Helen v. d. Lem en Siem van Bleisum
exposeren in de Zevensprong
20 jaar aardappelverwerkende industrieën
DE JAPANSE BEELD-INTERCOM
De veilige oplossing tegen ongenode
gasten met kwade bedoelingen
NEDERLANDSE
CHRISTENVROUWENBOND (NCVB)
WIJKVERENIGING PLAN OOST
Werkgroep jeugd
WIJKVERENIGING TERMI JEN
Nederlandse Stichting voor
Leprabestrijding
i.a.
DE FAMILIE BOON
De Amerikaans, k van de familie
Een vreemde ontdekking
Witte bonen
INLEVEREN VAN KOPIJ
VOOR ADVERTENTIES E.D.
TOT UITERLIJK
18.00 UUR
UITKIJKPOST
8 DECEMBER 1982
IIKIJKP
BEZUINIGINGEN BIJ
OPENBARE WERKEN VOOR DE
RAAD GEEN PROBLEEM
De door het college van burgemeester
en wethouders voorgestelde bezuini
gingen bij de afdeling Openbare
Werken van de gemeente Heiloo is tij
dens de Algemene Beschouwingen
door geen enkele partij onaanvaardbaar
genoemd. Het gaat om een bezuiniging
van ruim 100.000 gulden op de onder-
houdsbegroting van deze afdeling.
Met name de VVD, maar ook de
P.v.d.A., was van mening dat een zo
danige bezuiniging ,,op straffe van
aantasting van de kwaliteit van de
infrastruktuur niet elk jaar weer kan
worden toegepast. Een meer selektief
bezuinigingsbeleid wordt dan ook een
vereiste voor de komende jaren."
Heiloo 2000 vroeg zich af „of een per
centage van 5 procent ten opzichte van
alle posten wel de juiste benadering
was". Deze partij hoopt dat over de
gehele lijn genomen een dergelijk
percentage kan worden bewerkstelligd.
D'66 vond de voorstellen tot bezuini
gen als geheel geforceerd overkomen,
maar is het er toch mee eens.
Milieu
Ten aanzien van de bescherming van
het milieu was D'66 de partij met de
meeste wensen. ,,D '66 is voor een ak-
tief gemeentelijk milieubeleid. Hier
mee bedoelen wij, dat de gemeente er
alles aan moet doen om te proberen
de negatieve gevolgen van onze kon-
sumptiemaatschappij tot een minimum
te beperken." Als mogelijkheden gaf
Ali Schuurman aan het inleveren van
afgewerkte olie en oude batterijen en
niet gebruikte medicijnen, zoals nu al
kan bij een aantal plaatselijke onder
nemers. Daarnaast vindt D'66 ook dat
de inwoners andere milieu-gevaarlijke
stoffen ergens kwijt moeten kunnen.
De gemeente zal hiervoor mogelijk
heden moeten scheppen.
Alle partijen spraken hun voorkeur uit
voor een verdergaande scheiding van
huisafval bij de bron, dus het scheiden
van de verschillende soorten afval door
de burgers. De VVD-mening op dit
punt is: aan deze vorm van schei
ding aan de bron wordt in Heiloo al
veel gedaan. Zolang er evenwel nog
Wethouder J.J. Dekker (VVD)
belast met Openbare Werken en Volks
huisvesting.
ongeveer 20 procent papier in ons huis
vuil wordt aangetroffen, valt er nog wel
iets te verbeteren... Ons inziens ligt
de taak van de gemeente vooral in het
stimuleren van de medewerking van de
bevolking, om te helpen de afvalberg te
verminderen en het milieu te sparen."
Geluidshinder
Ton ten Hoope (Heiloo 2000) ging in
zijn Algemene Beschouwingen ten
aanzien van het milieu in op de geluids
hinder. Onlangs is er gesproken over
een zonéring van de wegen uit Heiloo,
zoals dat moet volgens de weg op de
geluidshinder. Ten Hoope vroeg zich af
of de spoorbaan, die ons dorp doormid
den snijdt, niet hierbij moet worden be
trokken. Er wordt volgens hem op het
baanvak door de treinen te hard ge
reden, wat weer zorgt voor extra ge
luidsoverlast. „De bewoners krijgen de
indrukdat op dit baanvak achter
stand in tijd wordt goedgemaakt."
Bij de beantwoording van deze vraag
gaf wethouder Dekker aan, dat het
spoor niet als weg wordt gezien vol
gens de wet. Het is aan de Neder
landse Spoorwegen om zulke klachten
te behandelen.
NIEUWS UIT DE WERELDWINKEL
Komende vrijdagavond, 10 december,
staan we voor de laatste keer van dit
jaar op het binnenplein van het winkel
hof 't Loo. Op 24 december zullen we er
niet zijn in verband met de Kerst.
Voor levensmiddelen kunt u altijd te
recht op onderstaande adressen. Na
Nieuwjaar zijn we er weer elke tweede
en vierde vrijdagavond van de maand.
Bij de verkoop van eind november was
er weer veel belangstelling. Vooral
de levensmiddelen waren erg in trek.
Sommige kunstnijverheidsprodukten
raakten uitverkocht zoals de prachtige
zeepstenen doosjes, ingelegd met
parelmoer, uit India. We hebben ze
weer aangevuld.
De verkoop van kaarsen uit Soweto
viel tegen. Nu het Feest van het Licht
nadert vestigen wij hierop nogmaals
de aandacht. Door ze te kopen ver
licht u het lot van een groep negers
uit Zuid-Afrika, die een kaarsen
fabriekje drijven.
Tenslote hebben we op onze stand een
voorraad prima wijn uit Algerije.
Deze leent zich ook uitstekend voor het
maken van een heerlijke bisschopswijn.
Dc verkoop/besteladressen levens
middelen zijn: Westerweg 267; Wester-
weg 417; Ewisweg 3; de Ronge 57;
Goodeslaan 37; "de Deel" Winkelhof
(alleen wijn!).
Namens de Wereldwinkelgroep,
Corrie Hoeben, Els Schaafsma,
Cor Duijn.
OUDERWETS SINTERKLAASFEEST
INDE LOET
Toen Sinterklaas donderdagavond een
bezoek aan de Loet bracht was het daar
ouderwets gezellig.
De grote zaal zat helemaal vol de
Kinkeluters speelden in afwachting van
Sinterklaas, allemaal liedjes. Voor de
genen die de tekst een beetje kwijt
waren geraakt waren er stencils,
er was chocolademelk en letter ban
ket, alle ingrediënten voor een ge
zellige Sinterklaasavond, en dat werd
het.
Muzikaal werd de avond omlijst door
Henk Driessen piano, Tiny v. Wijk-
Koomen en de heer van Venrooij zang.
Sinterklaas wilde deze avond een lange
rij mensen spreken. Om te beginnen
mevrouw Lundering die uit Amsterdam
komt, de heer Chr. Vahl, de heer de
Graaf, Henny Kikkert, mevr. Kroon,
Jannie Hoogeboom en de dames Mul
der en de Ruijter.
Voor allemaal had Zwarte Piet een
kadootje. Mevrouw A. Meerkens
droeg een fraai gedicht voor en had
voor alle personeelsleden een en
velop met inhoud zodat ze naar eigen
keuze iets konden uitzoeken.
Er was trouwens voor alle bewoners
van de Loet een aardige attentie,
die verzorgd waren door mejuffrouw
Bakker. Zelfs Sinterklaas kreeg van
de Deel een kist huiswijn aangeboden.
Zo ging aan het einde van een ge
zellige avond niemand met lege han
den naar huis.
DE HOGE PRIESTER
Verschillende niet aan een bepaald
kerkgenoodschap verbonden chris
tenen organiseren bijbelavonden, met
het doel: de bijbelse boodschap meer
bekendheid te geven.
Op vrijdag 10 december is de bekende
evangelist J. G. Fijnvandraat uit
Leeuwarden aanwezig om een inleiding
te houden over de Hogepriester.
De Hogepriester vervulde in de gods
dienst van Israël de belangrijkste funk-
tie. Hij was het die op de grote verzoen
dag in het Heilige der Heiligen binnen
ging om verzoening te doen voor de
zonden van het volk Israël. In het Nieu
we Testament wordt de Here Jezus
voorgesteld als Hogepriester in
eeuwigheid. Deze vergelijking houdt
in dat chtistenen veel kunnen leren
van de oorspronkelijke rol van de
Hogepriester. In de tijd van de Romein
se overheersing was de Hogepriester
een politieke funktie geworden. Het
was een kwestie van vriendjes politiek
wie het zou worden! De heer Fijnvan
draat zal spreken in de zaal van de
Geref. Kerk aan de Noordergeest
straat te Heiloo. Na de inleiding is er
gelegenheid om de spreker vragen te
sjeHen.
Voor meer inlichtingen kunt u bellen
met M. Oppenhuizen, tel. 02518-
54596 of met H. Smit, tel. 072-
337151.
NEDERLANDS KODALY KOOR
GEEFT KERSTCONCERT IN
WITTE KERK HEILOO
Het traditionele kerstconcert in de Wit
te Kerk zal dit jaar verzorgd worden
door het Nederlands Kodaly Koor,
een dameskoor van internationale
klasse. De dirigent is Dick Hollander.
Erika Waardenburg zal niet alleen
met de harp de zang begeleiden, maar
tevens een solowerk vertolken. Het be
luisteren van een fijnzinnig en zang
rijk instrument als de harp moet in de
Witte Kerk in kerstsfeer een aparte
belevenis zijn!
Het Koor zal zich voor de pauze waar
maken in komposities, geïnspireerd
door het kerstgebeuren, van Kodaly
(o.a. Ave Maria), van Richard Rodney
Bennett en van Joaquin Nin, een veel
zijdige keuze dus.
Het optreden na de pauze wordt ge
heel gevuld met Ceremony of Carols
van Benjamin Britten; ook hierin komt
als intermezzo een harpsolo voor. Wie
voordien- wil kennismaken met het ge
zelschap luistere op zondagmorgen 12
december, vanaf 11.00 uur naar
Für Elise, rechtstreeks uit het Concert
gebouw te Amsterdam over de radio.
In de Witte Kerk (met brandende kaar
senkronen getooid) kan men op zondag
middag 19 december terecht vanaf
14.45 uur, aanvangstijd 15.30 uur, toe
gangsprijs 5,-, inkl. programma.
Voor ouderen, CJP-ouders en kinderen
ƒ3,-. U bent var. harte welkom!
Er heeft zich een nieuw type indringer
aangediend, dat door de politie als
gevaarlijker wordt beschouwd dan de
gewone inbreker. Want in bijna alle
gevallen lopen de slachtoffers het risico
met direct geweld te worden geconfron
teerd. Hun werkwijze is eenvoudig: aan
de deur bellen en de bewoners onder
bedreiging van een wapen dwingen om
geld en kostbaarheden af te geven. Ook
de oplossing is eenvoudig, maar zeker:
de Beeld-Intercom, die de bewoner-in
staat stelt te zien wie er aanbelt zonder
zelf te worden gezien. Zodra njpn
aanbelt, verschijnt er een beeld van de
beller op een T.V. schermpje in gang,
hal of kamer. De buitenpost met bel,
camera, lichtbron en microfoon zit
inbraakproof bevestigd bij of aan de
voordeur. Wil men niet antwoorden
dan verdwijnt het beeld automatisch na
30 sekonden. Op één deurcamera
kunnen meerdere beeldschermen wor
den aangesloten. Ook in het donker
blijft de beeld-intercom werkzaam. Een
ideale oplossing voor winkels, eenzame
huizen, banken, juwelierszaken en in
het algemeen voor ieder die zich thuis
veilig wil voelen.
Voor dokumentatie en informatie: BLR
b.v. Postbus 6340, 1005 EH Amster
dam. Telefoon 020-167267*.
Na een
heden,
jaar var
moeder.
"Magn
Corr.-a
De terr
dag 7 c
te Scha
Vrijdag 10 december gaat 's avonds om
20.00 uur een expositie van start
met bloemstillevens van Heieen v.d.
Lem en stillevens van Siem van Blei
sum. De expositie duurt t/m zondag
12 december.
Bloemschilderen blijft voor velen toch
een zeer dankbaar onderwerp. Vooral
bij vrouwen komt men dit veelvuldig
tegen, daar zij naast het schilderen
van bloemen, ook het bloemschikken
vaak als hobby hebben. Zo ook bij
Heieen v.d. Lem. Zij is een leerling
van Cor Heeck. Kleurige composities
weet zij op het doek te brengen.
Cor Heeck zegt van haar: "Het eerste
dat opvalt in het werk, is haar enthou
siaste emotionele levensbelevenis.
In verschillende stukken is het frap
pant, zoals ze met een kleed, of gedeel
te van een raam, de starheid van een
gesloten effen achtergrond door
breekt. Dit is een verruiming van haar
schilderkunst".
Heieen v.d. Lem woont aan de Visweg
te Limmen waar ook Siem van Blei
sum woont. Als goede buren, kun
nen zij zich ook in de schilderkunst
uitstekend vinden.
Siem van Bleisum is purser bij de
KLM, die in november j.l. nog een
onderscheiding voor 20.000 vlieguren
kreeg uitgereikt.
Cosmische betrokkenheid en een iet
wat relativerende visie op zijn onder
werpen zijn duidelijk merkbaar in de
doeken die hij heeft gemaakt.
Siem van Bleisum is autodidact en
brengt veel van zijn vrije t'ijd door met
het vastleggen van stillevens, alhoewel
het z.g. magisch realisme een steeds
sterkere plaats in zijn werk gaat
innemen.
De expositie duurt maar drie dagen,
te beginnen op vrijdag 10 december om
20.00 uur en zaterdag 11 en zondag 12
december van 11.00-18.00 uur in de
Zevensprong aan de Ewisweg nr. 10.
Beiden zullen deze dagen aanwezig
zijn en u graag wat over hun werk
vertellen.
Op 30 november jl. werd de maande
lijkse bijeenkomst van de NCVB gehou
den in de Gereformeerde Kerk.
De blinde mevrouw Brand uit Alkmaar
was gekomen om ons te laten zien hoe
een blinde huisvrouw met haar handi
cap leert leven en werken.
In 1925 ging ze op 4-jarige leeftijd naar
het Blindeninstituut in Bussum. Daar
deze scholen toen nog niet gesubsidieerd
werden, werd ze gesponsord door de
kerk en de gemeente waar ze woonde.
In het internaat worden allerlei hulp
middelen gebruikt, b.v. opgezette die
ren voor de biologieles en reliëfkaarten
voor aardrijkskunde.
In ons land zijn vier blindeninstituten
en ook vier blindenbibliotheken. De
daar uitgeleende romans worden alle
gebrailleerd door vrijwilligers. De
schoolboeken worden echter gedrukt.
In de loop der tijd kwamen er steeds
meer hulpmiddelen. Zo had ze een
centimeter, een kookwekker, een wek
ker, een thermometer, dominostenen
enz. in braille.
De witte en bonte was heeft ze gemerkt
met knoopjes en lintjes en ook op haar
wasmachine heeft ze brailletekens aan
gebracht rond de instelknop.
Tot slot gaf mevr. Brand een demon
stratie van de werking van een brailleer-
machine en beantwoordde de vele bij de
leden opgekomen vragen.
De volgende bijeenkomst (de kerstvie
ring met broodmaaltijd) is op dinsdag
21 december a.s.
C.D.A. AFD. HEILOO
Morgenavond, donderdag 9 december
zal in de Gereformeerde Kerk aan de
Noordergeeststraat een algemene
ledenvergadering worden gehouden.
Aanvang 20.00 uur.
Mevrouw G. M. P. Cornelissen, lid
van de Tweede Kamer en van het
Fraktie-bestuur in de Tweede Kamer
zal spreken over: De toekomst van het
C.D.A. Er is gelegenheid tot vragen
stellen en discussie. Wij nodigen
iedereen uit, maar in het bijzonder de
vrouwen, die belangstelling hebben
voor gezondheidszorg en emanci
patie.
Het bestuur van het CDA, afd. Heiloo.
Zoals u allen inmiddels weet houden wij
a.s. zaterdag 11 december een Bingo
avond in 't Oosthonk, aanvang half 9.
Start Bingo 9 uur. De entree-kosten zijn
gesteld op 2,50 voor leden en 3,50
voor niet-leden.
Breng vooral uw lidmaatschapskaart
mee, anders moet u meer betalen.
De bingokaarten worden verkocht voor
1 >-■
Kom allemaal, zodat het een geslaagde
avond kan worden. Na afloop van de
bingo is er gelegenheid tot dansen.
Tot ziens zaterdagavond.
Het bestuur.
Sinterklaas is nog maar nauwelijks
uitgezwaaid of wij hebben al weer
plannen voor de Kerstvakantie.
Van alle kanten hoorden we compli
menten over het gezellige Sinterklaas
feest in het Oosthonk. En het was
inderdaad een heel leuke middag!
Al onze tractaties (100 st.) waren op en
wij zagen slechts blijde kindergezicht
jes! De films in de blauwe zaal vielen
ook weer goed in de smaak, Sinterklaas
en Pieten, hartelijk dank en tot het
volgende jaar!
Nu de „Kerstmiddag" in het Oost
honk, Laan van Zeeman 14a: Dinsdag
middag 21 december van half 2 tot half
4 voor kinderen van 4 tot 12 jaar; entree
leden 50 cent, niet leden 1,-.
We gaan met de kinderen kerstversie
ring maken en in de boom hangen. Er
zijn kaarsjes, er is warme chocolade
melk, kerstmuziek en er wordt een
verhaal voorgelezen.
Kinderen hartelijk welkom!
Het zaalvoetbalteam van de wijkvereni-
ging speelt a.s. zaterdagmiddag 11
december om 15.00 uur een wedstrijd
tegen wijkvereniging Vredenoord.
Deze wedstrijd vindt plaats in de
sporthal 't Vennewater.
Dit gebeuren is op uitnodiging van
Vredenoord.
Hebt u een uurtje vrij, komt u dan ons
team aanmoedigen.
Heieen v.d. Lem in haar atelier.
Een van de stillevens van Siem van
Bleisum.
Een belangrijk onderdeel van het aK-
kerbouwbedrijfsleven in Nederland
is de aardappelverwerkende industrie.
Deze bedrijfstak is in. de twintig jaar
van zijn bestaan uitgegroeid tot de
belangrijkste gebruiker van consump
tie-aardappelen. In de aardappel
verwerkende industrie gaat zo n
900.000 ton consumptie-aardappelen
per jaar om. Deze worden verwerkt
tot voorgebakken produkten (frites
e.d.), aardappel-snacks (chips e.d.),
gedroogde aardappelprodukten.
(puree e.d.) en geschilde aardappelen.
Aardappelverwerking tot produkten
voor menselijke consumptie is, met
uitzondering van de zetmeelfabrikage,
een jonge bedrijfstak. Kort voor de
oorlog werden in Europa, maar vooral
in Amerika stukjes aardappelen
gedroogd. Deze vorm van aardappel-
conservering werd door de tweede
wereldoorlog gestimuleerd. Het ge
droogde produkt werd hoofdzakelijk
als halffabrikaat afgezet. De beteke
nis in Europa voor dit produkt was vrij
beperkt.
De eigenlijke verwerking van aard
appelen tot consumptieprodukten is
in ons land begonnen in het zuiden,
toen net zoals in België langs de wegen
kleine houten kraampjes versche
nen waarin pommes frites, toen ook
al "patat" genoemd, verkrijgbaar was.
De aardappelen werden ter plaatse
geschild, gesneden en gebakken en in
een puntzakje verkocht. Indien de ex
ploitant meer van deze verkooppunten
had, werd al spoedig het schillen en la
ter ook het voorbakken niet meer in de
kramen maar op een centraal punt
gedaan. Veelal was dit de keuken van
de exploitant.
In Nederland was het de heer Megens
die in 1956 in Venlo een aantal ver
koopkramen exploiteerde. Hij kwam op
het idee een voorbakoven te con
strueren waarbij de aardappelstaaf
jes in kleine bakjes door een oven wer
den gevoerd waarin hete olie zat. Hij
was het die als eerste in Nederland een
verwerkingslijn voor pommes frites
in gebruik had.
In dezelfde periode werd ook een begin
gemaakt met de fabrikage van chips.
Vooral in Amerika en Engeland had
dit produkt al een grote vlucht ge
nomen. In Nederland werd in 1958
met de produktie begonnen. De puree-
industrie is pas later op gang gekomen,
waarschijnlijk mede tengevolge van
de hoge investeringen die nodig zijn en
de geringe bekendheid van het pro
dukt. De jongste tak van aardappel
verwerking, die pas in de zeventiger
jaren betekenis kreeg, vormen de
aardappelschilbedrij ven
VERZORG DE TOMAAT
MET WARMTE
De tomaat die oorspronkelijk uit Peru
en Mexico komt, is na de ontdekking
van Amerika in Europa ingevoerd.
Aanvankelijk teelden de Europeanen
de tomaat als sierplant. Pas aan het
eind van de vorige eeuw zijn ze haar
als groente gaan waarderen.
Als je dit stukje geschiedenis leest,
worden je twee dingen duidelijk.
In de eerste plaats dat de tomaat een
mooi plant is die zelfs in de siertuin
geen gek figuur slaat en in de tweede
plaats dat zij flink wat warmte nodig
heeft om gezond op te groeien. De to
maten komen immers uit landen met
een beduidend warmer klimaat dan
het onze.
In maart als de tomaat uitgezaaid
moet worden, is het buiten veel te
koud voor haar. Je kunt haar daarom
het beste in een verwarmde kamer in
een zaaikistje uitzaaien. Als de plantjes
na een week of twee opgekomen zijn,'
moeten ze in perspotjes verplant wor
den. Deze perspotjes moeten tot half
mei in een niet verwarmd vertrek blij
ven staan. Daarna kunnen de tomaten
in dc tuin uitgeplant worden.
Ook bij het uitplanten van de tomaten
moet u er rekening meehouden dat de
ze groente van warmte houden. Ver
zorg de tomaten daarom met warmte.
U kunt dit doen door ze een zonnig
en beschut plekje in de tuin te geven.
Wat dacht u van een plaatsje tegen
een zuidmuur? Als u deze muur bo
vendien nog wit schildert, hebben de
tomaten het helemaal naar hun zin.
Het licht -en dus de warmte- wordt zot
doende teruggekaatst waardoor ze er
tweemaal van kunnen profiteren.
Het wit schilderen van een muur
lijkt een wat omslachtige en dure werk
wijze. Het valt echter best mee. Voor
al als je bedenkt dat oplettende tuin
ders ontdekt hebben, dat tomaten het
liefst op een plekje groeien, waar het
vorige jaar ook tomaten gestaan heb
ben. Hierdoor kan de muur ieder
jaar opnieuw benut worden. In hun
voorliefde voor hun soortgenoten
gaan de tomaten zelfs over dat ze de
voorkeur geven aan een bemesting
met compost, die van tomatenafval
gemaakt is. Het zijn dus echte kanni
balen.
BETERE VOORLICHTING JONGE
MANNEN ABSOLUTE NOODZAAK
Voor hi
en oma
MARL
betuigt
Heiloo
Hoewe
baarhe
kennis
onze p
p/a Koninklijk I nstituut voor de Tropen
Mauritskade 63,1092 AD Amsterdam
Telefoon (020) 938973*
WEG MET DE DIEVEN
Als de tomaten nadat je ze op 75 cm.
van elkaar uitgeplant hebt, eenmaal
aan hun hergroei begonnen zijn,
mag je ze niet ongestoord door laten
groeien. Als je dit wel doet, vormen de
planten veel zijscheuten en bladeren
en slechts een paar vruchten. Het is
daarom van groot belang dat de zij
scheuten en de overtollige bladeren
-die a.h.w. de vruchten van de plant
stelen- regelmatig weggenomen wor
den. Men noemt dit heel toepasselijk
dieven. Het dieven doe ik op de vol
gende manier:
Ik knijp de jonge scheuten die in de
hoek tussen de stengels en de bladeren
ontstaan, met mijn nagels weg. Dit
doe ik voordat zij 10 cm. lang zijn.
Aangezien deze scheuten nogal snel
groeien, loop ik daartoe tenminste
één keer per week de planten langs.
Verder verwijder ik bij het dieven nog
enkele bladeren van planten die veel
loof gevormd hebben. Als het even
kan zoek ik hiervoor bladeren uit die
vlak boven een tros tomaten groeien.
Zodoende krijgen deze meer zonlicht
waardoor ze sneller rijp worden. Ook
hier merk je weer dat de zonnewarmte
voor de tomaat erg belangrijk is.
Vooral mannen van 18 tot 45 jaar
moeten beter worden voorgelicht over
het risico dat zij lopen op hart- en vaat
ziekten tengevolge van minder gezon
de leefgewoonten. Door een gerichte
voorlichting aan deze doelgroep kun
nen hart- en vatziekten in Nederland
wezenlijk worden teruggedrongen.
Dit is de belangrijkste conclusie
uit het bevolkingsonderzoek, waarop
ir. F. J. Kok, voedingsdeskundige
van de Nederlandse Hartstichting,
op 26 november 1982 aan de Land
bouwhogeschool Wageningen promo
veerde.
Het onderzoek heeft uitgewezen dat
bijna de helft (46%) van de Nederlan
ders rookt', een op de drie (30%) ver
keerd eet, een op de vijf (18%) te
dik is en twee op de vijf (44%) te weinig
bewegen. Doel van het onderzoek was
na te gaan welke mensen 'minder ge
zond' leven en welke factoren hierop
van invloed zijn. Van circa 900 mannen
en 1.000 vrouwen zijn de voedings-,
rook- en bewegingsgewoonten, even
als gegevens over lichaamsgewicht a
en -lengte geïnventariseerd.
Omdat de kans op een hartinfarct sterk
stijgt als mensen een aantal riskante
gewoonten combineren, is in het onder
zoek een nadere analyse gemaakt van
de groep van 246 mensen, die er 3
of 4 van die gewoonten tegelijk op na
houden,--zoals roken,verkeerd eten,
te dik zijn en te weinig bewegen.
In deze doelgroep, dié'bij uitsték be
langrijk is voor het geven van voor
lichting over het ontstaan van hart
en vaatziekten, komen verhoudings
gewijs 3 keer zoveel mannen als vrou
wen voor. De meeste van deze mannen
blijken tussen de 18 en 45 jaar oud te
zijn, hebben in het algemeen weinig
opleiding en zijn overwegend werk
zaam in de lagere beroepen. Omge
keerd is een gezonde leefwijze veel
meer bij vrouwen (67%) dan bij man
nen )33%) aangetroffen.
Uit het onderzoek blijkt overigens dat
meer dan de helft van de doelgroep
(55%() van mening is dat ze gezond
leven. De smaak van het eten en de
prijs, die ervoor moet worden betaald,
vinden de mensen uit deze groep
belangrijker dan de vraag, of het ge
zond is of niet. Ook is men niet erg
geïnteresseerd in het minder eten van
vet en cholesterol. Het nut van meer
bewegen of het stoppen met roken
wordt nauwelijks ingezien.
op de
1851 t
Recto:
D
Voor
FEEST
bovenz
„OUD'
Na 19.
LADD1
talen
172-33'
'1IT U
LETE
iANK!
its M
inslotl
toffee:
fswe,
jjieterr
h car:
llel.
T
to
"él
Als je het over bonen hebt, moet je
eigenlijk 2 groepen onderscheiden. In
de eerste plaats zijn er de soorten die na
de ontdekking van Amerika in de
Europese tuinen terechtgekomen zijn.
Daarnaast is er ook nog de tuinboon die
al sinds de ijzertijd in Europa bekend is.
Deze plant komt oorspronkelijk uit
Noord-Afrika. Ook nu nog is hij daar
in het wild te vinden. De Amerikaanse
tak van de bonenfamilie telt heel wat
leden. De bekendste zijn de sla-, de
pronk-, de snij,- en de bruine boon.
Van al deze soorten behalve van de
bruine boon zijn zowel stam- als
stokvariëteiten te koop. Hieruit kun je
afleiden dat je eerst een keuze uit de
diverse soorten moet maken voordat je
bonezaad bestelt.
Nu is deze keuze niet zo moeilijk als hij
lijkt. Dit komt doordat de stambonen,
dus ook de bruine bonen, direct al
afvallen. Zij leveren nl. zo weinig
boontjes op dat het zonde is om ze in
een kleine tuin uit te zaaien. De
stokbonen en de tuinboon blijven dan
nog over. Pronkbonen en snijbonen
lijken zoveel op elkaar dat het al
voldoende is al. één van beide in je
tuin hebt staan.
Voordat er aan de enlijke teelt van
stokbonen begonne. n worden, moe
ten de stokken wa 'ngs de bonen
komen te groeien, ge, tst worden. Je
moet daarbij aan i.«.ci wat dingen
denken. In de eerste plaats is het van
belang dat de stokken op een gunstig
plekje komen te staan. Bij het zoeken
van zo'n plekje moet je er rekening mee
houden dat bonen echte zonliefhebbers
zijn. Het moet dus in de voile zon
liggen. Om dezelfde reden moet de rij
stokken van zuid naar noord komen te
lopen. Zodoende zijn immers alle
boneplanten voor het zonlicht dat in
ons land voornamelijk uit het zuiden
komt, bereikbaar.
Tenslotte is het nog van belang dat het
stukje grond waarop de stokken komen
te staan niet bemest is. Aan mest
hebben bonen nl. een hekel. Als er na
veel wikken en wegen een geschikt
plaatsje voor de stokbonen gevonden is,
kan er met het plaatsen van de stokken
begonnen worden. Ik doe dit op de
volgende manier. Ik steek een aantal
stokken keurig op een rij op 70 cm. van
elkaar enigszins schuin in de grond. Op
1 m. afstand van de eerste rij doe ik
hetzelfde en wel zo dat de punten van de
beide rijen stokken elkaar kruisen.
Daarna breng ik een stok horizontaal
aan die ik op de kruisingen van de
staande stokken laat rusten. Aan deze
stok bind ik de overige stokken met
touw vast. Daarna is het opkweken van
de bonen maar een peuleschilletje. Je
hoeft alleen maar je vinger een cirkeltje
om de voet van de stokken in de grond
te trekken en hierin 6 bonen uit te
zaaien.
Dit moet overigens na 10 mei gebeuren.
Daarna is het wachten op de opkomst
van de planten en de oogst. Omdat het
even duurt voor de bonen produktief
worden, vindt je het eerst toch wel
jammer dat deze groente zoveel plaats
inneemt zonder er direct iets voor terug
te geven. Je gaat dan óok van alles
verzinnen om de grond tussen de
bonestaken te benutten. Ik heb gemerkt
dat je dit kunt doen door er direct na
het leggen van de bonen snel oogstbare
groenten uit te zaaien of te planten.
Ik denk hierbij bijv. aan radijs en sla.
Dit is mogelijk omdat deze groenten al
geoogst zijn voor het moment dat de
boneplanten zo groot geworden zijn dat
zij te veel zonlicht wegnemen.
Als er in je directe omgeving meer
mensen wonen die groenten verbouwen
kun je soms tot vreemde ontdekkingen
komen. Zo viel het mij enkele jaren
geleden op dat men een paar huizen
verder kans zag om stokbonen te
verbouwen die nooit te lijden hadden
onder schimmels, terwijl de bonen in
mijn tuin ieder nat jaar door deze kwaal
aangetast werden. Ik begreep er niets
van. De tuinen lage op dezelfde grond
en we teelden zelfs dezelfde soort
bonen. Gelukkig kon ik de schimmels
wel enigszins onder controle houden
door geregeld met een fungicide te
spuiten, maar blij met de situatie was ik
toch niet. Ik stapte dan ook op een dag
naar de bezitters van de tuin toe en
vroeg hen: „Wat is het geheim van jullie
gezonde bonen?" Dit bleek heel simpel
te zijn. Zij plukten al bonen als het loof
volledig droog was. Schimmels krijgen
zodoende geen kans om de planten
binnen te dringen. Je moet het maar
weten. Over het oogsten'van bonen raak
je trouwens nooit uitgepraat. De één
zegt: „Je moet ze oogsten als ze heel
dun zijn". Een ander beweert weer dat
ze veel smakelijker zijn als ze goed dik
zijn. Mijn ervaring is dat je het zelf niet
voor het zeggen hebt. Je moet immers
wel met het oogsten van dunne bonen
beginnen, anders zijn er binnen de
kortste tijd meer bonen dan je direct
gebruiken kunt. Na een poosje raak je
dan vanzelf verzeild in de dikkere
bonen. Een keuze is er dus eigenlijk
niet.
Het gebeurt maar al te vaak dat er in
een bepaalde week zoveel bonen oogst
rijp worden dat je ze niet allemaal
direct kunt gebruiken. Je kunt ze dan
gewqon aan de planten laten hangen
totdat de basten volledig geel en droog
geworden zijn. De bonen die in deze
basten te vinden zijn, kun je als witte
bonen eten. Vooral in tomatensaus
smaken zij goed. Zelf verwerk ik ze
nogal eens in croquetten. Ik doe dit op
de volgende manier. Ik kook de bonen
net zolang in wat water tot ze gaar zijn.
Daarna vermeng ik ze met een paar
rauwe eieren, een gefruit uitje en een
handvol broodkruimels. Ik doe dit in
een zodanige verhouding dat er een
deegachtig geheel ontstaat. Van dit deeg
rol ik croquetten die ik vervolgens in
eiwit doop. Tenslotte bestrooi ik ze dan
nog met paneermeel en bak ik ze op
dezelfde manier als oliebollen. Je kunt
de overtollige bonen ook direct oogsten
en invriezen. Daartoe moet je ze op de
gebruikelijke manier koken. Daarna
kunnen ze in zakken in de diepvriezer
gezet worden. Bonen heb je dus nooit te
veel
Ve r m a ge re n S to p pe n met roken
Een belangrijk deel van de ondervraag
den in het landelijk onderzoek wilde
graag gezonder leven en zei dan ook
een aantal vergeefse pogingen daar
toe te hebben ondernomen. Van de te
zware mannen had 50% en van de
vrouwen 66% één of meer mislukte
vermageringspogingen achter de rug.
Van de rokers had 39% geprobeerd
met roken te stoppen. Aan steun hier
bij van familie, vrienden of collega's
hechtten ze overigens weinig waarde.
Volgens de promovendus zullen voor
deze mensen op ruime schaal 'stop-
het roken' programma's moeten wor
den ontwikkeld, die meer kans op suc
ces bieden.
Ir. Kok heeft zich ook gebogen over
de vraag hoe mensen uit deze groep
nu voorgelicht willen worden over een
gezonde manier van leven. Televisie
scoort hier het hoogst (50%), waar
bij er voorkeur is voor speciale pro
gramma's. Maar ook voorlichting op
school wordt belangrijker gevonden,
evenals voorlichting via de huisarts.
Jaarthema 1983
De Nederlandse Hartstichting heeft
als jaarthema voor 1983 gekozen 'Hart
en Risicofactoren' en zal mede aan de
hand van de resultaten van dit on
derzoek een landelijke voorlichtings
campagne voeren om de hart- en vaat
ziekten in Nederland verder terug te
dringen.
Voor nadere inlichtingen:
Nederlandse Hartstichting, Sophia-
laan 10, 2514 JR 's-Gravenhage, tel.
070 - 924292.
•[oor
•JEN -
ïties,
•ïiten
'afé I
el. 33
)it bli
-tENW
■ieeft i
iel. 0
air.
'ABA
ilRAA
.'•'ANN
nersti
fe kc
e T
nach.
nach.
NSTt
iS
•Tondt
m
Rechte Hondsbosschelaan 22 - Heiloo
