Ed Toorenburg en historisch erfgoed
Tulpengedicht
Tulpen
»«f «W*
CASTRICUM - Kunstschilder en foto
graaf Ed Toorenburg gaat er eens
goed voor zitten. Het valt dan ook
niet mee om precies uit de leggen
wat 'foto's die geen foto's zijn', nu
precies moeten voorstellen. Het
betreft een specifieke werkwijze om
unieke, niet-reproduceerbare af
beeldingen te maken. Door natte
chemicaliën van een Polaroidfilm
over te zetten op een andere drager
- in dit geval hoogwaardig lompen -
papier - kunnen het 'heden en ver
leden' met elkaar worden versmol
ten. De beelden zijn namelijk van
nu, maar ze lijken van vroeger. Een
techniek waarmee Ed Toorenburg
inmiddels een collectie prachtige
tulpenprenten heeft opgebouwd.
De provincie Noord-Holland had
enkele jaren geleden een opdracht
uitgeschreven met het thema
'Industrieel Erfgoed'. „Ik had al een
aantal jaren met thema's als 'Lost
Beauties', 'Cultuur en Religie' en
'Hollands Landschap in Transfer'
Oud en nieuw worden één", legt Ed
Toorenburg uit. Al fotograferend
met het Industrieel Erfgoed kwam
Ed ook met het Agrarisch Erfgoed in
aanraking.
„De oude drooggemalen polders,
weiden, sloten, veeteelt, akker
bouw, tuinbouw en landschapsinde
ling zijn allen resultaat van mense
lijk handelen. De grootse, bloeiende
bollenvelden in geel, wit of rood
vallen optisch heel erg op en trok
ken mij erg aan. Iets wat mij enorm
fascineerde. Ik heb mij meer ver
diept in het onderwerp bloembol
len en in het bijzonder de tulpen en
kwam zodoende bij de Hortus
Bulborum in Limmen terecht. De
Hortus is een heel bijzondere tuin
van grote historische waarde. Het is
één brok cultuur. Er zijn oude tul
penbollen uit heel Nederland verza
meld, al het genetisch materiaal is
daar zo'n beetje vastgelegd! Er
staat daar een stuk werelderfgoed
waar je U tegen zegt. Dat wilde ik
graag vastleggen en gebruiken!"
publiek reageerde enthousiast op
zijn werk.
Enthousiast waren ook de kinderen
van de Paulusschool in Heiloo, waar
het project Kunstenaar in de Klas
door Ed Toorenburg gestalte werd
gegeven. „Ik heb de kinderen voor
al meegegeven dat zij moeten dur
ven. De creativiteit moet niet wor
den beperkt tot 'Het moet zo', maar
de durf om te DOEN. Dat betekent
overigens niet dat aanrotzooien een
vrijbrief is. Dat wat gesloopt was,
moest weer worden opgebouwd.
De kinderen hebben laten zien dat
je met durf en enthousiasme tot
mooie, verrassende (moderne)
werkstukjes kunt komen", aldus de
kunstenaar.
De techniek die Ed Toorenburg zelf
hanteert is er ook één van 'durven'.
Als anecdote vertelt Ed dat hij in de
Polaroidstudio in Frankfurt heel
gedurfd voor de technici aldaar met
scharen, linealen, lichten, chemica
liën en verfsoorten te werk ging om
in zijn polaroidfoto's/transfers
bepaalde effecten te bereiken.
Oubollig
Nederland wordt dikwijls geasso
cieerd met tulpen, klompen en
molens. „In haar ministerperiode
liet Annemarie Jorritsma in een
televisie-interview weten dat
Nederland af moet van dit oubolli
ge imago", spreekt Ed Toorenburg
zijn verbazing uit. „Het is juist hele
maal niet oubollig. Het is juist zo
actueel als het maar zijn kan! Wij
Nederlanders vinden namelijk niet
veel uit, maar in producten verbete
ren zijn we zeer sterk. Zo komen
klompen, molens en tulpen oor
spronkelijk helemaal niet uit
Nederland, maar hebben wij deze
artikelen die allemaal komen uit
landen zoals Iran via Turkije naar
Nederland geïmporteerd en verbe
terd. Vervolgens hebben wij er
exportproducten van gemaakt die
nog steeds up to date zijn, en dat
door de eeuwen heen!"
Tulp La Reine de Medici.
Gij die, op uw steel gestegen,
schijnt te zijn uit zon gedegen,
die met uw doorvlamd gewaad
Drachtig in de velden staat,
in de statige avonduren
ligt gij met de wijde vuren
uwer levensheerlijkheid
voor mijne oogen uitgespreid,-
gij
ij die, nog in 't morgendoomen, en nog diep in kalme nachten
En dat is nu precies datgene wat Ed
Toorenburg in zijn prenten laat
zien. De beelden zijn van nu, ze lij
ken van vroeger. Oud erfgoed, dat
meegaat in de moderne tijd...
tegen vroege-voorjaarsboomen
ijl de verten bloeit en brand,-
in de verten van mijn land,
zien, herdenkend, mijn gedachten
u bij menigten geplant
in de schoonheid van mijn land.
Tulp Violet met op de achtergrond de kerk.
Ed Toorenburg heeft zijn atelier/stu
dio in Den Oever. Voor meer infor
matie kunt u hem bellen onder
0227-512948. De kunstenaar geeft
ook verschillende workshops bij
PaintShop Toorenburg, aan de
Burgemeester Mooijstraat 32 te
Castricum. Voor meer informatie bel
tel. 0251-670700.
in de verten, waar de scholen
witgedekte wolken dolen,
waar de wereld in het rond
uitligt aan den horizont,-
gewerkt. Dit thema van Noord-
Holland sloot daarbij goed aan. In
samenwerking met Eduard
Bergman portretteerde ik uitge
woonde industrie-objecten zoals
het oude Mercurius pakhuis in
Wormer, dat nu dienst doet als
museum. Maar ook het Spaarne of
de windmolens aan de Zaan en in
Schermerhorn, die momenteel de
toeristische industrie dienen. Het
gaat om oud industrieel erfgoed
dat meegaat in de moderne tijd. De
opdracht die wij ons stelden was om
de schoonheid van wat ooit
geweest was, in al haar vergane glo
rie, op geëigende wijze vast te leg
gen", vertelt Ed Toorenburg.
Werelderfgoed
De gefotografeerde objecten wer
den bewerkt en overgezet van een
8 bij 10 inch Polaroidfilm op lom
penpapier. „Door het licht, de tijd,
de verkleuring en een stukje toeval
wordt het geheel afgebeeld met
een uitstraling uit vroeger tijden.
Prentenboek
Verstand van bloemen had Ed
Toorenburg allerminst. „Welnee,
het is een heel andere wereld,
ongelooflijk", grijnst de kunstenaar.
„Ik kijk naar het licht, de uitstraling
en de schoonheid van de bloem, de
bollentelers kijken naar de groei- en
bloeikwaliteiten en verkoopbaar
heid. Ik ben letterlijk met mijn
camera tussen de bloemen gedoken
en heb inmiddels een heel archief
bij elkaar gefotografeerd. In de
Hortus staan ook de tulpen die in
oude prentenboeken staan.
Uiteindelijk wil ik voor mijzelf zo'n
ouderwets prentenboek maken.
Door mijn wijze van werken krijgen
mijn hedendaagse prenten de nos
talgische uitstraling van vroeger.
Oud en toch nieuw, nieuw maar
toch ouderwets."
Durven
In het kleine kerkje te Marken-
Binnen exposeerde Ed Toorenburg
in april zijn tulpenprenten. Het
Eduard Bergman en Ed Toorenburg, Hollands Landschap in Transfer.
(Gedicht van Jan Prins uit de bundel
Verschijningen. Op de internetsite van
Hortus Bulborum gezet door Pier Bron
in het kader van het project Laurens Jz.
Coster). Met dank aan Hortus
Bulborum.
