't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL.
No. 1772.
Zaterdag 8 Februari 1890.
Achttiende Jaargang.
KALENDER DER WEEK.
NIEUWSTIJDINGEN.
^.iDonnement
per 3 maanden binnen de gemeente50 Cent.
>3 franco per post75
Afzonderlijke nummers2
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BESEHOUT Co., te Helder.
Bureaux: SPOORSTRAAT en ZUIDSTRAAT.
Advertentiën
van 1 tot 5 regels25 Cent
Elke regel meer5
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
FEBRUARI, Sprokkelmaand, 28 dagen.
Opkomst der Zon 7 u. 25 m.
Onderg.
Zondag 9
Maandag 10
Dinsdag 11
Woensdag 12
Donderdag 18
Vrijdag 14
Zaterdag 15
u. 52 m.
Sexagesima.
Laatste Kwartier.
HELDER, 7 Febr. 1890.
Woensdagavond werd in den Stads
schouwburg, Koningstraat, onder directie
A. van Lier, opgevoerd »De Trom petter-
Majoor", 't bekende blijspel van J. Man-
staed. Hier was 't echter nog onbekend,
van daar zeker de opkomst van een tal
rijk publiek.
Dat men zich geamuseerd heeft is
buiten twjjfel. Voortdurend toch klonk
een luid lachen door de zaal en gaf men
lucht aan zijn ingenomenheid door een
welgemeend applaus. Van dat applaus
komt voorzeker 't leeuwendeel toe aan
den heer Isouard van Lier, die a's August
Drieling optrad, en waardig ter zjjde werd
gestaan door mevr. André, in de rol van
Suze, zijn vrouw. Wanneer we nu nog
den heer Lageman vermelden, als trom-
petter-majoor en mej. Kapper als Juliette,
dan hebben we de hoofdpersonen genoemd,
die zich uitstekend van hunne taak heb
ben gekweten. De laatste had bij 't
voordragen van 't bekende lied Popje
lief" een welverdiend succes.
Door 't opvoeren van dergelijke stuk
ken handhaaft de directie haar populari
teit en kan op den steun en de belang
stelling van Helders publiek blijven re
kenen.
Zooals gewoonlijk hebben we alleen de
hoofdrollen vermeld, maar tevens erken
nen we gaarne dat de overige spelers 't
hunne bijdroegen tot de vorming van een
goed geheel. Aan den zang was bij
zondere zorg gewijd en de begeleiding
door de muzikanten van de stafmuziek
mag voortreffelijk genoemd worden.
Het hoofdbestuur der Ned. Open
bare Onderwijzers- en Hoof don der wijzers-
Vereeniging (Bond van Nederlandsche
onderwijzers), te Amsterdam, beeft een
circulaire gericht tot alle onder wjjzeres-
sen en onderwijzers in Nederland, om,
door een contributie van fl, lid te wor
den van en zich aan te sluiten bjj de
vereeniging.
Na te hebben opgenoemd wat reeds
door de vereeniging in het belang van
den onderwijzersstand is verricht en de
voordeelen te hebben opgesomd, die voor
de toetredenden door het lidmaatschap der
vereeniging worden genoten wijst het
hoofdbestuur ten slotte op de betere ver
houding, die door aansluiting aan de ver
eeniging tusschen de hoofden der scho
len en de onderwijzeressen en onderwij
zers in Nederland zal ontstaan, waardoor
de tegenwoordige afhankelijke positie der
laatsten voor een meer zelfstandige zal
plaats maken en ook hunne meening
omtrent schoolzaken beter tot haar recht
zal komen.
Een soldaat der genie, die te Utrecht
in de provoost zat, is ontsnapt, door met
een bank een gat te stooten in den muur,
die zijn kamer" van den corridor scheidde.
Hij werd met behulp der politie weder
aangehouden en naar de provoost van de
infanterie-kazerne overgebracht.
Mozes Barmhartigheid is thans door
de Amsterdamsche rechtbank, wegens zak
kenrollerij, veroordeeld tot 2 jaar en de
genisstraf 13-jarige ladelichter Mackay tot
3 maanden gevangenisstraf.
Uit Tietjerk wordt ons gemeld
Den landbouwer K. de Yries, te Molen
end onder Oenkerk, viel in de vorige
week een even onverwacht als ongedacht ge
luk ten deel. Achter zjjne woning staat
een hok, gewoonljjk gebruikt voor ber
ging van brandstoffen. De vrouw van
de Vries, uit het schuurtje eenige tur
ven willende halen, vond tot hare ver
rassing op den groud eenige oude mun
ten liggen, die, bjj nader onderzoek, bo
ven uit een balk bleken te zjjn gevallen,
waarin zich een geheime bergplaats be
vond. Het deurtje dat toegang tot den
schuilhoek verleende, was door ouderdom
vermolmd en eindelijk losgeraakt.
Tot nu toe zijn gevonden 30 zilveren
stukken, 3 heele gouden rijders en een
halve gouden rijder.
Het op den 9en December jl. te
Haarlem te vondeling gelegd pasgeboren
kind heeft een goede verzorging en op
voeding te wachten bjj een welgesteld
kinderloos echtpaar, dat den jeugdigen
wereldburger als kind heeft aangenomen.
De branden in Amerika.
Uit de bijzonderheden, welke nog wor
den medegedeeld over den brand bij den
Amerikaanschen minister van marine te
Washington, blijkt, dat de brand uitbrak,
terwijl de geheele familie sliep. Het vuur
verspreidde zich zoo snel, dat de boven
verdiepingen in zeer korten tijd met rook
gevuld waren, waardoor allen, die boven
waren, de gelegenheid tot ontvluchten
werd afgesneden.
Om zeven uur in den ochtend zag een
voorbijganger het eerst rook en vlammen
in het huis en maakte terstond alarm.
Ofschoon de brandweer zoo spoedig moge
lijk kwam, kon zij niets meer redden.
Het geheele huis stond reeds in brand en
daarbij werd het reddingswerk belemmerd
door den zwaren mist, die zeer hinderlijk
was voor het gezicht. Twee bedienden
waren de eenigen, die nog uit de deur
konden ontsnappen. Aan de ramen op
de verschillende verdiepingen verschenen
witte gestalten, o. a. ook mej. Tracy, de
dochter van den minister, een der mooiste
meisjes van Washington. Het meisje was
in nachtgewaad en zag terstond, dat voor
haar geen reddiug meer mogelijk was.
Spoedig verdween zij in rook en vlammen
en kwam om met haar kamenier, die in
een vertrek naast het hare sliep.
Mevrouw Wilmerding en mejuffrouw
Alice Wilmerding, de dochter en klein
dochter van den heer Tracy, sprongen
uit een venster van de tweede verdieping
en ontvingen ernstige wonden, die echter
niet doodeljjk waren. Dat deze ramp in
geheel Washington groote deelneming
wekt, spreekt wel vanzelf.
De minister en zijn echtgenoote sliepen
in een achterkamer op de tweede verdie
ping. Ten gevolge van den rook, die
haar bijna deed stikken, werd zij wakker.
Terstond wilde zij haar echtgenoot wek
ken, maar deze had reeds het bewustzijn
verloren. Mevrouw Tracy trachtte baar
man naar het venster te slepen, maar de
minister was een groot en zwaar man en
zoo schoten de krachten der zwakke vrouw
te kort.
Toen opende zij bet raam om lucht te
krijgen, juist op het oogenblik dat de
brandweer de ladders had geplaatst. Door
den rook bedwelmd, viel de moedige vrouw
uit het venster en werd met een gebroken
been weggedragen. Evenwel had zij door
den val ook zoo ernstige kwetsuren ont
vangen, dat zij spoedig aan bloeduitstor
ting in de hersenen overleed.
Onmiddellijk klommen de brandweer
mannen in de kamer en namen den mi
nister op, dien zjj eerst voor dood hielden.
De heer Tracy werd bjj een buurman
ingedragen, doch kwam spoedig weer bjj.
Zijn eerste vraag waswaar is mijn vrouw.
Redt haar!
De geneesheeren achtten het noodig dat
den patiënt de waarheid werd medege
deeld. President Harrison, die spoedig
ter plaatse was, vertelde den minister,
welk lot zijn vrouw en dochter had ge
troffen. De heer Tracy verviel toen in
een staat van verdooving, die geruimen
tijd aanhield.
De minister was juist hersteld van een
aanval van griep en longontsteking, zoo
dat het de vraag is of zijn verzwakt gestel
dezen nieuwen schok kan dragen. Dat
de minister bjj de ramp, welke hem trof,
in geheel Washington groote deelneming
vindt, spreekt van zelf.
Ook te Boston werd, een logement door
brand vernield, hetwelk bjjna alleen door
arme Italianen werd bewoond. Tien per
sonen verloren daarbjj het leven, terwijl
velen gevaarljjk gewond werden. De oor
zaak van dezen brand is tenminste bekend.
Tjjdens een standje tusscben een dertigtal
Italianen viel de lamp om en weldra stond
het geheele gebouw in lichterlaaie.
De menschen, die in het gebouw waren,
werden dol van angst, en wilden uit
de ramen springen, maar gelukkig kwam
de politie spoedig ter plaatse en wist dit
te beletten, totdat de straat met kussens
en dekens was belegd. De meesten, die
anders zeker verpletterd zouden zijn, kwa
men er nu met een verwonding af. Sears
logement was een groot steenen gebouw
met vjjf verdiepingen, dat 300,000 dollars
heeft gekost.
Ook te Danbury in Connecticut werd
een geheel blok huizen door brand ver
nield, waardoor ook een schade van 300,000
dollars werd veroorzaakt.
Dure steenkolen.
In het laatste jaar is de prjjs der steen
kolen verbazend toegenomen. Het verschil
van nu met vroeger is geklommen van 25
tot 50, zelfs 100 pCt. Dat dit eene aan-
zienljjke onkosten vermeerdering voor groo
te inrichtingen, fabrieken enz. met zich
brengt, ligt voor de hand. Zjjn wjj wel
ingelicht, dan is bjj verschillende groote
fabrieken hier ter stede de steenkolenpost
in hare boeken met één a twee ton per
jaar vermeerderd, en bjj de »Imperial Gas
Association" is het bedrag zelfs met een
half millioen gulden gestegen. Slechts
een gedeelte daarvan wordt terug gevon
den in den hoogeren prijs der cokes, zoo
als onze huismoeders dezen winter met
schrik hebben ontwaard. Een andere
teleurstelling is, dat onder deze omstan
digheden op verlaging van den gasprjjs
wel niet te rekenen valt. Trouwens in
steden, die eene gemeente-gasfabriek be
zitten en wier gasprjjs werd aangehaald
als een voorbeeld van goedkoopte, is of
wordt die prjjs reeds verhoogd.
Wat zijn de oorzaken van deze prijs
stijging der steenkolen? Zij zjjn velen.
In alle landen stijgt, met de bevolking
en de nijverheid, het steenkolengebruik.
Steden zetten zich uit, nieuwe fabrieken
worden opgericht, nieuwe spoorwegen
aangelegd, nieuwe bootljjnen geopend.
Voor dat alles zjjn steenkolen noodig,
maar niet enkel voor werken des vredes.
De groote militaire mogendheden hou
den er belangrjjke steenkolenparken op
na voor hunne spoorwegen en schepen.
Amerika, Engeland, Duitschland, Frank
rijk vergrooten hunne oorlogsvloten, en
de kleine landen als Portugal en Nederland
doen mede aan de algemeene beweging en
zoo neemt de vraag naar steenkolen steeds
toe.
En wat staat er tegenover? Vermin
derde steenkolenproductie. Uit alle steen-
kolenlanden hoort men van werkstakingen
in de mjjnen, en als de arbeiders het
werk hervatten, geschiedt dit gewoonljjk
voor meer loon en korteren werktjjd.
In sommige districten arbeiden zjj slechts
8 uur daags, welke tjjd nog verminderd
wordt doof het afdalen en opstjjgen uit
de mjjnen, waarmeê soms een uur verloren
gaat. Het gevolg is dus: verminderde
opbrengst en vermeerderde productie
kosten.
Er bestaat weinig vooruitzicht, dat in
dezen toestand verandering zal komen. De
hooge prijzen zullen echter doen omzien
naar andere brandstoffen of zuiniger ge
bruik, en menige nuttige uitvinding zal
ongetwijfeld er door in het leven worden
geroepen.
Een modelstad
De „Pall Mali Gazette" deed onlangs een
smakelijk verhaal van een nieuw Utopia, een
nieuwe modelstad, die men in de Mexicaan-
sche provincie Sinaloa wil oprichten. Een
verslaggever van het blad had een onderhoud
met den heer A. K. Owen, te New-York, den
leider der beweging en deze deelde hem de
volgende bijzonderheden mede, omtrent de
„Credit Foncier", de coöperatieve vereeniging
die het plan tracht uit te voeren.
De oprichters zijn uitgegaan van het begin
sel, dat, indien een maatschappij op aandee-
len een spoorweg beheeren, gas of andere le
vensbehoeften leveren kan, een dergelijke
maatschappij deze werkzaamheden evengoed
te zamen zou kunnen vervullen. Een on
derneming waarin iedereen een of meer aan-
deelen heeft, die door het publiek beheerd
wordt, voorziet in alles en zorgt in de eerste
plaats, dat ieder der aandeelhouders, ieder
bewoner der stad, een huis bezit. Er zijn ver
schillende afdeelingen voor rechtspleging, geld
belegging, geneeskundige hulp, politie, ver
lichting, enz. Ieder, die tot de kolonie wil
toetreden moet de voorwaarden onderteekenen
en een aandeel koopen van 10 dollars. Voor
nog 10 dollars wordt een huis voor hem ge
bouwd, waarin hij zoolang hjj wil vrij mag
wonen, maar dat hij alleen aan de maatschap
pij mag verkoopen. Deze betaalt dan den
inkoopsprijs terug.
Als bijzonder eigendom worden beschouwd,
kleederen, huisgerei, eigen verdiensten, ver
sierselen, gereedschappen en werktuigen, zoo
lang de eigenaar er mede werkt.
Niemand kan 48 aandeelen hebben. Even
min kan hij rijk worden door een anders dien
sten te gebruikende maatschappij doet al
het werk. Wil iemand zijn land laten be
bouwen, dan betaalt hij haar een door haar
vastgesteld loon, waarop de maatschappij het
land door hare arbeiders doet ontginnen. De
opbrengst moet weder aan de maatschappij
verkocht. De boer zelf verdient een commis
sie voor zjjn toezicht en hij kan als hij veel
verstand van zaken heeft, rjjk worden. Op
dezelfde wijs wordt een fabriek gedreven.
„Pacific City", de „Vredestad" wordt door
breede straten en boulevards in regelmatige
blokken verdeeld. Op den plattegrond zijn
groote tuinen en ontspanningsplaatsen afge
zonderd.
„Het moet stad en land te zamen zijn" zei-
de de heer Owen. Er zal weinig geraas, en
geen rook wezen. Alle wagens en werktui
gen, alle kooktoestellen worden gedreven door
electriciteit, die in een geleiddraad van de
Fürte rivier, op 80 mijlen afstand wordt aan
gevoerd. Electrische wagens vervoeren goe
deren van de fabrieken naar de winkels en
vandaar worden ze door luchtdrukbuizen naar
de klanten geblazen."
Op eigenaardige wijs wordt gezorgd, dat
stad en inwoners er netjes uitzien. Geen ar
beider mag in zijn werkpak loopen; hij laat
dit in de fabriek achter. De werkman wordt
voor zijn arbeid betaald en ontvangt de winst
van den verkoop der door hem vervaardig
de goederen, na aftrek van alle onkosten.
Nadat aan de behoefte der stad zelve vol-
,an is, wordt ook naar buiten verkocht.
De menschen wonen bij gezinnen, omstreeks
veertien bij elkaar, in een zelfde fcblok huizen,
waar ze als in een hótel leven. Er is een
gemeenschappelijke eetzaal, waar ieder ge
bruikt wat hij wil en aan het einde der week
zijne rekening betaalt. Wie in zijn eigen
huis wil eten, ontvangt de spijzen door een
luchtdrukbuis. Men vindt er een gezelschaps
zaal, een school, badkamers, een kinderkamer
enz. Wie uit wil geeft zijn kinderen aan
een algemeene bewaakster ter bewaring.
Alle kinderen worden tot hun twintigste
jaar vrij onderwezen en opgevoed. Bij meer
derjarigheid krijgt elk een aandeel in de maat
schappij. Voor kerkelijk onderricht zorgt de
ze niet, maar de inwoners zijn volkomen vrij
den eeredien st uit te oefenen, dien zij verkie-
in, en geestelijken kunnen op Zondagen in
de gezelschapszaal komen, indien ze maar
geen geld doen ophalen of nieuwe kerkge
nootschappen oprichten. Niet iedereen ver
dient hetzelfde loon. De oprichters erkennen
het feit, dat niet alle menschen gelijk zijn.
Wie het meest en het best werkt, verdient
het meest. De maatschappij betaalt hem in
papierengeld, waarop is aangegeven het aan
tal „Units" of accounts", dat de Staat hem
voor bewezen diensten schuldig is. Een „u-
nit" vertegenwoordigt een Amerikaanschen
dollar en wordt alleen daarvoor ingeruild,
wanneer men de stad verlaat.
Totnogtoe zeide de heer Owen, zijn 5000
aandeelen genomen, maar hebben zich nog
slechts 175 menschen in de kolonie gevestigd.
Toen het plan iu 1886 bekend werd, snelden
zoovelen naar de vestingsplaats der nieuwe
stad, dat men onmogelijk allen kon ontvangen
en dit schijnt den goeden naam der oryler-
neming te hebben geschaad.
De regeering der Vereenigde Staten zond
kapitein R. P. Leary om den toestand te on
derzoeken en deze berichtte in zijn verslag
van December 1889, dat de ergste moeielijk-
hedan overwonnen waren, dat het land vrucht
baar en het klimaat gezond was en dat de
kolonisten vol goeden moed waren voor de
toekomst.
Een woeste moordaanslag is te Wa
tervliet, bij Eecloo (Oost-Vlaanderen), ge
pleegd. Zekere Gillis, die sinds geruimen
'1 in onmin leefde met zijn zwager
Verberckmoes, ging met een geweer ge
wapend naar diens woning, schoot de
beide wachthonden dood en ging daarna
op zijn schoonbroeder af. Toen Verberck
moes op de vlucht ging, vervolgde bij
hem en loste een schot op hem, telkens
als hij meende hem te kunnen treffen.
Een straatwerker, die trachtte hem tegen
te houden, werd door den razenden man
aan den arm gewond. Eindeljjk zocht
Verberckmoes een schuilplaats in een
vervallen hut, waar een 70-jarig man
woonde, en versperde daar de deur.
Maar Gillis sloeg het venster in en loste
daardoor een schot op den vluchteling.
Toen hij bemerkte, dat zijn zwager in
een aangrenzend vertrek was gevlucht,
klom hij op het dak, rukte een deel der
rietbedekking daarvan af en loste door
de aldus gemaakte opening nog een schot.
De woesteling meende nu, dat Verberck
moes dood was, en ging naar huis met
het voornemen, zichzelven van het le
ven te berooven. Maar terwijl hij af
scheid nam van vrouw en kinderen, kwa
men gendarmes hém gevangen nemen.
Hij verweerde zich en loste een schot,
waardoor een der gendarmes ernstig ge
wond werd. De drie overigen schoten
nu ook op Gillis en troffen hem. Hjj
viel echter niet, maar laadde zijn geweer
voor de laatste maal en schoot zich voor
het hoofd.
De toren der kerk te Mortagne in
het Fransche departement Ome, is in
gestort. Zeven personen werden onder
het puin begraven, terwijl ook een groot
stuk van de kerk, het orgel en een kapel,
vernield werden. De schade wordt op
500,000 francs geschat.
Twee personen zijn uit het puin ge
red en twee lijken zijn gevonden. Wat
er van de andere slachtoffers geworden
is, weet men niet.
Twee geharde voetgangers, de hee-
ren Conald Cameron uit Glasgow en A.
Bouwman uit Brookïijn, hebben Europa
omgewandeld. Zij begaven zich met een
handvaliesje te voet van Aberdeen naar
Dover, gingen van daar met de boot naar
Calais en wandelden door Frankrjjk en
Spanje naar Portugal. Vandaar gingen
zij naar Italië, Triest Weenen Krakau,
Moskou, Petersburg en Riga. Daar scheep
ten zij zich in, doorwandelden Zweden
en Noorwegen tot Christania en kwa
men over Nederland en België) naar En
geland terug.
De wandeling heeft juist een jaar ge
duurd.
Het telegram aan den hertog der
Abruzzen fdie te Rio Janeiro vertoeft)
waarin koning Humbert hem den dood
van den hertog van Aosta meldde, be
stond volgens de „Fijfaro" uit 1200 woor
den en kostte ruim 6675 gulden.
Het is bekend, trouwens ook in
beeld gebracht, dat Napoleon I eens door
een schildwacht, die bevel had niemand
door te laten, met geveld bajonet werd
tegengehouden, met de woorden Ik laat
je niet door, al waart gij ook de kleine
korporaal (Napoleons bjjnaam onder zij
ne soldaten) in eigen persoon."
Minder vastberaden gedroeg zich een
soldaat te Cannes, die op schildwacht stond.
De gewezen keizer vanj Brazilië had met
zijne dochter en gevolg een wandeling
in den omtrek gemaakt en wilde bij fort
Carri binnengaan. De schildwacht tracht
te dit te verhinderen, toen een der hoe
ren van het gevolg hem zeide, dat de
keizer van Brazilië voor hem stond.
De soldaat schrikte, presenteerde het ge
weer en liet toen Pedro en zijn gevolg
door, waarvoor hjj acht dagen gevange
nisstraf kreeg, wegens verzuimden plicht.
Op den Louisville, New Albany and
Chicago-spoorweg is Maandag een ernstig
ongeluk gebeurd. Tengevolge van het
breken van een rail liep een van Chicago
komende trein bjj een lange brug over
een rivier nabjj Salem van den weg. De
trein had toen een groote snelheid en
vóór de machinist stoppen kon, vielen
vier rjjtuigen van de brug. De dameswa
gen raakte dadelijk in brand. Zes personen
werden gedood en 19 gewond, sommigen
ernstig. De personen, die hulp trachtten
te bieden, moesten het aanzien dat ljjken
voor hunne oogen verbrandden.
Te Wildpad, nabjj Twjjzel (Fr.),
heeft een paard een reeks van zonderlinge
kuren uitgehaald. Het dier, dat voor een
kruidenierskar was gespannen, sloeg den
karrijder cn ging op den loop. Het werd
door den landbouwer K. opgevangen en
bjj hem gestald. Het woedende dier wist
echter los te komen en stapte de kamer
in. De huisgenooten vluchtten, terwjjl
een zieke in den kelder kroop. Het vuur
van den haard vloog door het steigeren
door de kamer, zoodat er reeds brand
ontstond. Men sloeg daarop een venster