Tuinontwerpster durft
anders te denken
IN EN OM DE TUIN
Voor elke tuin geschikte planten
Nederlands kleinste kruidentuin
www.texelsecourant.nl
VRIJDAG 26 APRIL 2013
TUIN IS ALS EEN LEVEND SCHILDERIJ
'Door de juiste keuzes te maken kun je een prachtige, bloeiende tuin creëren. Je moet
anders durven denken, niet wat wordt voorgekauwd optelevisie. Het tuinassortiment
dat van de overkant komt is voor hier vaak niet geschikt. Kijk naar wat wél mogelijk is.'
Aan het woord is tuinontwerpster Jolan-
da Persoon van DeTuunderie.'Elke tuin is
anders. Het juiste plan kun je maken door
goed te kijken. Wat voor grondsoort heb
je, hoe ligt hij ten opzichte van de wind
en zon en schaduw zijn heel belangrijke
facetten. En natuurlijk: wat heeft je voor
keur? Op Texel heb je veel wat drogere,
zandige tuinen.. Als je daar met je be
planting rekening mee houdt, voorkom
je teleurstelling. Duindoorn, heide, helm,
lamsoor en siergrassen doen het daar
over het algemeen goed. Die kunnen ook
goed tegen de Texelse wind. Door de com
binatie van struiken en siergrassen krijg
je een afwisselend geheel. Het is ook leuk
als er in een tuin het hele jaar door wat te
zien is. Je kijkt niet alleen naar de bloei,
ook besjes in het najaar zijn leuk, gekleur
de takken. Kornoelje heeft bijvoorbeeld
rode siertakken. Maar dat is wel weereen
soort die niet van vol in de wind houdt.
Afwisseling krijg je bijvoorbeeld door
struiken die het hele jaar door groen blij
ven. En die af te wisselen met siergrassen
en bloeiende planten. Door die in kleine
groepen op verschillende plekken in de
tuin te planten ontstaat samenhang.
Naast gebruik van kleur is de structuur
van de tuin van belang. Bloeiende plan
ten komen beter tot hun recht door een
juiste balans tussen bloeiende- en struc
tuurplanten, zoals siergras of een mooie
struik. Door het contrast vallen de bloe
men meer op. Een tuin is een levend schil
derij. Er zijn zoveel factoren om rekening
mee te houden.
'Je kunt in je border bijvoorbeeld ook sier-
groenten of -kruiden planten. Dan krijg
je een soort eetbare siertuin. Tijm bloeit
mooi en salie heeft mooie paarse bloe
men. Die pas ik vaak toe in borders. Ra
barber heeft een mooie stengel en grote,
rode bladeren. Je kunt het snijden om te
eten, maar ook gewoon laten staan. Voor
wie wat minder ruimte heeft, is een "eet
bare wand" een mogelijkheid. Daarmee
kun je aan de muur kruiden, minitoma-
ten, sla en groenten telen. 'Het belang
rijkste is dat het naar de wens is van de
tuinbezitter. Als ontwerper ga ik daarom
eerst in gesprek met de klant. Uit de in
richting van het huis kun je vaak afleiden
wat mensen mooi vinden. De één wil een
strakke, moderne tuin, de ander houdt
van natuurlijke vormen. Dat zijn twee
uitersten. Wie van strak houdt, met veel
erfverharding, dient zich te realiseren dat
het waterwel weg moet kunnen. Bijvoor
beeld door het gebruik van grind.'
'Van belang is ook hoeveel tijd je in de
tuin wilt steken. Daar kun je bij de aan
leg rekening mee houden. Maar een on
derhoudsvrije tuin bestaat niet. Als ik een
tuin ontwerp, dan leg ik de klant eerst
meerdere schetsontwerpen voor, zodat
hij of zij een voorkeur kan aangeven.
Jolanda Persoon runt De Tuunderie, sinds
kort gevestigd aan de Spinbaan en daar
volop in de opbouw, samen met com
pagnon Martin de Jong. 'We verzorgen
ontwerpen en aanleg en onderhoud van
tuinen. Ik ben meer de creatieve geest,
Martin de technische man en de uitvoer
der. Chemische bestrijdingsmiddelen ge
bruiken we niet, we werken ecologisch,
adviseren daarover en hebben de beno
digde middelen beschikbaar.'
Margrieten, Verbena's, Nepeta's en ande
re tuinplanten. Betoverend mooi rood, vi
olet, rose, crème, wit en geel. Bij het zien
en ruiken van al die kleuren bekruipt je
de neiging alles in te laden en te planten.
'Niet alles tegelijk kopen. Zorg in je tuin
voor variatie en spreiding in de bloei, dan
genietje langer van de bloemen.'
Het ruikt naar voorjaar in de kas annex
winkel van tuinplantencentrum Halsema
aan het Gerritslanderdijkje. Kweektafels
vol met planten, verderop een weelderig
groeiende hop. Hans Halsema snapt wel
dat mensen bij het zien van zóveel fraais
hun tuin meteen vol willen planten. 'Toch
kun je beter je aankopen wat spreiden. Je
hebt prachtige winterbloeiers, zoals win
terjasmijn, toverhazelaar en winterheide.
En ook voorjaarsbloeiers, zoals viooltjes,
narcissen, tulpen en andere bollen. Petu
nia's, vlijtig Mesje, lobelia's en geranium
zijn typische zomerbloeiers. Ze verdragen
geen vorst, dus niet te vroeg planten. Het
is maar een greep uit de enorme collectie
zomerbloeiers. 'Vroeger zag je in elke tuin
margrieten. Tegenwoordig is het assor
timent is veel breder dan vroeger. Maar
margrieten zijn er nog altijd in allerlei
soorten en kleuren.'
Hans werkt al een jaar of veertig met
tuinplanten. 'Niet alles doet het op Texel.
Je hebt te maken met wind, zout, zand
en droogte. Als je klakkeloos wat plant,
dan kan het op een teleurstelling uitlo
pen. Van belang is een goed wortelgestel.
Brem is een ideale struik voor Texel en je
hebt ze in allerlei kleuren. Hortensia is
ook een topper. En vlinderstruiken voelen
zich hier prima thuis.'
Struiken die het hele jaar groen blijven,
zoals hulst, buxus, laurier en olijfwilg zijn
populair. 'Mijn advies is om je tuin er niet
mee vol te planten. Het wordt snel saai en
somber. Gebruik verschillende bladkleu-
ren en wissel het af met bomen en strui
ken die het blad laten vallen. Die zijn ook
wind bestendiger.
Halsema staat bekend om de enorme col
lectie hemerocallis, 700 tot 800 soorten.
De meeste voor de handel, maar ook een
uitgebreide selectie voor in de winkel.
'Een sterke vaste plant die niet veel eisen
aan de grond stelt. Ideaal voor Texel.' Is
de kleur van planten aan mode onderhe
vig? 'Blauw en paars zijn nu populair, geel
wat minder. En ik denk dat ik deze weken
maar wat meer oranje inkoop.'
Oranje in de tuin...
Met welke kleur?
Nederland kleurt oranje. In de tuin geeft
het een warm gevoel. Er wordt gezegd
dat oranje de eetlust opwekt en de spijs
vertering stimuleert. Maar welke kleur
past er bij?
Warm: Oranje met geel en rood leverteen
warm, vlammende border op. Gebruik
voor een warme border bijvoorbeeld klim
roos Rosa, 'Pauls' Scarlet of andere soor
ten.
Fel: Oranje met contrasterend blauw.
Deze combinatie lijkt beide kleuren te
versterken. Gebruik voor een felle border
bijvoorbeeld Saliva franiacea.
Koninklijk: Oranje met paars. Doordat
beide kleuren rood bevatten, passen ze
goed bij elkaar. Oranje wordt wel eens or
dinair genoemd, met paars geeft het juist
een chique uitstraling.
Fris: Oranje met wit. Witte bloemen ver
frissen oranjetinten. Kies vooral ook witte
bloemen met een oranje of geel hart.
Ton-sur-ton: Ga voor een 'vloekend'effect
met roze en zalmtinten. Voor een heer
lijke, rijk gekleurde border.
Opvallend: In de schaduw passen goren
en oranje prachtig bij elkaar, maar op een
zonnige plek kunt u uw oranje planten ex
tra laten opvallen door ze te combineren
met roodbladige heesters en planten.
Bron: Landleven
Stekjes en brocante
op tuinmarkt
Tuinclubs Texel in Den Burg en Spriet uit
Oosterend houden op zaterdag 11 mei op
het erf van Pontweg 99 (inrit tegenover
de brandweerkazerne) een tuinmarkt
met planten, brocante en aanverwanten
spullen. Er zijn stekjes te koop en er zijn
allerlei wetenswaardigheden over tuinie
ren. De markt is van 10.00 tot 16.00 uur,
er is koffie, thee en eigen gebakken koek/
taart.
Rabarberverzamelaar
Jaap Vlaming heefteen bijzondere hobby:
hij verzamelt rababer. Inmiddels heeft hij
er bijna 150 soorten van. 'Rabarber heeft
mooi groot blad en lekker veel power. Ik
kan er geen genoeg van krijgen', zegt hij
in het magazine Landleven. Onder de kop
'De grootste collectie van de lage landen'
besteedt het blad zes pagina's aan deze
verzamelaar van rabarber.
Sommige kruiden en planten hebben een
geneeskrachtige werking. Ze groeien in
de kleinste openbare kruidentuin van
Nederland, die ligt in Den Burg, achter de
Oudheidkamer. Vrijwilligers Nieteke Roe
per en Gerda Bloem doen het onderhoud
en verzorgen rondleidingen.
'Een serene oase vol kruiden', is de kop bo
ven een reportage van acht geïllustreerde
pagina's over de kruidentuin in het ma
gazine Tuinieren. In de tuin groeien al
lerlei geneeskrachtige kruiden en planten
die horen bij de leefwijze van rond 1900.
'Doktoren en burgers hadden voor pijn-
stilling en genezing weinig andere mid
delen', vertelt Roeper. Marjolein staat
bekend als een geneeskrachtig kruid, Lie
vevrouwenbedstro werkt rustgevend en
thee van vrouwenmantal werd gedron
ken tegen kwaaltjes. Salie werkt ontste-
kings rem mend en de bloemen van ossen-
tong werden gebruikt tegen melancholie.
In de kruidentuin ook wilde planten, zo
als madeliefjes, klit, paardenbloemen,
duizendblad en smeerwortel. Pronkstuk
is zwartmoeskervel, Nederlands oudste
wilde groente die tot 1781 in soep werd
verwerkt. In de Oudheidkamer ligt een
boekje over de werking en toepassing.
Vogels en andere
dieren in de tuin
Zonder dieren geen tuin en zonder tuin
geen dieren. 'Streef naar natuurlijk even
wicht', adviseert Jolanda Persoon van de
Tuunderie over de inrichting van de tuin
en de keus voor struiken, bomen en plan-
Vogels
Voor een tuin met vogels, komt meer kij
ken dan het ophangen van vogelkastjes.
Voldoende voeding en voldoende nest
gelegenheid zijn essentieel. Merels nes
telen bijvoorbeeld graag in dichte hagen.
Winterkoninkjes kom je tegen in oude
bloempotten of in rommelige hoekjes.
Van belang is dat er voldoende schuilgele-
genheid is. Ook met struiken of een boom
lokje vogels, zoals een lijsterbes of andere
vrucht- en/of bessenbomen. Vogels eten
ook insecten, dus is het belangrijk om te
zorgen dat de tuin aantrekkelijk is voor
insecten.
Vlinders
Een afwisselende tuin met natuurlijk
evenwicht maakt dat vlindesr en an
dere insecten zich er thuis voelen. Naast
waardplanten, waar insecten zich kunnen
vermeerderen en zich terugtrekken om te
eten, zijn planten nodig die voeding bie
den. Op bepaalde plekken kan je een in
sectenhotel of vlindernestkast ophangen.
Insecten, zoals bijen, zijn geen ongedier
te. Bijen zijn juist nuttigen niet hinderlijk,
zoals wespen. Bijen zorgen bijvoorbeeld
dat er minder muggen zijn en ruimen al
lerlei ongedierte op dat schadelijk is voor
planten.
Lieveheersbeestjes
Oorwormen en lieveheersbeestjes helpen
bij de bestrijding van luizenplagen bij uw
planten. U kunt oorwormen bijvoorbeeld
naar uw tuin lokken dooreen omgekeerde
stenen bloempot te vullen met wat stro
of hooi en deze bij de planten op te han
gen. Voor lieveheersbeestjes zijn speciale
kastjes te koop. Je kan ze ook naar de tuin
lokken door wat snoeiafval te laten liggen
en wat brandnetels te laten staan. Verder
willen ze net als andere insecten graag en
gevarieerde beplanting met bloemen.
Egels
Egels zijn ook handige hulpjes bij het be
strijden van diverse ongewenste gasten.
Zo eten ze bijv. slakken, kevers, jonge
muizen, maar soms ook mieren, pisse
bedden en spinnen. Zorg voor voldoende
schuilgelegenheid in de tuin op een droge
plaats waar ze een hol kunnen maken of
plaats een speciale egel kast.
Allerlei insecten en andere dieren overle
ven gebruik van chemische bestrijdings
middelen niet. Er zijn wel alternatieven.
jrlijke bordertuin,
int werp van De Tuunderie, met
lage planten
