TEXELSE 10 COURANT
Netwerk van correspondenten helpt
redactie bij volschrijven van de krant
Krant is platform voor
maatschappeijk debat
Bliksemactie: Vleugel van Ed
Dirk Koning: markant en op en top een horecaman
Win een reisje naar
Londen, Parijs of Berlijn
DINSDAG 3 JANUARI 2012
125 jaar Texelse Courant
Afhankelijk van het aantal en de
grootte van koppen en foto's,
bevat een gemiddelde redactie
pagina van deze krant zo'n 3500
tot 4500 woorden. Daar doet
een goede typiste ongeveer drie
uur over, en zij hoeft dan niet
eerst nog bezoekers te woord
te staan, de onderwerpen uit te
diepen, navraag te doen en de
teksten samen te stellen.
Met wekelijks zo'n twaalf tot veer
tien pagina's te vullen, mag het
duidelijk zijn dat het voor de redac
tie van de Texelse Courant elke
keer stevig doorwerken is om op
tijd te zijn voor de keiharde dead
lines die de drukkers stellen. Geluk
kig kan de krant al vanaf het prille
begin een beroep doen op een
uitgebreid leger correspondenten,
die een belangrijk deel van het
voorbereidend werk doen. Vrijwil
lig, maar niet altijd vrijblijvend.
Er was een tijd dat de krant in elk
dorp een eigen correspondent had.
Omdat bekend werd verondersteld
wie dit waren, zijn hun namen niet
meer te achterhalen, maar het ging
om mensen die midden in de
samenleving stonden, maatschap
pelijk betrokken waren en - niet
geheel onbelangrijk - de beschik
king hadden over telefoon of toch
op zijn minst regelmatig in Den
Burg kwamen waar ze het kantoor
van de krant konden bezoeken. In
de feestkrant die ter gelegenheid
van het honderdjarig bestaan ver
scheen, kan oud-redacteur Jan de
Waal het lijstje met zijn correspon
denten nog feilloos opnoemen. Hij
memoreert dat zij beloond werden
met een cent per regel, wat niet
zelden tot lange verslagen leidde.
Een overzicht uit 1967 geeft de
namen van Cees Vlaming (van De
Bol) voor Oosterend, Ferry Zwa
nenburg voor Den Hoorn, Ad Blok
Wij vragen voor Do Coeksdorp cn
omgeving
EEN CORRESPONDENT
Het zal zijn taak zijn om voor onze
trant nieuws door te geven, vergadcrin-
cnisscn die in het noorden van bet
eiland plaats vinden meer cn beter in
de aandacht worden gebracht.
Redactie Texelse Courant
van der Velden voor De Koog, J.
Th. Boom voor Oudeschild en W.
Albers voor De Waal. De post van
correspondent voor De Coeksdorp
was op dat moment vacant. Met
de steeds snellere en beter wor
dende communicatie verdween
mettertijd de noodzaak van dit net
werk, waarvan Dirk Kuiter in Oos
terend en Bert Koning in Oude
schild de laatste
vertegenwoordigers waren. Tegen
woordig weten mensen makkelijker
de krant te vinden en hebben de
meeste verenigingen een vaste
functionaris die de contacten met
de pers onderhoudt.
Hoewel we het niet zeker weten,
kunnen we ons voorstellen dat de
eerste correspondenten mensen
waren die toch in Den Burg moes
ten zijn en dan even binnenliepen
bij de redactie van de krant, toen
nog gevestigd in de Parkstraat.
Daar vertelden ze de heren Lange-
veld en De Rooij, en later aan hun
opvolgers, de laatste nieuwtjes uit
het dorp. Deze werden dan ter
plekke omgezet in nieuwsberich
ten, in lood gezet en in de krant
gepast. Ook zullen berichten per
brief, telefonisch of zelfs per tele
gram naar de redactie zijn doorge
geven. Later, toen het volume van
de krant toenam, begonnen de
correspondenten zelf artikelen aan
te leveren. Grote delen daarvan
werden rechtstreeks overgenomen,
waardoor de schrijfstijl nogal uit
eenliep. Dat was geen bezwaar,
zolang de krant maar berichten
vanuit elk dorp kon plaatsen. Vanaf
het begin is immers het streven
geweest om een krant te maken
voor alle Texelaars.
Wel kon het door deze manier van
berichtgeven lang duren voor een
artikel werkelijk in de krant ver
scheen. Omdat ruimte en tijd ook
toen al beperkt waren, kon het wel
eens gebeuren dat een verhaal dat
iets later kwam, iets langer moest
blijven liggen. Afhankelijk van de
verschijningsdag van de krant kon
het dus zomaar een week of tien
dagen duren voordat een toch
nieuwswaardig verhaal in druk ver
scheen. Omdat de Texelse Courant
voor veel mensen de enige bron
van nieuws was, werd dit echter
door niemand als een bezwaar
gezien.
De opeenvolgende redacteuren
hebben altijd het belang van de
correspondenten onderkend. Niet
alleen omdat ze zelf nu eenmaal
niet overal tegelijk konden zijn,
redacteur in gebreke bleef, kon de
krant niet op tijd gedrukt worden
en stonden de bezorgers te wach
ten. Daardoor kwam de krant later
bij de abonnees, die dit over het
algemeen niet op prijs stelden. En
met het groter worden van de
krant, groeide ook het aantal woor
den dat nodig was om een pagina
te vullen. Harry de Graaf, die jaren
lang de enige redacteur was, ver
telt in de jubileumkrant van 15
september 1987 over werkweken
van 65 uur. En dat terwijl ook hij
kon rekenen op de landbouwru-
briek van Van Groenigen, het feuil
leton en de bijdragen van de sport-
correspondenten. Namen die in dit
rijtje zeker ook niet mogen ontbre
ken zijn die van Ten Cate en Wes-
sels, die jarenlang de voetbalprog
noses en verslagen van SV Texel
en Texelse Boys verzorgden.
Want naarmate de corresponden
ten uit de dorpen een steeds min
der belangrijke rol gingen spelen,
nam het belang van de sportcor-
respondenten toe. De redacteur
bezocht zelf nog concerten en
toneelvoorstellingen, maar de
sportsector, die in de jaren vijftig
en zestig een explosieve groei
doormaakte, raakte er zeer bedre
ven in voor de eigen publiciteit te
zorgen. Nog altijd vormen de sport-
verslagen, aangeleverd door de
diverse correspondenten, een
belangrijk aandeel in de krant van
dinsdag. De moeilijkheid was (en
is) voor de niet altijd even sportieve
redactie om de aangeleverde ver
slagen op waarde te schatten. Een
actieve correspondent kan er voor
zorgen dat een kleine vereniging,
waar een handjevol leden zich op
een doordeweekse avond ver
maakt, uitgebreid ruimte wordt
toegemeten, terwijl een grotere
vereniging, waarvoor tientallen
mensen over het eiland uitzwer-
nieuwswaarde, heeft de redactie
door de jaren heen heel wat hoofd
brekens gekost, met niet altijd even
juiste beslissingen tot gevolg. Ook
komt het voor dat een wedstrijd
verslag van twee kanten binnen
komt, waarbij de twee verschillen
de correspondenten er een heel
andere visie op nahouden. En - het
is geen sport, maar toch - wat te
denken van een uitgebreid verslag
van de begrafeniskledingvereni-
ging uit De Coeksdorp, van een
jaarvergadering waarbij maar één
lid kwam opdagen?
Nu en dan acht de redactie het
noodzakelijk om orde op zaken te
stellen. Zoals in 1990, toen de
komst van de computer, waarmee
correspondenten de tekst digitaal
konden aanleverden, het met de
hand knippen en plakken, overtik
ken en in de zetterij uitwerken van
kopij overbodig maakte. Om een
vormigheid te creëren in de manier
van aanleveren, werd een avond
belegdwaar
(sport)correspondenten tekst en
uitleg - en richtlijnen - kregen voor
het aanleveren van kopij. Wie het
verslag van de bijeenkomst leest,
verbaast zich over de ontwikkeling
die de digitale snelweg sindsdien
heeft doorgemaakt. Zo werd er
gesproken over diskettes, Word
Perfect, tekst zonder opmaak en
MS-DOS. De komst van e-mail
maakte het ontvangen en verstu
ren van persberichten een paar
jaar later nog eenvoudiger, waar
door weer nieuwe regels noodza
kelijk werden. Hoewel nog steeds
handgeschreven vellen bij de
redactie binnenkomen, zijn de pak
ken kopijpapier, die in de jaren
tachtig kwistig onder correspon
denten werden verdeeld, inmiddels
allemaal tot aantekeningenbloks
verlijmd en versneden.
Er waren ook tijden dat de redactie
zich zelf als correspondent opstel
de. Zo werd in de jaren dertig de
veelgelezen en zeer gewaardeerde
rubriek Voor de huisvrouw door de
redactie zelf geschreven, alsmede
Oom Wim's Kinderhoekje. Zelfs
aan het zelf schrijven van een feuil
leton heeft de redactie zich
gewaagd, alsmede aan het zelf
samenstellen van puzzels. Alles
om de krant maar zo Texels moge
lijk te houden.
Een aparte groep buitenstaanders
die hun bijdrage aan de krant leve
ren, zijn de schrijvers van ingezon
den brieven. Naast de vele tiental
len die een brief schrijven als zij
iets de spuigaten vinden uitlopen
en voor wie een open brief in de
krant een laatste poging is om
gehoord te worden, is er ook altijd
een min of meer vaste groep brief
schrijvers, die hun mening over de
meest uiteenlopende zaken niet
onder stoelen of banken steekt.
Eén van hen, in een tijd dat het
ondertekenen van brieven nog
geen sine qua non (stikte nood
zaak) was, was bijvoorbeeld Floris
Dekker, de 'rabbi van Het Noor
den', die vanuit het door hem
gestichte Prins Hendrik Hotel en
als lid van de gemeenteraad tracht
te de wereld naar zijn ideeën te
hervormen. Na protesten van zijn
kant publiceerde de redactie een
maal een brief geheel ongecorri
geerd. Daarin blijkt duidelijk dat
Dekker weliswaar een man van
uitgesproken ideeën was, maar dat
hij niet geschoold was in het onder
woorden brengen daarvan. Het lijkt
voor de hand te liggen dat het door
de komst van de moderne com
municatietechnieken eenvoudiger
is geworden een (open) brief naar
de krant te sturen, maar al vanaf
De prijsvraag uit de krant van 24
november luidde: 'In december
1996 startte Harry de Graaf de
bliksemactie voor een Vleugel voor
Ed. De bedoeling was de in onbruik
geraakte concertvleugel van het
NIOZ aan te kopen voor gebruik in
de vernieuwde Lindeboom en bij
andere concerten. Hoewel het
instrument voor de helft van de
nieuwprijs kon worden aange
schaft, kwam het geld maar moei
zaam bij elkaar. Uiteindelijk waren
er ongeveer tachtig inleggers. De
het allereerste begin werd de krant
door vele briefschrijvers gezien als
belangrijk middel om tot een maat
schappelijk debat te komen. Vele
onderwerpen, TESO, het raadhuis,
de ruilverkaveling en de Groene-
plaats, zijn om deze manier onder
werp van gesprek geweest.
Inmiddels kan de redactie rekenen
op een vaste groep corresponden
ten die iedere week, elk over zijn
eigen expertise, een bijdrage leve
ren. De meeste sportverenigingen
hebben een vaste routine, waarin
de krant is opgenomen, de predik
beurten worden door de scribae
van de verschillende kerken door
gegeven en wie dat wil, kan zelf
zijn activiteiten vermelden in de
online TexelAgenda. En mocht de
redactie ergens het fijne van willen
weten, beschikt elk van de redac
teuren over een uitgebreid netwerk
aan contacten, die weliswaar niet
actief aan de totstandkoming van
de krant meeschrijven, maar wel
de gewenste informatie kunnen
leveren. Wat dat betreft, is er dus
de afgelopen 125 jaar niet zoveel
veranderd.
vraag is nu voor welk bedrag de
vleugel van het NIOZ kon worden
aangekocht.'
Het antwoord op deze vraag was
niet moeilijk te vinden. Al in zijn
allereerste oproep spreekt De Graaf
over het bedrag van ƒ20.000,- de
helft van de nieuwwaarde. Of dit
bedrag uiteindelijk ook echt bij
elkaar is gekomen, wordt niet ver
meld, maar al vrij snel verhuisde de
'Vleugel van Ed' van het NIOZ naar
De Lindeboom.
Uit Oosterend wordt ons gemeld, (niet
door onzen gewonen oorrespondent) dat de
laatste dagen der vorige week voor de ansjovis-
visschers zeer ongunstig waren, zoodat er
velen teruggekeerd zijn, om hun geluk op de
Noordzee te beproeven.
Dit knipsel maakt duidelijk dat de krant ook in 1894 al beschikte over vaste en
andere correspondenten.
maar ook in verband met het tijdro- men, het met minder ruimte moet
vende volschrijven van de krant en doen. Het vinden van het juiste
het halen van de deadlines. Als de evenwicht, het bepalen van de
de redactie in februari 1993
Markant, op en top horecaman,
betrokken, perfectionist, maar
ook met scherpe kanten. Tref
woorden die van toepassing zijn
op de vrijdag overleden horeca
man Dirk Koning.
Koning (1949) was wellicht de jong
ste ondernemer op Texel toen hij in
de jaren zestig met zijn broer Joop
de trampolines op het strand van
De Koog exploiteerde. Hij had voor
tijdig afscheid genomen van de
kweekschool, zijn aandacht ging
meer uit naar andere zaken. Zo was
hij frontman van roemruchte rock
band The Creatures, de tegenhan
ger van The Typhoons, waarvoor hij
sensationele acts bedacht. Zo
beukte hij, in navolging van The
Who, op het podium ooit een oud
orgeltje in elkaar.
Koning kreeg de kans De Zeven
Provinciën in Oudeschild over te
nemen en bouwde dat uit tot een
florerend café met hotelkamers. Zijn
klantenkring bestond onder ande
ren uit kottervissers en dijkwerkers,
waarbij dikwijls tot diep in de nacht
werd doorgefeest, een tijd waarover
nog altijd sterke verhalen de ronde
doen. 'Ook alles wat je niet kunt
bedenken gebeurde daar', vertelt
Rein Stam, die lang geleden met
Koning bevriend raakte en hem
later zakelijk adviseerde. In een
interview met deze krant zei Koning
over De Zeven Provinciën: 'Het was
een fantastische tijd, ik was
beroemd en berucht.' Het was ook
een leerschool. 'Horeca moet je
leren, dat komt je niet aanwaaien.'
Stam: 'Dirk kende zijn grenzen en
ging daar ook wel overheen. Maar
wat we wel hadden verwacht,
gebeurde niet: hij ging niet aan de
horeca ten onder.'
Na tien jaar nachtleven en keihard
werken deed Koning van de ene op
de andere dag zijn zaak in Oude
schild van de hand, waarna hij in
1979 De Koog De Taveerne begon,
een eethuis dat hij uitbouwde met
levenspartner Dirk Rozeboom.
Geen restaurant waar een hap eten
werd voorgezet, maar met een
goeie keuken, een luxe entourage
en waar gasten in de watten wer
den gelegd. Wie er ging eten ging
niet naar De Taveerne, maar naar
'Dirk en Dirk' of naar 'De Dirken'.
Koning groeide uit tot een betrok
ken ondernemer. Die maatschap
pelijke betrokkenheid had hij als
kind meegekregen van zijn ouders.
Hij kwam uit een rood nest, zijn
vader was scheepstimmerman en
zijn moeder zat jarenlang in de raad
voor de PvdA. Koning zag tijdig het
belang in om De Koog een bredere
reputatie te geven dan badplaats
met natte horeca. Hij hamerde er al
lang geleden op dat er naast Tropi
cal een tweede groot evenement
moest komen. Dat mondde in 2005
uit in de eerste editie van Texel Culi
nair, toen nog onder de vlag van
Horecabelangen De Koog. Het was
meteen een succes, waarna er een
gelijknamige stichting voor werd
opgericht. Koning gruwde van
representatieve taken, maar zag na
lang aandringen van andere
bestuursleden ook het belang er
van in dat hij als restaurantman de
meest aangewezen persoon was
om voorzitter te worden en stak
veel tijd in dit Texelse culinaire
hoogtepunt waarvan het succes
bleef groeien. Tot vorig jaar was hij
voorzitter. Ook zette hij zich in voor
de Zeereep, het pad over de dui
nen. Zijn mening ventileerde hij
onder meer via ingezonden brieven
in deze krant. Zo reageerde hij
onlangs op plannen voor een klim-
bos.
Een man met een groot hart en een
animator die niet de gulden mid
denweg bewandelde. Ook een per
fectionist, iemand die hevig kon
twijfelen en scherpe kanten had.
Het maakte dat hij geen gemakke
lijk mens was, niet voor zichzelf en
ook niet voor anderen. Maar wel
een horecaman die zijn rol als gast
heer beheerste. Konings laatste
wapenfeit was het perkje aan de
Nikadel, dat naar hem is ver
noemd.
06-50822045
addy.van.tatenhove@reisbureauathome.nl
rei sb u reauatho me.nl/addy-vantaten h ove
Holland Addy van Tatenhove
International Reisadvies aan huis
De Texelse Courant bestaat op
15 september 125 jaar. In de aan
loop naar dat jubileum stellen we
elke maand een vraag, waarvan u
het antwoord kunt vinden in het
digitale archief van de Texelse
Courant, wat is te vinden via
www.archieftexelsecourant.nl.
Stuur het antwoord e-mail naar
de redactie
(redactie@texelsecourant.nl) of
per post naar Spinbaan 6, 1791
MC Den Burg. Op 15 september
wordt uit alle goede antwoorden
een winnaar getrokken. De hoofd
prijs is een stedentrip naar Lon
den, Parijs of Berlijn.
zich voor het probleem gesteld
een opvolger te vinden. Er werd
een oproep geplaatst en al vrij
snel leidde dit tot resultaat. De
vraag is nu wie de opvolger van
Zwanenburg werd.
Prijsvraag
In december 1963 besloot Ferry
Zwanenburg, correspondent voor
Den Hoorn, deze taak 'wegens
drukke werkzaamheden' neer te
leggen. Daarmee zag de redactie
Mede mogelijk gemaakt door uw persoonlijke reisadviseur
