezighield met het onder
zoek naar eidereenden. Terwijl veel
anderen het op hun 65ste rustig
aan gaan doen, kreeg Swennen na
zijn pensioen de uitnodiging terug
te keren naar Thailand. Hij kreeg er
een werkplek op de campus aan
de Pattani Bay. 'Een soort Mok-
baai, maar misschien wel dertig of
veertig keer zo groot, met honder
den vissersboten. Het gebouw
stond praktisch op het schor. Dat
kan daar, want het getijdenverschil
is erg klein.'
Hoewel hij bioloog is, raakte Swen
nen ook al snel betrokken bij
onderzoek op andere terreinen.
Dat betrof onder meer de Pattani
Bay, waarbij werd nagegaan hoe
zoet water uit de rivier zich mengt
met zeewater. De Texelaar ontdek
te dat de wetenschappers in Thai
land over het algemeen ijverig en
geduldig zijn, maar dat het hen wel
eens ontbreekt aan zelfredzaam
heid. Om de snelheid van stroming
te meten, is helemaal geen dure
apparatuur nodig, volgens Swen
nen, maar het duurde even voordat
hij zijn studenten dat duidelijk had
gemaakt. 'Koop maar een fles
Coca Cola, zei ik. Al snel kwamen
ze terug met de mededeling dat
Coca Cola er niet te koop was,
alleen Pepsi Cola.' Glimlachend:
'Toen we eindelijk een fles hadden,
liet ik ze zien hoe het werkt. Je
doet er zoveel water in, dat de fles
in het water zweeft, maar aan het
oppervlak nog net zichtbaar is. Er
gaat een touwtje om de hals en het
andere eind wordt om een bam
boestok geknoopt. Daar laat je de
fles los, de stroom neemt 'm mee,
tot het drie meter lange touwtje
strak staat. Je meet de tijd tussen
het loslaten en het strak staan van
het touwtje. Maar ja, dan heb je
wel een stopwatch nodig.' Hij imi
teert zijn verbaasde studenten: 'Oh
ja, een stopwatch.'
Bij het tellen van vogels stuitte hij
op soortgelijke problemen. 'Die
jongens kunnen heel scherp zien,
veel scherper dan ik, en al snel ook
konden ze aan het geluid van het
dier afleiden om welke vogel het
ging, zelfs als die niet groter dan
een stipje aan de horizon was.
Maar tellen vonden ze erg moeilijk.
Als ze tot 880 waren gekomen en
de hele groep vogels vloog plotse
ling op, dan raakten ze in paniek.
Ze durfden niet te zeggen of ze er
nog ongeveer 10 of ongeveer 100
hadden moeten tellen en konden
maar niet begrijpen dat het om die
één of twee vogels niet ging.'
Enthousiast is Swennen over het
toenemende belang dat de plaat
selijke bevolking er hecht aan de
bescherming van de natuurlijke
omgeving. Tot voor kort werden op
grote schaal mangrovebossen
gekapt, om er ruimte te maken
voor waterpartijen waarin garnalen
werden gekweekt. Sinds het besef
doorbreekt dat dit product zeer
gevoelig is voor schimmel en
besmettelijke ziekten, worden de
bomen echter gespaard en daar
mee het gebied waarvan de bevol
king voor een groot deel afhanke
lijk is bij haar voedselvoorziening.
Een naaste medewerker toonde
zijn creativiteit bij het beschermen
van regenwulpen, groenpootrui-
ters, tureluurs, kanoeten, strandlo-
pers, roze grutto's en andere stelt
lopers, die door jongelui op grote
schaal met behulp van strikken
werden gevangen. 'Van elk dorp
werden twee jongens gevraagd
secuur bij te houden hoeveel ze er
vingen. Ze deden dat inderdaad
heel secuur en het bleek dat ze in
de periode tussen september en
november méér vogels vingen dan
er op één dag in de baai zaten, een
paar duizend in totaal. Hun huizen
stonden op palen en door daar
netten omheen te spannen, wer
den die dieren vastgehouden. Ze
gaven ze niets anders dan rijst,
waardoor ze binnen drie weken
dood waren. Ja, werd gezegd, die
jongens vangen vogels omdat ze
niks te doen hebben. Een collega
heeft toen geld gevraagd, er voet
ballen van gekocht en wedstrijdjes
georganiseerd. Dat groeide uitein
delijk uit tot een hele dorpencom
petitie, waarbij de gouverneur naar
de finale kwam kijken en één van
de jongens voor het commentaar
zorgde. Prachtig was dat. En het
resultaat was dat de jongens hele
maal gestopt zijn met het vangen
van vogels.'
Een hoogtepunt was ook de ont
dekking van een nieuwe zeeslak
kenfamilie. Dat deze juist in de zeer
troebele Pak Phanan Bay werd
ontdekt, was al bijzonder. Nog
specialer was het toen duidelijk
werd dat het slakje zich als enige
soort vooral voedt met insecten.
Omdat het silhouet van het diertje
wel wat weg had van Ai Theng, één
van de personen uit de volksverha
len die in het wajangspel
worden uitgebeeld,
besloot Swennen de
nieuwe vondst Aiteng ater
te noemen. 'Ai is manne
tje, Theng is de persoons
naam. We hebben dat
gelatiniseerd tot Aiteng.
De bevolking was door
het dolle heen. Een nieuw dier,
genoemd naar een figuur uit hün
volksverhalen, in plaats van een
godheid of held uit de Griekse of
Romeinse mythologie. Alle grote
landelijke dagbladen, ook de
Engelstalige, schreven er over. Dit
voorjaar kregen we bericht dat het
slakje door het International Insti
tute for Species Exploration van de
Arizona State University in de top
tien van nieuwe ontdekkingen van
planten en dieren was opgeno
men.'
In de loop der jaren werd Swennen
kind aan huis in Thailand, waar hij
in de regio waar de universiteit is
gevestigd door de plaatselijke
bevolking op straat herkend wordt
en met groot respect behandeld.
'Ik ben daar op meer bruiloften
geweest dan in Nederland. Regel
matig krijg ik uitnodigingen om
feesten en partijen bij te wonen. Of
ze schieten me zomaar aan: ah,
doctor Swennen, fijn dat u er weer
bent.'
Ook universiteiten in Singapore,
Maleisië, Japan en China vroegen
hem al om hulp bij onderzoeken.
Ondanks zijn leeftijd en de gezond
heidsproblemen die hem soms
parten spelen, denkt Swennen er
niet aan de wetenschap vaarwel te
zeggen. 'In Thailand geef ik cur
sussen en verricht ik ook wel labo
ratoriumonderzoek, maar als het
even kan ga ik naar buiten. Dat
vind ik heerlijk. Ik probeer steeds
nieuwe dingen te doen, routine
vind ik niks. Komend voorjaar ga ik
weer naar Hongkong. Het enige
verschil is dat ik wat meer rust
moet nemen en dat ik nu nog maar
vier in plaats van zes weken ga.
Dat vind ik lang genoeg. Ik bel om
de dag naar huis, maar het is ook
niet leuk voor mijn vrouw om steeds
alleen thuis te zijn.'
Joop Rommets
umjnuunltnün isiauoitanüokjuiu
uiunlerumsüsmnMMnsiunonu"
loiwvmluihinaifi'u
niiliiAulfifiuiJfiflêijjfnfj
mjlmnn ummsia erau
itJ tiao
nutlivbim njjfrnnnoj
IfeosniiJmlaülïjiïhjlu
ntjflsiftoei anrNchlmim
wloflnwTjjiTj-NfUsaljj
öQfn'iae Ynnloiri-i
iniisfn0{fo«u04ynnnM
ehgiwu «slu'finiJwh
oslï
êtiinin®! tj fiaul ®nj
luüiuazuuun huiïniT
iïui mniïma j'un nut, m
frmininuduéu fiaiunb
Ïïfl7h?junfi7jüin7 ld
fooi mwi fmumjlvüau
iJinnumnmiaau y m
mimmjmaijnijvrmn
atjuhlwJiiwu"
fhwufo Imvui öy!
unlaatfnQnaimerei&iTjiem
ifmi fiT3U5fisu0>ro0U"mfi
flauvimnmjinnfminu
imj uei
nlu'ftnfniu'HD'iü'njji
Tiuïnej^asb vnnmn
u efau ater ïmirnnm
méiu'Hïj-mtn mi
vt a w rm jj rm n w u
o/ a
ususwA-inna'iTlfiSfni
iï)mjflvninïiju1fmn5n
ms1vioonrf-)vi*oo5ïijij
81M15 Tiuumt/lo iai
BjTomoïtj'KiiajafiiïOfi
lïïfffiiuchufhtm
uafmnfiSïmnwïlii
I.JÜ'lïmuiJjtIrYlyi -Trl-7 "T'J
MinflfimfnuDsa-iinjt)
nansslilfiiHuflu enfi
IBUBlHnJMSliaful'HlM'U
thfmrmi™ ymuiifl
anunisnuulflfirmumB
nunfifïiHiunnSniinin
3 iMtïiifW
mji'-ifithsTfjinïBfmij
ai nrij a s 4 3Ï ai o tn it u
mniSnaimSjjjïïfllu
thmuiau sfnïaOïijfmjj
mnaa'omsflnMmtunti
s vi u rm u ajj b a1 ammi jj
uiBiiluonfl-Jiijanilanaj
ümnoitnaaflrio.
Alle grote Thaise dagbladen schreven over de nieuwe zeeslakkenfamilie die door
de Texelse wetenschapper in hun land werd ontdekt.
