Jeroen
Brouwers
De Indië-
romans
Een stap verder dan 'minimalise
ren' is de akoestische vertolking
van bestaand of nieuw repertoi
re. Deze zogenoemde 'unplug
ged' muziek geniet na een aantal
op deze wijze opgenomen cd's
een grote populariteit. Bijvoor
beeld is er de cd van Mariah Ca
rey, die voor een ware run op de
winkels zorgde.
Dit succes werd overtroffen door
Eric Clapton, die met het album
'Unplugged', opgenomen in sa
menwerking met muziekzender
MTV, hoge verkoopresultaten
haalde. Deze zullen wellicht niet
leiden tot de titel 'best verkocht',
maar voor mij wel tot de aandui
ding 'meest sfeervol èn verras
send èn indrukwekkend' van het
afgelopen jaar. Bekende songs
van Clapton krijgen een nieuw
leven, een nieuwe dimensie in
hun akoestische versie, zoals
'Tears in heaven' en 'Layla'.
Ook onze nationale trots op het
gebied van pure rock, Golden
Earring, presenteerde zich
akoestisch op het album 'The na
ked truth'. De televisie
registratie in het grand-café De
Kroon op het Rembrandtsplein
in Amsterdam was onlangs te
zien bij Veronica. Inmiddels
loopt de verkoop als een trein.
Tenslotte wil ik aan het eind van
dit stukje '1992 Unplugged' nog
noemen, de verzamel-cd uitge
bracht op het EVA-label. Een
keur van artiesten is op 16 tracks
akoestisch te beluisteren, zoals
Crowded House, Bonnie Raitt,
Marillion, Joe Cocker, Iggy
Pop, Sinéad O'Connor en Frank
Boeijen ('Zwart wit'). De opna
mes voor deze cd komen van tal
van bronnen, zoals televisie- en
radioprogramma's van KRO,
Veronica en Vara. Alles bijeen is
het een prima doorsnee van de
akoestische pop.
Ton van Schaik
en Robin Lutz:
'Abdijen in
West-Europa'
Abdijen en kloosters. De huidige
bewoners streven dezelfde idea
len na als de vele generaties voor
hen die de christelijke leer door
de eeuwen heen levend hielden.
De manier van leven van de
monniken en nonnen van van
daag de dag is in het boek 'Ab
dijen in West-Europa' getrouw
weergegeven, zodat de lezer in
staat is kennis te maken met het
gebed, de opofferingen, de hu
maniteit en de bescheidenheid
van de huidige inwoners van
abdijen.
De abdij-bewoners laten hun ei
gen stem horen. Abten en mon
niken onthullen onbekende
bijzonderheden over hun plich
ten en vroomheid. Het boek
geeft inzicht in het leven van de
mensen die voor de monastieke
afzondering gekozen hebben.
Het resultaat is een uniek docu
ment geworden dat het leven be
schrijft van hen, die zich aan
God en aan dienstbaarheid voor
Jeroen Brouwers:
'De Indië-romans'
De drie Indië-romans van Jeroen
Brouwers behoren zonder enige
twijfel tot de hoogtepunten van
zijn oeuvre als romanschrijver.
'Het verzonkene' (1979), 'Be
zonken rood' (1981) en 'De
zondvloed' (1988) hebben een
meer dan uitbundig onthaal ge
kregen in de literaire kritiek en
mogen zich al lange tijd verheu
gen in de gunst van een nog
steeds groeiend lezerspubliek.
Gezien de innerlijke samenhang,
die er tussen deze drie romans
bestaat, lag het voor de hand ze
in één band samen te brengen.
'Het verzonkene' werd bekroond
met de Multatuli-prijs. Het is een
de mensheid hebben gewijd. De
inhoud van het boek wordt ge
kenmerkt door diversiteit en se
rene harmonie, zodat het
geschikt is voor lezers van alle
leeftijden, met verschillende ach
tergronden.
Abdijen die zoveel eeuwen heb
ben doorstaan en die zo'n grote
invloed op onze wereld hebben
gehad, kunnen niet anders dan
respect en bewondering oproe
pen. Neem bijvoorbeeld de
eerste christelijke monniken van
Ierland. Zij verspreidden het
evangelie tot in alle hoeken van
de wereldbol, stichtten vele ab
dijen in Europa en tot op de dag
van vandaag is hun invloed nog
merkbaar. In Ierland zijn de be
wijzen van het vroege religieuze
leven wonderwel bewaard ge
bleven.
De abdijen in dit boek zijn gese
lecteerd op hun sfeer en harmo
nie, hun vrede en sereniteit, en
op hun bereidwilligheid om hun
deuren voor de makers van het
boek te openen en een blik in
hun wereld te gunnen. Er wordt
aandacht geschonken aan de im
mense toewijding van monniken
aan kunstnijverheid, schilderen,
houtsnijden, weven, maar ook
aan het werk in de keuken, de
tuin, de bibliotheek, de wijn
gaard, de boerderij, het pastora
le werk en de school. De
specifieke monastieke sfeer
wordt weergegeven, de bezieling
en het aanstekelijke enthousi
asme van de monniken bij hun
dagelijkse werkzaamheden.
Dit boek, met tekst van Ton van
Schaik en foto's van Robin Lutz,
kwam tot stand naar aanleiding
van de gelijknamige televisie
reeks, uitgezonden door BRTN
en KRO.
roman waarin de Indische kin
derherinneringen werden afge
wisseld met polemische uitvallen
naar literatuur, politiek en maat
schappij. In deze bundel zijn al
leen de herinneringen aan Indië
als korte roman gepubliceerd.
Voor een ieder, die al ken
nismaakte met eerdere drukken,
zal het lezen van deze - naar de
wens van de schrijver - kortere
versie een nieuwe indruk wek
ken.
'Bezonken rood' en 'De zond
vloed' hebben geen veranderin
gen ondergaan ten opzichte van
hun voorgaande zelfstandige
drukken. Over 'Bezonken rood',
dat inmiddels in vijf talen is ver
taald, schreven de recensenten:
'Een monument voor een moe
der'; 'Dit is wat Jeroen Brouwers
in 'Bezonken rood' is gelukt:
schrijven over het vergankelijke
op een onvergankelijke manier';
'Een prachtig, verschrikkelijk en
aangrijpend boek'.
Het lijvige 'De Zondvloed' (ruim
700 pagina's) werd vrij snel na
publicatie bekroond met de Bor-
dewijk-prijs. U zult wellicht be
grijpen, dat ik deze roman zo
vlak voor Kerstmis zelf nog niet
heb kunnen lezen, mede gelet op
de andere boeken op deze pagina
vermeld. De twee andere, wel ge
lezen romans in de bundel, ge
combineerd met de positieve
uitspraken door de vakpers, ge
ven mij het vertrouwen dat 'De
Zondvloed' van Jeroen Brou
wers niet voor niets 'een onbet
wistbaar hoogtepunt, in zijn
eigen werk en in de literatuur'
wordt genoemd.
Jan Vayne:
'Living Colors'
Zondagochtend, muziekmozaïek
met Willem Duys. Stomtoevallig
staat de radio op het betreffende
station afgestemd. Je hoort de
stem van de presentator en ver
wacht jazzy evergreens of popu
lair klassiek of een hoogstandje
uit de Nederlandse kleinkunst-
traditie. Dan valt de naam Jan
Vayne, de Hollandse pianist, die
internationale faam heeft verkre
gen met zijn 1992-cd 'Living
Colors'
Over het repertoire op deze cd
schrijft hij zelf het volgende:
'Stomvervelend, saai en voor
droogkloten die niet in het leven
staan', was samengevat het ant
woord van een stel hiphoppers
op de vraag wat ze nu van klas
sieke muziek vonden. 'Georgani
seerde herrie', zei Vladimir
Drs. Lucia Thijssen:
'1000 Jaar Polen
en Nederland'
De betrekkingen tussen de Ne
derlanden en Polen dateren uit
het jaar 1000 en zijn nog steeds
zeer hecht. Friese kooplieden
gingen al in het jaar 1000 voor
haring naar de Oostzee; Poolse
studenten kwamen naar de uni
versiteiten van Leiden, Franeker,
Harderwijk en Amsterdam. Ne
derlandse doopsgezinden trok
ken naar Polen. Poolse militai
ren vochten in de Slag om Arn
hem en bevrijdden Breda. Poolse
mijnwerkers kwamen naar Zuid-
Limburg. Nederlandse truck
chauffeurs verzorgden voedsel-
transporten naar Polen.
Over deze betrekkingen schreef
de kunsthistorica Lucia Thijssen
het boek '1000 Jaar Polen en Ne
derland'. Dit rijk geïllustreerde
boek behandelt de geschiedenis
van de relatie tussen de Neder-
Ashkenazy, één van 's werelds
grootste pianisten, over popmu
ziek. Beide citaten typeren de
houding van mensen, die niet
verder geïnteresseerd zijn dan
hun eigen vakgebied. Kortzichtig
en generaliserend. Op 'Living
Colors' heb ik geprobeerd een
muzieksoort te creëren, die de
kwaliteit en verscheidenheid van
de klassieke muziek en de toe
gankelijkheid van de pop com
bineert".
Jan Vayne is uitstekend in zijn
opzet geslaagd. De vaak in leren
jas gestoken pianist met lange
haren nam als basis telkens meer
of minder bekende nummers van
hedendaagse popmuzikanten.
Bijvoorbeeld van Queen ('Who
wants to live forever' en 'Bohe
mian Rhapsody') en van The
Beatles ('The long and winding
road' en 'Eleanor Rigby'). Sole-
rend op de vleugel en begeleid
door een keur van topmusici uit
enkele Engelse orkesten maakt
Vayne er een oorstrelend genoe
gen van.
In enkele composities worden
nummers in elkaar verweven. De
meest opmerkelijke daarvan rs
wel het relatief korte 'Colorful
People'. Daarin passeren Billy
Joel ('Pressure'), Michael Jack
son ('Black or White'), Prince ('I
would die 4 you' en 'Purple
Rain') en Bach (Fuge in D)!
Met 'Living Colors' heeft Jan
Vayne de weg naar internationa
le erkenning en waardering in
geslagen.
landen en Polen vanaf ongeveer
1000 jaar na Christus tot heden.
Alle soorten contacten worden
behandeld: vanaf de handelscon
tacten, via de scheepvaart, carto
grafie, krijgskunde, wetenschap,
theologie, naar kunst en cultuur.
Tot voor kort was er in onze taal
weinig over dit Middeneuropese
land geschreven. Literatuur over
de Pools-Nederlandse betrekkin
gen was geheel niet voor handen.
Nu na het vallen van het IJzeren
Gordijn de betrekkingen weer
opbloeien, is het van belang
meer te weten over de historische
achtergronden en de vele facet
ten van de Pools-Nederlandse
vriendschapsbanden.
De auteur Lucia Thijssen stu
deerde kunstgeschiedenis te Lei
den. Na haar studie werkte ze
freelance aan tentoonstellingen
over diverse onderwerpen. In
1975 begon ze met de voorberei
dingen voor een tentoonstelling
over de Nederlandse betrekkin
gen met Polen in de 16de en 17de
eeuw. De tentoonstelling vond in
1978 plaats in onder meer Dant-
zig en Warschau en tenslotte in
Nederland.
Na 1978 gaf Luzia Thijssen ver
schillende lezingen en schreef en
kele artikelen over de Pools-Ne
derlandse betrekkingen. Als se
cretaris is ze verbonden aan de
Stichting Samenwerkingsver
band Nederland-Polen en de
Stichting Stedenband Den Haag-
Warszawa. Het idee om haar
kennis over de Pools-Nederland
se betrekkingen op schrift te stel
len ontstond in de loop der ja
ren. Na veertien jaar arbeid is
met '1000 Jaar Polen en Neder
land' het idee werkelijkheid ge
worden. De uitgave is een ylot
leesbaar boek, dat tevens ge
schikt is als naslagwerk, boorde
vol nuttige achtergrondinforma-
PAGINA 17
