Klazien Beets-Boot:
"We doken in een
ga! langs de uieg"
Klazien Beets-Boot, geboren op 26 juni
1936, was bijna 4 jaar oud toen de oorlog
uitbrak. Haar ouders hadden een melk- en
kruidenierszaak aan de Kennemerstraatweg.
Achter en boven de winkel was het woon
huis waar Klazien geboren werd en opgroeide.
Klazien: "Ik herinner me nog wel het een en ander uit die
tijd. Angst heb ik zeker gekend. Maar ik heb ook geluk
gehad. Op 7 mei 1944, om ongeveer 13.00 uur, sloeg een
bom in op de weg voor ons huis. Ik stond toevallig voor
het raam te kijken naar een groep wandelaars die
voorbijkwam.
De bom kwam op een betonnen rand van de weg terecht.
Opeens was er één grote stofwolk. Het glas vloog over me
heen de kamer in. Dat ik niet geraakt werd is tot op de dag
van vandaag een groot wonder. Van zes huizen
waren alle ramen kapot. Naast ons woonde buurvrouw
Schong met haar dochter Jansie. Zij waren evacués uit
Egmond. De buurvrouw zat voor het raam en was op slag
dood. Jansie, die net de voordeur uit liep toen de bom
insloeg, werd getroffen en stierf de volgende dag. Een
buurjongen uit het gezin van de familie Bolten was
zwaargewond aan zijn benen."
Legerauto onder vuur
Ook heeft Klazien benauwde momenten doorgemaakt
toen ze met haar vader vanuit Oterleek terugkeerde
naar huis. "Mijn vader had een bakfiets waarmee hij met
levensmiddelen langs de deuren ging. Die bakfiets was
op een zeker moment toe aan nieuwe banden. Maar
nergens waren meer banden verkrijgbaar. Nu was mijn
oom Jan Schuurman timmerman van beroep. Hij zei wel
nieuwe banden van hout te kunnen maken voor mijn
vader. Oom Jan woonde in Oterleek dus ik met mijn
vader op de fiets daarnaartoe. Toen we weer huiswaarts
keerden en Alkmaar binnenreden ging achter ons de brug
van de Schermerweg open. Voor de brug stond een leger
auto. Plotseling kwam er een vliegtuig over die het vuur
opende op die legerauto. Samen met mijn vader dook ik in
een gat langs de weg. Mijn vader zag dat het vliegtuig een
cirkel maakte en de legerauto opnieuw onder vuur nam.
We hebben net zo lang in dat gat gelegen tot het vliegtuig
uit het zicht was verdwenen. We zijn toen heel erg snel
naar huis gefietst."
Huiszoeking
Klazien: "Op een nacht was er gerammel aan de winkel
deur. Drie Duitse soldaten met revolvers doorzochten
het hele huis. Ze konden niets vinden. De fiets van mijn
moeder stond in losse delen boven dus daar konden de
Duitsers niets mee. Een Keulse pot vol roomboter hebben
ze over het hoofd gezien. Wel vroegen ze om boterbonnen.
Mijn moeder legde ze op tafel. Zij kreeg een revolver tegen
haar hoofd en kreeg de waarschuwing dat ze haar kop
eraf zouden schieten als de bonnen niet meer geldig
zouden zijn. Ik vergeet dat nooit meer want als 8-jarig
meisje stond ik erbij en keek ernaar."
Haar vader kreeg steeds minder melk geleverd waar
door de bezorging per bakfiets wegviel. De bakfiets werd
uiteindelijk gebruikt voor het vervoeren van gesprokkeld
hout. Hiervan maakte de vader van Klazien stalbezems
voor de boeren. Ook trok hij per bakfiets West-Friesland in
om daar zijn spullen te ruilen voor voedsel.
Ook bood het gezin onderdak aan evacués. De familie
Son uit Den Helder vond onderdak bij de familie Boot aan
de Kennemerstraatweg.
in 1943 werd zoon Nanning van Foreest
door de Duitsers gearresteerd, hij overleed
in een concentratiekamp, in 1945 stierf
Niek van Foreest, een broer van Herpert en
oud-burgemeester van Heiloo.
Een andere neef, Pieter van Foreest uit
Lochem, heeft de familie in de oorlog
terzijde gestaan bij het bestuur van het
landgoed. Daarnaast was deze Pieter van
Foreest actief met verzetsactiviteiten,
waarvoor hij tegen het einde van de oor
log is opgepakt. In de verwarring van de
op handen zijnde bevrijding heeft hij kun
nen vluchten. Over zijn daden voor het
verzet heeft hij nooit willen spreken.
Ontruiming Nijenburg
Zowel in 1944 als in 1945 heeft het Duitse
gezag Nijenburg laten ontruimen om er
troepen te legeren. Vooral de eerste keer
dat dat moest gebeuren, in 1944, was dat
een heel probleem, alle evacués weg, alle
onderduikers andere adressen bezorgen en
dan het hele huis ontruimen. En dat alles
in minder dan twee dagen. Alweer dankzij
de inzet van de boeren uit de omgeving
is dat gelukt, veel meubilair kreeg een tij
delijke plaats op de boerderijen. In 1945
herhaalde deze gang van zaken zich. In
1944 kreeg de familie een woning toege
wezen in de Laarmanstraat in Heiloo, bij
de tweede ontruiming heeft Jan Bakker sr.
van de boerderij bij Nijenburg de
woonkamer aan de familie afgestaan.
Uit voorzorg waren kostbare delen van het
interieur al aan het begin van de oorlog in
veiligheid gebracht, waaronder schilde
rijen, de bolklok, het archief, het poppen
huis en het Lutherse kastje. Een deel van
deze spullen belandde in het Rijksmuseum
in Amsterdam, een ander deel in kasteel
Radboud in Medemblik.
Reigers
In het bos voor Nijenburg was in die
tijd een grote kolonie blauwe reigers. In
het voorjaar waren er tientallen nesten.
Sommige Duitse officieren kwamen daar
heen om een van de reigers te schieten.
Die nam hij dan mee om thuis op te eten.
Afrastering
De afrastering om het bos van het
huis Nijenburg bestaat uit een groot aan
tal ijzeren palen. Dit zijn palen van Duitse
makelij, ze stonden in de oorlog vlakbij de
versperring op de Kennemerstraatweg bij
het Blockhovepark. Deze versperring was
onderdeel van een uitgebreide tankgracht
die rondom Alkmaar was aangelegd.
Naast de weg was er eerst een stuk met
zogenaamde haaientanden en tussen
deze haaientanden stonden deze ijzeren
palen. Tussen de palen waren draden met
heel gemeen scherpe punten gespannen
waar men niet doorheen kon.
Canadezen
Na de bevrijding verbleven de Canadezen
gedurende enkele weken op Nijenburg.
Zij sloegen daar hun tenten op. Om
erbij te komen moest je nog wel door
een ondiepe sloot heen waden maar dat
was geen probleem voor vele mensen uit
Heiloo. Men trok gewoon zijn schoenen
uit. Op die manier kwam men bij de solda
ten en hoopte men dat ze wat
chocola of iets van biscuit kregen. Meestal
kreeg men wel wat en lekker dat het
was! Vooral de biscuit, dat waren van die
keiharde brokken, maar ook erg lekker.
O Bron: boek 'Heiloo,
EEN DORP IN OORLOGSTIJD'
