Geschiedenis
Herstel eeuwenoude oprijlaan
Vorig jaar is begonnen de herstelwerkzaamheden langs de oprijlaan en het flink
uitdunnen van het bos. „De eiken langs de oprijlaan stonden in de verdrukking
van de dichte, verwilderde vegetatie daarachter. Met als gevolg dat de diepte
werking van de oprijlaan was verdwenen en de laaneiken alleen nog maar in de
hoogte wilden groeien." Veel eiken zijn in de loop van de jaren door stormen en
ziektes verdwenen. In het begin van de oprijlaan zijn inmiddels dertig nieuwe
eiken geplant. Een deel van de gekapte stammen gaat naar de zaagmolen op de
Zaanse Schans, waar ze op de oude manier tot planken worden verzaagd. Door
de vrije ruimte rondom de jonge aanplant kan over enkele decennia weer een
aardig volume worden bereikt. De dieptewerking van de grote oprijlaan is in het
bos nu al goed zichtbaar.
HEILOO - Het is 205 jaar geleden dat Gijsbert Fontein Verschuir eigenaar
van landgoed Ter Coulster en 'Heer van Heilo en Oesdom' werd. Na hem
ging het beheer van het landgoed over op zijn nazaten; waaronder zijn zoon
Giesbert Fontein Verschuir (burgemeester van Heiloo) en diens dochter
Cornelia Frederica, die in 1884 trouwde met Bartout van der Feen de Lille.
Het bezit bestreek een groot deel van Heiloo en telde meerdere boerderijen
en landerijen die verpacht werden. Uit die periode dateren Frederica's Hof
(eindjaren vijftig afgebroken voor de aanleg van plan Oost), Anna's Hof en
Giesberts Hof (beide aan de Oosterzijweg) en Betsy's Hof aan de Kennemer-
straatweg, dat precies honderd jaar geleden werd gebouwd en waar met
Bart(out) van der Feen de Lille thans de zesde generatie woont.
Het landgoed kent een rijke en roerige geschiedenis, die met Willem van der
Coulster tenminste teruggaat tot 1390. Op de plek waar nu boerderij Ter Coul
ster Hof staat, stond ooit een imposant kasteel, omringd door een slotgracht.
De vijver naast Ter Coulster Hof is nog een deel van de oude slotgracht. In 1517
werd het kasteel verwoest door plunderende 'Gelderse Friezen', maar later
weer opgebouwd door Anthonis van Zuylen van Nyevelt, schout van Alkmaar
en getrouwd met de dochter van Maria van der Coulster, de vrouw des huizes.
Ook heeft het kasteel geleden onder het beleg van Alkmaar in 1573. De laatste
eigenaar was Willem Maurits van Cats, die in 1784 overleed. Het kasteel raakte
in verval en werd in 1788 gesloopt.
Gijsbert Fontein Verschuir
In 1808 kwam het landgoed in bezit van Gijsbert Fontein Verschuir, burge
meester van Alkmaar. Hij liet aan de stal van het voormalige kasteel een prach
tig houten landhuis bouwen -en breidde dit nog uit- dat echter halverwege de
negentiende eeuw werd afgebroken. Gijsbert gebruikte namelijk hout uit eigen
bos, maar dit was nooit goed gedroogd waardoor het huis aan alle kanten kraak
te en piepte. Op de fundamenten van het kasteel werd een boerderij gebouwd,
die in 1887 werd vervangen door de huidige boerderij Ter Coulster Hof. Uit
begin 1800 stamt ook het ontwerp (waarschijnlijk geïnspireerd op de ontwerpen
van de Alkmaarse tuinarchitect Gijsbert van Laar) voor het landschappelijke
park eromheen met zijn slingerende paden geflankeerd door laanbeuken en -ei
ken en meerdere waterpartijen. De grote oprijlaan stamt nog uit de tijd van het
kasteel en de ingang was toen aan de Heerenweg. De eiken aan het begin van de
oprijlaanzijn door houtkap in de oorlog verdwenen en daarna opnieuw geplant.
De Leeuwen op de zuilen zijn ongeveer 400 jaar oud.
Van der Feen de Lille
Bart van der Feen de Lille, de huidige Heer van Heiloo, en zijn echtgenote
Marielies van Lente zetten zich in om dit particuliere cultureel erfgoed voor de
toekomst te behouden en werken met een meeijarenplan om de oude structuur
uit begin 1800 weer te zichtbaar maken. Het onderhouden van landgoed Ter
Coulster, met al zijn geheimen en zichtbare sporen uit het verleden, omdat alle
voorouders een bijdrage aan het landgoed hebben geleverd, vereist mankracht
en kennis van bosbeheer. En liefde voor het landgoed. Dit alles heeft Bart van
zijn ouders met de paplepel ingegoten gekregen; vanaf zijn jeugd heeft hij bij
alle voorkomende onderhoudsklussen in het bos geholpen. Het landgoed (zo'n
45 hectare groot, waarvan elf hectare bos) in ere herstellen is kostbaar en wordt
door de familie Van der Feen de Lille zelf opgebracht. Reden waarom Bart en
Marielies de uitvoering over jaren spreiden. Ze zijn ook heel blij met de hulp van
de groep enthousiaste vrijwilligers, die samen met hen de handen flink uit de
mouwen steken.
Theehuis uit 1891
Landgoed Tcv
205 jaar in de familie
