'Als het zo doorgaat
verdwijnt het dok'
ACHTERGROND
Chartervaart wil beter faciliteiten
Werkplaats niet alleen voor dok
Havencoalitie
JOOP SCHOUWSTRA, BEDRIJFSLEIDER DAMEN SHIPYARDS TEXEL:
'Koester wat je hebt. Meer coulance en klantvriendelijkheid.' Die boodschap adres
seert Joop Schouwstra, bedrijfsleider van Damen Shipyards Texel, aan het college van
b en w. Maar wethouder Kooiman zegt zich aan de gemaakte afspraken te houden.
De invoer van havengelden, huur en ande
re perikelen met de gemeente versterken
volgens Schouwstra de verslechterende
concurrentiepositie van het dok. 'Als het
zo doorgaat, dan verdwijnt het dok hier
straks.' Dat zou behoorlijk rampzalig zijn.
Het dok is economisch gezien een factor
van belang. Veertien man verdient er z'n
brood en ook veel andere bedrijven pik
ken volop een graantje mee. Schouwstra:
'De supermarkt, de timmerman, de in
stallateur, de schilder, het café, de Texelse
boot en noem maar op. We hebben een
langlopend contract met Rijkswaterstaat.
Voor schepen, maar we onderhouden ook
brug van de Texelse boot en zijn zeven da
gen in de week beschikbaar. De boot moet
immers altijd varen. Daarnaast faciliteren
we de kottervloot, rond- en andere vaart
schepen. Vorige week lag hier de Friesland
en nu deTX44, die een nieuw kieltje moet.
Die wordt gemaakt in Den Helder. Ronald
Eelman haalt hem op en levert hem af,
heeft die er ook wat van. Zo profiteren
veel Texelse bedrijven van onze aanwe
zigheid. De ene keer gaan medewerkers
van Texel naar Den Helder om daar te hel
pen en andersom komen ze hier heen. Zo
versterken we el kaar.'Over de toekomst is
Schouwstra somber gestemd. 'We zitten
op een eiland, logistiek vergt dat extra
inspanningen en dus kosten. De econo
mie werkt niet mee en als je als klant dan
wordt gedwongen behalve huur van het
dok ook nog havengeld te betalen, dan
word je daar niet blij van.' Het is volgens
Schouwstra niet alleen de invoer van het
havengeld (na de overname van de haven
van het Rijk), waar het dok last van heeft.
'Het is een optelsom. We zitten hier op
8000 vierkante meter waarvoor we huur
betalen. Om het dok te laten zakken,
moeten we geregeld baggeren. We zit
ten hier in een put. Ook door draaiende
schroeven komt slib in bewegingen zoekt
het laagste punt: onder het dok. Zo'n bag-
gerbeurt kost ook €30.000,-tot €40.000,-.
Dat betalen we zelf en komt bovenop het
kostenplaatje, dat we moeten doorbere
kenen aan de klant. Maar onze concur
rentiepositie dwingt ons de prijs te laten
zakken.'
'We doen er alles aan om de klant te hou
den. Keihard werken, kwaliteit leveren
en bijvoorbeeld een pendeldienst naar
de boot.' In een reactie laat wethouder
Kooiman weten dat als de gemeente de
kosten voor milieuonderzoek en bagge
ren zou betalen, de huurprijs voor het dok
omhoog zou moeten. 'Maar we denken
mee en faciliteren.'
'Het is niet alleen het baggeren en haven
geld, maar het algehele beleid. We zijn al
jaren in onderhandeling met het college.
Maar van enige coulance of begrip is geen
sprake. Met de directeur van Damen ben
ik drie keer op gesprek geweest bij de ge
meente en drie keer kwamen we min of
meer gefrustreerd naar buiten. Als de ge
meente ons niet tegemoet komt, dan is er
straks geen dok meer. En dan staat er wel
veertien man op straat.' Een reactie van
Kooiman staat op de voorpagina.
'Het scheepsdok
moetje koesteren'
'Voor de visserij zou het betreurenswaar
dig zijn als het dok zou verdwijnen.' Dat
zegt Maarten Drijver, voorman van de
Texelse visserij.
'Het dok is een facilitair bedrijf voor de
visserij. Op het moment dat het ver
dwijnt, moeten de kotters uitwijken naar
Den Helder, IJmuiden, Stellendam of Har-
lingen. Het hoeft geen betoog dat we dat
zouden betreuren. Het dok biedt mis
schien geen mooie aanblik, maar het ge
nereert wel veel bedrijvigheid en dat trekt
ook mensen. Toeristen zien niet altijd een
schip dat droog staat. Ik hoop dat het dok
en de werkplaats blijven.'
'Het leuke van onze haven is dat hij ook
écht wordt gebruikt. Dat er leven en reu
ring is. Toeristen vinden dat superleuk',
zegt VW-directeur Wouter de Waal. 'Dat
er vissersboten in en uit varen, dat boom
korren over de kade hangen, er mensen
met grote slijptollen en boormachines
rondlopen. Het dok geeft de haven karak
ter. Ik ben bang dat als het verdwijnt, er
een soort spiraal op gang komt en dat er
veel bedrijvigheid van de haven verdwijnt.
Dat zou zonde zijn. Want toeristen vinden
zo'n haven hartstikke gaaf. Je haalt er je
visje en een stukje verderop zie je mensen
aan het werk. Dat moetje koesteren.'
'Wensen inbrengen
in overleg havenvisie'
Een diverse haven, waarin naast toerisme
ook de vissersvloot, het dok en andere
beroepsmatige activiteiten zijn vertegen
woordigd.
Dat zal een belangrijk aspect zijn van de
toekomstvisie van de haven. Onder voor
zitterschap van Paddy Roomer wordt al
geruime tijd aan deze toekomstvisie ge
werkt. De projectgroep, met mensen uit
het veld, geeft advies, de stuurgroep met
voornamelijk mensen van de gemeente
schrijft op basis daarvan de visie. Deze
wordt naar verwachting in mei voorge
legd aan de raad. Jook Nauta, die zitting
heeft in de werkgroep, heeft de indruk
dat de diversiteit op de haven, met onder
meer de aanwezigheid van het dok, de
kotters, het laden en lossen, herkenbaar
in het advies naar voren komt.
De visie is belangrijk. Nauta: 'Er wachten
een hoop ontwikkelingen op de visie. Als
Waddenhaven hebben we bijvoorbeeld
een plan voor een grote multifunctionele
drijvende steiger, ledereen omarmt het,
maar het is wachten op de haven visie.'
Wethouder Kooiman: 'In de visie worden
veel zaken opgenomen, zoals de ligplaat
sen, de horeca, slaapplaatsen, woning
bouw, de visserij en de positie van het dok
in de haven. Ook Damen zit in de project
groep en kan dus wensen kenbaar maken.'
'De kwaliteit van de faciliteiten in de ha
ven van Oudeschild moet omhoog.' Dat
zegt Pam Wennekes van de vereniging
van Beroepschartervaart. Doordat Texel
vergelijkbare tarieven heeft, maar in
kwaliteit achter blijft bij de andere Wad
deneilanden, varen veel passagierssche
pen Texel voorbij.
'Charters kunnen wel water innemen,
maar makkelijk is het niet. Zoals er ook
elektriciteit is, maar je hebt wel verloop
stekkers nodig. We liggen ook steeds op
andere plaatsen. Een vaste plek is pret
tiger, dat geeft meer het gevoel dat we
welkom zijn. Het toiletgebouw is schoon,
maar verouderd en nodigt niet uit om
aan de wal te gaan douchen. Dat is niet
noodzakelijk, wantje kunt ook aan boord
douchen. Maar daar is minder ruimte en
mensen houden van comfort. Bovendien
heb je aan boord minder vuil water, ter
wijl er daarvoor in Oudeschild geen vuil-
wateraftappunt is. Voldoende afvalcon
tainers is ook een wens. Ze zijn er wel,
maar te weinig en ze worden ook door
anderen gebruikt.' Prominente wens van
de chartervaart is een drijvende steiger,
waar de schepen kunnen afmeren. 'Het
Van Damen Shipyards Texel is het
scheepsdok het meest tastbare bedrijfs
onderdeel, maar de constructiewerk
plaats is niet minder indrukwekkend. Het
faciliteert niet alleen het dok, maar ook
tal van andere Texelse bedrijven en levert
bijvoorbeeld ook medische zuurstof aan
zorginstellingen.
Alles lijkt groot in de constructiewerk
plaats in de voormalige groothandel
aan de Schilderweg. Grote staalplaten,
boormachines, draaibanken en drie bo
venloopkranen waarmee de staalcon
structies worden verplaatst. Ingericht
afmeren in een getijdehaven heeft als na
deel datje met hoogteverschillen kampt.
Bij laag water moeten de mensen nu via
een Rijntrappetje omhoog. Met een drij
vende steiger stapje makkelijker van en
aan boord. Vooral senioren vinden dat
prettig, zotrekje een ander publiek. Wen
nekes heeft deze wensen ingebracht in
het overleg over de toekomstvisie voor
de haven. Volgens wethouder Kooiman
wordt goed geluisterd naar de wensen.
'Dat we nog niet geïnvesteerd hebben
komt doordat we binnen vijf jaar na de
overname van het Rijk een deel van de
investering moeten afdragen aan Domei
nen. Die termijn verstrijk dit jaar.'
Wennekes is kritisch over het liggeld en de
toeristenbelasting. 'Het is vergelijkbaar
met andere eilanden, maar die havens
zien er aantrekkelijker uit en het niveau
van de voorzieningen is hoger.'Wennekes
vindt het een verkeerd uitgangspunt als
de begroting van de haven sluitend moet
zijn.'De gasten betalen niet alleen haven
geld en toeristenbelasting. Aan de wal
geven ze ook geld uit, gemiddeld €25,- tot
€30,- per dag.' Kooiman: 'De raad heeft
opgedragen dat de haven budgetneutraal
moet zijn.'
met meerdere ruimtes, zoals een fijnme-
chanische werkplaats, voor het kleinere
en fijnere sleutel- en montagewerk. Een
bedrijf waar allerlei werkzaamheden
worden verricht voor de tachtig tot hon
derd schepen die jaarlijks in het dok droog
worden gezet. Dat over een uitgebreid en
specialistisch magazijn beschikt. Voor on
derdelen, maar dat ook allerlei soorten
staal in voorraad heeft en Texelse bedrij
ven als afnemer heeft.Tevens een gas- en
zuurstofdepot en waar zelfs medische
zuurstof in voorraad wordt gehouden,
dat wordt geleverd aan het Verpleeghuis
en De Gollards.
www.texelsecourant.nl
VRIJDAG 15 FEBRUARI 2013
Ondernemersklimaat
haven 'voortdurend
bron van irritatie'
'Het nieuws over een mogelijke verdwij
ning van het scheepsdok is een enorme
domper', vertelt Jook Nauta, voorzitter
van de Stichting Havenbelangen Oude
schild. Bedrijven en organisaties die be
trokkenheid hebben bij de haven zitten in
deze 'havencoalitie', die ook meepraat en
denkt over de havenvisie.
'Het scheepsdok is belangrijk voor de
werkgelegenheid in en rond de haven,
maar ook een belangrijk en beeldbepa
lend element in de haven. Voor het totaal
beeld moetje ook andere dingen hebben
dan alleen maar toeristische activiteiten.
Zoals ook de kottervloot een belangrijke
bijdrage levert aan de aantrekkelijkheid
van de haven. Het is dus van groot belang
dat ook die blijft. Het dok en de kotters
zeggen iets over de diversiteit van de ha
ven.'
'We hebben dit regelmatig aangekaart
bij de gemeente. Ambtelijk wordt dat
laconiek afgedaan. Als ze weg gaan, dan
bekijken ze het maar, in die geest. Alsof
het de gemeente nauwelijks interesseert.
Die houding vinden wij stuitend. Maar
laten we eerlijk zijn, dat is natuurlijk
niet nieuw. Want de havencoalitie is met
name ontstaan als reactie op negatieve
ervaringen, het ondernemersklimaat en
alles wat daarbij hoort.'
Wethouder Kooiman: 'Deonrust op de ha
ven is niet van vandaag op morgen. Toen
ik aantrad, verliep de communicatie met
de gemeente stroef. We zijn met elkaar
in gesprek gegaan, hebben gezocht naar
oplossingen en hebben afspraken ge
maakt. Klip en klaar. Met Damen en ook
met andere gebruikers. Wij houden ons
daar aan. We denken hard mee en wer
ken waar mogelijk mee aan oplossingen,
kwaliteitsverbetering en verduurzaming
van de haven. Bijvoorbeeld vaste brand-
stofpunten om de kotters te bevoorraden.
Dus ik begrijp niet waarom deze discussie
nu de kop opsteekt.'
Naast de onvrede over havengelden, gaan
de irritaties volgens Nauta over kleine
dingen. 'Waarom proberen ze niet met de
ondernemers mee te denken?' Wethou
der Kooiman: 'We denken wel degelijk
mee en werken mee aan een oplossing.
Daarom begrijp ik deze opstelling van de
stichting niet.'
De komst van de Stichting Havenbelan
gen heeft er volgens Nauta toe geleid dat
er verbeteringen zijn in en rond de haven.
'Maar het is nog steeds hangen en wur
gen met de klant- en de ondernemers
vriendelijkheid. Zo zijn we als Waddenha
ven nog steeds in debat over de absurde
liggelden die de gemeente in de zomer
vraagt als de Wadden haven overloop.
Twee euro per strekkende meter per dag,
dat slaat nergens op. Aan de overkant be
taal je meestal een euro. Dat geeft een
hoop onvrede en antireclame. Daardoor
missen we klanten.Kooiman: 'Het tarief
was €2,15 per strekkende meter. Dat heb
ben we naar beneden bijgesteld. De prijs
is afgestemd op de omliggende havens.
Terschelling rekent €1,80 en Vlieland
€2,07. We zitten dus aan de lage kant.
We zijn wel altijd open, dat is bij de ander
havens niet zo. Als we lager zouden gaan,
moedigen we pleziervaarders aan om in
de werkhaven te liggen. Dat is natuurlijk
niet de bedoeling. We moeten ervoor wa
ken dat de werkhaven een tweede pas
santenhaven wordt.'
Maar volgens Nauta kent alleen Terschel
ling ('dat ook geen maat kent') zo'n 'over
looptarief' en zijn in den lande havens
zonde voorzieningen gratis.
Volgens Nauta maakt Texel zich schuldig
aan 'uitbuiting van watersporters die
geen alternatief hebben voor noodop
vang'. 'Gevolg: ergernis en antireclame.
Over het liggeld zegt de gemeente: Dat
staat in de begroting, anders hebben we
te kort. Maar er wordt niet geredeneerd
vanuit klant- en ondernemersvriendelijk
heid. Soms wordt er wel geluisterd en
leidt dat tot verbeteringen, zoals het tan
ken in de haven. Dat loopt bevredigend.
Maar zo gaat het niet altijd. Er zitten pijn
punten, zodanig dat je je afvraagt: waar
om moet dat zo?'
Kooiman benadrukt van de raad opdracht
te hebben gekregen dat de haven budget
neutraal moet zijn. 'Als de politiek dit wil
loslaten, prima. Maar daar moet de raad
dan wel eerst over besluiten.'
istructiewerkplaats
