INo. 696.
Vrijdag 17 October 1879.
Zevende Jaargang.
Uitgevers BERKHOUT Co. Helder.
Kalender der Week.
NIEU WSTIJ DINGEN.
FEUILLETON.
De Looils en zilt Vrouw.
Vliegend Blaadje
OCTOBER, Wijnmaand 31 dagen.
Opgang der Zon 6 u. 32 m.
Ondergang 5 u. m.
Zondag 19
Maandag 20
Dinsdag 21
wobn8dag 22 Eerste Kwartier.
Donderdag 23
Vrijdag 24
Zaterdag 25
HELDER, 17 Oct. 1879.
Het fregat Evertsen zal, naar
men verneemt, buiten dienst worden
gesteld, en wel tegen half November
aanstaande.
Te Haarlem hebben Maandag
jl. met gunstig gevolg examen afge
legd voor hulponderwijzeres, de dames
C. M. W. Klint en N. Lastdrager,
van hier.
Den officier van gezondheid bjj
de Marine D. Matak Fontein, die van
hier vertrekt, werd eergisteren door
de gehuwde onderofficieren van Z. M.
zeemacht, als bljjk van erkentelijkheid
en waardeering, een fraai zilveren
inktstel, met toepasselijke inscriptie,
aangeboden.
Wjj maken onze lezers nog
maals opmerkzaam op de Zondag a s.
door de vereeniging «Vaderland en
Oranje" te geven voorstelling voor
een hnlpbehoevende wednwe met
zeven kinderen. We knnnen er thans
nog bijvoegen, dat bedoelde voor
stelling ook belangeloos zal worden
opgeluisterd door het stafmuziek-
korps der Marine.
De netto opbrengst van de door
het Jongelings-Collegie «Nut en Ge
noegen" gegeven tooneelvoorstelling,
ten voordeele van de weduwe van
Riel en hare kinderen, bedraagt de
som van f 210.08.
De commissarissen van het
vaderlandsche fonds tot aanmoediging
van 's lands zeedienst een fonds
dat over twee jaren een eeuw zal
hebben bestaan hebben ook aan
de Regeering hun gevoelen kenbaar
gemaakt over de middelen tot op
beuring der zeevaart.
Zij ontkennen niet het groot be
lang van goed zeevaartkundig onder
was, dat in de adressen der reederijen
op den voorgrond wordt gemeld, maar
daargelaten of dat onderwijs van
regeeringswege behoort te worden
gegeven, gelooven zij, dat daarnaast
een ander middel op den voorgrond
moet treden. Men moet namelijk de
vooruitzichten van den bekwamen
Een verhaal nit Noorwegen, van
JONAS LIÈ.
-"UIT BBTikSZLSCH vzrtaald door
J. SEPP.
XX.
Salvé cn Bizabeth volgden den stroom
en werlen midcgcsleept door de nationale
opgewonlcnheH, die aich meester had ge
maakt v* dc menigte, die sieh, komende
en gaand., 0p het voorplein bewoog, waar
een orkest het treffende volkslied speelde
„Wien Neèandsch bloed door de aderen
vloeit."
Eindelijk frinden rij voor het doek. Het
stelde den jogen luitenant van zeventien
jaren voor in €t gewichtige oogenhlik op
de kanonneeiboo.
Elizabeth s.)nj zwijgend met gevouwen
handen voor t, schilderij die haar boeide,
terwijl Salvé T00r het gedrang be
veiligde.
„Zie," sprak zijpn keerde zich naar Salvé
om, zonder dat zij ,0gtans baar oogen van
de schilderij afhield, Belgische kapitein
noodigt hem uit zich ,Tcr geven. Er blijft
hem geen keus er ju te veel die hem
omsingelen. Maar ziet.jj „jet dat er een
denkbeeld in zijn geest,p^omt j Qjj knnt
het op zijn gelaat lezen w„t een aj„i
jongmeosch is hij, met zij mooje uniform.
zijn epauletten en zijn kort IWMrd
voegde zij er op sachteren bij, terwijl
stuurman verbeteren, door voor den
rang van gezagvoerder een examen
in te voeren. Daardoor zal ook onze
vloot vertrouwen inboezemen aan den
handel.
Voor den zeekrijgsraad aan
boord van het wachtschip te Helle-
voetsluis stond Zaterdag 11. een jeug
dig schepeling terecht, die binnen
weinige maanden tweemaal gedeser
teerd was. Ditmaal werd hij afgestraft
met 60 Blagen met de laarzen en
voorts veroordeeld tot kromslniting
in de boeien gedurende eenige weken.
De Salvage Association te
Liverpool bericht nader omtrent de
Overjjsel. De mousson verandert en
het weer zal nu gunstiger worden
om bjj het wrak te kunnen komen.
De Secretaris is 2 October te Aden
aangekomen en heeft een onderhoud
gehad met den Sultandie op de
strandingplaats geweest was. De in
boorlingen, door geen wetten gebon
den, gingen voort met straffeloos op
schandelijke wijze te plunderen. De
duikers, voorzien van de noodige
werktuigen, zouden vergezeld van den
Sultan, die zich aan boord van de
Dagmar bevondonmiddellijk naar
het wrak vertrekken en men hoopte
binnen kort gunstiger berichten om
trent de berging te knnnen mede-
deelen.
Een zeer vreeselijk geval is te
Groningen voorgekomen. De heer
Korteweg, vroeger leeraar aan de
Militaire Academie, thans lid eener
effectenfirma, en de vroegere tooneel-
speelster mej. Elise Baart, sedert een
jaar gehuwd, zijn Dinsdagochtend
dood in bed gevonden. Voor het bed
stonden twee glazen. Men vermoedt
dat zjj vergif hebben ingenomen.
Het Hdbl. verneemt dienaangaande
nog de volgende bijzonderheden:
Nadat de heer Korteweg nog in
persoon Maandagmorgen een brief
aan het postkantoor had bezorgd,
waar hjj ineenzakte, doch spoedig
weer bijkwam, begaf hij zich naar
zijne woning in de Harderwjjkerstrant,
boven den winkelier Aarts, waar hij
en zjjne vrouw gemeubeleerde kamers
bewonen. Om elf unr des voormid
dags deelde hij den huisbaas mede,
dat hij en zjjne vrouw zich onge
steld gevoelden en naar bed wenschten
te gaan, zoodat zij voor niemand te
spreken wilden zijn. Toen de hnisbaas
om twee uur naar boven ging om
eten te brengen, vond hjj de deur
geslotenlater herhaalde hjj zjjn be
zoek om 8 uur avonds en vond toen
de deur open, de echtgenooten in
nachtgewaad te bed eu dood. De
doctoren Sormani en Folkersma en
baar kinderlijk enthousiasme van voorheen
voor znlk een uiterlijk weer ontwaakte.
Haar laatste woorden gingen Salvé als
een dolk door het hart. Zij had dus nog
hetzelfde verlangen naar dat alles! cn hij
stond achter haar, bleek van verkropte
boosheid, terwijl zij voortging de schilderij
te bewonderen cn voor hem verstaanbaar
hare gedachten uit te spreken.
j,Arme flinke kerel! maar hij geeft zich
Hooit OVCT dat kan men r.iotiLij
zal aanstonds naar beneden gaan," zeide zij
met gedempte stem, en onwillekeurig vouw
de zij hare handen weer te samen alsof
zij in gedachte met hem ging; „en vliegt
met Belgen en al de lucht in, Salvé," ging
zij voort, terwijl zij met een wonderlijk
bezielden blik en vochtige oogen hem aan-
«g-
Hij gaf geen antwoord, en in de veron
derstelling dat hij even als zij zelve ver
diept was in het tafree! waar zij voor
stonden, keerde zij zich weer met haar ge
laat naar de schilderij. Maar terwijl zij
daar stond, nadat zij weer aan haar gevoe
lens lucht had gegeven met een glimlach
op het gelaat bij de gedachte dat zij één
kende die tot zulk een daad ovenzecr in
staat zou geweest zijn als van Spejk cn
zij bedoelde hem die achter baar stond
was dc schilderij het voorwerp van zijn
tegenzin geworden, en hij had van Spejk
wel een schot door zijn hart kunnen jagen,
ter wille van zijn nniform.
Den gznschen weg over naar huis was
hij stil en ernstig en het duurde tot lsat
in den namiddag, eer hij sgn vroolijkheid
ten volle terug had.
de officier vnn justitie waren spoedig
aanwezig, doch konden slechts den
dood constateeren. Op de tafel ston
den twee wijnglazen, waarin eenige
druppels cyankalium; tevens werd
een brief gevonden aan dr. Feringa,
door beiden onderteekend, waarin zjj
mededeelden dat levenszatheid oorzaak
van hun dood was. Ook twee tele
grammen werden gereed gevonden
aan wederzjjdsche familie. Geld was
ruimschoots voorhanden.
De heer B. J. Korteweg leed
in de laatste dagen aan vlagen van
zwaarmoedigheid, die dikwjjls in de
vreeseljjkste drift ontaardden. Aan
leiding daartoe schijnt te hebben
gegeven de zeer gespannen verhou
ding, waarin hij tot zjjn compagnon,
den heer Broese (wijnhandelaar en
kassier) stond. Die gespannen ver
houding had reeds eenige malen
aanleiding tot heftige tooneelen ge
geven, waarvan in den morgen van
Maandag 11., den dag wanrop de
zelfmoorden zjjn geschied, eeu her
haling plaats vond, waarbjj naar
algemeen wordt verzekerd de beide
compagnons zelfs tot dadeljjbheden
zjjn overgegaan. Hoe het zjj, het
staat vast dat de heer Korteweg reeds
Zaterdag 11. een poging tot zelfmoord
heeft beproefd, hetgeen door zjjne
echtgenoote werd ontdekt, die toen
het plan beeft verhinderd. Eenige
personen, die Korteweg Zaterdag en
Zondag hebben gesproken, zeggen dat
hjj in zeer opgewonden toestand ver
keerde, gevolg waarschjjnljjk van de
plannen waarvan hjj vol was. Het
is niet onwaarschjjnljjk dat zjjne
Echtgenoote Elize Baart, hem niet
kunnende afbrengen van zjjno plannen
om de hand aan zichzelveu te slaan,
besloot om met haren man te sterven.
Beide namen toen cyancalium in,
vermengd met wjjn.
Alvorens dit te doen schreven zjj
een paar telegrammen en een brief
aan dr. F. Feringa (den schrijver van
Democratie en Wetenschap), hun
vriend, waarin deze (zjj het dan ook
niet op formeljjke wjjze) benoemd
werd tot uitvoerder hunner wilsbe
schikkingen. Het telegram aan den
vader van den heer Korteweg was
geteekend door Elize Baartdat aan
mevrouw de wed. Baart te Middel
burg door Korteweg, bevattende dit
bericht: «Elize zeer gevaarljjk ziek,
overkomst is wenschelijk". De brief
aan dr. Feringa begint aldus: «Schrik
niet." Tien minuten pauzedaarmede
te kennen gevende, dat de heer F.
tien minuten moest wachten om van
den schrik te bekomen. Daarna volgt,
dat beide echtgenooten het leven
Daar dit zijn laatste reis in 't jaar was,
werd hun huwelijk in 't volgende voorjaar
bepaalden toen hij afscheid nam, had hij
het droeve voorgevoel, dat hem een treurige
winter wachtte.
Voor de ontwikkeling van zijn ziekelijken
geestestoestand kon zonder twijfel geen
omstandigheid gunstiger wezen dan de ge
dwongen werkeloosheid, waartoe hij met
vele anderen veroordeeld was in de lange,
waarin Ui ija —tl belet—3
voor dc scheepvaart is. Voor zijn ruste-
loozen, bedrijvigen aard was zulk een ledig
heid is geen geval bijzonder geschikt, maar
in zijn tegenwoordige omstandigheden was
zij bepaald een ramp.
„Als zij hier maar waszuchtte hij meer
dan eens, als kreet hij om hulp tegen zich
zelven en tegen de gedachten, die, hij wist
bet zelf, schandelijk waren, maar die hij
desniettemin zich niet nit bet hoofd kon
zetten.
Hij dacht er dikwijls aan om haar te
schrijven, maar hij was bang dat bij haar
iets zou zeggen, waarvan hij later spgtzou
hebben, zoodat hij het den eenen dag na
den anderen uitstelde, totdat hij zich einde
lijk niet meer bedwingen kon.
Zijn brief luidde aldus;
„Aan mejuffrouw Elizabeth Raklev.
De Apollo ligt met een menigte andere
schepen in de Selvig Sond en het ijs is
bijna eeu voet dik cn zal dit jaar laat ver
dwenen zijn naar aller voorspelling; bij
wordt bewaakt door een bootsman, die aan
boord is en ik beb een bergplaats voor zijn
tuig gebuurd op Fettelsen's takelzolder.
moede zjjn en dat zij de nirwana
gaan dediachtig worden". De brief
is met juistheid geschreven en draagt
de handteekening van beide echtge
nooten.
Ruim f8000 aan waarde (effecten
en geld) is in de woning van de
overledenen gevonden.
Zjj leefden zeer gelukkig, maar
zeer zonderling. Zjj bewoonden twee
kleine kamers en ontvingen voor
80 gld. in de maand, alles wat zjj aan
eten en drinken noodig hadden.
Koffie, thee, ontbijt, dit alles werd
hun voor 20 gulden in de maand
door hunne hospita verschaft; zjj
praepareerden niets zelven, alles werd
hun gereed gemaakt voorgezet. De
loopbaan van beide echtgenooten is
bekend. Hjj was vroeger zee-officier,
later leeraar aan de militaire academie
te Breda. Hjj was indertjjd no. l.op
de voordracht voor leeraar aan de
H.B. School voor meisjes te Gronin
gen, maar een onvoorzichtig couran
ten geschrjjf, daags vóór de benoeming,
deed de meening tegen hem keeren
en de 2e op de voordracht werd be
noemd met een meerderheid van één
stem. Hjj was toen reeds verloofd
met Elize Baart. Hjj vestigde zich
te Groningen en associeerde zich met
den heer J. Pik, effectenhandelaar te
Groningen. Deze compagnons harmo
nieerden niet, zooals werd gewenscht
en do heer Korteweg trad uit het
verbond. Daarna associeerde hg zich
met den beer Broese.
De levensloop van mej. Baart, de
ieerlinge van Mina Kruseman, is te
goed bekend om hier nog te worden
medegedeeld. Als actrice wist zjj beter
te boeien dan als schrjjfster. De heer
Korteweg was een warm voorstander
van de belangen vau den werkenden
stand. De Groninger Werklieden-ver-
eeniging verliest in hem een ijverig
woordvoerder, wiens gemis in de vele
winteravondvergaderingen zal wor
den gevoeld. Gepasseerde jaar gaf de
heer Korteweg in die Vereeniging een
volledigen cursus over de «Élements
of Sooial Science"; hjj was een vurig
bewonderaar van Multatuli en daarbjj
een geleerd man. Geen wonder, dat
zjjne lezingen altjjd een groot publiek
trokken. Het is inderdaad te betreu
ren, dat die beide echtgenooten heb
ben gemeend de wereld te moeten
vaarwel zeggen, terwjjl beider talen
ten toch zooveel goeds hadden kunnen
tot stand brengen.
Hjj was 29, zjj 24 jaren oud.
Op cenigen afstand van Assen
is een vrouw, die aan den drank ver
slaafd was, plotseling doodgebleven.
Zjj is letterljjk in den jenever gestikt.
Maar wat zijn schipper betreft, wisn gij
gelijk gij in Amsterdam gezegd bobt, uw
rijke en eerste liefde hebt gegeven, zéé
onwankelbaar, dat geen maebt ter wereld,
welke ook, baar kan sehokken hij heeft
hierover veel en vaak nagedacht en zou
gaarne weer zee kiezen en u weerzien voor
dat zijn kabeltros geheel stuk geschavield
is. Het schijnt wel dat hij nog maar met
een psar garens houdt, die reeds half zijn
dooiyoaleteu. Maar ala ik u weer kon zien
dan zou bij weer zoo sterk worden dat hii
tegen iederen stroom bestand wasen gij
moet mij mijn gebrek aan kracht vergeven,
als gij denkt aan de laatste vijf jaren van
mijn leven; maar ik zou niet gaarne zeggen
dat bet nw schuld is noch mij zelven voor
beter willen doen doorgaan dan ik ben,
want ik stel vertrouwen in u, Elizabeth
indien ik al niet het vroegere vertrouwen
op mij zelven heb; ik kan niet helpen dat
ik bet mis. Als gij dezen brief leest,
Elizabeth, vergeet dan den armen zeeman
niet, die hier is ingevroren cn denk aan
hem tot wij elkander weer ontmoeten, waar
voor ik de helft en meer van mijn harte-
bloed zou willen geven, als 't helpen kon,
daar ik hier door ongeduld verteerd word
zéé verlang ik u weer te zien. En nu,
uit den grond mijns harten: vaarwel, cn
God zegenc u. Ik vertrouw u en hoop op
u tot aan mijn jongsten snik, gebeurc wit
wil. Vaarwel, dierbaarst meisje, roet den
innigsten liefdegroet van
Sazvi Kristiassrr.
Wordt vervolgd.
