Filmseizoen in volle gang
Ég
Filmgeschiedenis
Fouten voorkomen
Prominente filmers
Filmen zonder zorgen
Geluid bij „stomme" film
Titels
maken
Smalfilm
op uw
TV-scherm
Feestelijke tip
1
De beste manier om onvergetelijke momenten uit uw leven vast te leggen, is door ze te fil
men. De unieke combinatie van beweging, geluid en kleur, maakt het filmen tot een sfeer
vol gebeuren. Bruisende golven tijdens de zomervakantie, gedartel en gekwetter van op
groeiende kinderen, feesten, het bezoekje aan de dierentuin; het komt allemaal opnieuw
tot „leven" bij het afdraaien van uw film. De reden dat het grote publiek het filmen juist
nu ondekt, komt vooral door de technische verfijning die zowel filmkamera (bedienings
gemak) als films (geluidsfilm) ondergingen.
Eenvoudig
II
Stil
Lijstje
Familie
Geluidsfilm
Monteren
Zonder videorecorder
Hollywood
Amateurs
22 JULI 198]
Deze zomer gaan weer veel mensen
voor het eerst met de filmkamera op
stap Of ze nu enthousiast gemaakt zijn
door het zien van de vakantiefilm bij de
buurman, de Teleac-cursus Fotografe
ren en filmen op de televisie of na een
demonstratie bij een fotozaak, ze moe
ten volgens bestaande vuistregels te
werk gaani Tenminste als ze enthousiast
over filmen willen blijven Op dat punt
verschilt filmen niet van andere vrije
tijdsbestedingen
Als beginner doet u er goed aan met
eenvoudige spullen te starten Dure in
gewikkelde apparatuur komt pas tot zijn
recht als men meer ervaring heeft opge
daan. Voor u naar de winkel gaat, be
paalt u hoe u wilt gaan filmen. Blijft het
bij vakantiefilms en familie-reportages
of wordt het uw hobby nummer één? In
het laatste geval heeft u al gauw duurde
re spullen nodig Hoewel het vaak voor
komt dat een vakantiefilmer uitgroeit tot
een fanatieke hobbyist, is het deze f11
mer toch aan te raden met een eenvou
dige kamera te beginnen Een filmkame-
ra van het type XL (Existing Light aan
wezig licht) is zo n kamera die iedereen
zonder problemen kan gebruiken De
kamera stelt weinig eisen aan het aan
wezige licht (geen aanschaf van dure
filmlampen of filmzonnen), zit vol auto
matische funkties (chips) en ligt goed in
de hand Met een XL kunt u zich volledig
vraag rustig advies bg uw winkelier
Hij zal gaarne uitleg geven over de kame
ra van uw keus
te bedienen, bezit een garantie en is
uitgerust voor het opnemen van ge
luid U wilt de film natuurlijk ook nog
eens afdraaien Daarvoor heeft u een
projector en een projectiescherm nodig
(sommige projectoren hebben,een inge
bouwd schermpje). Ook hier geldt een
voudig beginnen Het is wel handig als
concentreren op de artistieke kant van
het filmen (onderwerp, scènes, geluid)
en hoeft u de familie niet uren te laten
wachten tot u eindelijk alle knop.pen.
lampen enz hebt ingesteld Er zijn ver
schillende modellen en merken van ka
mera s te verkrijgen Een goéde kamera
heeft de volgende eigenschappen, hij
ligt goed in de hand. heeft een zoeker
(liefst verstelbaar) met een duidelijk
beeld, bevat een prima lens (eventueel
met zoommogelijkheden), is eenvoudig
serieuze filmers gebruiken een
statief.
id stil tegen het
de projector uw geluidsfilms kan weer
geven. Laat u altijd uitgebreid voorlich
ten in de fotozaak
Filmen is vooral het vastleggen.van be
weging Denk erom dat uw onderwer
pen bewegen, maar niet uw kameral Be
gint u met filmen, zet dan de zoomlens
in de uiterste (tele)stand en haal het te
filmen voorwerp dicht naar u toe De ka
mera houdt u stil tegen het hoofd ge
drukt Terwijl u door de zoeker kijkt
stelt u scherp Wilt u een bewegend ob
ject voigen laat de kamera dan lang
zaam zonder schokken, 'mee gaan. Be
perken de bewegingen zich op één ge
bied (spelende kinderen in een zand
bak)dan houdt u de kamera weer stil en
laat de bewegingen aan de kinderen
over Gaat met, de kamera langs een
stilstaand voorwerp (panshots), film dan
hooguit 25 seconden achteréén Een
vergezicht krijgt diepte wanneer u ook
iets van de voorgrond meefilmt. Een pa
norama filmt u tweemaal zolang als u er
normaal naar zou kijken Een ,,shot op
korte afstand duurt maximaal 1 0 secon
den Vergeet niet af en toe een close-up
te nemen Wilt u een tafereel wat langer
volgen, film dan een paar scènes vanuit
verschillende ooghoeken. Let er op dat
de zon steeds schuin in uw rug staat
(buitenopnames). Druk bewegende din
gen (dansgroepen), kunt u iets langer
achtereen filmen Een gebouw beeld,
naambord, kortom ..dode voorwer
pen, vragen niet veel filmtijd. In princi
pe gaat u weinig ..zoeken met de ka
mera. Uw film wordt anders zo onrustig
Het in- en uitzoomen beperkt u tot hoog
uit twee keer per filmpje Stel de kamera
altijd goed scherp. Echte filmfanaten ge
bruiken een statief
Filmen is plannen. Daarom kunt u het
beste een- lijstje maken van dingen die u
ieder geval wilt opnemen. U voorkomt
daarbij dat u belangrijke zaken vergeet
Vooral bij de vakantiefilm is het noodza
kelijk dat u laat zien waar u filmt. Een
plaatsnaambordje, een bekend gebouw
of iets dergelijks filmen en dat probleem
is'opgelost. Een film bestaat 'uit losse
scènes (vaak door elkaar) die je niet zon
der meer kan afdraaien. De film wordt
pas een succes als u er een bepaald ver
band in kunt aanbrengen. Een originele
.rode draad en een goede montage
geven de scènes de benodigde samen
hang. Een voorbeeldje van een ,,rode
draad bij een vakantiefilm (strandva-
kantie). de ligstoel op het strand geeft
iedere dag (één keer filmen) weer de no
dige problemen. Hoe zet je dat ding nu
in elkaar? De strandstoel gevechten
worden, bij het monteren, verdeeld over
de film
Bij beginners staan vakantie- en familie-
reportages op het eerste plan. Filmt u de
kinderen, plaats ze dan niet voor een in
gewikkeld scenario Kinderen hebben
geen aanwijzingen nodig De onge
dwongen situaties geven het beste re
sultaat. Opgroeiende kinderen regelma
tig filmen Na een aantal jaren beschikt
u over een uniek document. Uw inmid
dels volwassen geworden kinderen zul
len veel plezier beleven aan het weer
zien van hun jeugd Iedere film. dus ook
de familiefilm, moet de-kijkers blijven
boeien Er moet een verhaal in zitten
Probeer de hele familie in uw verhaal te
betrekken De huisdieren mogen met
ontbreken Het is verder aan te raden
dat verschillende gezinsleden zich met
de kamera vertrouwd maken (filmen is
niet alleen voor mannen!) De familiefilm
geeft zo n onvolledig beeld als altijd de
zelfde persoon buiten het gezichtsveld
van de kamera moet blijven
Wilt u karakter van mens of dier zo volle
dig mogelijk vastleggen, dan mag het
geluid natuurlijk niet ontbreken Op de
geluidskamera kan het geluid recht
streeks (synchroom) met het beeld op
een film worden vastgelegd. KODAK die
met dit systeem voor het eerst op de
markt kwam, maakte het zo voor iédere
amateur mogelijk een geluidsfilm te ma
ken. Geluid maakt de film compleet
maar geeft tijdens de opname wel wat
beperkingen Wilt u bijvoorbeeld een
dialoog filmen dan zijn bijgeluiden ta
boe Verder iedereen laten uitspreken
anders krijgt u problemen bij de monta
ge. Op de geluidskamera zit vaak een
richtmicrofoon Zo n microfoon sluit de
bijgeluiden uit, daar het voornamelijk de
geluiden opneemt (dialoog) waar de mi
crofoon op gericht staat Het voordeel
van een aan de kamera gekoppelde mi
crofoon is het feit dat u geen ..geluids
man- nodig heeft die de microfoon
moet bedienen. Een nadeel: sommige
filmt u de kinderen regelmatig dan
krijgt u een uniek levensdocument
kamera s maken zelf een hinderlijk ge
luid Dat laatste is opgelost door een
zgn blimp Een blimp gaat als een
handschoen over de kamera en dempt
zodoende het geluid van de kamera
Staat u buiten let dan ook op de wind
Een microfoon zonder plofkap zo n
schuimrubber bolletje gaat bulderen.
Zijn de filmpjes ontwikkeld dan kan het
montagewerk beginnen Doordat u een
goede planning had tijdens het filmen
Een geluidskamera anno 8 1
staan alle scènes die u wilt gebruiken op
de filmpjes Aan u de taak om ze in de
goede volgorde te zetten. Hiervoor heeft
u, nodig een viewer, een plakpersje.
filmlijm en iets om de losse stukjes film
uit elkaar te halen U laat de film door de
viewer lopen en bekijkt, op het inge
bouwde schermpje welke stukken u
van volgorde wilt veranderen, dan wel
geheel weglaten. Met het plakpersje last
u de losse stukken film weer aan elkaar.
Om de losse stukken uit elkaar te hou
den, maakt u een lat met spelden De
strookjes film kunnen nu afzonderlijk
(de speld, gaat door de filmperforatie)
eventueel in een bepaalde volgorde,
worden opgehangen. Dat versnelt de
montage Heeft u na enige tijd een hoop
korte filmpjes, monteer ze dan eens op
één grote spoel
Het smalfilmen geniet nog steeds de j
voorkeur boven het gebruik van een vi
deo-unit Ga maar na de video-unit (ka
mera, draagbare recorder enz is nog
steeds zeer kostbaar in aanschaf, biedt -
geen of nauwelijks mogelijkheden voor
monteren (tenminste voor amateurge-
bruik) en is altijd gebonden aan een
klein televisiescherm (een groot scherm
kost meer dan 10 000 gulden) Gaat u
nu nog een paar jaar wachten tot een
goedkope video-unit op de markt komt, -
als hij ooit komt, dan mist u in ieder ge
val een belangrijke schakel uit uw Ie-
vens-beeld-verhaal Trouwens wist u -
dat een smalfilm overgezet kan worden
op videoband? Heeft u een videorecor
der, dan draait u voortaan uw vakantie-
film af op de televisie. Binnenkort komt
er een apparaat op de markt dat het mo- j
gelijk maakt de smalfilm rechtstreeks,
dus zonder tussenkomst van een recor
der, op uw televisiescherm te verto
nen
GEBO
d.v. A
1 We zu
aanda
l Onge;
goedk
zonde
aanta
I bijvot
3 doen
te krij
- Wanr
bestu
met
aan a:
Dit is
Bij f
tijden
te ge
invloi
nestr,
brilla
neme
Maak
overz
laten
zo'n
dat c
de tc
de ve
Sling
veel
lijk i
gebri
veel
statif
gend
u he
en vc
Veel
Kleurafwijkingen, filmpje zoekgeraakt;
op het eerste gezicht fouten van de ont
wikkelcentrale. In de meeste gevallen
ligt de fout echter bij u. Kleurafwijkin
gen kunt u bijvoorbeeld voorkomen
door u kamera (met film) nooit te lang in
de zon te laten liggen. Dit komt veel voor
bij vakantiegangers die de kamera ach
terin hun auto (op de hoedenplank) leg
gen Verder nooit een overjarig filmpje
gehruiken. U kunt dat nagaan door de
film uw naam en adres of uw nummer
bord en u voorkomt zoekraken
uiterste datum op het filmpakje in de ga
ten te houden Laat u de film te lang in
de kamera zitten dan kan dat ook
kleurafwijkingen tot gevolg hebben
Heeft u nog wat meters film over, ge
bruik die dan voor een leuke aan- of afti
teling, in plaats van nog een maand te
wachten met het laten ontwikkelen.
Films die in stof en luchtdicht plastic fo
lie zijn verpakt, zoals bijvoorbeeld de
Kodakfilms, blijven mits koel bewaard,
jarenlang goed
leder jaar raken er weer een aantal films
zoek. Heel jammer, maar vaak te voor
komen Wist u bijvoorbeeld dat men
vaak zijn naam en adres vergeet te ver
melden op de ontwikkelzakjes? Als u nu
aan het begin van de film even uw naam
en adres opneemt (aan de binnenkant
van uw filmtas) of het nummerbord van
uw auto dan komen zoekgeraakte filmp
jes toch nog bij u op het projectie
scherm
met vergeten uw naam en adres ver
melden op het ontwikkelzakje
Een geluidskamera heeft zowel voor- als
nadelen Een te rumoerige ,,seT kan
een geluidsfilm doen mislukken Verder
wordt het geratel van de kamera nog
wel eens als een nadeel ervaren. Wie
werkén met eén geluidskamera teveel
rompslomp vindt, maar zijn film toch
van geluid wil voorzien (naderhand), ge
bruikt een Post Stripe film. De (Kodak)
PS film werkt als volgt: na ontwikkeling
wordt de PS film op een gewone spoel
overgebracht en van een geluidsspoor
voorzien. Door middel van een ge
luidsprojector kunt u. na monteren, het
gewenste geluid toevoegen. Wilt u een
vakantiefilm met bijpassende sfeermu
ziek kommentaar en geluidsimpressies
(recorder synchroom mee laten lopen tij-
dens'het filmen); geen probleem met de
ze PS film De ontwikkelcentrale van de
ze films staat in Frankrijk (inleveren foto-
handel of opsturen fabrikant), zodat u de
films later toegestuurd krijgt dan nor
maal Na wat uitschieters vlak na de in
troductie van de PS film (6 weken),
krijgt u de ontwikkelde film binnen 2
weken retour
Wie nu precies de cinematografie heeft uitgevonden, is niet helemaal duide
lijk Algemeen laat men de eer toekomen aan de Franse technicus Louis Jean
Lumière, hij zou in één nacht in 1895 de Cinématographe hebben uitgevon
den, en de Amerikaan Thomas Alva Edison De Kinetoscope van Edison werk
te al sinds 1893. Het apparaat van Edison was een éénpersoonskijkkast,
waarin bewegende plaatjes konden worden aanschouwd. Lumière en Edison
gaven, bijna gelijk, een demonstratie waarbij niet één maar velen tegelijk kon
den genieten" van de filmbeelden.
Het duurde niet lang of de uitvindingen
van Lumière en Edison werden een
publieksmagneet van de eerste orde
Het ging daar bij niet zozeer om de
techniek dan wel om de inhoud van de
te vertonen films In Hollywood startte
een geweldige industrie, die zich met de
inhoud van de film bezig houden De
eerste filmsterren werden geboren Tot
1 927 hadden de .stomme films (voor
al lachfilms) veel succes Daarna kreeg
de geluidsfilm meer aandacht van het
publiek Het was de Amerikaan Lee Dé
Forest die al in 1918 uitvond hoe je
beeld en geluid op één. filmstrook kon
vastleggen. Het publiek was in het be
gin niet zo enthousiast over de geluids
film Pas na het uitbrengen van ,,The
Jazz Singer (1927) werd de geluids
film algemeen aanvaard De jaren dertig
en veertig werden gekenmerkt door de
opkomst van de kleurenfilm In de jaren
vijftig werd de groot-beeld-film geïntro
duceerd. Tot op de dag van vandaag is
deze Cinema Scope film (35 mm) het
meest gangbare in de bioscoop. Grotere
films (70 mm) werden te duur bevonden
en vielen af
Harold Lloyd, één van de filmsterren
uit de begintijd Op de foto ziet u hem in
Safety Last (1923)
Het filmen was in de begintijd alleen
weggelegd voor de makers van com
merciële speelfilms. De toen 1910)
verk.rrjgba.re filmformaten (35 mm) wa
ren te kostbaar voor amateurs. Hoe klei
ner het filmformaat des te onscherper
(meer vergrotirig-nódig) de film wordt
Vandaar dat de grote filmindustrie uit
Hollywood alleen het grote filmformaat
(35 mm) kon gebuiken Voor de ama
teur. moest een kleiner (goedkoper) for
maat op de markt komen De eerste,
smalfilm (9.5 mm) werd gelanceerd
door de fabrikant Pathé De kwaliteit'
was echter zeer slecht Kodak had zijn
huiswerk beter gedaan en kwam een
half jaar later met een aanvaardbare
smalfilm (1 6 mm) Dezelfde firma kwam,
in 1 933 met de 8 mm film en later met;
het revolutionaire cassette-systeem
Uw smalfilm wordt pas compleet met
een.gefilmde titel. Zo'n titel moet in en
kele woorden de inhoud van uw film
aangeven Bij een stommefilm is het
aardig om enkele tussentitels te maken
Wilt u helemaal volledig zijn dan maakt
u ook een aftiteling, met daarop voorko
mend de namen van de medewerkers
(acteurs) of alleen de tekst einde
Filmt u een titel, u kunt daarbij gebruik
maken van titelkaarten, draaiende titel
apparaten kantelend titelbord, zorg dan
dat de titel er goed uitziet De letters
staan recht, passen goed in beeld (al
leen het titelpapier met daarop de letters
mogen in beeld komen) en zijn van het
zelfde type als de aftiteling (eventueel
tussen titels). Filmt u in kleur, maak de
titels dan ook in kleur. Maak de titels
nooit te lang!
Voordat u de tiiel gaat filmen, kijkt u
door de zoeker (spiegelreflexkamera) of
alles er goed op staat Vergeet de belich
ting niet De kamera staat natuurlijk stil
(statief). Tijdsduur: film de titel ander-
halfmaal de normale leestijd.
Dat verschillende leden uit ons konings
huis het smalfilmen een warm hart
toedragen, zal velen bekend zijn Prins
Bernhard behoorde zelfs tot één van de
eerste amateurfilmers Al als kind was
hij geïnteresseerd in het bewegende
medium Nog voor het 8 mm systeem
op de markt kwam (1933), had hij al
eens een amateurkamera (1 6 mm) in' de
hand gehad Het duurde niet lang of
prins Bernhard had zijn eigen frlmkame
ra (16 mm) Bijna iedere reis is op film
vastgelegd Natuurfilms genieten de
voorkeur van onze reizende ambassa
deur De televisie zond onlangs nog
een paar films van hem uit Onze huidi
ge koningin Beatrix, ze zegt zelf aange
stoken door haar vader, heeft ook al heel
wat filmpjes volgeschoten
Wilt u een verjaardagsfeest op een leuke
manier filmen maak er dan een hele re
portage van Meestal wordt er op een
verjaardag in flarden gefilmd zonder
dat er enige lijn is aangebracht Door er
een reportage van te maken, krijgt uw
feestje de allure van een echte film
Bijvoorbeeld de verjaardag van uw kind.
film het opstaan (wakker worden, tan
denpoetsen enz ontbijt, schoolbezoek
(wel even de school inlichten), het feest
je thuis (zingen, taart eten,-spelletjes),
eten, nog één keer naar de kado s kij
ken, slapen, licht uit Bij zo n film is het
wel verstandig de planning met uw kin-
d(eren),door te nemen
Prins Bernhard is een verwoed ..ama
teur filmer.
Smalfilmen is een druk beoefende
hobby bg de koninklijke familie. Konin
gin Beatrix heeft al heel wat filmp/es vol
geschoten
