hart en - ^iel
Heb je bewust gekozen voor
een leven in en met kunst?
Is talent iets waar je mee geboren
wordt, Dorette?
Inspireren jullie elkaar?
Heb je een goede tip voor aankomend
kunstenaars, Dorette?
Wat is je mooiste werk, Jan,
of bestaat zoiets niet?
Een toekomstvraag: het is bijna 2023.
Wat doen jullie over vijf jaar?
Jullie zijn zichtbaar heel hecht, wat is een
mooie eigenschap van elkaar?
Je hebt nog maar in een oog zicht, wat doet
dat met een tekenaar?
Nationale Keramiekprijs
Hoe is het allemaal is begonnen, Jan,
dat kunstenaarschap?
En hoe ben jij tot het
kunstenaarschap gekomen, Dorette?
l
kzl
11
Foto: Aangeleverd'
Tekst: Pauline de Vries
U+ artikel. U+ is
Dorette: "Van illustreren naar het vrije schilde
ren is een hele overgang. Schilderen is echt een
heel ander vak dan tekenen, veel vrijer. Doordat
mijn vader zo achterlijk goed kan tekenen, kan
hij in zijn schilderijen de kleinste details bijna
niet weglaten. Mijn moeder zegt weleens dat
je in een schilderij van een jogger het logo van
zijn trainingspak kan onderscheiden. In het
schilderen moet je leren dingen en details los te
laten en dat vindt mijn vader nog dagelijks een
creatieve strijd."
Jan vervolgt. "Vervolgens heb ik gewerkt voor
FIBO Beeldonderwijs in Zeist. Daar maakte ik te
keningen in de serie Vaderlandse Geschiedenis
voor scholen. Een volgende stap was die naar
de reclamebranche, dat waren mijn topjaren.
De Samson-leeuw van de shag van Niemeyer
heb ik ontworpen en getekend, naast story
boards en talloze illustraties voor kinderboeken
en kranten."
HEILOO - Op een zonnige zondagmiddag in
november ben ik op de scooter op weg naar
Heiloo voor een dubbelinterview met Jan en
Dorette Giling, beiden kunstenaars van teen
tot kruin. Met de wetenschap dat zij met een
‘schildersoog’ kijken naar alles in hun omge
ving, doe ik onderweg mijn uiterste best de
prachtige natuur vast te leggen met een der
gelijk oog voor detail. Onmogelijk, zo blijkt
als ik aankom in de woning en het atelier
van Jan, ‘slechts’ 92 jaar oud. De tekeningen,
schetsen en schilderijen zijn zoveel gedetail
leerder dan ik heb kunnen vastleggen, het
keramiek van Dorette heeft zoveel meer
lijnen dan ik voor mogelijk had gehouden.
Dorette is begonnen met de schildersopleiding,
al had ze zich eerst opgegeven voor een textiel-
opleiding. "Ik maakte poppen; met verschillende
stoffen werken vond ik toen heerlijk. Maar mijn
vriendinnen gingen schilderen dus toen heb ik
Het welkom in het huis van Jan en zijn vrouw
Wil is warm en dankbaar. "Wat een eer dat ik
weer in de Uitkijkpost kom met mijn hobby.
Dat had ik nooit durven dromen", aldus 1
een zeer bescheiden Jan Giling. Aan het
woord komen Jan en zijn dochter Dorette
Giling, ook een zéér verdienstelijk kunstenaar,
over hun passie voor kunst, over inspiratie en
over elkaar.
"Talent zit in je, je wordt ermee geboren, het is
de kunst om dat talent te ontwikkelen geduren
de je leven. Als je dat wilt, tenminste", geeft ze
aan. "Er zijn genoeg begenadigde kunstenaars
die hun talent laten voor wat het is. En talent
is maar één onderdeel van succes. Doorzet
tingsvermogen is misschien nog wel een groter
talent om het uiteindelijk te maken als kunste
naar."
"Dorette inspireert mij meer dan ik haar, denk
ik. De mozaïek- en keramiekwereld is heel
anders dan mijn schilderwerk. Ik bewonder haar
kunstwerken enorm. Mijn vrouw en ik hebben
heel wat objecten van de hand van Dorette
gekocht omdat het zo verrekte mooi is."
ook gekozen voor de schildersopleiding. Ik heb
mijzelf vaak de vraag gesteld 'kan ik het wel zo
goed als mijn vader?' Wat moet ik anders doen
dan naar de kunstacademie gaan? Zat ik er om
dat mijn vader schilder is? Het ontdekken van
wie ik zelf was, was voor mij een heel proces. Ik
was toen een jaar of 20. Een aantal jaren terug
heb ik het keramiek ontdekt. Ik maak onder
andere vazen en schalen, zowel functioneel als
kunstzinnig. Mijn liefde voor de natuur maar
ook voor architectuur zie je hierin terug. Mijn
werken zijn soms extravagant, barok."
Dorette: "Het is niet zozeer wat mijn vader
maakt, al heb ik heel wat van zijn warme
"Als je weet dat je teken- of schildertalent hebt
en je wilt er iets mee bereiken, het ontwikkelen,
ga het dan doen, gewoon heel veel doen. Te
keningetjes maken, krabbelen. Je moet contact
met je talent en je papier maken of zoals ik met
klei of keramiek. Zin maken om in een atelier te
staan en dat hoeft echt niet de hele dag."
Jan is 92 jaar geleden in Berkhout geboren.
"Het schilderij 'De muze’ vind ik een topwerk
qua kleur, licht, sfeer en compositie. Ik kijk er
iedere dag naar. Bij een mooiste werk klopt al
les gewoon. Het gevoel, het licht en het moment
van toen... Het schilderij heeft een mooie plek
in de gang gekregen. Daarnaast heb ik ook veel
geschilderde en getekende portretten gemaakt,
die vind ik ook allemaal mooi."
zonnige
schilderijen
thuis aan de wand hangen, maar meer zijn
houding die mij inspireert. Hij is altijd bezig met
kunst, hij wil zich blijven ontwikkelen, zelfs op
zijn leeftijd. De manier waarop kunst een plek in
mijn vaders leven heeft, is wat mij mateloos in
spireert. Voor mij is die drive bij hem en nu ook
bij mijzelf normaal. Ik sta ook dagelijks in mijn
atelier in de tuin, net als hij. We maken verschil
lende dingen, maar kennelijk is zijn werkwijze
iets wat mij bewust of onbewust geïnspireerd
heeft het net zo aan te pakken."
Vanaf 1963 woont hij in Heiloo; Dorette is in
Heiloo geboren. De binding met Heiloo, zien we
die terug in jullie kunstwerken?
Jan: "Heiloo en de natuur in en rondom Heiloo
vind je zeker terug in mijn schilderijen. Vooral
in de winter trek ik de polder in. Dan ga ik zitten
en tekenen. Alleen als het beeld heel technisch
is, neem ik een paar foto’s, want het moet
wel kloppen."
Jan: "Dorette is superlief voor iedereen en heel
trouw aan vriendinnen en familie. Ze ziet dat
zelf niet als een verdienste, maar als iets wat ze
leuk vindt om te doen. Dat vind ik een mooie
eigenschap van haar. En ze is heel creatief en
heeft lef, durft dingen aan te pakken die ze nog
niet eerder heeft gedaan, zoals de kunst die ze
momenteel maakt."
Jan: "Ik ben nu 92 en ik hoop dat ik over vijf jaar
nog leef en dat mijn werken nog beter en in
tenser zijn geworden, daar droom ik van. Ik wil
stoppen en denken 'potverdorie, dit is het einde,
maar wat ben ik trots op wat ik heb gemaakt!'
Het blijven dromen en geloven in beter, anders
en meer zoals ik eerder benoemde, is de motor
van een kunstenaar. Je kunt je niet ontwikkelen
zonder die mateloze fantasiewereld."
Jan: "Als ikzelf nieuw werk heb gemaakt, duurt
het even voordat ik er afstand van kan doen. Ik
wil er eerst zelf goed naar gekeken hebben, het
een aantal keer geëxposeerd hebben voordat
ik er een prijskaartje op plak. En soms moet ik
echt verkopen, omdat mijn atelier in Amersfoort
vol staat. Mijn werken zijn te zien op beurzen, in
winkels en galeries en tijdens korte exposities
zoals in de Witte Kerk in Heiloo in mei dit jaar.
Het licht in die kerk is zo prachtig..."
"Mijn vader kan zo intens genieten van kleuren
bijvoorbeeld, in elk seizoen ziet hij de mooiste
kleurenpaletten. Ook in het dagelijks leven is hij
een levensgenieter, hij wordt het liefst 125 jaar.
Hij heeft nog zoveel plannen..."
"Het is een nachtmerrie om niet meer te kunnen
tekenen zoals vroeger. Ik maakte graag kin
derportretten, maar dat is niet meer mogelijk.
Schilderen gaat nog wel, de afstand naar het
doek is dan groot genoeg om het schilderwerk
goed te zien."
En nu de hamvraag, ben je pas een goede kun
stenaar als je veel werk verkoopt?
Dorette: "Mijn vader verkoopt zijn werken heel
goed, altijd al. Hij is blij dat mensen zijn werken
waarderen. Of je dan een goede schilder bent?
Dat laten we aan anderen over. Hij doet mak
kelijker afstand van zijn portretten dan van zijn
schilderijen. Die komen zo uit zijn hart. Mijn
vader exposeert al jaren ook regelmatig een
aantal werken in De Kapberg in Egmond aan
den Hoef."
Dorette dingt dit jaar mee naar De Nationale
Keramiekprijs, een gloednieuwe wedstrijd voor
keramisten in Nederland en kunstenaars die
met klei werken. Haar inzending is 'Undress a
vase', gemaakt van keramiek en glazuur tegel-
lijm. Stemmen op haar vaas kan nog via www.
nationalekeramiekprijs.nl. De prijsuitreiking
volgt hoogstwaarschijnlijk op Art Eindhoven op
4 en 5 februari 2023.
Wilt u werken van Dorette Giling bekijken? Dat
kan! Van 15 tot en met 25 juni 2023 exposeert
Dorette in het Rietveldpaviljoen, Zonnehof 8,
3811 ND in Amersfoort.
Op haar website www.dorettegiling.nl ziet u een
mooie compilatie van haar werken in opdracht
van onder andere gemeenten, architecten en
verzorgingstehuizen.
"Ik ben opgegroeid in een tuindersfamilie. Mijn
moeder overleed in 1940 en mijn vader her
trouwde met een dame uit Haarlem. Zij wilde
al vrij snel terug naar die stad en dus verhuis
den we in mijn jonge jaren van Berkhout naar
Haarlem. Ik tekende op de lagere school altijd
op de schoolborden, dat lieten de docenten
dan staan. De zoon van deze tweede moeder
tekende ook, net als ik. Mijn eerste tekenlessen
heb ik van hem gekregen. Binnen een week
na aankomst in Haarlem zat ik al één dag per
week op de Vrije Haarlemse Schilderschool, Op
17-jarige leeftijd kwam ik bij uitgeverij Spaar-
nestad terecht als leerling reproductie, daarna
werd ik illustrator. In dezelfde periode ging ik s
avonds naar de Rijksacademie. Daar leerde ik
het verschil tussen illustreren/tekenen en schil
deren. De academie was voor mij gelijk artistiek
thuiskomen."
"Wat kan je anders, met zo'n vader? Mijn vader
was altijd aan het tekenen, overal en altijd. Mijn
broers Vincent (ja, vernoemd naar dé Vincent
van Gogh), Guido en ik waren daardoor ook
altijd aan het tekenen en kleuren. De bak dikke
stiften van het werk van mijn vader ging ook
steevast mee op vakantie. Nu kun je die stiften
en vele variaties overal kopen, maar toen was
dat nogal een luxe, toen waren wij 'de-mensen-
van-de-dikke-stiften' zeg maar."
Bij binnenkomst werd mij gelijk duidelijk wie
hier wonen. Een artistiek gezin waar kunst de
dag bepaalt. Schilderen is hier niet alleen een
hobby, het was werk en het is nog elke dag een
passie en ontspanning. Jan zijn mooiste werk
hangt in de gang; een portret van zijn vrouw
Wil, 'de muze', geschilderd tijdens de vakantie.
Een moment van onvoorwaardelijke liefde vast
gelegd op een doek.
In het werk van Dorette zien we haar
geboorteplaats Heiloo niet veel terug.
"Ik kom hier heel graag, ik houd van het
bos en het strand, het land vind ik heerlijk,
maar het is niet zo dat ik in mijn werken
plekken in en rondom Heiloo vastleg."
Bovenstaand artikel is een U+ artikel. U+ is een nieuw online product
Lr I I I r> I I ’II i 1 I 1*1.1
achtergrond of specifieke inhoud. De komende periode leest u in U
t van Uitkijkpost waaronder we artikelen gaan b
ll*l|**| 1 1*1 lil 1*1 I II i
Uitkijkpost meer van dit soort U+ artikelen.Ook leest
UITKIJKPOST 30 NOVEMBER 2022
jan en Dorette Giling.
brengen met meer diepgang,
.st u nier nog meer over Jan en Dorette.
OJ
(D
C
TO
O
-A
