Uitkijkpost kerstbij-lage 22 december 1999
Jo Valkering-Goemans:
honderd jaar tevredenheid
p 18 januari in het jaar
1900 vindt in Brussel de
première plaats van de
Opera Trjl Uilenspiegel van Blockx.
Twee maanden later, op 7 maart,
ziet Albert Carel Willink het levens
licht. Deze man zou later grote
bekendheid genieten als magisch-
realistisch schilder. Op 1 april, in
datzelfde jaar, wordt in Amsterdam
het eerste nummer van dagblad Het
Volk gedrukt. Deze spreekbuis van
de SDAP heeft als hoofdredacteur
RJ. Troelstra.
Op 29 april bezwijkt tijdens de
wereldtentoonstelling in Parijs een
brug. Er vallen negen doden te
betreuren. Het bezoekersaantal van
deze tentoonstelling is tot op heden
niet overtroffen: vijftig miljoen men
sen kwamen naar Parijs. Op 2 juli
weet graaf Ferdinand von Zeppelin,
na een mislukte poging twee dagen
eerder, met zijn door hem ontwor
pen luchtschip twintig minuten in de
lucht te blijven. Dit gebeurt bij
Manzell aan het Bodenmeer.
Op 14 augustus gaat Amsterdam,
als eerste stad van Nederland, zijn
tramnet elektrificeren. Op één traject
is de paardentram al vervangen. In
dezelfde maand wordt op de 24ste
in Glasgow het begin van een bui-
lenpestepidemie ontdekt. Voor het
eerst in de geschiedenis wordt er op
grote schaal serum toegediend en
de epidemie wordt daardoor snel
bedwongen. Op 25 augustus sterft
Friedrich Nietzsche, een Duitse cul
tuurcriticus en filosoof.
Op 16 oktober kondigt de twintigja
rige koningin Wilhelmina haar
verloving aan met de Pruisische
legerofficier hertog Heinrich von
Mecklenburg-Schwerin, die 24 jaar
oud is. Op 20 oktober wordt het
verloofde paar in 's-Gravenhage
door een enthousiaste menigte inge
haald.
Dit alles gebeurde pas nadat aan
het begin van het jaar, om precies te
zijn op 2 januari, in Wijk en Duin,
het huidige Beverwijk, Johanna
Euphemia Goemans werd geboren.
Honderd jaar later kennen ze haar
in Limmen nog steeds als Jo
Valkering-Goemans.
Ondoorgrondelijk
Van haar honderdste verjaardag is
ze nog een paar weekjes verwijderd,
maar dat weerhoudt mevrouw
Volkering er niet van om alvast eens
'achterom' te kijken, op de voorbije
eeuw. In haar kamer in zorgcentrum
De Cameren, in het gezelschap van
haar twee dochters, maakt ze een
tevreden indruk. Hoe ze alle grote
veranderingen in de wereld, die in
de voorbije eeuw hebben plaatsge
vonden, heeft ervaren, daar laat ze
zich niet over uit. Want mevrouw
Volkering is optimistisch ingesteld,
en aan klagen doet ze zeker niet.
Zeker, de wereld is veranderd. Er
zijn machines gekomen, auto's,
vliegtuigen en computers. Er gebeu
ren bijna dagelijks rampen, de
wereldpolitiek is soms ondoorgron
delijk en er is nog steeds honger op
de wereld. Ze leest er elke dag over
in de krant.
Fraaie hoofddeksels
Een fijn leven heeft ze gehad. Haar
negentigste verjaardag heeft ze nog
in haar eigen huis gevierd, dat
weet ze nog. Maar na ziek te
zijn geweest, verhuisde ze
zo'n vijf a zes jaar geleden
naar De Cameren. Haar
man moest ze toen al
lang missen, Siem is
slechts zestig geworden.
Toen ze trouwden
waarschuwde haar
vader haar aanstaande
echtgenoot nog. „Denk
erom, Jo is een teer
poppetje!" Haar vader
zat ook in de bollen,
evenals haar man Siem.
Ze ontmoette hem voor
het eerst op het familiebe
drijf. Dat zwakke schepseltje,
dat bloedarmoede had, en er
een hekel aan had als ze 's mor
gens vroeg in het bollenveld moest
helpen, veel te koud vond ze dat.
Dat zwakke schepseltje wandelt nu
nog dagelijks door Limmen, zonder
rollator en getooid met een van
haar fraaie hoeden. Want daar is ze
befaamd om in het dorp, om haar
hoofddeksels. Op de fiets droeg ze
er een, met tuinieren had ze een
hoed op, en toen ze een paar jaar
geleden het oude parochiehuis her
opende als De Burgerij, had ze ook
een fraaie creatie opgezet. De
toneelvereniging klopte meermalen
bij haar aan om wat van haar col
lectie te lenen.
Op en neer naar Rome
Actief is ze altijd geweest. Zo was ze
penningmeester van de
'Moederschapszorg', een instelling
die hulp gaf aan jonge moeders en
zat ze in het bestuur
van de 'Meisjes
bescherming', die
meisjes begeleidde in
een betrekking voor
dag en nacht.
Gekeken werd of het
gezin waar zo'n meis
je in terecht kwam,
wel vertrouwd was.
En behalve werken en
voor haar drie kinde
ren zorgen, hield ze
ook van ontspanning.
Als een van de eersten
op het dorp hadden
ze een auto, herinnert
ze zich, en dan trok
ken ze erop uit. Met
de schoonmoeder van
een van haar dochters
heeft ze het nog eens
bestaan om op één
dag op en neer naar
Rome te vliegen, ver
telt ze. Het was een
reisje met de KRO,
zo'n 25 jaar geleden.
Ze weet het nog goed.
Voor dag en dauw
vertrokken ze uit
Alkmaar, en in Rome
hebben ze een mis met de paus bij
gewoond.
Soldaat ingekwartierd
Twee oorlogen heeft ze meege
maakt. Over de tweede vertelt ze
soms nog wel wat, over de eerste
bijna nooit. Het enige dat ze nog
weet is dat er een soldaat bij hen
was ingekwartierd, die op zijn vrije
dagen hielp met wieden. Maar meer
wil ze er niet over kwijt. Wie Jo
Valkering-Goemans zo ziet zitten,
kan zich bijna niet voorstellen dat zij
al honderd jaar is. De tand des tijds
heeft natuurlijk wel aan haar
geknabbeld, maar deze fragiele
vrouw, nog steeds op en top een
dame, kan zich zelf nog heel goed
redden. Op 2 januari viert zij haar
honderdste verjaardag, samen met
kinderen en kleinkinderen, en
natuurlijk de burgemeester. „Die is
al zo vaak geweest," lacht Jo
Valkering-Goemans fijntjes...
Marian Lutgerink
