Cultuurverschillen en schrijnende armoede maken indruk
Oudeschilder werkte aan
project voor jeugd in Kenia
TEXELSE 6 COURANT
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 2012
Nederlandse studenten de handen flink Ui
Drie weken lang was Lesley
Koning samen met achttien
medestudenten van de Hoge
school van Amsterdam in Kenia
om mee te werken aan een
sportstimuleringsproject voor
jongeren. De enorme cultuur
verschillen en de schrijnende
armoede maakten de reis tot
een ervaring om nooit te verge
ten. 'Je gaat hier alles veel meer
waarderen. Het is misschien een
standaardzinnetje, maar het is
echt zo', vertelt de 21-jarige
Oudeschilder thuis aan de keu
kentafel.
Op het moment van het gesprek is
hij alweer anderhalve week thuis.
Fysiek dan, want in gedachten
heeft hij nog lang geen afscheid
genomen van Kenia. 'Ik vind het
moeilijk hier weer te wennen. De
verschillen zijn zo groot. Toen ik
net terug was, wist ik niet eens
meer hoe de afstandsbediening
van de televisie werkte. Ik was
echt een beetje in de war.'
Kenia ligt in het oosten van Afrika.
Het land telt zo'n 40 miljoen inwo
ners. Zij verdienen hun geld vooral
met de export van koffie en thee
en het ontvangen van toeristen,
die afkomen op de rijke flora en
fauna in de nationale parken en
wildreservaten. Kenia is arm, maar
dat is een relatief begrip. 'In ver
gelijking met veel andere Afrikaan
se landen hebben ze het er nog
best goed. De hoofdstad Nairobi,
waar we aankwamen, is vrij wes
ters, met goede wegen en mooie
winkels. Maar Eldoret, waar wij
aan het project werkten, is de rim
boe. De stad is groter dan Amster
dam, maar het hoogste gebouw is
er amper hoger dan dit huis. Win
kels bestaan er uit een paar stok
ken met golfplaten erover. Ik vond
het bizar om die verschillen op
één dag te zien.'
Ondanks de maandenlange voor
bereiding was de reis bijna niet
doorgegaan. In buurland Sudan
dreigt een burgeroorlog, reden
voor veel inwoners van dat land
hun toevlucht in Kenia te zoeken.
'Of het er iets mee te maken heeft,
weet ik niet, maar een week voor
dat we er naar toe gingen, was er
een bomaanslag in Nairobi. Dat
was best link. We hebben tot de
laatste dag gewacht met de beslis
sing of we wel zouden gaan.'
De reis van de hoofdstad naar
Eldoret duurde zo'n tien uur, waar
die in Nederland volgens Koning
niet meer dan tweeënhalf uur in
beslag zou hebben genomen. Het
hotel waar ze vervolgens aankwa
men, zorgde niet voor overdreven
enthousiaste reacties. 'We hadden
niks verwacht, maar de bedden
waren schuimrubber matjes en je
kon je alleen wassen door je met
koud water af te spoelen. Dat was
altijd nog beter dan de meeste
mensen op het platteland hebben.
Zij wassen zich in de sloot. De wc
was een gat in de grond. Lastig
voor de meiden.'
Zichzelf beklagen, deden de stu
denten Sport, Management en
Ondernemen niet. 'De leider van
de organisatie waar we mee
samenwerkten, had het nog best
goed, maar één dag regen en zijn
hele huis stond onder water. Het
weer is daar heel extreem. De ene
dag is het dertig graden en loop je
te puffen, de andere dag moet je
een lange broek aan. Het is daar
nu winter. Als het regent, dan
spoelt alles weg. Dat is echt bizar.
Wij konden altijd weer naar ons
hotel, ook al stelde dat niks voor.
Maar die mensen hadden hele
maal niks. Als je dat ziet gebeu
ren, wil je gelijk helpen, maar dat
gaat nou eenmaal niet. Ik vond dat
echt heel moeilijk en moet er thuis
nog vaak aan denken.'
Ook wat het eten betreft, was het
een kwestie van behelpen, "s
Ochtends kregen we nog wat fruit,
maar verder alleen rijst en meel
ballen. En soms een soort spina
zie, met zand en steentjes. Het is
in die cultuur niet beleefd je bord
niet leeg te eten. Je kon het dus
niet laten staan, maar sommige
studenten zaten tijdens het eten te
kokhalzen. Zelf ben ik vierenhalve
kilo afgevallen.'
Naast hun werk als bouwvakker
organiseerden de studenten er
ook de nodige sportieve activitei
ten. Ook daarbij zorgde de armoe
de voor problemen. 'We hadden
een voetbaltoernooi georgani
seerd, maar toen we zouden
beginnen, was er geen bal. Toen
zijn ze de hele stad doorgereden
Het project waaraan de Lesley
Koning en zijn medestudenten
meewerkten, bestond uit de
aanleg van een sportveld en de
bouw van wat een sportcommu-
nitycentre werd genoemd: een
kantoor en een sportzaaltje voor
binnensporten. Voor de realisa
tie zamelden Koning en zijn
medestudenten zo'n €50.000,-
in (waarvan een relatief groot
deel afkomstig van Texel was).
Bedoeling is er sport onder de
jeugd te stimuleren. 'Veel jongeren
vervelen zich dood. Die zitten de
hele dag lijm te snuiven. De mees
ten zijn niets gewend en hebben
zelfs nog nooit een blanke gezien.
Ze lopen de hele tijd aan je te trek
ken. In het begin is dat leuk, maar
op een gegeven moment raak je
het wel zat. Bovendien is het niet
erg veilig.'
Bij het project wordt nauw samen
gewerkt met de plaatselijke orga
nisatie A-step. 'Het contact met
A-step is tot stand gekomen dank
zij de Nederlandse Sportalliantie.
Dat is wel belangrijk,want de cor
ruptie is er groot. Het gebeurt heel
vaak dat geld voor goede doelen
in verkeerde zakken belandt. A-
step telt ongeveer elf medewer
kers. De leider was vroeger een
straatkind, in een buurt waar kin
deren elkaar vermoordden. Hij had
eigenlijk geen enkele kans om een
bestaan op te bouwen, maar is
gaan flessen inzamelen en met het
geld dat hij daar mee verdiende,
kon hij het lesgeld betalen om
naar school te gaan. Toen hij ons
zijn levensverhaal vertelde, zaten
we daar allemaal met de koude
rillingen.'
Hoewel ze geen van allen veel
ervaring als bouwvakker hadden,
staken de Nederlandse studenten
flink de handen uit de mouwen in
Eldoret. 'We liepen de hele dag
stenen te sjouwen. Zwaar werk,
want die dingen wogen 50 kilo per
stuk.' Lastig was dat de Kenianen
nauwelijks aan planning deden.
'Een truck had ze bij de toegang
tot de bouwplaats gedumpt. Was
die chauffeur er tenminste vanaf.
Maar ze waren op een heel andere
plek nodig. En toen kwamen ze de
volgende dag ook nog zeggen dat
ze misschien toch naar een ande
re plek moesten. Zonde van alle
tijd en energie, maar zo werkt het
daar.'
Geldgebrek vormde een andere
bedreiging voor de voortgang. 'Op
een dag kregen alle bouwvakkers
te horen dat ze de volgende dag
niet hoefden te komen. Er was
geen cement meer en ze konden
ook geen nieuwe betalen. Dat
hebben wij toen maar gedaan. We
hebben ook scheppen, kruiwa
gens en een cementmolen
gekocht. Bizar toch, dat je een
gebouw wilt neerzetten en hele
maal geen gereedschap hebt.'
en hebben ze overal waar ze een
bal vonden gevraagd of ze die
konden lenen. Uiteindelijk hadden
we er één, maar moest die nog
worden opgepompt. Konden we
weer stad en land af voor een
pomp. We zouden om tien uur
beginnen, maar het werd één uur.
Bizar toch, dat je niet eens een bal
hebt als je gaat voetballen.'
Het voetbalveld leek in weinig op
wat de studenten gewend zijn. 'De
eerste helft speelde je bergop, de
tweede helft naar beneden. Overal
zaten kuilen. Ik kan zelf aardig
voetballen (Koning voetbalt in het
eerste elftal van Texel'94, red.),
maar op dat veld had je totaal
geen balcontrole.' De doelen wer
den gevormd door een paar stok
ken in de grond te steken. 'Het
rare was dat ze professionele
grensrechtervlaggen hadden
gekocht. Je kunt je geld beter
besteden, zouden wij zeggen,
maar dat vonden ze daar nu een
maal belangrijk. Ze hadden ook
een groot doek laten bedrukken
om reclame voor het project te
maken.'
De cultuurverschillen maakten
grote indruk en leidden regelmatig
tot bevreemdende situaties. 'Ze
zijn daar erg godsdienstig en bid
den veel. Toen we een ongeluk
kregen en de bus op z'n kant
belandde, werden die Kenianen
helemaal gek. We hadden niet
gebeden.' Een andere keer bleef
Koning een dagje thuis met een
lichte griep. 'Op een gegeven
moment werd er geklopt. Voor ik
het wist zat er acht man op mijn
kamer te bidden of ik snel beter
mocht worden.'
Hoewel de Nederlanders erop
waren voorbereid, bleek het moei
lijk wennen aan de laconieke wijze
waarop afspraken werden nage
komen. 'We praatten daar over
Keniaanse en Nederlandse tijd.
Toen we een voetbaltoernooi orga
niseerden, waren wij er om negen
uur en de eerste Kenianen om tien
uur. Om elf uur kwamen pas de
eerste deelnemers. Het toernooi
was al een hele tijd aan de gang,
toen er nog twee teams kwamen
die ook wilden meedoen. Dat zou
in Nederland onmogelijk zijn, maar
daar niet. Ik vind dat eigenlijk wel
mooi. ledereen die komt kijken,
kan meedoen.'
Terug in Nederland vindt Koning
het moeilijk zijn oude leventje weer
op te pakken. De vermoeidheid
speelde hem nog lang parten. Een
gevolg van de malariapillen die hij
moest slikken en waardoor hij
slecht slaapt en veel droomt. Maar
ook emotioneel heeft hij de reis
niet zomaar verwerkt. 'Vooral de
armoede daar vond ik moeilijk te
accepteren.' Hij is echter blij aan
het project te hebben kunnen
meewerken. 'Ik ben ontzettend
benieuwd hoe het verder gaat. Ik
wil na mijn studie het liefst op
Texel aan het werk. De sport op
eigen eiland stimuleren. Dat lijkt
me het mooiste. Maar ik ga zeker
over een paar jaar terug naar Kenia
om te kijken hoe het daar gaat. Als
derdejaars student paste dit pro
ject eigenlijk helemaal niet in mijn
programma, maar ik wilde er per
se heen. Het is een ervaring
geworden om nooit meer te verge
ten. Fantastisch om mee te
maken.'
Joop Rommets
Lesley Koning geeft voetbaltraining.
Nadat de studenten in de gaten
kregen dat de aansturing te wen
sen overliet, namen ze het heft in
eigen hand. 'We moesten toch
alles al zelf bedenken. Een bouw
tekening was er niet. Alleen een
paar greppels op de plaats waar
de fundering moest komen. Keni
anen hebben de neiging om drie
minuten lang heel hard te graven,
daarna zijn ze kapot en doen ze
niks meer. Wij hebben een heel
systeem van doorstroming ont
wikkeld, zodat ze nooit te lang
hetzelfde werk hoefden te doen.
Dat vonden ze wel mooi. Toen we
een keer andere verplichtingen
hadden en later op de bouwplaats
kwamen, zagen we dat ze ons
systeem hadden overgenomen.'
De bereidheid om van de Neder
landers te leren, bleek groot bij de
plaatselijke bevolking. 'Ze wilden
de hele tijd met ons praten, om te
horen hoe wij het zouden doen.
Dat was leuk, maar op een gege
ven moment hebben we tegen de
leider van A-step gezegd dat we
wel genoeg hadden gepraat en
aan het werk wilden. Ook de voor
zitter van de landelijke voetbal
bond kwam naar de bouwplaats.
Daar was hij nog nooit geweest,
dus dat was heel bijzonder. Hij
wilde precies weten hoe voetbal in
Nederland is georganiseerd. Hij
had ook geld voor het project
meegenomen, maar het ging om
een heel klein bedrag. Het bleek
dat hij ons project niet als onder
steuning zag, maar bang was voor
concurrentie. Dat als A-step suc
ces zou hebben, niemand meer bij
de bond wilde voetballen.'
Tegelijkertijd was de bereidheid
om te helpen enorm. 'Schoolkin
deren die langs kwamen, aarzel
den geen moment en kwamen ons
helpen. Op een gegeven moment
liep er zo'n klein ventje (Koning
wijst tot iets boven zijn middel,
red.) naast me te sjouwen. Ik wilde
hem ontzien, maar dat wilde hij
niet. Hij stond de stenen uit mijn
handen te trekken.
Soms waren er wel twintig Kenia
nen aan het werk. Buiten de men
sen die er iets aan verdienden.
Veel geld kregen ze er niet voor:
€6,- per dag.
Dat is weinig, want een liter ben
zine kost er al €1,20. De meeste
mensen verbouwen zelf hun eten,
want in de winkels is het te duur.'
Zelfs de jongste schoolkinderen hielpen graag
v
Harde landing sportvliegtuigje
Bij t
i landing van een sport- de inzittenden kwamen om een
vliegtuigje maandag rond 11.00
uur op vliegveld Texel is het
neuswiel van het toestel afge
broken. De inzittenden kwamen
met de schrik vrij.
Het toestel kwam uit Hoogeveen,
paar dagen vakantie op Texel te
vieren. Volgens de havendienst
maakte het toestel een wat harde
landing en stuiterde een paar keer,
waarna het neuswiel afbrak.
