Verzetsstrijders Tweede Wereldoorlog op plaquette
Fragment uit De Nieuwsbode
GEVALLEN WERKERS VAN MDE ONDERDUIKER"
Het huidige Amberlint ligt inge
klemd tussen Pagenlaan, Kapelweg,
Westerweg en Dronenlaantje. Het
vroegere kleinschalige tuinbouwge
bied is inmiddels volgebouwd. In het
midden is een bescheiden plantsoen
met zitbanken. Daar zal de plaquet
te geplaatst worden. Naast burge
meester Mans zullen ook Sophie
Poldermans (jurist en groot kenner
van o.a. Hannie Schaft) en Nelson
Bult spreken. Zij hebben niet alleen
herinneringen aan die zwarte perio
de uit onze geschiedenis, maar er is
ook uitgebreid historisch onderzoek
gedaan. Bij de plaquette komt ook
een QR-code. Nelson Bult, een zoon
van het echtpaar Bult dat onderdak
verleende, heeft de tekst hiervoor
geschreven. Hieronder het relaas
van Nelson dat een mooi tijdsbeeld
geeft. De plek waar de plaquette
komt gaf uitstekende mogelijkheden
om mensen veilig te laten schuilen
wanneer nodig.
In het gebied aan de westelijke kant
van de gemeente Limmen waren er
voor zover bekend een aantal fa
milies die zich bezighielden met
verzetsacties tegen de Duitse over
heersers. Dit waren o.a. de families
Hollander, Van Til en Bult.
Specifiek voor het gebied waar nu
Amberlint ligt was dat de broers
Jan en Nico Bult hier een gemengd
bedrijf met veeteelt en tuinbouw
hadden. Het gezin van Jan Bult en
Trijntje Bult-Vennik met hun drie
kinderen bewoonde de woning aan
de Pagenlaan 19. Voor het uitbreken
van de oorlog bood de familie Bult
al onderdak aan mensen die om wat
voor reden dan ook in Duitsland ge
vaar konden lopen. Dit waren Joodse
mensen of mensen die om andere,
veelal politieke redenen Duitsland
moesten ontvluchten.
In deze tijd kwam de familie Bult in
contact met de Uitgeester Jan Bras
ser, de latere commandant van het
Zaans verzet. Hierdoor werd de wo
ning van de familie Bult een onder
duikadres voor veel verzetsmensen.
Zij verbleven meestal op tijdelijke
basis bij de familie Bult. De bekend
ste mensen uit het verzet die bij de
familie Bult verbleven waren Jan
Brasser (‘Witte Ko’), Jan Bonekamp
Jan Brasser, geb. 1908 in Uitgeest,
werkzaam bij de Hoogovens, pleeg
de al in het begin van de oorlog pro-
ductiesabotage ter voorkoming van
levering van staal aan Duitsland. Jan
Bonekamp, geb. 1914 in IJmuiden,
werkzaam bij de Hoogovens, pleeg
de ook productiesabotage met het
zelfde doel. Hannie Schaft, geb. 1920
in Haarlem, studente in de rechten,
onderbreekt haar studie i.v.m. met
de gevolgen van de maatregelen van
de Duitse bezetter tegen de Joden.
Via het Haarlems verzet komt ze in
contact met Jan Brasser en Jan Bo
nekamp. Hannie Schaft en Jan Bone
kamp trokken veel met elkaar op om
opdrachten vanuit het verzet uit te
voeren. Hierbij maakten zij gebruik
van verschillende onderduikadres
sen, waaronder dat van de familie
Bult aan de Pagenlaan in Limmen.
In het voorjaar van 1944 vertrokken
ze dan ook, op de fiets, bij de fami
lie Bult vandaan om een opdracht
tot liquidatie van een politieman in
Zaandam uit voeren. Deze politie
man stond bekend als een verrader
van vele goede Nederlanders, tevens
was bekend dat hij heel gevaarlijk
was. Op de Westzijde in Zaandam
troffen zij de politieman. Helaas
ging de liquidatiepoging niet vol
gens plan. De schoten waren niet
direct dodelijk, Jan Bonekamp ging
terug om het karwei af te maken.
De politieman zag echter kans zijn
pistool alsnog te trekken en raakte
de wegfietsende Jan Bonekamp in
de rug. Jan Bonekamp zag, hoewel
zwaargewond, kans om bij mensen
aan te bellen. Zij wisten niet wat te
doen en belden de politie. Het di
recte gevolg was dat Jan Bonekamp
zwaargewond in handen van de
Duitsers viel. Hij is na zware ver
horen overleden. Hannie Schaft, die
Jan Bonekamp niet op de afgespro
ken ontmoetingsplek aantrof, raak
te in paniek en besloot terug naar
Limmen te fietsen. Onderweg kwam
ze Jan Brasser tegen en vertelde hem
het verhaal. Hij raadde haar aan di
rect naar de familie Bult in Limmen
te fietsen. Jan Brasser fietste naar
Zaandam om daar te achterhalen
wat er gebeurd was op de Westzijde.
Nadat het voor Jan Brasser duidelijk
werd dat Jan Bonekamp in handen
van de Duitsers was gevallen, is hij
doorgefietst naar Limmen. Daar trof
hij de zwaar overstuur zijnde Hannie
Schaft aan en moest haar het slech
te nieuws ook nog meedelen. Omdat
niet duidelijk was of Jan Bonekamp
iets had losgelaten, kon Hannie
Schaft niet langer bij de familie Bult
verblijven. Zij is toen naar een ander
onderduikadres overgebracht. Ook
de familie Bult werd aangeraden tij
delijk onder te duiken. Jan Bult zei:
“We blijven hier, want de dieren
moeten verzorgd worden”. Dit heeft
goed uitgepakt. Achteraf bleek dat
Jan Bonekamp niets had losgelaten.
Alleen vonden ze bij Jan Bonekamp
een fotootje van Hannie Schaft.
Doordat Hannie Schaft inmiddels
ook bekend was bij de Duitsers en
door hen gezocht werd - zij had im
mers opvallend rood haar - werd
besloten haar haar zwart te ver-
Klein Jantje’) en Hannie Schaft
(‘Het meisje met het rode haar’).
ven. Hannie Schaft, nog steeds erg
overstuur van datgene wat er in
Zaandam gebeurd was, werd later
ingezet voor eenvoudiger opdrach
ten. Bij een van deze opdrachten,
het verspreiden van illegale kran
ten, werd ze aangehouden bij een
controle. Men vond buiten de ille
gale kranten ook haar pistool in haar
fietstas. Ze werd gearresteerd en
vastgezet. De Duitsers hadden nog
geen idee wie ze gevangen hadden
genomen, totdat door uitgroei haar
rode haar weer tevoorschijn kwam.
Toen werd duidelijk wie ze hadden:
het meisje met het rode haar. Al
hoewel de geallieerden en de Duit
sers onderling afgesproken hadden
geen gevangenen meer te doden, is
Hannie Schaft toch op 17 april 1945
in de duinen bij Bloemendaal dood
geschoten. Ze hebben haar daar ter
plekke begraven. Later is zij opge
graven en als enige vrouw, in aan
wezigheid van het Koninklijk Huis,
herbegraven op de erebegraafplaats
in Bloemendaal.
Jan Brasser heeft de oorlog over
leefd en bleef tot zijn dood in 1991
bevriend met de familie Bult. In
1946 werd Jan Brasser door konin
gin Wilhelmina onderscheiden met
de Bronzen Leeuw, een speciale mi
litaire onderscheiding. Omdat Jan
Brasser geen militair was heeft men
hem voor deze speciale gelegenheid
een tijdelijke militaire rang gegeven.
Na de oorlog wilde Jan Brasser weer
terug naar zijn oude functie bij de
Hoogovens, maar om onduidelijke
redenen werd hij geweigerd. Ook la
ter zijn er pogingen gedaan om hem
te rehabiliteren bij de Hoogovens,
nu Tata Steel. Pas in 2019 is het ge
lukt om dit voor elkaar te krijgen.
Hij wordt nu herdacht bij het oor
logsmonument van de Hoogovens,
bij de oude hoofdingang. Er is een
speciale herinneringsplaquette voor
Jan Brasser aangebracht bij dit oor
logsmonument.
Ook de familie Bult heeft de oorlog
overleefd, ze zijn gewoon op het
adres aan de Pagenlaan blijven wo
nen tot 1986. Pas na de oorlog werd
het de buren van de familie Bult dui
delijk wat er zich allemaal tijdens de
oorlog bij de familie had afgespeeld.
Men had daar niets van gemerkt of
vermoed.
Onlangs kreeg Uitkijkpost Media b.v. een kopie in handen van een bijzondere krant, De Nieuwsbode: Dagblad voor
Nederland, zusterorgaan van ‘De Onderduiker’. Voor de oorlog ook wel bekend als Advertentie- en Nieuwsblad voor
Heiloo. U leest het ‘Gevallen werkers van ‘De Onderduiker’, geplaatst op de achterpagina van De Nieuwsbode van
zondag 6 mei 1945, 1e jaargang, no. 128. Al snel na de oorlog veranderde de naam in Uitkijkpost.
DRK BAKKER,
Wener weg. Hel lop.
Limmen was in de Tweede Wereld
oorlog een hoofdzakelijk agrarische
gemeente van ongeveer 2500 inwo
ners. Buiten drie grote bloembollen
telende firma’s, waren er verder
veelal kleine gemengde bedrijfjes
actief die tuinbouw met veeteelt
combineerden. Limmen bestond
daardoor uit vele kleine grondper-
celen die door zandwallen, heggen
en beken onderling werden geschei
den en verdeeld. Hierdoor boden ze
een heel goede mogelijkheid om je
te kunnen verschuilen. Ook voor dit
gebied, ‘Amberlint’ genaamd, was
dat zo. Het verzet maakte dan ook
veelvuldig gebruik van deze mo
gelijkheid. Ook wanneer de bezet
ter op zoek was naar jonge mannen
voor gedwongen uitzending naar
Duitsland, bood dit gebied goe
de mogelijkheden om te kunnen
onderduiken.
MARTIH 2ONDERHUIS,
S[>l(on>weg, Uelfofk
LIMMEN - Op woensdag 4 mei a.s. om 11.00 uur zal burgemeester Toon
Mans van de gemeente Castricum aan het Amberlint in Limmen een pla
quette onthullen ter gedachtenis aan de verzetsstrijders Jan Bonekamp, Jan
Brasser en Hannie Schaft. Alle drie hebben in de Tweede Wereldoorlog in
Limmen onderdak kunnen vinden wanneer dat nodig was.
BENS PRifö
UITKIJKPOST 4 MEI 2022
17
,-Zyn jti cv-jn ml ook <mu dod T ijn
1
liter
geest H.j-it levtü,
HENK.
Hartdttkctiknj:
m nki «un -*■
daordc raUut-
drnaari van de S.D. Ótlnf op
2 September IW fn St.
EliMbcebdekcnLuia t* Alk-
ruaar onze vriend
..Wojr htf htiptn htm b-fv
Zi| Ititfvcn. doch bin
Limmen in de Tweede
Wereldoorlog
ïfi dc ïl Augustus
op 1 September 19+f vlei
Joor naoordjrnMT*ti*]>d «3t
en itrflldcTf de heer
Uvor verred werd nnee
vriend en strijder, de heer
Bewwljk ffevinyjn Jeno-
mrn ró enkele d.itidn
gefusilleerd.
„Trouw Ml bet Vodfftand en Strt
f.J aan ber ffger Jtrtfd ECC
de j'ücvI
Met en paujbc^TK Khiftvenitn
ik $p die béwuitk Zuwd-JJ I September
191 vart Wt OMftCF. cr th flt-
beuid, W.I<. Mn InréH --‘rlf-ld <n medewer-
kef. de he*r Msttifl rchu.IrKJHi
Th jk ifl ±lir. twen Hihj. dMr ilt btütaa W
de 5iclberJieki-&ehst Vin»wL ms vriend
□irt Kikker di’jr deel dia mirt Msthttfi
l^rLinus irknip^jni
ÖndcrqtCeSi i:d< zich ali at'arjnc op 14 *ih de Prfdacriejdin A^etit J
„D: U tlitcccj t.H«t hij een hddrjjj vai Ï0.3Ö per bj vwMviEbewIiufi
jh vcarlapi-i--* alx: nüftfflCilCW ■*-
PJUIP: --OX-,.—-L-.
Adlfll!
OhokoCc -- --
fwui IjewonJ en iii'n >aJrr meetje nam en
&ur de mwdDpKbiM, ■wjiiöwT Alkui
fcl ü.tti.ijrtnri um.fat mjeiifh, evuiali
wi| alicjir rich alee kónden verenkjert tfit E
het heJw iitlttl veh htt furtlkm*. fwr «1
d'n wond Thip< op df nces t-wr zqn wider*
duiken. slicCFL Iwt vtr&jrgcn van dui-
fctltiges iij tn zj|q bin, ook dü: HA
kameraad in gevaar Vkthtadt tvfi (jnenThlis
de belpttldfi faftAd ïien DitMeken. Pt rKKHilliI
J.lhï: Ik üpV 3jti hem. mam ItWS. oendkthj
de moed hod rtH; rtóy tnkrft andert kaïnt-
raden ini; hit de handen ven drr SicherhclEf-
fiejiic re terlDKen. Bl| Hptfl bttf Biïbtr
karden WS .h.hnklrjppflnP riwwttr
X|Jn ieehn::che ktrni* ncd>y hidden VChK
Hup waijcnJ af www n ondcidtlen
oodip luddfn.
Nu 2 na deze me Dien niet ei; Ttckw
Wöf beta D* btEtliJUiQ van nu He*
dedarad. Hun nijedarh.:eno. lECtdl feif
om. levendig
lïnkc-Jf. majiiden na de obrlchtlDfi vm de
□nderdulkcr BllJt» at kcunli reft den heer
pt .in pp «en ïerijldenr.^ van dc 1 Al+I
móWÏttft '^ji öranwplqk iwW oveivaircr. Hf
andCF Tveri. verrichten. <en hechte
'nterwljcliJip^&d EU»C3 WW yta<;dct AJi
K-P,-<r waj Hw drwr ifjn VttfWll 4ltbe*
grenide meed rfi MlfwOttUll^in DlW te bc*
nJdtrci. Dwt Ytrras.1 kwamen de spiDnrrfa
v.*n de SicberheliS-Ditnat Un .Jrcr
en njTi<d het* E-nhclc dn;er.
hierna werd hit. vermocdtlijk te Afli-Jttr J 'i in
leeds QtftnfllMtll.
ï.jn qed aan het \'ader)anvL ah SoUwk
li hi| ral lijn ét-td £uw£nk
Met dank aan Nelson Bult voor dit
verslag.
