Kunst
Pakket
Harry Mulisch:
'De ontdekking
van de hemel
Paul de Leeuw:
'Voor U, Majesteit!'
Als iemand in 1992 de gemoede
ren heeft bezig gehouden, dan is
het zonder meer cabaretier Paul
de Leeuw. Zijn theatershow trok
en trekt volle zalen. Dat dit suc
ces nauw samenhangt met zijn
verschijnen op de televisie, zal
niemand echt verbazen.
'De schreeuw van De Leeuw',
uitgezonden op de late zaterda
gavond, wekt bewondering en
zorgt voor een permanente
lachstuip bij de liefhebbers.
Daar tegenover staat een grote
groep mensen, die absoluut niet
van Paul de Leeuw's program
ma's gediend zijn. Controver
sieel zijn de uitzendingen in elk
geval.
De teksten van Paul de Leeuw
zijn behalve in het theater en op
de televisie ook te horen op de
inmiddels twee verschenen cd's.
De eerste daarvan, 'Voor U, Ma
jesteit', was een meteen razends
nelle stijger in de bestaande
verkoop- en populariteitslijsten.
Algemeen bekend is inmiddels
het nummer 'Vlieg met me mee',
de parodie op alles wat met het
Eurovisie Songfestival te maken
heeft, dat de laatste weken op
nieuw veel te horen is. Maar ook
andere persiflages zijn op de cd
te beluisteren, zoals 'Giddy up
go' en 'Paradijs bij het dashbo-
ardlicht'.
Naast de genoemde nummers
zingt Paul de Leeuw ook meer
serieus getint repertoire, hele
fraaie nummers, die aanzetten
tot nadenken. Dat laatste doet,
maar dan wel anders, natuurlijk
ook het typetje Bob de Rooy, in
middels het meest geïmiteerd in
Nederland: het 'Hallo Boppers'
is nagenoeg Algemeen Beschaafd
Nederlands geworden.
'Voor U, Majesteit' is een bij
zondere cd, de opvolger 'Van U
wil ik zingen', met daarop num
mers als 'Gebabbel' (samen met
Willeke Alberti) en 'In de ghet
to', bewijst dat Paul de Leeuw
een vaste plek in de wereld van
de kleinkunst heeft verworven.
Dat hij die voorlopig niet kwijt
raakt, staat vast.
De presentatie van 'De ontdek
king van de hemel' was er één
waarvan ik nauwelijks andere
voorbeelden kan verzinnen, ten
minste wat betreft een Neder
landse roman. Pagina-grote
interviews en beschouwingen
verschenen in de landelijke en re
gionale kranten. Sonja Barends
wijdde haar uitzending op zater
dagavond geheel aan de schrijver
en zijn boek, waarbij tal van
prominenten op de eerste rij
zaten.
DE ONTDEKKING
VAN DE HEMEL
'De ontdekking van de hemel' is
een totaalroman. Op de achter
kant wordt dit als volgt omschre
ven: 'Dit monumentale boek,
waarin alle thema's en obsessies
uit het werk van Harry Mulisch
in 65 hoofdstukken bijeenko
men, is tegelijk een psychologi
sche roman, een filosofische
roman, een tijdroman, een ont
wikkelingsroman, een avontu
renroman en een alles overkoe
pelend mysteriespel'.
Ik heb de laatste jaren veel ro
mans van Harry Mulisch gele
zen. Natuurlijk 'De Aanslag',
maar ook bijvoorbeeld 'De pu
pil'. Het gebruik van de taal en
de opbouw van de romans zor
gen telkens weer voor een ge
noeglijk aantal uren. In het geval
van 'De ontdekking van de he
mel' zal het waarschijnlijk een
aantal dagen worden: 900 pagi
na's literatuur laten zich - zelfs
niet figuurlijk - niet in één adem
lezen. Maar gezien de overwe
gend enthousiaste reacties in
kranten en tijdschriften en van
kennissen, zal het de moeite
waard zijn. Met de Kerstdagen
(lees: vrije tijd) op komst toch
een prettig vooruitzicht.
Guns n' Roses:
'Use Your Illusion'
De cd's 'Use your illusion I II'
van de groep Guns n' Roses kwa
men tegelijkertijd uit aan het ein
de van 1991. Sindsdien staan ze
goed genoteerd in de cd-lijsten in
Nederland en daarbuiten. De
formatie, met frontman Axel als
onbetwist middelpunt, is tot gro
te hoogten gestegen.
Guns n' Roses scoorde haar suc
ces niet met de eerste de beste cd.
In de loop der jaren werd de re
putatie van de band opgebouwd.
Steeds meer trok men de aan
dacht, niet in de laatste plaats
door het zeer wisselvallige ge
drag van Axel Rose ten opzichte
van de media. Een ware lawine
van publicaties gingen vooraf
aan en volgden op de dubbele re
lease van 'Use your illusion'. Ge
combineerd met een uitgebreide
wereldtoernee was het succes van
Guns n' Roses een feit.
'Use your illusion' bevat ontzet
tend veel interessante nummers.
Op deel II bijvoorbeeld de Guns
n' Roses versie van 'Knockin' on
heaven's door', geschreven door
Bob Dylan. Deze song scoorde
als single met als gevolg dat vele
bands het opnieuw opnamen in
hun repertoire. Het gebeurde in
Heiloo bijvoorbeeld, tijdens het
benefiet-festival op het Station
scentrum ten bate van De Vijf
hoek, dat drie van de zes daar
optredende groepen 'Knockin'
on heaven's door' ten gehore
brachten.
Op dit moment is het nummer
'Yesterdays' de aandacht trek
kende single van Guns n' Roses,
een eigen nummer van de band,
dat hoog genoteerd staat. Overi
gens is Guns n' Roses absoluut
niet alleen in Nederland geliefd
èn berucht. Tijdens een bezoek
aan Polen in de zomer deed ik de
15-jarige dochter van mijn vrien
den een enorm plezier met een
poster en t-shirt van Axel Rose...
Het Kunstpakket
Met toenemende verbazing èn
bewondering heb ik 'Het Kunst
pakket' bekeken. Een zeer bij
zonder boek van Christopher en
Helen Frayling en Ron van der
Meer. Het is eigenlijk geen boek,
maar - zoals de naam reeds aan
geeft - een pakket voor kunstlief
hebbers. Of nee, beter nog: 'Het
kunstpakket' is een klein gra
fisch kunstwerk.
Het boek bevat zo'n tien hoofd
stukken en evenzoveel dubbele
bladen. In elk hoofdstuk wordt
een aspect uit het brede werkter
rein van de kunst aan de orde
gesteld. Dat gebeurt aan de hand
van illustraties, natuurlijk: dat
mag je in een boekwerk over
kunst verwachten.
Maar, en dat is het bijzondere, er
wordt ook uitleg gegeven door
middel van uitklappende model
len, waardoor er een driedimen
sionaal beeld ontstaat met be
trekking tot een bepaald onder
werp. De associatie met een kijk
doos gaat op, bijvoorbeeld bij de
reconstructie van het atelier van
Johannes Vermeer, de demon
stratie van een perspectief kijker
op schaal, het model van het
Parthenon in Athene om inzicht
in bouwkundige verhoudingen te
krijgen en ga zo maar door.
Voorts kan men een kartonnen
camera obscura maken, zijn er
modellen voor kleur en bewe
ging, krijgt men inzicht in com
positie en vorm, enzovoort.
Tenslotte is er een tijdtabel opge
nomen, waarin twintig belangrij
ke schilderijen zijn vermeld. Bij
het bestuderen hiervan kan men
gelijktijdig luisteren naar een in
gesproken cassette en kijken
naar reproducties van deze schil
derijen. Het pakket is compleet
met een bondige 'Kunstwijzer',
waarin begrippen en woorden in
de beeldende kunst worden ver
klaard.
Dit boek, dat wat betreft de pro
ductie zeer arbeidsintensief moet
zijn geweest, is werkelijk een
doe-boek. Kijken met de ogen
van een kunstenaar: leerzaam
voor de amateurschilder of -
tekenaar, maar vooral interes
sant, voor iedereen die meer wil
weten over hoe een schilderij tot
stand komt voordat er daadwer
kelijk een penseelstreek op het
doek wordt gezet.
'Unplugged': opmars van
akoestische (pop)muziek
Enkele decennia geleden was het
de gewoonste zaak van de we
reld. Electrische gitaren waren er
nauwelijks, laat staan de synthe
sizer en andere op computer en
electriciteit gestoelde instrumen
ten. De techniek verbrede de ge
luidsmogelijkheden van muzi
kanten en zorgde voor nieuwe
stromingen. Een voorbeeld hier
van bij uitstek is de populaire
house-muziek, die binnen een
paar jaar ook Nederland ver
overde.
Maar naast zo'n hyper techni
sche muziekstijl ontstaat min of
meer logisch een tegenstroom:
muziek die grotendeels ontdaan
is van technische snufjes en
waarbij versterkers en boxen al
leen worden gebruikt om het
akoestische geluid en de zang
voor een groter publiek letterlijk
te versterken.
Geheel nieuw is deze minimalise
ring van technische invloeden
niet. Vara-discjockey Jan Dou-
we Kroeske startte een aantal
jaar geleden al met zijn beroem
de '2 meter sessies', welke weke
lijks te beluisteren waren en zijn
via Radio 3. Een selectie daarvan
is in de afgelopen jaren al op cd
verschenen; de drie uitgebrachte
schijfjes gaan nog steeds vlot
over de toonbank.
PAGINA 16
met keur aan 'tekst
en muziek
ROMAN
i I W0ÊÊÊ m
Cr&wttvct Mwuse
Pattt
tS>»
9 9 t P V
Lanny Htovitt
Xvvitt fti
