Bomennieuws
SLANKSAUS
RIEDEL
APPELSIENTJE
RIEDEL
ZONTOMAATJE
RIEDEL
GOUDAPPELTJE
RIEDEL
FRUITDRUIFJE
CORNET IJS "toSS 575
IJSTAART
495
SLAGROOMTAART
475
LIMONADE GAZEUSE
59
PATAT FRITES 2 kilobaai1QQ
AARDAPPELTJES oen
PIZZA SORRENTO oen
189
350}
PA
Vier miljoen Renaults voeren over de Seine
mm
Duyvis
per fles 221 feestprijs
fles 242 feestprijs
literpak J7!f feestprijs
literpak 179 feestprijs ir3l
literpak J7f feestprijs
druivesap 9 KI
literpak 'IB feestprijs mm lïft
S NAS Q blikjes feestprijs295
doos 10 stuks
ola negresse
050 feestprijs
Jg,° 595 feestprijs
HEINEKEN BIER krat 24 flesjes 1095
AMSTEL BIER krat 24 flesjes 995
per fles 0 nu feestprijs
voorgebakken
2?5
feestprijs Ivü
voorgebakken PAR1JSE
29021/2 kg feestprijsfcüll
de lekkerste feestnriis
zo klaar even opwarmen 295 £3II
Gebraden ROSBIEF «qq
100 gram feestprijs I9SI
BARBECUE-HAM
100 gram feestprijs
BERLINER
150 gram feestprijs 109
UITKIJKPOST
UI'
26 JULI 19JUITKIJK
Bomen water geven,
nuttig of niet?
Nieuw informatieblad
Bomenstichting
Honingdauw en roetdauw
Wordt vriend van
de Leidse Hortus!
Werken met grond:
bij bomen liever niet
Bomen in Berlijn
Nieuwe diaserie
over bomen
Boomfeestdag
1
frambozen, citroen, champagne
MAKREEL IN TOMATENSAUS q
füF 2 blikjes feestprijs «Jtf
MAKREEL NATUREL
X
blik feestprijs 70
RODE ZALM
M
blik feestprijs 339
ALASKA ZALM
275
blik feestprijs 199
SARDINES
9?
blik feestprijs 79
TONIJN NATUREL
TONIJN in GROENTE
blik feestprijs 199
CRAB MEAT
575
blik feestprijs 498
blik feestprijs
HOLLANDSE NIEUWE HARING
per stuk 189 2 stuks
"to,
>yy P'ji
1»%
10MM
Sinds 1965 vervoert Renault auto's over de Seine met speciale vrachtschepen met
drie dekken.
Het betreft het vervoer van de Renaults die worden gemaakt in de fabrieken langs
de rivier; Billancourt, Flins, Le Havre, Gennevilliers en Rouaan.
Dit gespecialiseerde autotransport wordt uitgevoerd door Renaults eigen
transport- en scheepvaartonderneming de C. A.T. (Compagnie et de Transport), die
enkele dagen geleden de 4 miljoenste Renault per schip vervoerde.
Renault beschikt voor het laden en lossen van de auto's over speciale
kade-installaties. De auto's die de verschillende fabrieken langs de Seine verlaten,
worden op speciale schepen naar het afleveringscentrum bij Flins gevaren;
vandaaruit gaan deze auto's per autotransporter en per trein naar de verschillende
bestemmingen in en buiten Frankrijk.
De speciale Renault schepen zijn aangepast aan de afmetingen van de sluis bij
Tancarville; de auto-schepen passen daar met enkele centimeters speelruimte in.
Via deze sluis en het Kanaal van Tancarville staat de Seine in verbinding met het
industrieterrein van Le Havre, waar de Renault fabriek staat die de Renaults 16, 20
en 30 produceert.
Ook worden via dit kanaal de dokken van Le Havre bereikt voor het verschepen
van de verschillende Renaults naar exportlanden overzee.
De vier miljoen Renaults die tot nu toe werden vervoerd zouden, achter elkaar
geplaatst, een lengte van meer dan 16.000 km in beslag nemen, dat is driemaal de
afstand Parijs-New York.
Het vervoer via de Seine ontlast in niet geringe mate de toch al drukke snelweg
tussen Parijs en Le Havre; de autoroute de l'Ouest.
Het meest oostelijke punt voor dit gespecialiseerde scheepvaartverkeer is het lie
de Séguin in de Seine te Boulogne-Billancourt, nu een drukke industriewijk van
Parijs en het hart van het Renault concern dat daar 80 jaar geleden door Louis
Renault in een schuur op het landgoed van zijn vader zijn oorsprong vond.
In de zomers van 1975 en 1976 zijn
veel mensen zo vriendelijk geweest,
dorstige bomen water te geven. Zij - en
anderen - zijn er waarschijnlijk vanuit
gegaan, dat het nuttig was, wat ze
deden. Voor het geval er dit seizoen
opnieuw te weinig neerslag valt, volgen
hier wat aanwijzingen over het nut van
en de methoden voor het water geven.
Een oude boom heeft zich in de loop
der jaren weten aan te passen aan de
sterk wisselende weersomstandighe
den. Een droge zomer zal hij daarom als
regel goed weten te doorstaan, mits hij
niet te oud of te zwak is. Oudere
bomen hoeven dan ook meestal geen
extra water van ons te krijgen, tenzij ze
door bijzondere omstandigheden hun
wortelstelsel niet volledig tot hun
beschikking hebben. Zijn b.v. door
graafwerkzaamheden wortels verloren
gegaan, dan zullen ze dankbaar
reageren op een watergift, die ze in zo'n
geval hard nodig hebben voor nieuwe
wortelgroei en om de verdamping van
het blad bij te kunnen houden.
Jonge bomen hebben zich, vooral
wanneer ze net zijn geplant, nog niet zo
goed aan de omstandigheden aang
epast. Hun wortelstelsel moet zich nog
in de breedte en de diepte ontwikkelen
om al het beschikbare water te kunnen
bemachtigen. Dergelijke bomen kun
nen heel goed onze hulp gebruiken in
bijzonder droge omstandigheden, maar
dan moeten we het wel goed doen!
Het heeft geen zin bomen, jong of oud,
iedere dag een beetje water te geven.
Dat kan zelfs schadelijk zijn, want de
boom gaat zijn wortelgroei concentre
ren in dat vochtige bovenlaagje van de
grond, terwijl hij iuist de diepte in moet
met zijn wortels om op den duur
zichzelf te kunnen redden. Een boom
met een kunstmatig ontstane opper-
vlakte-beworteling kan in een aroge
zomer doodgaan als hij geen water
meer toegediend krijgt.
Het is daarom beter b.v. eenmaal per
week veel water (enkele tientallen tot
honderden liters) te geven, dat diep in
de grond kan dringen. Ook gaten
prikken helpt voor indringen van het
water. Iets dergelijks geldt overigens
ook voor gazons en borders; ze worden
„lui" van veel gieten en kunnen dan
niet meer zonder, hetgeen fataal is als
er een sproeiverbod wordt uitgevaar
digd. Ideaal is het als men een hele
nacht een tuinsproeier kan laten
werken ('s nachts gaat er minder water
verloren door verdamping). Dat kan
echter alleen maar bij bomen die in de
open grond staan. Wist U trouwens, dat
bodembedekkers en bladafval de
bodemtegen uitdroging beschermen en
daardoor meer nut hebben dan water
geven? In droge tijden is gras behalve
voedselconcurrent (geldt ook voor
natte tijden) ook vochtconcurrent.
Bomen in trottoirs, op parkeerplaatsen
e.d. moeten via de - eventueel wat
losgewerkte boomspiegel of in ventila-
tiekokers water toegediend krijgen,
liefst ook in grote hoeveelheden en niet
te vaak. Vergeet daarbij niet dat
dergelijke bomen hun wortels vaak in
naastgelegen tuinen hebben ontwik
keld, en dat een watergift in die tuin
dan ook aan de boom ten goede komt.
Kort samengevat: geef oudere bomen
geen extra water, tenzij ze door
bijzondere omstandigheden zijn ver
zwakt, en doe dat bij jonge bomen
alleen als het extreem droog en heet
weer is. Geef veel water, en niet te vaak
b.v. eenmaal per week. Laten we echter
vóór de bomen maar hopen, dat het een
normale zomer wordt, dan hebben ze
ons niet nodig!
In de serie Informatiebladen van de
Bomenstichting in Zeist is zojuist het
blad „Drinkwater voor de boom"
verschenen. Het behandelt o.m. de
behoefte van bomen aan water, de
gevolgen van watergebrek, en de
manieren om bomen te helpen.
Bestelling is mogelijk door overmaking
van f 2,-- op giro 2108755 t.n.v. de
Bomenstichting, Zeist, onder vermel
ding van „Blad 19". Donateurs
ontvangen de verschijnende informa
tiebladen gratis.
Als in de zomer de bomen weer in blad
staan en wij schaduw en koelte zoeken
onder hun kroon, merken we soms dat
het onder het bladerdak van een aantal
loofboom soorten (vooral bij linden)
kleine druppeltjes regent. Ze zijn
nauwelijks waarneembaar, maar ze
kunnen desondanks na enige tijd een
kleverige, glimmende laag vormen op
de bladeren van de boom zelf of b.v. op
het dak van een auto die al een wat
langere tijd onder de kroon staat
geparkeerd. Deze zoetmakende drup
peltjes noemt men honingdauw. Ze
bestaan voornamelijk uit water met
daarin opgeloste suikers en ze worden
afgescheiden door bladluizen die zich
voeden met het sap van de boom.
Omdat dit sap verhoudingsgewijs
weinig aminozuren (de bouwstenen
voor eiwitten) eri veel suikers bevat,
moeten de luizen om toch aan
voldoende noodzakelijke voedingsstof
fen te komen, meer water en suikers
opnemen dan ze kunnen verwerken en
verteren. Dit teveel aan sap wordt, met
de daaruit nog niet opgenomen suikers,
uitgescheiden als honingdauw.
Soms zijn de onderste bladeren van
dezelfde bomen en ook de bladeren van
een eventuele onderbeplanting bedekt
met een zwarte, poederachtige laag. Dit
heet roetdauw. Het is een schimmel die
op het blad groeit en de hierop
aanwezige honingdauw als voedings
bron gebruikt. Het is dus in
tegenstelling tot het meeldauw (dat
hier wel wat op lijkt, maar wit is in
plaats van zwart) geen parasitaire
schimmel, d.w.z.het betrekt zijn
voedingsstoffen niet direkt van de
boom en is zodoende dan ook
nauwelijks schadelijk.
Jaarlijks brengen tienduizenden be
langstellenden een bezoek aan de
Leidse Hortus Botanicus. Daarvan
willen ongetwijfeld velen de Hortus in
zijn niet-universitaire taken steunen en
meedenken over het functioneren van
de tuin in de gemeenschap. Men kan
zijn steun aan de Hortus geven door
zich aan te melden als lid van de in
oprichting zijnde vereniging „Vrienden
van de Leidse Hortus' die zich ten
doel stelt
de bekendheid van de Hortus te
vergroten;
—deze te steunen bij het streven naar
betere voorlichting aan het grote
publiek;
—het uitbrengen van adviezen die de
belangen van de Hortus als „museum
van levende planten" behartigen, en
van het in de Hortus geïnteresseerde
publiek.
Leden krijgen een gratis jaarkaart, die
ook toegang geeft tot de andere
academische botanische tuinen in
Nederland, kunnen elk jaar enige
lezingen en/of rondleidigen in de Horus
bijwonen, en genieten korting op
publikaties over deze tuin. De
minimum-contributie bedraagt f 10.-
per jaar, voor instellingen e.d. f 25.-; U
kunt Uw contributie overmaken op
gironummer 3913813 t.n.v. Mevrouw
K. Begeer-Baatrup te Voorschoten,
onder vermelding van „Vriend/Vrien
din Leidse Hortus".
Wij Nederlanders zijn sterk in het
verplaatsen van grond: hier wat
afgraven, daar wat ophogen en weer
ergens anders wat dempen. We zijn
voortdurend bezig met graven bij het
aanleggen van tuinen, het bouwen van
wegen en huizen, het maken van
geluidswallen en dijken, het uitvoeren
van ruilverkavelingen, enz. We vergeten
daarbij wel eens, dat we de bomen in
die grond flink dwarzitten met ons
gegraaf, soms zelfs zo erg dat ze na
verloop van tijd sterven, en dat was
meestal niet de bedoeling.
Bomen hebben wortels, en dat komt
vooral tot uitdrukking als ze bij het
graven lelijk in de weg hebben gezeten,
toch kan de boom ze niet missen: ze
zorgen voor een stevige verankering in
de grond, en zijn tevens verantwoorde
lijk voor de opname van water met
voedingsstoffen. Een - voor de mens
lastige - bijkomstigheid is, dat de
meeste actieve wortels in de bovehste
bodemlagen zitten, waar zich het
meeste voedsel en soms ook vocht
bevindt. Dat maakt duidelijk, waarom
het afgraven van grond schadelijk is
voor de boomhij verliest zijn wortels
en krijgt daardoor gebrek aan water en
voedsel
Het ophogen van grond en het dempen
van sloten e.d. heeft een heel ander
effect, namelijk verstoring van de
water- en luchthuishouding in de
bodem. De wortels hebben bij hun
activiteiten voortdurend zuurstof no
dig, die in koolzuur wordt omgezet
(ademhaling). Door een forse ophoging
(ook bij tijdelijke grondopslag) wordt
plotseling de vrije uitwisseling met de
buitenlucht belemmerd, zodat de
wortels stikken door zuurstofgebrek.
Dit effect wordt nog versterkt wanneer
men de oude begroeiing en planten
resten (graszoden, bladafval, water
planten) niet weghaalt voordat de
nieuwe grond er op komt. Dat
materiaal gaat namelijk rotten en
verbruikt daarbij alle zuurstof, die de
boom nu juist zo nodig heeft.
Uit dit alles blijkt wel dat men onder de
kroon van een boom, waar zich de
meeste wortels bevinden, beter niet
kan afgraven, ophogen of dempen, ook
niet tijdelijk. Is het toch absoluut
noodzakelijk, dan zo weinig mogelijk
en met grote zorg voor de boom. Bent
U bang, dat het desondanks teveel zal
worden voor hem en wilt U hem graag
behouden, vraag dan eerst advies aan
een deskundige, b.v. van Staatsbosbe
heer, de plantsoenendienst of een
beplantingsfirma Vaak zal het namelijk
mogelijk zijn, de boom door
aanvullende maatregelen te behouden -
en waarom zouden we een boom
verloren laten gaan als het niet hoeft?
In West-Berlijn staan voor Nederlandse
begrippen opvallend veel bomen in de
straten, die door de bewoners erg op
prijs worden gesteld en die daarom
door de overheid goed verzorgd §n
beschermd worden.
Met het oog op deze bescherming is
onlangs een nieuwe maatregel inge
voerd. Het kan in Berlijn flink
sneeuwen en de burgers zijn verplicht
de voetpaden voor hun woning te
ruimen. Het is van dit jaar af verboden
daarbij zout te gebruiken. Zodoende
komt er geen pekel van de voetpaden
bij de boomwortels en blijft ook het
water in de riolen zuiverder, en
daarmee uiteindelijk ook het opper
vlaktewater. De overheid gaat het
zoutstrooien op de rijbanen sterk
verminderen, dat wil zeggen niet meer
zo gauwniet meer zo veel en niet meer
overal pekelen.
Van de educatieve diaserie De boom,
een levend wezen", die de Bomenstich
ting in Zeist in 1977 heeft laten
vervaardigen, zijn inmiddels ruim 600
stuks verkocht. Gezien deze grote
belangstelling van vooral onderwijsin
stellingen verschijnt dit jaar een tweede
diaserie met geluid, die wat verder op
de anatomie en fysiologie van de boom
en de bijzonderheden van verschillende
soorten ingaat. Ook bij deze serie zal
een instructieboekje worden geleverd.
Nadere inlichtingen verstrekt de
Bomenstichting, Driebergseweg 16B,
3708 JB Zeist. Tel. 03404 - 22842.
Op 15 maart j.l. werd voor de 22e
achtereenvolgende maal de nationale
boomfeestdag gevierd; 110.000 kinde
ren uit maar liefst 525 gemeenten
plantten die dag een of meer boompjes.
In 1957 is de boomplantdag-nieuwe -
stijl, die toen meteen boomfeestdag
werd genoemd, begonnen. In Apel
doorn, dat 1600 kinderen op de been
bracht.
Het jaar daarop waren het vier
gemeenten en daarna is het aantal
regelmatig gestegen. Het bomen
planten wordt nog steeds gezien als een
feestelijke afsluiting van een voorlich
tingsperiode op school. In die periode
kunnen de kinderen het materiaal
verwerken dat het Landelijk Comité
„Nationale Boomfeestdag" elk jaar
weer beschikbaar stelt.
Het benodigde lesmateriaal wordt
centraal verzonden naar de gemeenten,
die het aan de deelnemende scholen
doorgeven. De leerkracht kan er veel in
vinden om over te vertellen in de klas.
De kinderen kunnen er werkstukken
mee maken. Er kan een wedstrijd of
tentoonstelling worden georganiseerd.
Er kunnen lichtbeelden worden
vertoond, excursies worden gemaakt,
er kan een film worden gedraaid.
Spelenderwijs komen ze van alles en
nog wat te weten over bomen, bossen
en natuurbehoud. Zo krijgen ze allicht
plezier in alles wat leeft en groeit. De
boomfeestdag zelf vormt van deze
voorbereiding dan ten slotte het
feestelijke hoogtepunt. Optocht, vlag
gen, muziek, een toespraakje en het
planten van de eerste boom door de
burgemeester, een wethouder of een
andere autoriteit onderstrepen de
betekenis van deze dag. En in hun hart
vinden de jonge planters het toch
eigenlijk ook wel erg leuk als veel
ouders, familie, buurtbewoners en
andere belangstellenden naar hun
plantprestaties komen kijken.
Uit het oorspronkelijke werkcomité
dat in 1955 was gevormd ontstond het
tegenwoordige „Landelijk Comité
Nationale Boomfeestdag", dat elk jaar
de centrale voorbereiding van de
landelijke viering verzorgt.
In het Landelijk Comité hebben
zitting vertegenwoordigers van: het
Ministerie van Landbouw en Visserij,
het Ministerie van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk, het Staats
bosbeheer, de Koninklijke Nederlandse
Bosbouwvereniging, de Koninklijke
Nederlandsche Heidemaatschappij, de
N.V. Grontmij, de Gemeentelijke
Dienst School- en Kindertuinen te
's Gravenhage, het Instituut voor
Natuurbeschermingseducatie, de
ANWB, het Bosschap, de Stichting
Plantpropaganda Holland en de
Nederlandse Vereniging van Hoofden
van Gemeentelijke Beplantingen.
De beslissing tot deelneming en de
plaatselijke organisatie van het feest
berust bij de gemeenten. Zij kunnen
daarbij rekenen op de hulp van de zgn.
Regionale Commissies, die het Lande
lijk Comité in de provincie vertegen
woordigen.
De secretariaten van de Regionale
Commissies zijn veelal gevestigd op de
provinciale kantoren vnn het Staats
bosbeheer. De Regionale Commissies
kunnen hulp bieden in de vorm van:
-tijdig contact met de deelnemende
gemeenten ter bespreking van de
voorbereidingen,
-advies bij het zoeken naar een geschikt
plantobject, zo mogelijk het beschik
baar stellen van plantterrein,
-het centraal bestellen van voorlich
tingsmateriaal voor de deelnemende
kinderen,
het leiding geven aan de schoolvoor-
lichting,
-vaststellen van centrale inkoopbepa
lingen voor ander materiaal (o.m.
lichtbeelden over de natuur), waardoor
tegen gunstige prijzen aan de
gemeenten kan worden geleverd,
-het beschikbaar stellen van plantge-
reedschap en toezichthoudend perso
neel.
-advies inzake de afsluiting van de
Boomfeestdag met een feestelijkheid.
Kijken we terug op 22 jaar
boomfeestdag dan kunnen we consta
teren dat dit gebeuren aanstekenlijk
heeft gewerkt en in vele gevallen model
heeft gestaan voor de talrijke
boomplantevenementen die de laatste
jaren worden gehouden.
En zo is het eigenlijk ook bedoeld, het
planten van bomen is geen exclusieve
bezigheid van een bepaalde groep maar,
een typisch menselijke zaak voor
iedereen die verder ziet dan zijn eigen
leven rijkt.
Dat aan het feest van het bomen
planten nog een lang leven beschoren
mag zijn!
f*-
149
149
