i
TEXELSE 8 COURANT
Reanimatie in sporthal tijdens volleybal
Dilemma's van reanimatie
'Frans zou er hier niet
zomaar tussenuit knijpen'
Reanimatie op strand bij paal 21 Stichting opgericht voor netwerk
AED Vlamkast
hangt klaar
'We dachten eerst aan
een epileptische aanval'
DINSDAG 16 OKTOBER 2012
AED-netwerk
Er wordt hard gewerkt aan de
realisatie van een AED-netwerk
op Texel. Een werkgroep is
bezig zowel AED's als burger
hulpverleners te werven voor
een dekkend netwerk om snel
hulp te kunnen verlenen bij een
reanimatie. Op deze pagina de
laatste stand van zaken rond
de ontwikkeling van het net
werk en twee verhalen van
Texelaars die een reanimatie
van nabij meemaakten en waar
een AED aan te pas kwam.
Vrijwilligers
Texelaars die meer willen weten
over het AED-burgernetwerk
of zich willen aanmelden als
burgerhulpverlener, kunnen
terecht op www.burgeraed.nl
of www.aedalert.nl. Dat geldt
voor mensen met geldige
reanimatiepapieren. Mensen
die die niet hebben maar wel
burgerhulpverlener willen wor
den, kunnen via de Stichting
AED Texel kosteloos een ver
korte instructie in het gebruik
van AED's krijgen. De stichting
is te bereiken via tel. 315224 of
info@aedtexel.nl.
Frans Witte tijdens de eilandcompetitie
n Muus Smit praten
Bij een reanimatie is het hande
len geblazen en is er geen tijd
om na te denken. Volgens Mar-
go Noom, betrokken bij de
reanimatie van Frans Witte,
slaan na afloop echter de twij
fels toe en komen de dilem
ma's.
'Voor Frans heeft de reanimatie
goed uitgepakt. In zijn geval waren
de omstandigheden ideaal, omdat
er direct hulpverleners waren, er
een AED aanwezig was en de
ambulance er snel kon zijn. Toch
blijven er dilemma's. Leeftijd, con
ditie en de vraag hoe lang iemand
zonder zuurstof heeft gezeten,
speelt allemaal een rol. Hier hangt
de kans van herstel allemaal van
af.'
Noom noemt als voorbeeld prins
Johan-Friso die lang werd gereani
meerd na zijn ski-ongeluk en sinds
dien in coma ligt. Het is volgens
haar de vraag in hoeverre iemand
na een reanimatie een waardevol
leven blijft houden. 'Beroepshalve
heb ik vaker de gevolgen gezien
van zuurstoftekort in de hersenen
en dat kan slecht uitpakken. Tij
dens een reanimatie heb je niet
veel tijd om je te bedenken, omdat
je zo onverwacht met een dergelij
ke situatie wordt geconfronteerd.
Dan is het vooral belangrijk dat je
op een soort van automatisme kunt
handelen en snel alles op een rijtje
hebt. Maar daarnaast blijft het
goed de discussie te blijven voeren
over de vraag of je wel of niet moet
reanimeren. In dat geval is het
belangrijk dat mensen die zeker
niet gereanimeerd willen worden
dat ook duidelijk zichtbaar hebben
voor eventuele hulpverleners.'
Volgens Noom kan de AED echter
van grote waarde zijn, zeker als die
overal dicht bij de hand is en snel
kan worden ingezet zoals bij Witte
het geval was. 'Hoe sneller je erbij
bent, hoe groter de kans dat
iemand er met minimale schade
uitkomt. Daarvoor zijn natuurlijk
wel veel meer mensen nodig die
weten wat er moet gebeuren bij
een reanimatie. En ze moeten ook
snel ter plekke kunnen zijn.' Het
gaf haar zelf een goed gevoel dat
ze wat kon doen toen ze sporthal
Ons Genoegen binnenliep en met
de reanimatie werd geconfron
teerd. 'In die zin zou ik iedereen
willen aanmoedigen ervoor te zor
gen dat je op de hoogte bent en
oefent, zodat je niet machteloos
hoeft toe te kijken als er een reani
matie op je pad komt.'
Het leek of hij een vreemde duik
naar een onmogelijk bal maakte
tijdens de eilandcompetitie vol
leybal in sporthal Ons Genoe
gen in Den Burg. Maar Frans
Witte kwam niet meer overeind
en bleef liggen. Hij had een hart
stilstand, waarna Muus Smit,
Margo Noom en Albert Scholl
een reanimatie uitvoerde.
Smit, die samen met Witte in het
veld stond, keek in eerste instantie
een paar seconden verbaasd naar
zijn roerloos in het veld liggende
medespeler. Daarna kwam hij met
een in actie. 'Vanuit mijn werk bij
de politie ben ik gewend om te
handelen en heb ik eerder reani-
maties meegemaakt, maar dit was
toch anders. Dit was in mijn directe
omgeving en bij iemand met wie ik
al dertig jaar volleybal. Een van de
eerste gedachten die door me heen
ging, was dat Frans er niet zomaar
tussenuit zou knijpen.'
Smit vertelt het in de huiskamer
van Frans en Guus Witte. Vragen
stellen is bijna niet nodig. Het
gesprek komt vanzelf op de reani
matie en gaat er ook niet meer
vandaan. De onderlinge sfeer is
goed en close. Welhaast zonder
tussenpauzes vertelt de een en
dan weer de ander wat er die
avond gebeurde. Het leek erop dat
Witte nog ademde, maar dat werd
meteen herkend als gaspen. Dat is
een soort uitstoten van de laatste
adem wat voorkomt bij hartfalen.
Margo Noom, die net de zaal had
betreden voor de volgende wed
strijd, kwam erbij om samen met
Smit de reanimatie uit te voeren.
Albert Scholl, scheidsrechter bij de
wedstrijd van Smit en Witte, spoed
de zich naar de AED in het EHBO-
hok. Voor zijn eigen gevoel ging hij
er rustig heen, voor het gevoel van
Smit was hij in oogwenk met het
apparaat aan zijn zijde. De sfeer in
de sporthal was meteen omgesla
gen. 'Het was doodstil in de zaal.
Eng stil zelfs. De andere spelers
bleven gelukkig op gepaste afstand
toen we bezig waren.'
Even leek het mis te gaan met de
AED, omdat één van de snoeren
was losgeschoten. Dat werd met
behulp van Kees Slik snel opge
lost. Hij had 112 aan de lijn en de
hulpverleners op de meldkamer
hielpen op afstand mee de AED
wer aan de praat te krijgen. Vervol
gens werd het apparaat aangeslo
ten en kreeg Witte een schok toe
gediend. Scholl vertelt dat hij het er
later moeilijk mee had dat de AED
aanvankelijk niet werkte. 'Je zal het
meemaken dat het misgaat op zo'n
snoertje.' Volgens Smit ging het
echter uiteindelijk allemaal goed en
dat was het belangrijkste. Hij vond
het onder meer kundig van Scholl
dat hij 'los' riep op het moment dat
de schok werd toegediend.
Scholl, Noom en Smit waren onge
veer zeven tot acht minuten met de
reanimatie bezig. Daarna namen
hulpverleners van de ambulance
het werk over om Witte stabiel te
krijgen. Hij werd om vijf over negen
getroffen en om tien uur was hij
aan boord van de boot om naar
Alkmaar te worden gebracht. De
mensen die hem geholpen had
den, bleven achter in de sporthal
om elkaar te steunen en na te pra
ten. Scholl: 'Margot en ik hebben
een tijd tegen de muur gezeten. Ik
voelde me op dat moment heel
rustig.' Voordat iedereen naar huis
ging, werd erop gelet dat niemand
alleen zou komen te zitten.
Frans Witte zelf kreeg niks mee van
wat er gebeurde. Hij werd in het
ziekenhuis een paar dagen onder
koeld gehouden om zoveel moge
lijk letsel te voorkomen. 'Na een
paar dagen werd ik wakker en
vroeg ik me af wat ik in het zieken
huis deed.' Pas na een week werd
hem echt duidelijk wat er was
gebeurd. Het frappante is volgens
Witte dat hij geen enkele herinne
ring aan de bewuste avond heeft,
maar ook een paar dagen vóór de
wedstrijd kwijt is. Inmiddels is hij
weer op de been. Witte onderging
na het voorval onder meer een
forse operatie waarbij hij zes
bypasses kreeg. 'Ik merk dat ik nu
wat sneller moe ben dan voor
heen.' Wedstrijdvolleybal zit er
vooralsnog niet in.
Scholl en Smit vertellen dat ze blij
waren dat ze wisten wat ze moes
ten doen toen Witte werd getrof
fen. Smit had zijn kennis nog vanuit
zijn werk en Scholl had via de ten
nisvereniging een AED-opleiding
gehad. 'Toen bij een herhalingsles
plaatsen vrij bleven, ben ik nog een
keer gegaan en dat heeft geholpen
de kennis er goed in te krijgen.' De
dagen na de reanimatie was er
onderling veel contact met elkaar.
Daarbij werd duidelijk hoe belang
rijk het was elkaar te blijven infor
meren. Een medewerker van Hol
land Safe nam achteraf de
reanimatie nog eens met de groep
door en Witte was aanwezig bij het
uitlezen van de gegevens van de
AED. De conclusie was dat ze het
goed hadden gehandeld. Smit:
'Toen we de reanimatie doorna
men, werd ook gezegd dat hande
lend optreden het belangrijkste is
dat je kunt doen bij een reanimatie.
Niks doen, is geen optie.'
John Daalder en Kees Koopman van Gemeentewerken stonden op het
paal 21 plotseling voor een reanimatie. (Foto j&o.
Ze zagen aanvankelijk een man
die nabij paal 21 stond te praten
met een ander. Ogenschijnlijk
ging alles zijn gangetje. Even
later zagen John Daalder en
Kees Koopman van Gemeente
werken dezelfde man, klaar met
zijn gesprek, opeens voorover
vallen en blijven liggen op het
strand.
Koopman en Daalder gingen er
meteen op af met de strandwagen.
Aangekomen bij de man, een toe
rist die op De Shelter in De Koog
verbleef, dachten Koopman en
Daalder in eerste instantie aan een
epileptische aanval. De onbekende
man ademde, maar maakte vreem
de bewegingen. De twee legden
hem in de stabiele zijligging om zijn
ademweg vrij te houden en Koop
man belde met 112 om een ambu
lance te laten komen. Terwijl hij
daarmee bezig was, hield de man
opeens op met ademen en viel ook
zijn polsslag weg. Voor Daalder en
Koopman was het duidelijk: dat
werd een reanimatie.
Daalder begon er meteen mee en
Koopman bleef aan de lijn met 112
waar een medewerker van de
meldkamer hen begeleidde. Koop
man: 'Diep respect voor de manier
waarop ze dat deden en je rustig
hielden. Op een gegeven moment
wist ik iets niet, maar door hun
manier van vragen, kwam het via
een omweggetje goed.' De alarm
centrale mobiliseerde de hulpdien
sten en na ongeveer drie a vier
minuten verscheen er een politie
wagen en kwam er agent bij met
een AED om de man te helpen.
Korte daarna verschenen ook twee
ambulances en de whippertruck
van de KNRM bij paal 21.
Volgens Daalder was het schrikken
toen het een reanimatie werd. Er
klonken een paar woorden die niet
voor herhaling vatbaar waren, maar
hij ging meteen aan de slag. 'Het is
iets dat je overkomt, maar je gaat
wel handelen.' De man kreeg met
de AED van de politie een schok
toegediend en later gebeurde dat
nog een keer met de apparatuur
van de ambulance toen die was
aangekoppeld. 'Dat was heftig om
te zien. De armen van de man kwa
men los van de grond.' Na ruim
een kwartier vertrok het slachtoffer
in de ambulance naar het zieken
huis. Hij had op dat moment weer
een hartslag.
Daalder en Koopman kregen de
nodige nazorg. 'Paul Smit van de
ambulance zei dat we 's middags
bij de ambulancepost langs moes
ten komen om na te praten. En
direct nadat de man was vertrok
ken, hebben we koffie gedronken
bij het strandpaviljoen om na te
praten.' Tegen die tijd was ook
duidelijk geworden wie de onbe
kende man was. Zijn vrouw had de
politie gebeld, omdat haar man,
die hartpatiënt was, langer weg
bleef dan hij met haar had afge
sproken. Op dat moment kon de
koppeling worden gemaakt. 'Maar
die man had verder niks bij zich
toen hij daar op het strand was.'
Na het gesprek diezelfde dag bij de
ambulancedienst volgde voor
Daalder en Koopman een gesprek
met de afdeling personeel en orga
nisatie van de gemeente. De twee
kregen ook de complimenten van
de burgemeester. Koopman had
uit eigen beweging eveneens een
gesprek met Frank van der Linde
en Piet Knol van Holland Safe. Hij
had eerder een reanimatie meege
maakt, waardoor de reanimatie op
het strand hem bleef bezighouden.
'Dat gesprek met Frank en Piet
was prettig. Het was goed om dat
te hebben.'
Na twee weken volgde een taart
van de familie van de man en dat
deed de twee goed. 'Die taart heb
ben we meteen gedeeld met de
collega's van Gemeentewerken.'
De dochter van de man houdt
Daalder en Koopman sinds het
voorval, een paar dagen vóór de
Ronde om Texel, op de hoogte hoe
het met haar vader gaat. De man is
aan het revalideren, maar hoopt op
termijn weer naar Texel te komen.
Bedoeling is dat er dan een ont
moeting plaatsvindt. Hij wil graag
kennismaken met zijn redders.
Daalder en Koopman willen de
man eveneens graag een keer ont
moeten.
De vorming van het AED-net
werk op Texel krijgt verder vorm.
Er is een stichting opgericht
(Stichting AED Texel) waar het
netwerk bij is ondergebracht en
de al bestaande werkgroep met
diverse betrokken partijen heeft
verdere stappen gezet om te
komen tot een dekkend netwerk
op het eiland.
De opzet van het AED-netwerk is
dat er 24 uur per dag over het
eiland defibrillatoren beschikbaar
zijn en dat er bij een reanimatie een
beroep kan worden gedaan op
burgerhulpverleners om direct in
actie te komen. Volgens een inven
tarisatie van de stichting zijn inmid
dels zo'n zestig AED's beschikbaar
voor het netwerk. Dat zijn onder
meer AED's van diverse bedrijven
op het eiland. Bedoeling is dat de
apparaten komen te hangen in
kasten aan de buitenkant van de
bedrijven, zodat permanent
beschikbaar zijn. De werkgroep
houdt zich bezig met het regelen
van die kasten. Het aantal van zes
tig is nog niet voldoende voor een
volledig dekkend netwerk.
Er hebben zich inmiddels ruim
honderd Texelaars aangemeld als
burgerhulpverlener, maar dat is
volgens de stichting nog niet toe
reikend. In totaal zijn circa zeshon-
De AED van EP Voordeelland aan
de Vlamkast in Oudeschild is één
van de defibrillatoren die voor
het AED-netwerk beschikbaar.
Raoul en Dimitri Helleman schaften
de AED aan van de giften die zij
kregen bij de opening van de nieu
we winkel. Ze kregen hem recent
van Jan Vonk die bij het AED-pro-
ject betrokken is.
De AED wordt buiten aan de zijkant
van de winkel opgehangen, zodat
hij bij een reanimatie 24 uur per
dag beschikbaar is.
derd mensen nodig om het net
werk dekkend te hebben. Recent
stonden vertegenwoordigers van
de werkgroep op de ondernemers-
beurs in Stayokay om mensen op
het netwerk te wijzen en het wordt
ook op andere manieren onder de
aandacht gebracht. De werkgroep
heeft tevens een eigen website
(www.aedtexel.nl) gemaakt waarop
informatie over het netwerk wordt
verschaft. De site werd belange
loos gemaakt door Chris Ellen en
Peter Koorn van 53 Graden Noord.
Aanmelden is mogelijk via www.
burgeraed.nl en www.aedalert.nl.
Dat zijn sites die zich landelijk met
AED-netwerken bezighouden.
Mensen die belangstelling hebben,
maar niet over de juiste papieren
beschikken, kunnen contact opne
men met de stichting om gratis
instructie over een AED te krijgen.
Wethouder Hennie Huisman (zorg
en welzijn) hoopt dat de inspan
ningen het aantal deelnemers ver
der doet stijgen. 'Er zijn mensen
die wel met een AED om kunnen
gaan, maar zich niet aanmelden
omdat ze dan elk moment opge
roepen zouden kunnen worden en
dat schrikt af. In de praktijk valt dit
mee, we hebben op Texel gemid
deld achttien keer per jaar een
melding van een reanimatie. De
kans dat je wordt opgroepen omdat
je in de buurt woont of werkt, is
relatief gezien niet groot.' Texel is
één van de laatste gebieden in
Noord-Holland Noord waar aan de
realisatie van een AED-burgernet-
werk wordt gewerkt. Volgens wet
houder Huisman is het voor Texel
allemaal wat lastiger te realiseren
door de lage bevolkingsdichtheid
en de omvang van het eiland.
De stichting wijst erop dat het
AED-netwerk een extra vorm van
hulpverlening is naast de reguliere
hulpverlening. De achterliggende
gedachte is dat mensen die zich in
de directe omgeving van een
slachtoffer bevinden meteen met
hulpverlening met een AED kunnen
beginnen nog voordat de ambu
lance er is. Hoe eerder een slacht
offer hulp krijgt, hoe groter de kans
dat die het er goed vanaf brengt.
De burgerhulpverleners worden via
een SMS door de meldkamer in
Alkmaar gealarmeerd. Zij lezen dan
in hun scherm waar het slachtoffer
zich bevindt en waar de dichtstbij
zijnde AED is.
De werkgroep die zich met het
opzetten van het netwerk bezig
houdt, bestaat uit vertegenwoordi
gers van de gemeente, Rode Kruis
Texel, de ambulancedienst op
Texel, het Texels Ondernemers
Platform, de WMO Adviesraad, de
Sportraad, SWOT, Pharos, Vonk
Preventieservice en HollandSafe.
